Τα επικαιροποιημένα απόρρητα σχέδια «Πολυδεύκης» και «Νέμεσις» για τη διαχείριση πλήθους σε κοινωνικές αναταραχές ανέσυρε η ΕΛ.ΑΣ.Τα επικαιροποιημένα απόρρητα σχέδια «Πολυδεύκης» και «Νέμεσις» για την διαχείριση πλήθους και αντιμετώπισης της αλληλουχίας ακτιβιστικών-εξτρεμιστικών διαδοχικών γεγονότων ως συνέπεια μεγάλων κοινωνικών αναταραχών, έχουν ανασύρει και τοποθετήσει στα γραφεία τους υψηλόβαθμα στελέχη της Ελληνικής Αστυνομίας, προκειμένου να είναι προετοιμασμένοι για κάθε συμβατική ή ασύμμετρη απειλή που μπορεί να εκδηλωθεί μέσα σε ένα πρωτόγνωρο περιβάλλον για αυτούς. Τα απόρρητα σχέδια αποτελούν εγχειρίδια για την αντιμετώπιση τουλάχιστον 200 σεναρίων εκδήλωσης ακραίων περιστατικών, που θα μπορούσαν να έχουν ως αφορμή την οικονομική-κοινωνική κρίση και πολιτική αστάθεια της χώρας.

Για την άμεση εφαρμογή του υπάρχουν διαθέσιμοι 2.500 «ονομαστικοποιημένοι» αστυνομικοί, που γνωρίζουν εκ των προτέρων, τα σημεία προσέγγισης και ενεργειών τους.
Δίπλα στα απόρρητα σχέδια, που αποκαλύπτει ο «Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής», υπάρχει και ένα άλλο πιο πρόσφατο για την αντιμετώπιση ειδικών καταστάσεων, στο οποίο είναι χαρτογραφημένοι στόχοι, που συμπεριλαμβάνουν κατά προτεραιότητα, τις τράπεζες, τις μεγάλες αγορές τροφίμων, δημόσια-κυβερνητικά κτίρια, πρεσβείες, υποδομές ηλεκτρικής ενέργειας, τηλεπικοινωνιών, δίκτυα ύδρευσης, και τελευταία, κατοικίες και χώρους κίνησης μελών της σημερινής και προηγούμενων κυβερνήσεων της χώρας. Για την άμεση εφαρμογή του υπάρχουν διαθέσιμοι 2.500 «ονομαστικοποιημένοι» αστυνομικοί, που γνωρίζουν εκ των προτέρων, τα σημεία προσέγγισης και ενεργειών τους.

Πριν από 10 ημέρες, σύμφωνα με υψηλόβαθμους αξιωματικούς της ΕΛ.ΑΣ., ο αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη κ. Γιάννης Πανούσης, κάλεσε σύσκεψη προκειμένου να διαπιστώσει την ετοιμότητα της αστυνομίας για την αντιμετώπιση τέτοιων ακραίων καταστάσεων, να δει την επικαιροποιημένη έκδοση του σχετικού σχεδίου και την προετοιμασία που πρέπει να γίνει για τέτοια απρόβλεπτα φαινόμενα. Από αυτές τις συσκέψεις προέκυψε πως η απόμακρη, προς το παρόν, εκδήλωση αλληλουχίας ακραίων περιστατικών, δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί αποκλειστικά από την Ελληνική Αστυνομία και θα χρειαστεί και ο Στρατός, όπως προβλεπόταν στο σχέδιο ασφάλειας των Ολυμπιακών Αγώνων, που έγιναν στη χώρα μας.

Σε αυτό το πλαίσιο, έχει ανασυρθεί και το σχέδιο «Τάλως» του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, για την διαχείριση-καταστολή πλήθους, το οποίο προβλέπει αξιωματικούς και οπλίτες, με εξοπλισμό αντίστοιχο των ΜΑΤ, να μπαίνουν ανάμεσα σε κοινωνικές ομάδες προκειμένου να καταστείλουν λεηλασίες και καταστροφές κρατικών δομών.

Απρόβλεπτοι «αγανακτισμένοι»

Ως «ωρολογιακή βόμβα» που δεν έχει ενεργοποιηθεί ο χρόνος έκρηξης, χαρακτηρίζεται από στελέχη της ΕΛ.ΑΣ., ο αριθμός των «αγανακτισμένων» πολιτών, οι οποίοι στην περίπτωση που φθάσουν σε οριακή κατάσταση επιβίωσης, ενδεχομένως στοχεύσουν την καταστροφή των δομών, κυρίως τράπεζες, που δεν θα του δίνουν χρήματα για την αξιοπρεπή διαβίωσή του και δευτερογενώς μπορεί να κινηθεί απειλητικά προς εκείνους που θεωρεί ότι ευθύνονται για την κατάστασή του.

