Επτά ελέγχους θα υποστεί ακόμη η Ελλάδα προκειμένου να λάβει ισάριθμες δόσεις που απομένουν από το ΔΝΤ
Επτά ελέγχους θα υποστεί ακόμη η Ελλάδα από την τρόικα μέχρι και το Φεβρουάριο του 2016 προκειμένου να λάβει ισάριθμες δόσεις που απομένουν από το ΔΝΤ, συνολικού ύψους 16 δισ. ευρώ, και ενδεχομένως τις δόσεις από ένα νέο δάνειο από την Ευρωζώνη.
Αυτό προκύπτει από το πρόγραμμα ελέγχων και εκταμιεύσεων που ενσωματώνει η έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που σημαίνει πως η πίεση στην κυβέρνηση για την εφαρμογή των συμφωνηθέντων θα είναι συνεχής και με περιοδικότητα τριμήνου.
Η κατάσταση περιπλέκεται και με το χρηματοδοτικό κενό που διαβλέπει το ΔΝΤ για τη διετία 2015 – 2016, το οποίο προκύπτει έχοντας ως δεδομένο την εκταμίευση των δόσεων από το ΔΝΤ. Δηλαδή, εάν υπάρξει εμπλοκή στην εκταμίευση κάποιων δόσεων, προφανώς το «κενό» θα διευρυνθεί.
Το υπουργείο Οικονομικών αναζητεί τρόπους διαχείρισης του χρηματοδοτικού κενού με άλλους τρόπους πλην του νέου δανείου που θα σημάνει και νέο μνημόνιο και η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί προεκλογικά (και μετεκλογικά) πως δεν θα υπάρξει νέο δάνειο. Οι δανειστές εμφανίζονται αντίθετοι με την προσφυγή στις αγορές, επειδή το κόστος είναι υψηλότερο και θα απειλήσει τη βιωσιμότητα της δημοσιονομικής προσαρμογής και του δημοσίου χρέους γενικότερα.
Στο πλαίσιο αυτό, αν και η υπόθεση του χρηματοδοτικού κενού δεν είναι εύκολη, εντούτοις θα πρέπει να επιλυθεί άμεσα. Διαφορετικά, εάν παραμείνει η εκκρεμότητα, το ΔΝΤ δεν θα μπορεί να εκταμιεύσει άλλες δόσεις, από το φθινόπωρο και μετά, όσο οι δανειακές ανάγκες της Ελλάδας δεν θα είναι καλυμμένες.
Δόσεις κατόπιν ελέγχων
Το δεύτερο χρηματοδοτικό πακέτο, που αποφασίστηκε το 2012, προβλέπει από το ΔΝΤ την εκταμίευση 28 δισ. ευρώ. Από το ποσό αυτό έχουν εκταμιευτεί μέχρι τώρα (μαζί με τη δόση των 3,5 δισ. ευρώ που εγκρίθηκε πρόσφατα) 12 δισ. ευρώ. Εκκρεμεί η εκταμίευση 16 δισ. ευρώ, τα οποία, όπως προβλέπει το πρόγραμμα του ΔΝΤ, θα εκταμιευτούν σε δόσεις ανά τρίμηνο και μόνο κατόπιν επιτυχών ελέγχων για την εφαρμογή των προαπαιτούμενων. Η επόμενη δόση (η έκτη του προγράμματος) είναι ύψους 3,5 δισ. ευρώ και είναι προγραμματισμένη να εκταμιευτεί μετά τον επιτυχή έλεγχο του Αυγούστου 2014 (πρόκειται για τον έλεγχο που έχει μετατεθεί για το Σεπτέμβριο).
Η έβδομη δόση είναι ύψους 3,5 δισ. ευρώ και προγραμματισμένη να εκταμιευτεί μετά τον επιτυχή έλεγχο του Νοεμβρίου 2014.
Η όγδοη δόση θα εκταμιευτεί μετά την επιτυχή αξιολόγηση του Φεβρουαρίου 2015.
Η ένατη δόση θα εκταμιευτεί μετά την επιτυχή αξιολόγηση του Μαΐου 2015.
Η δέκατη δόση θα εκταμιευτεί μετά τα επιτυχή αποτελέσματα του ελέγχου του Αυγούστου του 2015.
