Δεν μπορείτε να κατηγορείτε πάντα την έλλειψη ύπνου. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που είστε κουρασμένοι όλη την ώρα και ίσως να μην τους είχατε φανταστεί καν. Ας δούμε μαζί 7 από τους πιο συνηθισμένους.
Είστε αφυδατωμένοι
Σύμφωνα με έρευνες, οι υγιείς γυναίκες που απέτυχαν να αντικαταστήσουν ένα ποσοστό του 1,5% του βάρους τους σε νερό αντιμετώπισαν εναλλαγές της διάθεσης και χαμηλά επίπεδα ενέργειας. Αυτό συμβαίνει γιατί οι νευρώνες στον υποθάλαμο (η περιοχή του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο διαδικασιών όπως η ενυδάτωση και η θερμοκρασία του σώματος) στέλνουν μηνύματα που αλλάζουν τη διάθεση στο υπόλοιπο σώμα ως προειδοποιητικό σήμα ότι χρειάζεται να πιείτε περισσότερο νερό.
Η λύση: Πίνετε 8 ποτήρια νερό καθημερινά και δε χρειάζεται να τα μετράτε αφού οι ανάγκες σας διαφέρουν ανάλογα με τη μέρα, τον καιρό και τη γυμναστική σας. Σε γενικές γραμμές θα πρέπει να ουρείτε τουλάχιστον μια φορά κάθε τρεις ώρες και τα ούρα θα πρέπει να έχουν ένα ανοιχτό χρώμα.
Έχετε έλλειψη βιταμίνης B12
Το σώμα σας χρειάζεται βιταμίνη Β12 για να παράγει ερυθρά αιμοσφαίρια και να διατηρήσει λειτουργικούς τους νευρώνες. Η ανεπάρκεια μειώνει την ποσότητα του οξυγόνου που μπορεί να μεταφέρει το αίμα, αφήνοντάς σας να κοιμάστε όρθιοι. Καθώς μεγαλώνετε παράγετε λιγότερα ποσοστά μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται ενδογενής παράγοντας και η οποία σας βοηθά να επεξεργαστείτε τα θρεπτικά συστατικά.
Επειδή μόνο οι ζωικές τροφές περιέχουν φυσικά Β12, οι χορτοφάγοι αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο εξάντλησης, όπως και άνθρωποι που είχαν χειρουργικές επεμβάσεις στο στομάχι ή στο έντερο. Ακόμη και οριακά χαμηλά επίπεδα Β12 μπορούν να σας εξαντλήσουν.
Η λύση: Αν η κούραση έρχεται μαζί με αμνησία, κούραση στα πόδια ή μούδιασμα και φαγούρα, θεωρείστε την έλλειψη Β12 ως βασικό ένοχο. Ρωτήστε το γιατρό ή το διατροφολόγο σας για μια εξέταση αίματος. Αν τα επίπεδα Β12 είναι χαμηλά, μπορεί να έχετε ανάγκη από συμπληρώματα και ο γιατρός σας θα σας ενημερώσει για τη δοσολογία. Να σημειωθεί ότι τα συμπληρώματα θα σας χαρίσουν ενέργεια μόνο αν έχετε από την αρχή χαμηλά επίπεδα, αφού σε αντίθεση με την καφεΐνη οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β δε θα σας δώσουν καμία ώθηση αν τις έχετε ήδη σε αφθονία.
Είστε πολύ αγχωμένοι
Προσπαθώντας να κάνετε πολλά πράγματα μαζί, έρχεται ένα σημαντικό μειονέκτημα. Φυσιολογικά τα επίπεδα της ορμόνης του στρες κορτιζόλης είναι υψηλότερα το πρωί και πέφτουν το βράδυ, βοηθώντας σας να διατηρήσετε ένα φυσιολογικό καθημερινό ρυθμό. Το χρόνιο στρες όμως αλλάζει αυτό το ρυθμό αλλάζοντάς τον προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. Αν το σώμα σας παραμένει σε συνεχή εγρήγορση, τα επίπεδα κορτιζόλης δεν πέφτουν τη νύχτα και διαταράσσουν τον ύπνο ή μπορεί και τα επινεφρίδια να πέσουν κάτω από τα επίπεδα παραγωγής κορτιζόλης οδηγώντας σε αϋπνία μέχρι το πρωί.
Η λύση: Δεν μπορείτε να ελέγχετε τις πηγές του στρες, μπορείτε όμως να αλλάξετε την αντίδρασή σας. Οι πρακτικές συναίσθησης απαλύνουν το στρες και την κούραση σε άτομα με χρόνιες καταστάσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και η σκλήρυνση κατά πλάκας και λειτουργούν και σε υγιή άτομα.