Και αυτός είναι ο φόβος των υψηλόβαθμων αξιωματικών της ΕΛ.ΑΣ., καθώς ακόμη και στο σχέδιο «Πολυδεύκης», επισημαίνεται: «… τα συμβάντα είναι δυνατόν να εκδηλωθούν και αντιμετωπιστούν μεμονωμένα, αλλά υπάρχει περίπτωση ένα ή πολλά από αυτά να εκδηλωθεί σε συνέχεια ενός συμβάντος υπό μορφή αλληλουχίας-αλληλεξάρτησης και διαδοχικών γεγονότων τα οποία οδηγούν σε πολύπλοκες καταστάσεις που χρήζουν ειδικής μεταχείρισης». Από τα «test event» που έχουν γίνει στο πλαίσιο του σχεδίου «Πολυδεύκης» έχει διαπιστωθεί ότι η Ελληνική Αστυνομία, μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά 12 ταυτόχρονα ακραία περιστατικά, διαφορετικής μορφής και συνεπειών. Αν ο αριθμός των περιστατικών αυξηθεί, ανάλογα με το μέγεθός τους, πιθανότατα χρειάζεται και στρατιωτική υποβοήθηση για την αντιμετώπισή τους, κυρίως στο πλαίσιο φύλαξης κτιρίων-εγκαταστάσεων για όχι σε ενδεχόμενη διαχείριση συγκρούσεων.

Στελέχη της ΕΛ.ΑΣ., επισημαίνουν πως δεν έχουν βγει σχετικές διαταγές αντιμετώπισης κοινωνικών ταραχών, αλλά τα σχέδια υπάρχουν, για την τυχόν εφαρμογή τους σε περίπτωση ανάγκης. Το σχέδιο «Πολυδεύκης» έχει επικαιροποιηθεί τρεις φορές, το 2007, το 2010 και τελευταία το 2014. Η τελευταία επικαιροποίηση συμπεριλάμβανε τη δράση τζιχαντιστών του ISIS, την ενδεχόμενη μαζική κοινωνική αναταραχή και την ταυτόχρονη εκδήλωση τρομοκρατικών επιθέσεων, ομηριών, αεροπειρατειών, καταλήψεων και εισβολών σε κυβερνητικά κτίρια, κτίρια οικονομικού ενδιαφέροντος, εμπρησμούς κτιρίων και δασών, ομηρίες πλοίων, ανθρώπινες βόμβες.

«Το σχέδιο υπάρχει στα χαρτιά, η εφαρμογή του όμως συναρτάτε από τον βαθμό επικινδυνότητας, την ένταση των πράξεων και κυρίως την αλληλουχία στην εκδήλωση ακραίων περιστατικών, που δύσκολα μπορεί να αντιμετωπίσει η ΕΛ.ΑΣ. και σίγουρα θα χρησιμοποιηθεί και ο Στρατός, όπως προβλεπόταν στον σχεδιασμό ασφάλειας των Ολυμπιακών Αγώνων» δηλώνουν τα ίδια στελέχη της ΕΛ.ΑΣ..

Ο «Πολυδεύκης», το σύστημα διαχείρισης περιστατικών και κρίσεων, ενεργοποιείται στην περίπτωση κρίσιμων περιστατικών ένεκα κοινωνικών ταραχών, με κοινή αφορμή και αλληλουχία ακραίων καταστάσεων
Τι είναι ο «Πολυδεύκης»

