Έλλειψη εμπιστοσύνης; Αδιαφορία ή και ανικανότητα των απογόνων; Μέτρο προστασίας; Μπορεί και όλα αυτά μαζί να ισχύουν στις περιπτώσεις των σούπερ πλουσίων αυτού του πλανήτη που αρνούνται να παραχωρήσουν το σύνολο των τεράστιων περιουσιών τους στα παιδιά τους. Ο Αμερικανός μεγιστάνας Γουόρεν Μπάφετ το έχει πει από καιρό: «Το τέλειο ποσό για να αφήσεις στα παιδιά σου είναι τόσα όσα χρειάζεται για να αισθάνονται ότι μπορούν να κάνουν τα πάντα και όχι τόσα ώστε να νιώθουν ότι δεν χρειάζεται να κάνουν τίποτα».
Ο Μπάφετ έχει αφήσει στα τρία παιδιά του μέσω ενός ιδρύματος από 2 δισεκατομμύρια δολάρια. Τα υπόλοιπα (και είναι πάρα πολλά) θα πάνε σε φιλανθρωπίες. Ο Μπιλ και η Μελίντα Γκέιτς είναι λιγότερο γενναιόδωροι, καθώς έχουν αποφασίσει προς ώρας να δώσουν 10 εκατομμύρια δολάρια στο κάθε ένα από τα τρία παιδιά τους. Δηλαδή, «φιστίκια», όπως θα έλεγαν οι Αμερικανοί, μπροστά στην περιουσία των 76 δισεκατομμυρίων δολαρίων που έχουν φτιάξει οι Γκέιτς. Το ακριβές ποσό που θα κληρονομήσουν τα παιδιά του Μπιλ Γκέιτς δεν είναι γνωστό, αλλά όπως λέει ο ίδιος, θα πάρουν μια φοβερή εκπαίδευση και ιατρική φροντίδα και με τα 10 εκατ. ούτως ή άλλως τοποθετούνται στο 1% των πλουσιοτέρων. Ο διάσημος τραγουδιστής Στινγκ αποκάλυψε πρόσφατα ότι το μεγαλύτερο κομμάτι των 300 εκατομμυρίων δολαρίων που έχει στους λογαριασμούς του δεν θα καταλήξει στα έξι ενήλικα παιδιά του. «Πρέπει να δουλεύουν. Όλα μου τα παιδιά το γνωρίζουν αυτό και σπανίως μου ζητούν κάτι, γεγονός το οποίο σέβομαι και εκτιμώ αφάνταστα» δηλώνει ο άλλοτε frontman του συγκροτήματος Police.
Αλλά και ο ηθοποιός Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν, ο οποίος πέθανε πέρσι από υπερβολική δόση ηρωίνης, ακολούθησε την ίδια οδό. Στην διαθήκη του οι οδηγίες ήταν σαφείς: Ο γιος του θα μεγαλώσει σε μια μεγάλη πόλη των ΗΠΑ και θα «εκτεθεί στον πολιτισμό, τις τέχνες και την αρχιτεκτονική» που προσφέρει η πόλη. Όλα τα παιδιά του Χόφμαν δεν θα πάρουν τίποτα από τα 35 εκατομμύρια δολάρια της περιουσίας του, διότι ο ηθοποιός δεν ήθελε τα παιδιά του να είναι «παιδιά των τραστ». Να σημειωθεί ότι τα τραστ (καταπιστεύματα κεφαλαίων) είναι τα πιο αγαπημένα οχήματα απόκρυψης πλούτου από τις φορολογικές αρχές τώρα που οι offshore βάλλονται. Έτσι, τα λεφτά του Χόφμαν πήγαν στην μαμά του!Η διάσημη σχεδιάστρια Γκλόρια Βάντερμπιλντ διαμήνυσε στον γιο της ότι δεν θα πάρει δεκαρίτσα τσακιστή από εκείνη. «Η μαμά μου το ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει καταπίστευμα κεφαλαίων. Και είμαι εντάξει με αυτό διότι έτσι μεγάλωσα. Αν ήξερα από την αρχή ότι από πίσω υπάρχει πάντα μια χρυσή κασέλα δεν ξέρω εάν θα δραστηριοποιούμουν να κάνω κάτι» υπογράμμισε σε συνέντευξή του πριν λίγους μήνες ο υιός Άντερσον Κούπερ. Ούτε η διάσημη σεφ των πλουσίων, η Ναϊτζέλα Λόσον, σκοπεύει να αφήσει σοβαρά ποσά στα παιδιά της. «Είμαι αποφασισμένη ότι τα παιδιά μου δεν θα έχουν οικονομική ασφάλεια. Καταστρέφει τους ανθρώπους που δεν χρειάζεται να αγωνιστούν για να κερδίσουν χρήματα» τονίζει σε συνεντεύξεις της.
