Τι θα φέρει το νέο έτος στο κόσμο; Οι αρθρογράφοι των Financial Times κάνουν τις ετήσιες προβλέψεις τους –επισημαίνοντας ότι το 2015 μπορεί να είναι μια χρονιά αρκετά απρόβλεπτη.


Θα έχει εθνική κυβέρνηση η Βρετανία μετά τις επόμενες γενικές εκλογές;

Ναι. Οι τελευταίες εκλογές της Βρετανίας το 2010 είχαν ως αποτέλεσμα την πρώτη κυβέρνηση συνασπισμού από το 1945. Τον επόμενο Μάιο αυτό θα προχωρήσει, αναδημιουργώντας τις «εθνικές» κυβερνήσεις της δεκαετίας του 1930, και φέρνοντας τα δύο μεγάλα κόμματα (Εργατικούς και Συντηρητικούς) στην εξουσία από κοινού. Όπως και το 1931, αυτό θα είναι ένα θέμα αναγκαιότητας και όχι επιλογής.

Όμως, η συρρίκνωση των ψήφων στα τρία μεγάλα κόμματα θα καταστήσει αδύνατη την δημιουργία ενός λειτουργικού συνασπισμού με τη συμμετοχή των Φιλελεύθερων Δημοκρατών και είτε των Συντηρητικών είτε των Εργατικών. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να αναγκαστούν να συνεργαστούν με τα ραγδαία αυξανόμενα περιθωριακά κόμματα, όπως το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας και το UKIP. Ο σχηματισμός μιας εθνικής κυβέρνησης δεν θα είναι εύκολος. Οποιαδήποτε συμφωνία συνασπισμού θα είναι άκρως αμφιλεγόμενη και θα οδηγήσει σε «λιποταξίες» και από τις δύο πλευρές. Οι πολιτικοί θα χρειαστούν χρόνο για να προσαρμοστούν στο νέο κατακερματισμένο τοπίο. Jonathan Ford

Θα πέσει η τιμή του πετρελαίου κάτω από 50 δολ. ανά βαρέλι;

Ναι. Υπάρχουν δύο λόγοι για να θεωρήσουμε ότι η υπερπροσφορά στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου που έκανε την τιμή αναφοράς του Brent να μειωθεί κατά σχεδόν 50 τοις εκατό μεταξύ Ιουνίου και Δεκεμβρίου του τρέχοντος έτους, θα συνεχιστεί στο πρώτο εξάμηνο του 2015 τουλάχιστον. Κατ ‘αρχάς, η παροχή είναι πιθανό να αυξηθεί. Η βιομηχανία πετρελαϊκού σχιστόλιθου των ΗΠΑ, που θεωρείται ευρέως ως η πιο άμεσα ευάλωτη στην ύφεση, θα είναι σε θέση να αυξήσει την παραγωγή παρά τις οικονομικές πιέσεις που αντιμετωπίζει. Εν τω μεταξύ, η Σαουδική Αραβία και τα άλλα μέλη του ΟΠΕΚ, είναι απίθανο να κάνουν οτιδήποτε άλλο εκτός από μια πλασματική μείωση της παραγωγής τους.

Δεύτερον, η αύξηση της ζήτησης θα παραμείνει τόσο ανενεργή όσο και στο δεύτερο εξάμηνο του 2014. Μια σημαντική ανάκαμψη της ανάπτυξης στην Κίνα και σε άλλες αναδυόμενες οικονομίες θα μπορούσε να το αλλάξει αυτό, αλλά απέχει μήνες, στην καλύτερη περίπτωση. Υπ’ αυτές τις συνθήκες, το πετρέλαιο μπορεί να πέσει κάτω από 50 δολάρια το βαρέλι. Με την πάροδο του χρόνου, οι δυνάμεις της αγοράς θα λειτουργήσουν. Οι χαμηλότερες τιμές θα τονώσουν τη ζήτηση και θα περιορίσουν την προσφορά, ιδίως στις ΗΠΑ, και οι τιμές του πετρελαίου μπορεί να είναι υψηλότερες κατά το τέλος του έτους. Ένα πράγμα είναι σίγουρο: όσο περισσότερο πέφτει η τιμή, τόσο μεγαλύτερη είναι η ζημιά για τις επενδύσεις στην παραγωγή πετρελαίου – και ως εκ τούτου τόσο πιο απότομη θα είναι η τιμή αναφοράς. Ed Crooks