Έχετε κρυμμένη καρδιοπάθεια
Σε μια μελέτη του περιοδικού Heart & Lung, οι μισές γυναίκες που είχαν καρδιακά επεισόδια είχαν διαταραχές στον ύπνο και αισθάνονταν ασυνήθιστα κουρασμένες τις προηγούμενες εβδομάδες. Η κόπωση και δύσπνοια όταν γυμνάζεστε ή ανεβαίνετε σκάλες πρέπει να σας χτυπήσει καμπανάκι. Κάποια φραγμένη αρτηρία ή ένας αδύναμος καρδιακός μυς μειώνει τη ροή του αίματος, εμποδίζοντας τους μυς και τους ιστούς να πάρουν το οξυγόνο που χρειάζονται για να λειτουργήσουν σωστά.
Η λύση: Πηγαίνετε στο γιατρό, ειδικά αν εκτός από την κόπωση έχετε και άλλα ύποπτα συμπτώματα όπως πόνο στο στήθος, άγχος ή αδυναμία συγκέντρωσης.
Τα επίπεδα σιδήρου είναι πολύ χαμηλά ή πολύ υψηλά
Οι περισσότεροι γνωρίζουν ότι η αναιμία οδηγεί σε κόπωση, μη νομίσετε όμως ότι τα συμπληρώματα σιδήρου θα σας δώσουν αυτόματα ενέργεια. Ναι μεν τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου οδηγούν σε άσχημα σχηματισμένα ερυθρά αιμοσφαίρια που στερούν το σώμα σας από αναζωογονητικό οξυγόνο, ωστόσο αν πάρετε πάρα πολύ σίδηρο μπορεί να νιώσετε πάλι κόπωση.
Η λύση: Υπολογίστε τους παράγοντες κινδύνου. Η έλλειψη σιδήρου χτυπά συχνά τους χορτοφάγους, άτομα με παθήσεις του πεπτικού ή προβλήματα θυροειδούς, γυναίκες με ορμονική αντισύλληψη και με βαριά έμμηνο ρύση. Από την άλλη, τα υψηλά επίπεδα μπορεί να περάσουν κληρονομικά ή να προκληθούν από λήψη συμπληρωμάτων και συχνά προκαλούν άλλα προβλήματα όπως αίσθηση ψύχους, αραίωση των μαλλιών και των νυχιών ή ζάλη όταν σηκώνεστε. Η επίτευξη της ισορροπίας είναι σημαντική, οπότε μην παίρνετε χάπια σιδήρου από μόνοι σας. Μιλήστε με το γιατρό σας σχετικά με ετήσιες εξετάσεις αίματος για να δείτε τα επίπεδα σιδήρου και αν είναι αφύσικα ελέγχετέ τα κάθε μήνα μέχρι να αρχίσουν να επανέρχονται και μετά κάθε τρεις με έξι μήνες μέχρι να σταθεροποιηθούν.
Δε γυμνάζεστε
Ειδικά αν σχετίζεται με χρόνιο άγχος, η πολλή καθιστική ζωή εξαντλεί τα καύσιμά σας ακόμη και αν είναι γεμάτα. Απλά φανταστείτε το: Μια αγχωτική μέρα στη δουλειά απογειώνει τα επίπεδα κορτιζόλης και γλυκόζης στο αίμα. Αν περάσετε το απόγευμα μεταξύ του καναπέ και της οθόνης του ηλεκτρονικού υπολογιστή σας, δε θα απελευθερώσετε ποτέ αυτή την ενέργεια που έχει μαζευτεί. Αυτό μπορεί να διαταράξει τον ύπνο σας ή να κάψει την παραγωγή κορτιζόλης στο σώμα σας τόσο πολύ που να σέρνεστε το επόμενο πρωί.
Η λύση: Αν κάνετε καθιστική ζωή, χρειάζεστε περισσότερη κίνηση. Αν χρησιμοποιείτε τη γυμναστική ως ένα μέσο για να κοιμηθείτε καλύτερα, δώστε στη νέα σας συνήθεια χρόνο για να λειτουργήσει. Θα πρέπει να κινηθείτε με συνέπεια για μερικές εβδομάδες ή ακόμη και μήνες για να καρπωθείτε τα οφέλη της ξεκούρασης.
Γυμνάζεστε πάρα πολύ
Στον αντίποδα, αν ιδρώνετε καθημερινά ή κάνετε βαριά προπόνηση, η κούραση και οι διαταραχές στον ύπνο μπορεί να αποτελέσουν ένα σημάδι ότι πιέζετε το σώμα σας πέρα από τα όριά του. Οι προπονήσεις προκαλούν απότομη αύξηση κορτιζόλης. Αν δεν πετυχαίνετε τη σωστή ισορροπίας της εξάσκησης και της ξεκούρασης, θα επιβαρύνετε το σώμα σας με τη σωματική καταπόνηση ακριβώς όπως με το στρες.
Η λύση: Αν γυμνάζεστε τακτικά αλλά κουράζεστε εύκολα, μάλλον υπερβαίνετε τα όριά σας. Δοκιμάστε να πάρετε μερικές μέρες πλήρους ανάπαυσης. Στη συνέχεια επιστρέψτε στη ρουτίνα σας, κάνοντας περίπου το 25% της συνηθισμένης δραστηριότητάς σας για μια εβδομάδα και μετά προσθέστε άλλο ένα 25% μέχρι να είστε πίσω σε φουλ φόρμα.