Ψυχαναλυτές και οικογενειακοί σύμβουλοι επισημαίνουν ότι οι πλούσιες οικογένειες, αλλά ακόμα και αυτές της ανώτερης μέσης τάξης, πάντα έχουν να αντιμετωπίσουν αυτό το ζήτημα. Δηλαδή, το εάν και πότε τα παιδιά θα είναι σε θέση να κάνουν ορθή διαχείριση του πλούτου που θα μπορούσαν να κληρονομήσουν. Αν σκεφτείτε δε, ότι μέσα στα επόμενα 30 χρόνια μόνον στις ΗΠΑ η γενιά των baby boomers θα περάσει στα παιδιά της, δηλαδή την γενιά Υ, περί τα 30 τρισεκατομμύρια δολάρια συνολικά –τόσο τα υπολογίζει η εταιρία ερευνών Accenture- τότε μπορείτε να φανταστείτε τι έχει να γίνει… Ποιος θα πάρει τα λεφτά; Οι κληρονόμοι ή τα ιδρύματα; Πάντως, οι τράπεζες ήδη τρίβουν τα χέρια τους.
«Γεννημένος Πλούσιος»
Στο ντοκιμαντέρ «Γεννημένος Πλούσιος», βραβευμένο με δύο βραβεία Emmy και δημιούργημα του «χρυσού» κληρονόμου Τζέιμι Τζόνσον, εγγονού ενός εκ των ιδρυτών του κολοσσού Johnson & Johnson, πέφτει άπλετο φως στο δράμα (;) των παιδιών που τυγχάνει να γεννιούνται σε μερικές από τις πλουσιότερες οικογένειες του κόσμου. Εξάλλου, ο Τζέιμι Τζόνσον γνώριζε από πρώτο χέρι πως μεγαλώνουν και σπαταλούν την περιουσία τους τα παιδιά των κροίσων και η προβολή αυτού του ντοκιμαντέρ ήταν η αιτία να ψυχρανθούν οι σχέσεις του με το πατέρα του και να μην τον δέχονται πια οι άλλοτε κολλητοί της ελίτ της Νέας Υόρκης. Ο ίδιος κληρονόμησε περί τα 600 εκατομμύρια δολάρια από το οικογενειακό τραστ μόλις έγινε 21 ετών (άλλα τόσα πήραν και οι υπόλοιποι πέντε στενοί συγγενείς του και μάλιστα, χωρίς κανέναν περιορισμό ως προς την χρήση των χρημάτων) και παραδέχεται πως όταν οι απίστευτα πλούσιοι λένε ότι δεν αφήνουν λεφτά στα παιδιά τους, είναι ψέμα. Και τούτο διότι ακόμα και αν οι κληρονόμοι δεν έχουν άμεση πρόσβαση στο ρευστό, έχουν από την άλλη πλευρά τα καλύτερα σχολεία, ζουν σε επαύλεις και έχουν «χρυσές» επαφές και ευκαιρίες. «Ουσιαστικά, πρόκειται για διαφορετικούς τρόπους μεταβίβασης πλούτου και επιρροής» εξηγεί.
Αυτό είναι μεγάλη αλήθεια. Όπως μεγάλη αλήθεια είναι και το γεγονός ότι δεν είναι όλοι ικανοί να διαχειριστούν με ωριμότητα και σύνεση τις κληρονομιές τους. Για τις αυτοκρατορίες, κοινώς business, ούτε να το συζητά κανείς, γι’ αυτό και οι περισσότεροι αυτοδημιούργητοι επιχειρηματίες εκατέρωθεν του Ατλαντικού προτιμούν να αναθέσουν την διοίκηση των ομίλων τους σε επαγγελματίες μάνατζερ. Για κάθε πλούσιο γόνο σαν την Ιβάνκα Τράμπ, η οποία σπούδασε στο Wharton και έχει μπει με επιτυχία στις επιχειρήσεις του πατέρα της, Ντόναλντ Τραμπ, ή τον Τζέιμι Τζόνσον που ζει μια μάλλον απλή ζωή και έχει επικεντρωθεί στην σκηνοθεσία και παραγωγή ντοκιμαντέρ, υπάρχει και ένα party girl σαν τις αδελφές Χίλτον και την Τόρι Σπέλινγκ ή ένας Ρέτζιναλ Βάντερμπιλντ.
Οι κακές σχέσεις της Τόρι Σπέλινγκ με τον πατέρα της, τον διάσημο τηλεοπτικό παραγωγό Άαρον Σπέλινγκ, οφείλονταν στο ότι δεν της άφηνε ελεύθερη πρόσβαση στο ρευστό. Όταν πέθανε, της άφησε 800.000 δολάρια από τα 600 εκατομμύρια που υπολογίζεται η αξία της περιουσίας του. Τώρα, η ένταση μεταφέρθηκε μεταξύ μάνας και κόρης. Σε συνέντευξή της στους New York Times η Κάντι Σπέλινγκ έλεγε για την κόρη της : «Μπορεί να κλείσει ένα μαγαζί και να ξοδέψει σε δευτερόλεπτα 50.000 με 60.000 δολάρια. Εγώ ποτέ δεν έκανα κάτι τέτοιο». Βεβαίως, εδώ μπορεί να ισχύει η ρήση «όπως στρώνει κανείς, έτσι κοιμάται». Διότι οι πλούσιοι γόνοι δεν έγιναν κακομαθημένοι από μόνοι τους…