Θα εγκρίνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πλήρους κλίμακας ποσοτική χαλάρωση;

Ναι. Ο συνολικός πληθωρισμός στην ευρωζώνη έχει υποχωρήσει στο 0,3 τοις εκατό, πολύ κάτω από το στόχο του «κάτω, αλλά πλησίον του 2 τοις εκατό πάνω από το μέσο όρο» της ΕΚΤ. Οι κίνδυνοι από τις παγιωμένες προσδοκίες της εμπιστοσύνης από τον εξαιρετικά χαμηλό πληθωρισμό ή τον αποπληθωρισμό είναι πλέον μεγάλοι.

Αυτός είναι ο λόγος που ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι ανακοίνωσε στις 4 Δεκεμβρίου 2014 ότι ο ισολογισμός «έχει σκοπό να κινηθεί προς τις διαστάσεις που είχε στις αρχές του 2012». Η συνεπαγόμενη αύξηση στον ισολογισμό είναι περίπου 1 τρις ευρώ. Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι οι εναλλακτικές λύσεις στις άμεσες αγορές κρατικών ομολόγων θα εξασφαλίσουν αυτό το αποτέλεσμα. Η αλλαγή στη γλώσσα από «προσδοκώμενος» σε «επιδιωκόμενος» ήταν, δυστυχώς, εξαιτίας της αντιπολίτευσης έξι μελών του συμβουλίου. Όσο σκληρή όμως και αν είναι η αντιπολίτευση, η ΕΚΤ είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αναγκαστεί να προσπαθήσει. Μετά θα ανάψουν τα αίματα. Martin Wolf

Θα προσαρτήσει και άλλα εδάφη η Ρωσία από την Ουκρανία ή την Ευρώπη;

Όχι. Αντιμέτωπος με μια οικονομική κρίση στο εσωτερικό και με κυρώσεις στο εξωτερικό, ο Πούτιν θα θέσει τέλος στον επεκτατισμό του – τουλάχιστον το 2015. Αντ ‘αυτού, ο Ρώσος ηγέτης θα επιχειρήσει να παγιώσει τα προνόμιά του στην Κριμαία και να διατηρήσει τα εδάφη του στην «ανατολική Ουκρανία» με μια παγιωμένη σύγκρουση. Αυτό θα τους αποτρέψει από το να κυβερνώνται ουσιαστικά από το Κίεβο.

Όμως, η απόφαση αυτή θα πρέπει να μετριασθεί από δύο απογοητευτικούς προσδιορισμούς. Κατ ‘αρχάς, ο Ρώσος ηγέτης σταθερά εκπλήσσει τους δυτικούς παρατηρητές – ελάχιστοι περίμεναν την ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας το 2014. Δεύτερον, μια πιθανή αντίδραση στα οικονομικά πρόβλημα του εσωτερικού θα είναι για τον Πούτιν να ξεσηκώσει την εγχώρια στήριξη και τον εθνικισμό με την περαιτέρω εντατικοποίηση των συγκρούσεων στην Ουκρανία. Αλλά παρ ‘όλα αυτά, οι οικονομικοί και στρατιωτικοί κίνδυνοι ενός διευρυμένου πολέμου φαίνονται πάρα πολύ μεγάλοι για τη Μόσχα το 2015. Gideon Rachman

Θα στείλουν οι ΗΠΑ χερσαίες δυνάμεις κατά του Isis στο Ιράκ και τη Συρία;

Όχι. Το Ισλαμικό Κράτος σίγουρα θα συνεχίσει να αποτελεί σημαντική απειλή για το 2015. Το Πεντάγωνο θα παραμείνει ως εκ τούτου σε μεγάλο βαθμό επικεντρωμένο στην περιοχή – ειδικά στο Ιράκ – επιδιώκοντας να υποβαθμίσει τις δυνατότητες του Isis. Ειδικές δυνάμεις βρίσκονται ήδη στο έδαφος, βοηθώντας στην κατεύθυνση των αεροπορικών επιδρομών. Μια μεγαλύτερη ανάπτυξη αυτών των ελίτ σωμάτων είναι πιθανή το επόμενο έτος. Η Αμερική θα στείλει επίσης περισσότερους στρατιωτικούς συμβούλους στη Βαγδάτη, ακόμη και για να τους χρησιμοποιήσει για να συνοδεύσουν τα ιρακινά στρατεύματα στις επιχειρήσεις – αν και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα εξακολουθεί να αντιστέκεται σε αυτό.

