Γράφει ο ψυχίατρος Δημήτρης Στογιόγλου
«Χάνω τον έλεγχο», «δεν μπορώ να πάρω ανάσα», «νιώθω να σβήνω, χάνω τον έλεγχο», «η καρδιά μου χτυπάει, πρέπει να είναι έμφραγμα, πεθαίνω». Οι κρίσεις πανικού είναι μια πολύ πραγματική, τρομακτική εμπειρία, που εξουθενώνει συναισθηματικά. Παρά την μικρή διάρκεια μιας κρίσης, αυτή καταλαμβάνει υπερβολικά μεγάλο χώρο στη ζωή ενός ατόμου.
Γράφει ο ψυχίατρος, Δημήτρης Στογιόγλου
Οι περισσότεροι μετά την πρώτη τους εμπειρία κρίσης πανικού καταλήγουν σε τμήματα επειγόντων, ή ιατρεία προετοιμασμένοι να ακούσουν τα χειρότερα για την υγεία τους. Όταν δεν τους ανακοινώνεται ότι η ζωή τους κινδυνεύει , τα νέα αυξάνουν την αγωνία τους. «Αν όπως λένε είμαι καλά , τότε τι μου συνέβη;»
Ενδέχεται οι διαβεβαιώσεις της καλής υγείας να αμφισβητηθούν και να περιφέρεται κανείς από γιατρό σε γιατρό με μόνο μια προσωρινή ανακούφιση και μετά να επιστρέφει στην αγωνία και τον περιορισμό. «Κανείς δεν εντοπίζει το πρόβλημα μου και κανείς δε μπορεί να με βοηθήσει ουσιαστικά». Και πάντα διατηρείται ο φόβος. «Πότε και πού θα μου συμβεί ξανά», «δεν μπορεί αυτό θα με διαλύσει, θα έχει σοβαρές συνέπειες στον οργανισμό μου».
Κάποιοι παραδίδονται στο φόβο με επανειλημμένους πανικούς, ιδίως σε δημόσιους χώρους και έτσι σταδιακά αποσύρονται σε «ασφαλείς ζώνες», συνήθως στα σπίτια τους. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται αγοραφοβία. Κανένας με αγοραφοβία δεν απολαμβάνει τους περιορισμούς της ζωής του. Κυριαρχεί ο φόβος ότι θα του συμβεί κρίση πανικού σε δημόσια θέα και θα βιώσει μια εξευτελιστική εμπειρία, όπου θα εκτεθεί η αδυναμία τους.
Η κρίση πανικού περιγράφεται σαν ένας εφιάλτης, από πολλούς ως η χειρότερη εμπειρία της ζωής τους, σαν μια καταστροφή, μια διάλυση που πλησιάζει απειλητικά και απροσδόκητα με πολλές μορφές:
1. Αίσθημα ότι η καρδιά πάλλεται, χτυπάει ακανόνιστα
2. Ξαφνικός έντονος ιδρώτας, εξάψεις
3. Τρέμουλο που δεν ελέγχεται
4. Αίσθημα λαχανιάσματος, ασφυξίας
5. Πόνος, πίεση, δυσφορία στο θώρακα
6. Ναυτία ή κοιλιακά ενοχλήματα
7. Αίσθημα ζάλης, αστάθειας, τάση για λιποθυμία
8. Αίσθημα πνιγμονής
9. Αίσθημα μη πραγματικού ή απόστασης από τον εαυτό
10. Φόβος ότι θα χαθεί ο έλεγχος, ότι θα τρελαθεί κανείς
11. Φόβος θανάτου
12. Παραισθήσεις
Συνήθως προηγείται της πρώτης κρίσης πανικού μια εμπειρία απειλής ή απώλειας της υγείας κοντινού προσώπου ή κάποιος σημαντικός αποχωρισμός. Στην πορεία της εξέλιξης του πανικού οι κρίσεις έρχονται από το πουθενά, ακόμα και στον ύπνο. Η ηλικία μου πρωτοεμφανίζεται είναι μεταξύ 20-30 και συχνότερα στις γυναίκες.
Αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα μπορεί να επιβάλει μια μίζερη ζωή, με περιορισμούς στη δράση, στα όνειρα, στις διεκδικήσεις του ατόμου. Απλά περιμένει κανείς με φόβο την επόμενη κρίση πανικού, με αισθήματα θλίψης και αβοήθητου. Αποφεύγεται η πιο ουσιαστική σύνδεση με ανθρώπους από αισθήματα ντροπής και κάποιες φορές περιπλέκεται η κατάσταση με χρήση αλκοόλ ή άλλων ουσιών.
Σήμερα οι κρίσεις πανικού και η αγοραφοβία μπορούν να αντιμετωπιστούν με άριστα ποσοστά επιτυχίας τόσο με ψυχοθεραπευτικές μεθόδους, όσο και φαρμακευτικά. Η πρόγνωση βελτιώνεται εφόσον υπάρχει ουσιαστικό κίνητρο από τον ασθενή. Το είδος της ψυχοθεραπείας εξαρτάται από το βάθος της κατανόησης που επιθυμεί να πετύχει κανείς γύρω από την ψυχολογική έννοια του πανικού καθώς και από την ένταση και τη διάρκειας του προβλήματος.
Υπάρχουν θεραπείες: 1)συμπεριφοράς όπου η απαλλαγή από τα συμπτώματα μπορεί να επέλθει χωρίς τη συνειδητοποίηση των υποκείμενων αιτιών, 2) γνωσιακές βραχυχρόνια θεραπεία που εστιάζει στις διαστρεβλωμένες απόψεις για τον εαυτό και τη γνώμη των άλλων, 3) εναισθητικές που αποσκοπούν στη συνειδητοποίηση των ψυχικών συγκρούσεων, οι οποίες αν δεν επιλύονται οδηγούν σε συμπτώματα.
Οι φαρμακευτικές θεραπείες είναι εξαιρετικά αποτελεσματικές. Κυρίως προτείνονται τα νεότερα αντικαταθλιπτικά , αγωγές που δίδονται για πολύ συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, που δεν προκαλούν εξάρτηση, επιβράδυνση, καταστολή ή άλλες μακροπρόθεσμες ανεπιθύμητες ενέργειες στην λειτουργικότητα και την υγεία του ατόμου.
Info:
Στογιόγλου Δημήτριος
Ψυχίατρος
itherapy