Ο «Πολυδεύκης», το σύστημα διαχείρισης περιστατικών και κρίσεων, ενεργοποιείται στην περίπτωση κρίσιμων περιστατικών ένεκα κοινωνικών ταραχών, με κοινή αφορμή και αλληλουχία ακραίων καταστάσεων. Περιλαμβάνονται σε αυτόν η διαχείριση περιστατικών που αφορούν όλα τα αδικήματα του ποινικού κώδικα, τα οποία όμως εξειδικεύονται σε ξεχωριστά σχέδια αντιμετώπισής τους από τις αρμόδιες αστυνομικές υπηρεσίες. «Το κάθε περιστατικό χαρακτηρίζεται από τις συνέπειές τους και γίνεται η αντίστοιχη διαχείρισή του» επισημαίνει αξιωματικός που έχει γνώση του περιεχόμενου του σχεδίου. Τα σχέδια «Πολυδεύκης» και «Νέμεσις», ουσιαστικά είναι εγχειρίδια-ευρετήρια για τον διαχειριστή της σκηνής των παράλληλων καταστάσεων, προκειμένου να γνωρίζει που θα απευθυνθεί για τον χειρισμό του, ποια αρμόδια όργανα και μηχανισμούς θα ενεργοποιήσει για τη λήψη αποφάσεων των ενεργειών αντιμετώπισής τους. Προβλέπει ανάλογα και την σύζευξη των κέντρων επιχειρήσεων της ΕΛ.ΑΣ., προκειμένου ο επικεφαλής να έχει συνολική εικόνα των περιστατικών και να προβεί στις απαιτούμενες διαδικασίες.

Εμπεριέχει επίσης το σύνολο των ενεργειών για μεγάλες συγκεντρώσεις κοινού, την ασφάλεια ζωτικών εγκαταστάσεων και υποδομών, που θα μπορούσαν να αποτελούν στόχους θρησκευτικών, εξτρεμιστικών, ιδεολογικοπολιτικών και εθνικιστικών ομάδων.

Το «Νέμεσις» αφορά ουσιαστικά τη δημιουργία των ΟΜΕΤ (Ομάδες Μέτρων Τάξης), σε κάθε αστυνομική διεύθυνση για την αντιμετώπιση διαχείριση πλήθους, κατά τη διάρκεια παράλληλων συγκεντρώσεων σε διαφορετικά σημεία των πόλεων. Σε κάθε αστυνομική διεύθυνση αντιστοιχούν δύο διμοιρίες των ειδικών ομάδων με αστυνομικό προσωπικό που υπηρετεί σε αυτές και έχει εκπαιδευτεί για τις διαδικασίες διαχείρισης πλήθους διαδηλωτών. Ακόμη και στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη αντιστοιχούν 5 τέτοιες διμοιρίες, με αστυνομικό προσωπικό που υπηρετεί σε υπηρεσίες του.

Χρωματική διαβάθμιση συναγερμού

Στο σύστημα διαχείρισης κρίσεων «Πολυδεύκης», συμπεριλαμβάνονται όλα τα περιστατικά απειλών, με αντίστοιχη χρωματική διαβάθμιση και χαρακτηρισμό τους ως μικρής σημασίας, σοβαρό περιστατικό, πολύ σοβαρό περιστατικό και κρίσιμο περιστατικό. Ο «Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής» αποκαλύπτει ένα μέρος αυτού του σχεδίου, το οποίο καταχωρεί στα κρίσιμα και πολύ σοβαρά περιστατικά και τις σημερινές ενδεχόμενες απειλές κοινωνικής αναταραχής, ως εξής:

– Συγκεντρώσεις-εκδηλώσεις διαμαρτυρίας-πορείες διαμαρτυρίας (χρήση βίας)

– Περιορισμός δικαιωμάτων των πολιτών στην πρόσβαση και την κυκλοφορία τους σε συγκεκριμένους χώρους και σημεία της πόλης εξαιτίας συγκεκριμένης κατάστασης

– Πρόκληση πανικού λόγω έκτακτης ανάγκης, εκδήλωσης περιστατικών που οδηγούν σε καταστάσεις πανικού καθώς και διασπορά ψευδών ειδήσεων

– Διεθνή/περιφερειακή ή τοπική πολιτική αστάθεια

– Περιφερειακή οικονομική/κοινωνική κρίση με τρόπο εκδήλωσης μαζική είσοδο ή έξοδο από τη χώρα, επιθέσεις σε οχήματα και μπαράζ εμπρηστικών επιθέσεων

– Έκρηξη και πρόκληση πυρκαγιάς σε δίκτυα-μέσα μεταφοράς/παραγωγής ευαίσθητων-τοξικών ουσιών, ενέργειας, φυσικού αερίου από ανθρώπινη παρέμβαση

-Βλάβες σε μεγάλες μονάδες ενέργειας (ηλεκτρικής, φυσικό αέριο), σε δίκτυο τηλεπικοινωνιών, σε δίκτυα ύδρευσης, σε βιομηχανικές μονάδες παραγωγής αγαθώς πρώτης ανάγκης λόγω ανθρώπινης/φυσικής επίδρασης

– Εμπρησμοί δασών

– Ηλεκτρονικό έγκλημα (υποκλοπή, καταστροφή πληροφοριών)

