Εντυπωσιάζουν αλλά και προβληματίζουν τα νέα ευρήματα στον τύμβο Καστά στην Αμφίπολη.
Το μαρμάρινο κεφάλι και τα φτερά της σφίγγας που βρέθηκαν στην είσοδο του 4ου θαλάμου, πολλά μέτρα από το κυρίως σώμα του αγάλματος, δεν αφήνουν πλέον αμφιβολίες ότι ο τάφος έχει συληθεί.
Ο Παναγιώτης Φάκλαρης, καθηγητής αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, ήταν από τους πρώτους που είχαν εκφράσει αυτή τη άποψη ήδη από τον Αύγουστο.
Μιλώντας στο News247, τονίζει ωστόσο πως δεν πρέπει να στεκόμαστε στο γεγονός ότι το μνημείο είναι συλημένο αλλά στη σπουδαιότητά του.
“Μπορεί το μνημείο να μην έχει μέσα χρυσά, στεφάνια, αγγεία και άλλα πολύτιμα αντικείμενα, καθώς είναι συλημένο, όμως μας έδωσε και μας δίνει στοιχεία και αντικείμενα μεγάλης αξίας αρχαιολογικής και τέχνης υψηλής που δεν έχουν δώσει άλλοι τάφοι, ευρήματα μοναδικά”.
Πρέπει να σταθούμε σε αυτό και να μην μεμψιμοιρούμε ότι ο τάφος έχει συληθεί. Είναι πολύ σημαντικό το μνημείο καθεαυτό, με όλα τα ιδιαίτερα στοιχεία που έχει, ακόμα και χωρίς τα πολύτιμα ευρήματα”.
Ο “ένοικος”
Ο κ. Φάκλαρης επαναλαμβάνει ότι πρόκειται για ένα μνημείο της πρώιμης ελληνιστικής εποχής που πιθανότατα δημιουργήθηκε στις αρχές του 3ου αιώνα.
Τον “ένοικο” ωστόσο θα τον μάθουμε μόνο αν βρεθεί επιγραφή με το όνομά του, τονίζει.
“Η μοναδικότητα του μνημείου δεν μας λέει απαραίτητα κάτι για τη σημασία της προσωπικότητας του ενοίκου, μας λέει για τον πλούτο του ενοίκου και την επιθυμία του να έχει έναν τάφο με τέτοια διακόσμηση. Είχε πάρα πολλά χρήματα αυτός που παρήγγειλε τον τάφο και τον στόλισε τον διακόσμησε τον εμπλούτισε με τέτοια αντικείμενα.
“Εγώ είχα εκτιμήσει από την αρχή ότι πρέπει ο τάφος να ανήκει σε κάποιον στρατιωτικό αξιωματικό του μεγάλου Αλεξάνδρου που επέστρεψε από την εκστρατεία. Οι μακεδονικοί τάφοι εκείνης της εποχής κατά 95% ανήκουν σε στρατιωτικούς του Αλεξάνδρου. Τάφοι τέτοιοι βρίσκονται σε όλη την μακεδονική επικράτεια αλά και έξω από τη Μακεδονία διότι οι αξιωματικοί του Αλεξάνδρου δεν ήταν μόνο από τη Μακεδονία.
Οικογενειακός τάφος
“Ο τάφος , όπως και όλοι αυτοί οι τάφοι μακεδονικού τύπου μπορούσαν να ανοιχτούν και να δεχθούν κι άλλους νεκρούς της οικογένειας. Γι αυτό και οι μεγάλες μαρμάρινες πόρτες ανοιγόκλειναν. Η συγκεκριμένη πόρτα είχε κάτω τροχιές και μικρούς τροχούς που πατούσαν πάνω για να ανοίγει και να κλείνει. Δεν ήταν ερμητικά κλειστή. Και βεβαίως βρέθηκε διαλυμένη από τους τυμβωρύχους”.
Η λεηλασία
“Οι διαφραγματικοί τοίχοι έγιναν για να ασφαλίσουν το μνημείο από τους τυμβωρύχους αλλά αυτοί τους διέρρηξαν, άνοιξαν τρύπες και μπήκαν μέσα.
Υπάρχει μια γενικότερη διαταραχή στον τάφο, διαταραχή που προκάλεσαν οι τυμβωρύχοι, και στο πλαίσιο αυτής της διαταραχής δικαιολογείται αυτή η μετακίνηση των τσακισμένων τμημάτων των αγαλμάτων, της κεφαλής και των φτερών.
Εκτιμώ ότι η τυμβωρυχία έλαβε χώρα στην αρχαιότητα, ίσως στα ρωμαϊκά χρόνια, δεν είναι νεώτερη, διότι τα αγάλματα έχουν υποστεί μεγάλες φθορές από τα χώματα που έπεσαν, έχουν χάσει τα χρώματά τους, συνεπώς έχουν περάσει πάρα πολλά χρόνια”.
Πιθανώς να έχουμε κι άλλες εκπλήξεις
“Συνεπώς τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι ο τάφος έχει λεηλατηθεί από τους τυμβωρύχους. Το μνημείο το έχουν ρημάξει. Παρόλα αυτά είναι ένα καταπληκτικό μνημείο, αναπάντεχο, δεν περιμέναμε τα αγάλματα και το ψηφιδωτό και πιθανώς να έχουμε κι άλλες εκπλήξεις διότι δεν τελείωσε ακόμα ανασκαφή, αναμένουμε και τα ευρήματα του τελευταίου θαλάμου.
Επιπλέον, πιστεύω ότι η περιοχή θα μας απασχολήσει για πολύ καιρό ακόμα. Εκτιμώ ότι δεν είναι ο μοναδικός οικογενειακός τάφος στη συγκεκριμένη περιοχή αλλά υπάρχουν κι άλλοι. Πιθανώς εκεί να έχει ταφεί ένα ολόκληρο ‘σόι’ ας το πούμε έτσι”.