Αυτό που οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί τους δεν θα κάνουν, ωστόσο, είναι να αναπτύξουν δικές τους μάχιμες δυνάμεις στο πεδίο της μάχης. Ο ιρακινός στρατός θα εξακολουθήσει να έχει την ευθύνη για την καταπολέμηση του Isis. Οι δυτικές κυβερνήσεις θα παραμείνουν πιστές στην άποψη ότι το Isis θα ηττηθεί μόνο όταν ο εθνικός ιρακινός στρατός, οι τοπικές σουνιτικές φυλές και οι ομάδες των ανταρτών είναι αρκετά ισχυρές για να το αναλάβουν. Roula Khalaf

Θα πέσει ο ρυθμός ανάπτυξης της Κίνας κάτω από 7 τοις εκατό το 2015;

Ναι. Το Πεκίνο μπορεί να προτίθεται να διατηρήσει τον επίσημο στόχο για την ανάπτυξη του ΑΕΠ το επόμενο έτος στο 7 τοις εκατό ή παραπάνω, για να αποτρέψει την άρση της εμπιστοσύνης. Δυστυχώς, η κινεζική οικονομία δεν είναι πιθανό να υπακούσει και θα επιβραδυνθεί ακριβώς κάτω από αυτό το νούμερο. Με το ΑΕΠ να αναμένεται ήδη λίγο πιο κάτω από τις επίσημες προβλέψεις το 2014, οι οικονομολόγοι θα θέλουν να αποφύγουν την μη επίτευξη του στόχου για δεύτερη φορά τον επόμενο χρόνο. Παρόλα αυτά, η απότομη συσσώρευση εσωτερικού χρέους, η επιβράδυνση στις επενδύσεις παγίου ενεργητικού, οι αδύναμες πωλήσεις ακινήτων και ο άτονος κατασκευαστικός τομέας θα παίξουν σημαντικό ρόλο στον δυναμισμό της Κίνας. Η νομισματική πολιτική κατά πάσα πιθανότητα θα υποχωρήσει περαιτέρω, καθώς το Πεκίνο προσπαθεί να εμποδίσει ένα περιβάλλον χαμηλού πληθωρισμού (όπως μετράται με βάση τις τιμές καταναλωτή) από το να ολισθήσει σε ένα αποπληθωριστικό σπιράλ. Τέτοιες κινήσεις στηρίζουν τις καταναλωτικές δαπάνες, που είναι η καλύτερη ελπίδα του Πεκίνου να κατευθύνει την ανάπτυξη. James Kynge

Ποια κεντρική τράπεζα θα αυξήσει πρώτη τα επιτόκια: η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ή η Τράπεζα της Αγγλίας;

Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Το ρητό λέει να μην ποντάρετε ποτέ εναντίον της Fed και παραμένει μια καλή συμβουλή σχετικά με τα επιτόκια το 2015. Τα οικονομικά από μόνα τους δεν θα σας οδηγήσουν σε αυτό το συμπέρασμα. Η ταχεία ανάπτυξη της Βρετανίας και η κρίση παραγωγικότητας δεν έχει εξαλείψει την πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα στην οικονομία, μειώνοντας τα περιθώρια για περαιτέρω μη πληθωριστική ανάπτυξη. Με μικρότερη συμμετοχή, η αγορά εργασίας των ΗΠΑ φαίνεται να έχει περισσότερη χαλάρωση και μπορεί να κρατήσει με ασφάλεια τα επιτόκια σε χαμηλότερα επίπεδα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.