– Ληστείες με ομηρίες

– Θρησκευτικός φανατισμός/θρησκευτικές οργανώσεις

– Ξενοφοβία-ρατσιστικές επιθέσεις

– Αντίθεση στην παγκοσμιοποίηση

– Διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις

– Διμερείς σχέσεις

– Τεχνολογικές βλάβες λόγω ηθελημένης εγκληματικής ανθρώπινης ενέργειας όπως: Υποκλοπές-παρεμβολές επικοινωνιών, τεχνολογικοί ιοί, βλάβες δικτύων, διακοπές ενέργειας. Αυτές μπορεί να οφείλονται σε εξεγερμένες κοινωνικές ομάδες, τρομοκρατικές οργανώσεις, οργανωμένο έγκλημα, ξένες μυστικές υπηρεσίες.

Ο στρατιωτικός «Τάλως»

Το αντίστοιχο σχέδιο του υπουργείου Εθνικής Άμυνας για την διαχείριση-καταστολή πλήθους στην περίπτωση απόφασης χρησιμοποίησης του Στρατού για την αντιμετώπιση γενικευμένων ακραίων καταστάσεων, ονομάζεται «Τάλως», και αυτό έχει ανασυρθεί προσφάτως από τα στρατιωτικά συρτάρια. Από το 2002 έχουν γίνει πέντε σχετικές ασκήσεις, σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις στη Βέροια, στου Παπάγου, στη Νέα Πέραμο, στον Πολύγυρο Χαλκιδικής και τελευταία τον Οκτώβριο του 2013 στο Κιλκίς. Αυτές τις ασκήσεις το ΓΕΕΘΑ της ενέτασσε σε στρατιωτικές ασκήσεις που αφορούσαν την προστασία ανθρωπιστικής βοήθειας και επέμβαση στρατιωτών, μελών ειρηνευτικών δυνάμεων, με αποστολή την αντιμετώπιση «κοινωνικών ομάδων, για να μην λεηλατηθεί η ανθρωπιστική βοήθεια ή να μην επιτραπούν συμπλοκές μεταξύ των αντιμαχόμενων κοινωνικών ομάδων». Ωστόσο τα σενάρια των ασκήσεων ήταν «καρμπόν» των κοινωνικών συγκρούσεων σε αστικά κέντρα και αντιμετώπισή τους με «τακτική ΜΑΤ». Επαγγελματίες οπλίτες, με πλήρη εξάρτηση, επιγονατίδες, κλομπ, ασπίδες, κράνη, μάσκες, χημικά, χειροβομβίδες κρότου λάμψης, καλούνταν να αντιμετωπίσουν τους φαντάρους που αναλάμβαναν το ρόλο εξαγριωμένων διαδηλωτών. Υπήρχαν ακόμη και σκύλοι που εφορμούσαν μαζί με τους συνοδούς τους εναντίον του πλήθους, ενώ αξιωματικοί αναλάμβαναν το ρόλο «αντιεξουσιαστών» με ρίψεις βομβών μολότοφ. Το όλο σκηνικό παρέπεμπε καθαρά σε πολιτικές ταραχές εντός πόλεων, με συγκρούσεις ανάμεσα σε κτίρια, ενώ υπήρχε κι ένα «παγιδευμένο» αυτοκίνητο το οποίο εξερράγη.

Τουλάχιστον τρεις φορές στο πρόσφατο παρελθόν, το εκπαιδευμένο για τέτοιες καταστάσεις στρατιωτικό προσωπικό είχε τεθεί σε επιφυλακή και ετοιμότητα έκτακτης ανάγκης. Η πρώτη ήταν στα εκτεταμένα επεισόδια τον Δεκέμβριο του 2008 μετά τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου, η δεύτερη στις εργατικές κινητοποιήσεις του 2010 και τελευταία σε επεισόδια των «αγανακτισμένων» στην Πλατεία Συντάγματος.

Το συγκεκριμένο σχέδιο αποτελούσε μέρος της εφαρμογής στρατιωτικού σχεδιασμού του ΝΑΤΟ, που προέβλεπε την εμπλοκή των στρατιωτικών δυνάμεων σε ζητήματα εσωτερικής ασφάλειας και αντιμετώπισης λαϊκών κινητοποιήσεων, κάτι που αργότερα προσαρμόστηκε στα δεδομένα ασφάλειας των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα και επικαιροποιείται κατά διαστήματα.

thetoc