Η 11η δόση θα εκταμιευτεί μετά την αξιολόγηση του Νοεμβρίου του 2015.
Η τελευταία δόση από το ΔΝΤ είναι προγραμματισμένη να εκταμιευτεί στις αρχές του 2016 και αφού η Ελλάδα «περάσει» τον έλεγχο του Φεβρουαρίου του 2015.
Αναβάλλεται η μία δόση
Πριν, ωστόσο, από τις επόμενες δόσεις, η κυβέρνηση οφείλει να υλοποιήσει σειρά προαπαιτούμενων προκειμένου να λάβει τις δύο εγκεκριμένες δόσεις από την Ευρωζώνη, 1+1 δισ. ευρώ, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο. Η μετεκλογική ραστώνη των υπουργείων οδηγεί σε αναβολή της εκταμίευσης της δόσης του Ιουνίου από την Ευρωζώνη, η οποία μετατίθεται για τον Ιούλιο, με την προσδοκία να εκταμιευτεί μαζί με τη δόση του Ιουλίου, εφόσον υλοποιηθούν και τα συνολικά 12 προαπαιτούμενα.
Στο πλαίσιο αυτό και μετά την απώλεια χρόνου λόγω της προεκλογικής περιόδου και του ανασχηματισμού, που ακολούθησε, έχουν μείνει πίσω πολλά ζητήματα που αφορούν διάφορα υπουργεία. Ο υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης, που θα έχει την κεντρική ευθύνη των διαπραγματεύσεων με την τρόικα, εντός των ημερών θα έχει επαφές με τα συναρμόδια υπουργεία προκειμένου να διαπιστώσει το επίπεδο της προόδου και τις εκκρεμότητες που εξακολουθούν να υφίστανται.
Στο EuroWorking Group της περασμένης Παρασκευής η Ελλάδα βρέθηκε απολογούμενη, επειδή δεν νομοθέτησε όλα τα μέτρα που προέβλεπε η αξιολόγηση και η συμφωνία με την τρόικα του Μαρτίου, όπως και η απόφαση του Eurogroup της Αθήνας. Στο πλαίσιο αυτό, γνωστοποιήθηκε στην ελληνική πλευρά πως το EuroWorking Grpoup δεν μπορεί να εισηγηθεί στο Eurogroup της Πέμπτης την εκταμίευση της δόσης. Οπότε η έγκριση μετατίθεται για το επόμενο Eurogroup του Ιουλίου, στο οποίο η κυβέρνηση ελπίζει πως θα εγκριθούν και οι δύο δόσεις, συνολικού ύψους 2 δισ. ευρώ.
Ο προηγούμενος έλεγχος, του Μαρτίου, από την τρόικα, «έσπασε» τη δόση των 8,3 δισ. ευρώ σε τρία μέρη, δηλαδή 6,3 δισ. ευρώ, που καταβλήθηκαν, 1 δισ. ευρώ τον Ιούνιο και 1 δισ. ευρώ τον Ιούλιο.
Για να εκταμιευτεί η δόση του Ιουνίου του 1 δισ. ευρώ, τίθενται όροι όπως:
Ψήφιση νόμου για το υπαίθριο εμπόριο
Ψήφιση νόμου για το πλαίσιο των αδειοδοτήσεων και το χωροταξικό σχεδιασμό.
Η επικαιροποίηση της λίστας των φόρων υπέρ τρίτων.
Η υιοθέτηση κώδικα συμπεριφοράς ώστε να περιοριστεί η διαφθορά
Η κοινή υπουργική απόφαση (υπ. Οικονομικών και Δικαιοσύνης) για το σχέδιο δράσης σχετικά με την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Η υιοθέτηση νόμου που θα διασφαλίζει πρόσβαση σε φάρμακα και διαγνωστικά κέντρα των ανασφάλιστων, καθώς και νόμο που θα μειώνει το περιθώριο κέρδους των φαρμακοποιών.
Επίσης, η δόση του Ιουλίου, ύψους 1 δισ. ευρώ, θα εκταμιευτεί εφόσον:
Ψηφιστεί νόμος που θα εντάσσει στο επικουρικό ταμείο ιδιωτικού τομέα (ΕΤΕΑ) όλα τα επικουρικά ταμεία του Δημοσίου.
