Σας έχει τύχει ποτέ να σκεφτείτε κάποιο χρώμα και αμέσως να σας έρθει μια ξεχωριστή μυρωδιά από ένα άλλο αντικείμενο;
Αν ναι, τότε ανήκετε σε εκείνους τους ανθρώπους που έχουν την ασυνείδητη ικανότητα να συνδυάζουν στον εγκέφαλό τους σήματα από πηγές οι οποίες ανιχνεύονται με διαφορετικές αισθήσεις. Για παράδειγμα η αίσθηση της όρασης (χρώμα) με εκείνη της όσφρησης (μυρωδιά).
Ομάδα ερευνητών από το κολέγιο Occidental στις ΗΠΑ, με επικεφαλής τον καθηγητή Carmel A. Levitan, εξέτασαν το κατά πόσον ο συσχετισμός χρώματος και μυρωδιάς είναι κάτι που μπορεί να συμβαίνει σε όλους τους ανθρώπους, ακόμα και αν δεν το συνειδητοποιούν. Αν, δηλαδή, πρόκειται για κάτι που είναι βαθιά ριζωμένο στον εγκέφαλο του ανθρώπου ή αν επηρεάζεται από το περιβάλλον και την πολιτισμική κουλτούρα στην οποία μεγαλώνει.
Προηγούμενες μελέτες στον τομέα αυτό ήταν ασαφείς. Μερικοί ερευνητές έχουν δείξει ότι οι συνδέσεις ανάμεσα σε οσμές, μουσικές νότες και γεωμετρικά σχήματα είναι όντως μια ικανότητα βαθιά χαραγμένη στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Όμως, η σύνδεση χρώματος-οσμής δεν ήταν πάντα συνεπής.
Για παράδειγμα έρευνα είχε δείξει ότι οι Καναδοί συνδέουν τη μυρωδιά του αμυγδάλου με το κόκκινο χρώμα, αλλά σε άλλη έρευνα, αποδείχτηκε ότι οι Αυστραλοί συνδέουν το μπλε χρώμα με αυτήν τη μυρωδιά.
Σε αυτή τη νέα έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση PloS One, οι επιστήμονες κατέγραψαν το χρώμα που αντιστοιχούν σε κάθε μυρωδιά, άνθρωποι διαφορετικής προέλευσης. Οι συμμετέχοντες ήταν Ολλανδοί, Κινέζοι που κατοικούν στην Ολλανδία, Γερμανοί, Μαλαισιανοί, Κινέζοι που κατοικούν στην Μαλαισία και Αμερικανοί.
Χρησιμοποιώντας μια παλέτα 36 αποχρώσεων και 14 “αρωματικά στιλό”, οι ερευνητές ζήτησαν από τους συμμετέχοντες (περίπου 20 άτομα σε κάθε ομάδα διαφορετικής προέλευσης) να βάλουν σε σειρά τα χρώματα που τα αισθάνονταν “πιο προσφιλή” στην κάθε μυρωδιά.
Τα αποτελέσματα απεικονίζονται στον ακόλουθο πίνακα:
Σημειώσεις:
-Κανείς από τους συμμετέχοντες δεν γνώριζε το όνομα της μυρωδιάς που οσφραινόταν κάθε στιγμή.
-Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν προηγούμενες έρευνες που δείχνουν ότι ο συσχετισμός οσμής-χρώματος είναι παρόμοιος σε άτομα με κοινό περιβάλλον/κουλτούρα.
-Αποδείχτηκε ότι άτομα εντελώς διαφορετικής προέλευσης συνδέουν χρώματα και οσμές με διαφορετικό τρόπο.
-Στον πίνακα που βλέπετε, στην αριστερή στήλη είναι κατά σειρά οι εθνότητες των συμμετεχόντων: Ολλανδοί, Κινέζοι που κατοικούν στην Ολλανδία, Γερμανοί, Μαλαισιανοί, Κινέζοι που κατοικούν στην Μαλαισία και Αμερικανοί
-Στην κάτω γραμμή, βλέπετε τα είδη των διαφορετικών οσμών που κλήθηκαν να αντιστοιχήσουν σε κάποιο χρώμα οι συμμετέχοντες. Κατά σειρά αυτές οι 14 οσμές είναι: φρουτώδης, λουλουδιού, γλυκίσματος, ξύλινη, φουντουκιού, μουχλιασμένη, ρυζιού, σαπουνιού, ξυδιού, καμένου, λαχανικού, ψαριού, κρέατος και πλαστικού.
Σε γενικές γραμμές οι περισσότεροι άνθρωποι συμφωνούν ότι η φρουτώδης μυρωδιά ταιριάζει με το ροζ και το κόκκινο, ενώ η οσμή “μούχλας” ταιριάζει περισσότερο με το πορτοκαλί και το καφέ.
Από την άλλη πλευρά, η οσμή του σαπουνιού ταιριάζει σε παστέλ χρώματα για τους περισσότερους συμμετέχοντες, αλλά Γερμανοί και Κινέζοι που κατοικούν στην Ολλανδία τα αντιστοίχησαν με την απόχρωση του σκούρου γκρι.
Η οσμή του πλαστικού φαίνεται να ταιριάζει πιο πολύ με τα πιο σκούρα χρώματα της παλέτας, αλλά Γερμανοί και Ολλανδοί την βλέπουν πιο κοντά στο ανοιχτό ροζ και το πορτοκαλί.
Οι ερευνητές προέβλεψαν ότι οι χρωματικές παλέτες θα ήταν παρόμοιες μεταξύ ατόμων από κοινούς πολιτισμούς που μοιράζονται κοντινά γεωγραφικά κριτήρια και γλώσσα, αλλά αυτό δεν επιβεβαιώθηκε.
Αμερικανοί και οι Γερμανοί είχαν παρόμοια αποτελέσματα, όπως το ίδιο συνέβη με Γερμανούς και Μαλαισιανούς. Συνολικά, οι χρωματικές επιλογές των Αμερικανών ήταν οι πιο κοινές, αλλά εκείνες των Μαλαισιανών έτειναν να είναι οι πιο ακραίες.