Η πρόβλεψη των επιτοκίων δεν είναι μόνο οικονομική. Η συμπεριφορά της κεντρικής τράπεζας είναι επίσης σημαντική. Ενώ η Fed είναι λογικά προβλέψιμη, η Τράπεζα της Αγγλίας είναι εμφανώς άστατη. Τον ένα μήνα, φαίνεται να έχει το δάχτυλο στη σκανδάλη. Τον άλλον, φαίνεται ότι δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την αύξηση των επιτοκίων. Δεν θα ήθελε να κάνει κάτι πριν από τις γενικές εκλογές του Μαΐου και είναι πιθανό να βρει δικαιολογίες για να περιμένει την Fed στη συνέχεια. Chris Giles

Θα υπάρχει σοβαρός αντίπαλος απέναντι στην Χίλαρι Κλίντον το 2015;

Όχι. Θα μάθουμε το όνομα του Ρεπουμπλικάνου υποψήφιου μέχρι το 2016. Η Κλίντον όμως θα ξεκινήσει τις γενικές εκλογές έχοντας το προβάδισμα. Στο πεδίο των Δημοκρατικών, θα αμφισβητηθεί από έναν ή δύο υποψηφίους δεύτερης κατηγορίας, όπως ο Τζειμς Γουέμπ, πρώην γερουσιαστής της Βιρτζίνια και ο Μάρτιν Ο’ Μάλεϊ, απερχόμενος κυβερνήτης του Μέριλαντ. Αλλά η Κλίντον θα έχει το προβάδισμα στις προκριματικές εκλογές. Η μόνη πραγματική απειλή της είναι η Ελίζαμπεθ Γουόρεν, η λαϊκίστρια γερουσιαστής από τη Μασαχουσέτη, θα αρνηθεί να είναι υποψήφια παρά την έντονη παρότρυνση από την φιλελεύθερη αριστερά. Όταν φτάσουν σε αυτό το σημείο, η Γουόρεν δεν θα θέλει να σταθεί εμπόδιο στην εκλογή της πρώτης γυναίκας προέδρου της Αμερικής. Edward Luce

Θα επιταχυνθεί ο ρυθμός ανάπτυξης της Ινδίας υπό τον Ναρέντα Μόντι;

Ναι, αλλά αυτό εξαρτάται από το τι εννοούμε με τον όρο «επιτάχυνση». Η Ινδία πραγματικά θα έπρεπε να αναπτυχθεί με ταχύτερους ρυθμούς υπό τον Μόντι σε σχέση με το τελευταίο δυσοίωνο έτος της προηγούμενης κυβέρνησης. Στην πραγματικότητα, η ανάπτυξη είχε μάλλον πιάσει πάτο όταν έπεσε κάτω από το 5 τοις εκατό το 2013. Ανήλθε στο 5,7 τοις εκατό λίγο αφότου ανέλαβε ο Μόντι, αν και μπορεί να πάρει κάποια εύσημα για αυτό. Το επόμενο έτος, η Ινδία έχει κάποια θέματα. Η ασθενής τιμή του πετρελαίου θα μετριάσει την πίεση για το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Θα πρέπει επίσης να συμβάλει περαιτέρω στον έλεγχο του πληθωρισμού, ανοίγοντας την προοπτική σε μια περικοπή που ευνοεί την ανάπτυξη των επιτοκίων. Ο Μόντι είναι τυχερός που έχει έναν παγκόσμιας κλάσης Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, τονΡαγκουράμ Ρατζάν.

Η πραγματική πρόκληση, ωστόσο, είναι να ξαναφτάσει το αναπτυξιακό δυναμικό της Ινδίας στο 7-9 τοις εκατό που ήταν μόλις πριν από λίγα χρόνια. Αυτό θα απαιτήσει διαρθρωτικές αλλαγές. Θα πρέπει να κάνει περισσότερα από το να φοβίζει μερικούς γραφειοκράτες να πάνε στην ώρα τους για δουλειά. Απαιτούνται ορισμένες σημαντικές μεταρρυθμίσεις – ας πούμε στην αγορά εργασίας, στη φορολογία ή στους κανόνες για τις ξένες επενδύσεις- για να πειστούν οι επενδυτές ότι η Ινδία έχει μπει ξανά «στο παιχνίδι» των επιχειρήσεων. David Pilling Will

Θα εξαλειφθεί ο Έμπολα στη Δυτική Αφρική μέχρι το τέλος του 2015;

Ναι. Η επιδημία Έμπολα στη Δυτική Αφρική ξεκίνησε στη Γουινέα πριν από ένα χρόνο και άρχισε να προκαλεί σοβαρή ανησυχία τον Σεπτέμβριο. Από τότε, ο κόσμος έχει θέσει αρκετούς ιατρικούς και οικονομικούς πόρους στη μάχη κατά του ιού, για να φρενάρει την εκθετική αύξηση των περιπτώσεων, αν και ο αριθμός των νεκρών πλησιάζει τους 7.000 και η επιδημία δεν έχει ακόμη τεθεί υπό έλεγχο.