Υιοθετηθεί δασικός νόμος
Θεσπιστεί νόμος-πλαίσιο για τη μείωση της γραφειοκρατίας
Προβλεφθεί η κατάργηση από 1/1/2015 των φόρων υπέρ τρίτων που χρηματοδοτούν τα επικουρικά ταμεία
Υιοθετηθεί νόμος για τη δημιουργία της “μικρής ΔΕΗ” και για την αποπληρωμή όλων των οφειλών του Δημοσίου προς τη ΔΕΗ
Θεσπιστεί νόμος για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και για τον έλεγχο των περιουσιακών τους στοιχείων.
Όλα αυτά δείχνουν πως οι δανειστές, παρά τα καλά λόγια για την επιτυχία του πρωτογενούς πλεονάσματος το 2013, δεν επιτρέπουν ουδεμία χαλάρωση και συνεχίζουν την πίεση για την εφαρμογή όλων των συμφωνηθέντων.
Πιέζει και η ΕΚΤ
Πρόσθετη πίεση ασκεί και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η οποία θεωρεί πως «υπάρχουν δημοσιονομικά κενά για τα επόμενα έτη», αλλά αφήνει να εννοηθεί πως τα κενά οφείλονται στους «φιλόδοξους στόχους» για τα πρωτογενή πλεονάσματα, ήτοι 3% του ΑΕΠ το 2015 και 4,5% το 2016.
Ενώ η επισήμανση αυτή αρχικά αφήνει ένα περιθώριο αισιοδοξίας για επαναδιαπραγμάτευση των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων, που αποτελεί και κρυφό στόχο της κυβέρνησης, στην επόμενη παράγραφο την ακυρώνει σημειώνοντας πως «στην πρόσφατη αναθεώρησή του το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (2015-18) περιέχει δέσμευση της κυβέρνησης για την επίτευξη των στόχων αυτών και την παράταση μέτρων που λήγουν, αν είναι απαραίτητο».
Εμμέσως δηλαδή προτείνει την παράταση επιβολής μέτρων όπως είναι μεταξύ άλλων η συνέχιση της επιβολής της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης.
Οι δανειστές λένε «όχι» σε έξοδο στις αγορές
Το υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζει εναλλακτικά πλάνα για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού χωρίς νέο δάνειο από EFSF και ΔΝΤ, αλλά αφενός πρέπει να διασφαλίσει με την εφαρμογή των προαπαιτούμενων να εξασφαλίσει τις δόσεις που εκκρεμούν από το υφιστάμενο πρόγραμμα, αφετέρου να πείσει την τρόικα για την αποτελεσματικότητα των πηγών εξεύρεσης των δανειακών κεφαλαίων.
Οι τρόποι που εξετάζει είναι η έκδοση ρέπος με τα διαθέσιμα των φορέων Γενικής Κυβέρνησης, η αύξηση των εκδόσεων εντόκων γραμματίων, και σε περίπτωση ανάγκης και η προσφυγή στις αγορές, με έκδοση νέων ομολόγων.
Οι δανειστές εμφανίζονται αντίθετοι στην έξοδο στις αγορές, για συγκεκριμένους λόγους:
Θα αναγκαστεί να πραγματοποιήσει μεγάλες εκδόσεις, με διάρκεια σχετικά μικρή και με υψηλό κόστος. Η σύγκριση γίνεται με τα δάνεια που εξασφαλίζει η Ελλάδα από το Μηχανισμό στήριξης, που έχουν μεγάλη διάρκεια (20 – 30 έτη), χαμηλά επιτόκια (μέσος όρος κάτω του 1%), σε σύγκριση με τους όρους των ομολόγων που θα έχουν διάρκεια 3 – 10 έτη και επιτόκια πέριξ του 5%.
Η προοπτική αυτή θα απειλήσει τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους, καθώς θα αυξήσει τις πληρωμές τόκων.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τα διαθέσιμα του ΤΧΣ, που φτάνουν σε 11 δισ. ευρώ, απαγορεύεται να «αγγιχτούν» επειδή προορίζονται για πιθανές ανάγκες των τραπεζών, μετά τα stress tests της ΕΚΤ το φθινόπωρο.
