Οι σειρήνες για ακόμα μια χρονιά μας θύμισαν τη μαύρη αποφράδα εκείνη μέρα της εισβολής της Τουρκίας στο νησί μας.
Ήταν 20 Ιουλίου του 1974 όταν η Τουρκία του Μπουλέντ Ετζεβίτ προφασιζόμενη το πραξικόπημα το όποιο διενήργησε η Χούντα των Αθηνών στην Κύπρο έστειλε τα στρατεύματά της στην Κύπρο ούτως ώστε να κατακτήσει εδάφη που ανήκαν στην Κυπριακή Δημοκρατία και τον κυπριακό λαό.
5:15 20 Ιουλίου 1974 – Κωδική ονομασία «Αττίλας»
Η Εισβολή ξεκίνησε στις 5:15 το πρωί της 20 Ιουλίου 1974 ημέρα Σάββατο. Συνολικά χρησιμοποιήθηκαν από την Τουρκία περίπου 40,000 στρατιώτες ούτως ώστε να καταλάβουν το 36,2% του νησιού. Η απόβαση τουρκικών στρατευμάτων ξεκίνησε στην περιοχή του Πέντε Μίλι στην Κερύνεια. Παρόλο που οι στρατιωτικές δυνάμεις στην Κύπρο γνώριζαν ότι η Τουρκία ετοίμαζε μεγάλο αριθμό στρατιωτών στα λιμάνια τους πιάστηκαν, στην κυριολεξία, στον ύπνο λόγω και του γεγονότος ότι 5 μόλις μέρες πριν η Χούντα κατέλαβε την εξουσία με την βοήθεια και του ελληνοκυπριακού στρατού. Είναι χαρακτηριστικό σημείο της ιστορίας ότι στην Ελλάδα η Χούντα γνώριζε ότι η Τουρκία ετοίμασε στρατιωτικές δυνάμεις για εισβολή, αλλά θεωρούσαν ότι δεν θα προχωρούσαν στην εφαρμογή αυτού του σχεδίου. Βασιζόμενη και στις υποσχέσεις των ΗΠΑ έλπιζαν ότι η Τουρκία απλά μπλοφάρει με τις κινήσεις αυτές. Άλλωστε η σύγχυση που επικρατούσε στο νησί μετά και την κατάληψη της εξουσίας από τη Χούντα των Αθηνών που αποτέλεσε και την αφορμή της Τουρκίας για Εισβολή οδήγησε στο να υπάρχουν μουδιασμένες και σπασμωδικές κινήσεις τις πρώτες ώρες της Εισβολής.
Χαρακτηριστικό είναι το πρώτο πολεμικό ανακοινωθέν που μεταδόθηκε από το Ραδιοφωνικό Πρόγραμμα του ΡΙΚ. Συγκεκριμένα το πολεμικό ανακοινωθέν ανάφερε « Έκτακτο πολεμικό ανακοινωθέν. Την πρωίαν της σήμερον τουρκικά αεροσκάφη άνευ προειδοποιήσεως υπούλως και ανάνδρως προσέβαλαν τον σταθμό Ραντάρ, βομβάρδισαν το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ και έριξαν εντός του Τουρκοκυπριακού θύλακος Λευκωσίας μικράν δύναμη αλεξιπτωτιστών. Αι Ελληνικαί Κυπριακαί δυνάμεις αντιμετωπίζουν μετά γενναιότητας και πρωτοφανούς ενθουσιασμού την απρόκλητο επίθεση του τουρκικού σοβινισμού. Ο εχθρός ουδέν κατόρθωσε να επιτύχει».
Η πικρή πραγματικότητα όμως ήταν ότι οι τουρκικές δυνάμεις εισβολής οι οποίες ήταν υπό τις διαταγές του αντιστράτηγου της Τουρκίας Νουρετίν Ερσίν έπιασαν απροετοίμαστους τους Ελληνοκύπριους και εκμεταλλευομένη τη σύγχυση που υπήρξε κατάφεραν να προχωρήσουν τουλάχιστον τις πρώτες ώρες της εισβολής ανενόχλητοι αποβιβάζοντας τόσο στρατιώτες όσο και τανκς στην παραλία του Πέντε Μίλι.
Παράλληλα αεροπλάνα του τουρκικού στρατού βομβάρδισαν κύριους στόχους και πραγματοποιούσαν ρίψεις αλεξιπτωτιστών.
Οι δυνάμεις που αριθμούσε η Εθνική Φρουρά, καθώς και η Ελληνική Δύναμη Κύπρου (ΕΛΔΥΚ) έφτανε μόλις τις 12 χιλιάδες τη στιγμή που ήδη στην Κύπρο είχαν ήδη αποβιβαστεί 40 χιλιάδες Τούρκοι στρατιώτες.
Όμως ο ηρωισμός που επέδειξαν οι στρατιώτες για να υπερασπιστούν την πατρίδα τους δεν έχει προηγούμενο. Ακόμα και απλός κόσμος την στιγμή που η διοίκηση του ε/κ στρατού δεν μπορούσε να πάρει μια απόφαση προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να βοηθήσουν τις ελληνοκυπριακές στρατιωτικές δυνάμεις χρησιμοποιώντας οποιοδήποτε μέσο έβρισκαν για να προστατεύσουν τόσο τις περιουσίες τους, αλλά και περισσότερο τα πάτρια εδάφη.