Ο ιολόγοι λένε ότι η φύση του ιού – συχνά θανατηφόρος για όσους «κολλήσουν», αλλά όχι υπερ-μολυσματικός- καθιστά δυνατή την εξάλειψη, αν οι άλλοι άνθρωποι αποφεύγουν την άμεση φυσική επαφή με τους ασθενείς. Οι τοπικοί επαγγελματίες της υγείας αντιμετωπίζουν τον Έμπολα με πιο ασφαλή και αποτελεσματικό τρόπο σήμερα, μετά από μια τραυματική περίοδο εκμάθησης, ενώ εξακολουθεί να υπάρχει εξωτερική βοήθεια από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και πολλές άλλες οργανώσεις. Θα υπάρξουν οπισθοδρομήσεις και εξάρσεις κατά τη διάρκεια του 2015, αλλά η δυτική Αφρική μπορεί να ελπίζει στην εξάλειψη του ιού ως το 2016. Clive Cookson

Μπορεί αυτή να είναι η χρονιά που το Bitcoin και άλλα κρυπτονομίσματα θα καταρρεύσουν;

Όχι, υπάρχουν πάρα πολλά συμφέροντα για να ρίξουν καλά χρήματα στα κρυπτονομίσματα, αποτρέποντας έτσι την ολοκληρωτική ή δραματική κατάρρευση. Παρόλα αυτά, οι πιθανότητες του Bitcoin, του πιο δημοφιλούς από αυτά τα νέα χρηματοπιστωτικά μέσα, να γίνει ένα βασικό νόμισμα είναι πλέον μηδαμινές. Οι τιμές παραδέρνουν σε περίπου 350 δολ. το κέρμα για μήνες, κλιμακώνοντας τις απώλειες για εκείνους που επένδυσαν πέρυσι με τα υψηλά στα 1.200 δολ. Αν προσθέσουμε σε αυτό και μια σειρά σοβαρών σκανδάλων κατά το παρελθόν έτος, όπως η κατάρρευση τουχρηματιστηρίου του bitcoin Mt Gox στο Τόκιο τον Φεβρουάριο, καταλαβαίνουμε ότι δεν τίθεται θέμα «εάν», αλλά «πότε» το κοινό θα χάσει εντελώς το ενδιαφέρον του για αυτό το πείραμα. Izabella Kaminska

Στην προσωπική τεχνολογία, θα είναι το 2015 η χρονιά των wearables;

Όχι. Το ρολόι της Apple, που αναμένεται να κυκλοφορήσει σύντομα, έχει τουλάχιστον σπάσει τον αισθητικό κώδικα: είναι μία συσκευή που φοριέται και πραγματικά θα θέλετε να φορέσετε. Θα γίνει επίσης ένα ισχυρό σύμβολο στάτους, όσον αφορά την τεχνολογία. Αλλά εκτός από μερικά χρήσιμα πράγματα, όπως το να λέει την ώρα, δεν είναι σαφές γιατί θα τα χρειαστείτε. Η άλλη μεγάλη ελπίδα της βιομηχανίας wearables, το Google Glass, δεν κυκλοφόρησε την ημερομηνία που είχαν υποσχεθεί και κινδυνεύει να γίνει ένα σύμβολο τεχνολογικής ύβρεως. Η Google πραγματικά περιμένει από τους ανθρώπους να υιοθετήσουν το cyborg σικ της στην καθημερινή τους ζωή; Να περιμένετε την επανεκκίνηση της ιδέας φέτος, ίσως με πιο περιορισμένο τρόπο: υπάρχουν πολλές θέσεις εργασίας, όπου το να έχεις ένα τέτοιο εργαλείο πάνω από το κεφάλι σου θα ήταν πολύ χρήσιμο. Για την μαζική αγορά, εφαρμογές όπως αυτές που αφορούν την παρακολούθηση της υγείας υπόσχονται πολλά. Αλλά οι συσκευές που φοριούνται εξακολουθούν να φαίνονται σαν μια τεχνολογία σε αναζήτηση ενός σκοπού. Τα πραγματικά χρήσιμα gadgets δεν έχουν εφευρεθεί ακόμα.

ft Richard Waters