Απόφαση ΟΗΕ για κατάπαυση του πυρός
Το βράδυ της 20 Ιουλίου του 1974 ο ΟΗΕ ζητά την κατάπαυση του πυρός, καθώς και την απομάκρυνση του ξένου στρατιωτικού δυναμικού από την Κύπρο με το ψήφισμα 353 (1974) κάτι που όμως δεν γίνεται σεβαστό από την Τουρκία.
Οι μάχες συνεχίζουν να μαίνονται και τις επόμενες ημέρες. Η Χούντα των Αθηνών παρόλο που προχώρησε σε επιστράτευση δεν προχώρησε τελικά στην αποβίβαση στρατού στην Κύπρο με τις αναφορές να κάνουν λόγο ότι αυτό έγινε μετά από επέμβαση του αμερικανικού στοιχείου. Χαρακτηριστικά παρότι στάλθηκαν στην Κύπρο δυο ελληνικά υποβρύχια αυτά διατάχθηκαν να επιστρέψουν πίσω στη βάση τους. Οι πρώτες ελληνικές δυνάμεις που στάλθηκαν στην Κύπρο εκτός φυσικά από τις δυνάμεις της ΕΛΔΥΚ που συνέχιζαν να μάχονται με ηρωισμό ήταν στις 22 Ιουλίου, όταν 12 ελληνικά αεροπλάνα που μετέφεραν Έλληνες καταδρομείς εισήλθαν εντός του FIR της Κύπρου. Λόγω όμως κακής συνεννόησης δέχθηκαν φίλια πυρά που είχε ως αποτέλεσμα το ένα από αυτά να καταρριφθεί και να χάσουν τη ζωή τους 31 άτομα.
Μια πρόχειρη κατάπαυση του πυρός της 1 φάσης της Εισβολής άρχισε να εφαρμόζεται τη νύχτα της 22 Ιουλίου. Όμως ακόμα και τότε οι Τούρκοι προέβαιναν σε επιθέσεις εναντίων ελληνοκυπριακών στόχων. Πολλές φορές αυτές οι επιθέσεις γίνονταν μπροστά στα μάτια των κυανόκρανων, οι οποίοι είχαν την ευθύνη για την τήρηση της κατάπαυσης του πυρός, αλλά δεν αντιδρούσαν στις επιθέσεις αυτές.
Η αλλαγή του πολιτικού σκηνικού στην Ελλάδα και την Κύπρο
Οι εξελίξεις που έφερε η Εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο οδήγησε στην αλλαγή του πολιτικού σκηνικού. Η εξαφανισμένη από προσώπου γης Χούντα μεταβίβασε την εξουσία στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, ενώ στην Κύπρο ο Νίκος Σαμψών παραιτήθηκε και την εξουσία ανέλαβε ο τότε Πρόεδρος της Βουλής Γλαύκος Κληρίδης.
Στις 25 Ιουλίου 1974 ξεκίνησαν υπό την αιγίδα του ΟΗΕ οι πρώτες συνομιλίες για ειρηνική διευθέτηση του ζητήματος που προέκυψε στην Κύπρο που όμως βρέθηκαν στο κενό με την Τουρκία να προχωρεί στις 14 Αυγούστου του 1974 στη Β’ φάση της Εισβολής. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης εισβολής η Τουρκία ολοκλήρωσε το έγκλημά της κατά του κυπριακού λαού με την κατάληψη της Αμμοχώστου, της Καρπασίας και της Μόρφου.
Αποτελέσματα της τουρκικής Εισβολής
Η Τουρκία κατέλαβε το 36,2 τοις εκατό της εδαφικής επικράτειας της Δημοκρατίας. Χαρακτηριστικά το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών της Κύπρου αναφέρει ότι την ίδια περίπου έκταση απεικονιζόταν σε χάρτες μιας διχοτομημένης Κύπρου που κυκλοφόρησαν από την τουρκική πλευρά τη δεκαετία του ’50, κάτι που δείχνει ότι το έγκλημα που διενήργησε η Τουρκία ήταν προμελετημένο.
Επίσης η Τουρκία εκτόπισε βίαια περίπου 180.000 Ελληνοκυπρίους από τις εστίες τους κάνοντας τους πρόσφυγες μέσα στην ίδιά τους τη χώρα. Άλλοι 20.000 Ελληνοκύπριοι, οι οποίοι παρέμειναν στις κατεχόμενες περιοχές, εξαναγκάστηκαν κι αυτοί τελικά να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.
Ακόμη κατά τη διάρκεια των 2 φάσεων της Εισβολής της Τουρκίας 3,000 άτομα σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις του Αττίλα, ενώ παρά τις ταυτοποιήσεις που έγιναν ο αριθμός των αγνοουμένων παραμένει ακόμα πολύ μεγάλος.
Ιάκωβος Ιακώβου για το 24h.com.cy και το Weekend Edition του news247.gr
