Γιαγιά ενενήντα χρονών τις τελευταίες ιδιαίτερα ώρες της ζωής της φαινόταν τρομερά ανήσυχη.
Στριφογύριζε στο κρεβάτι της και χανόταν σε ψευδαισθήσεις.
Ξαφνικά, — δεν είχε χάσει την επαφή της με τους γύρω –, ζήτησε πνευματικό.
Όταν ήρθε, με παρόντες κι όλους τους άλλους, εξομολογήθηκε ότι, όταν ήταν εννέα ετών, έπαιζε κάπου σε μια αλάνα της γειτονιάς με άλλα τρία κοριτσάκια.
Ανάμεσά τους ήταν και μια συμμαθήτριά της, την οποία ζήλευε υπερβολικά, γιατί τα υπόλοιπα παιδιά την αγαπούσαν περισσότερο και ήταν πάντα με περιποιημένα και όμορφα ρούχα.
Επί πλέον είχε ακούσει από τους δικούς της γονείς ότι οι γονείς αυτής της χαριτωμένης συμμαθήτριάς της τους είχαν ρίξει μάγια.
Έτσι εκεί που έπαιζαν, όταν τα άλλα παιδιά της ομάδας απομακρύνθηκαν, αυτή, σε μια έξαψη κακίας και φθόνου, έσπρωξε το κοριτσάκι, το οποίο έπεσε κάτω, χτύπησε σε μια πέτρα και έμεινε νεκρό.
Όλοι πίστεψαν πως ήταν ατύχημα.
Ότι σκόνταψε και έπεσε.
Η ίδια όμως από τότε ένιωθε σαν να μπήκε φωτιά στην ψυχή της.
Έβλεπε εφιάλτες.
Αρρώσταινε συχνά.
Είχε αδικαιολόγητους εκνευρισμούς και συμπεριφορές.
Και γι΄αυτό την έδερναν και τη χτυπούσαν.
Καίγομαι.., καίγομαι.., έλεγε στο παραμιλητό της.
Ώσπου αυτή την ώρα το εξομολογήθηκε…
Πρώτη φορά αισθάνθηκε τα δάκρυά της να είναι λυτρωτικά.
Γαλήνεψε επιτέλους και έφυγε ήρεμη.
Και μια δεύτερη ιστορία.
Την αναφέρει ο Ηλίας Μηνιάτης.
Ο Κώνστας έγινε βασιλιάς του Βυζαντίου, αφού έβγαλε απ΄τη μέση τον αδερφό του, τον οποίο ανάγκασε να γίνει πρώτα μοναχός.
Επειδή όμως δεν ήταν και έτσι σίγουρος για το θρόνο του, έβαλε και τον σκότωσαν.
Από εκείνη την ώρα δεν κινδύνευε από κανέναν ανταπαιτητή η βασιλεία του.
Έλα όμως που από τότε στήθηκε στο βάθος του εαυτού του ένα ανελέητο δικαστήριο.
Ένα φοβερό μαρτύριο άρχισε να τον βασανίζει.
Έμμονες ενοχές να τον πιέζουν, οι οποίες του δημιουργούσαν και ψευδαισθήσεις.
Νόμιζε πως έβλεπε το φάντασμα του αδερφού του, που κρατούσε στα χέρια του ένα ποτήρι γεμάτο αίμα, του το πλησίαζε και του έλεγε; αδερφέ μου, πιες το αίμα του αδερφού σου…
Γύριζε από δω, από κει, όταν ξάπλωνε, μα το ίδιο φάσμα μπροστά του.
Και οι τύψεις τον ψυχοπλάκωναν όλο και πιο πολύ.
Κάλεσε μάγους, ποιητές, γελωτοποιούς να του διασκεδάσουν την αθυμία.
Τίποτε όμως.
Κόντευε να τρελαθεί.
Και το όλο πρόβλημα του το δημιουργούσε η άνομη πράξη του.
Κι ένα στιγμιότυπο από μια συζήτηση, την οποία παρακολουθήσαμε αναγκαστικά λόγω του χώρου.
Δυο φίλοι αντάλλασσαν απόψεις.
Σε μια στιγμή ακούγεται ο ένας: Γιατί, ρε φίλε, εγώ με μια βρισιά στο διπλανό μου να μη μπορώ να κοιμηθώ κι ο… να σκοτώνει και να μη τον νοιάζει καθόλου;
Και συμπληρώνει ο δεύτερος: Βρε τα ίδια παθαίνω κι εγώ.
Έχω τη γυναίκα μου που διαβάζει όλη μέρα θρησκευτικά βιβλία και λεπτολογεί τα πάντα.
Βρίσκει αμαρτίες και σε πράξεις που άλλοτε μας περνούσαν απαρατήρητες.
Η γυναίκα μου και οι εκκλησιαστικοί έχουν δίκιο ή εμείς που δεν ασχολούμαστε και πολύ μ΄αυτά;
Απ΄ό,τι καταλάβαμε ο λόγος για τη συνείδηση.
”Είναι μια φωνή” — θα μας πει ο μακαριστός γέροντας Αυγουστίνος, ο οποίος δεν έπαυε στιγμή να μη τη συμβουλεύεται — ”που ποιος δεν την έχει ακούσει…Κι ο φτωχός κι ο πλούσιος κι ο εγγράμματος κι ο απαίδευτος, ο κάθε άνθρωπος. Είναι φωνή που δεν έρχεται ούτε απ΄τα ουράνια ούτε απ΄τα βάθη της γης, έρχεται μέσα απ΄την καρδιά.
Η μυστηριώδης αυτή φωνή που μας κάνει να συγκλονιζόμεθα, η ανερμήνευτος αυτή φωνή που κάνει να σείονται θρόνοι, λέγεται συνείδησις…`Αν πάμε και στα έθνη, όπου δεν πάτησε κήρυκας και δεν ακούστηκε η αλήθεια, κι εκεί ακόμα, στους αγρίους, χωρίς να έχουν ακούσει το ευαγγέλιο, θα βρούμε μέσα τους να υπάρχει,,,η συνείδηση, που τους κάνει να εκτελούν κι αυτοί, έστω υποτυπωδώς, το θέλημα του Θεού”
Και συνεχίζει ο πάτερ Αυγουστίνος: ”Άνθρωπε, κάνεις το καλό;…παράδεισο έχεις μέσα σου. Γιατί ακούς μια φωνή από βαθιά σου σαν ουράνια μουσική, σαν να κελαηδούν χιλιάδες αηδόνια και να λένε: δόξα σ΄αυτόν που κάνει το καλό! αυτό δηλ. που λέει ο απόστολος Παύλος! ‘Δόξα και τιμή και ειρήνη παντί τω εργαζομένω το αγαθόν’.
Αλλά δεν κάνεις το καλό; Ελεύθερος είσαι. Κάνεις το κακό; Ποιο κακό; Αντί να βοηθάς τον άλλο, αρπάζεις απ΄το στόμα του το λίγο ψωμί που έχει; Αποφεύγεις να βοηθήσεις το δυστυχισμένο; …Ξέρεις το φυλακισμένο και δεν πηγαίνεις να τον επισκεφθείς; ή τον άρρωστο και δεν τον πλησιάζεις; Ή μολύνεις το κορμί σου, που σου το΄δωσε ο Θεός να΄ναι μια καθαρή λαμπάδα που θα προσφέρεις στον Κύριο;
( Μερικοί τάζουν λαμπάδες σαν το μπόι τους. Η καλύτερη λαμπάδα που θέλει ο Θεός είναι το σώμα τους ).
Μολύνεις λοιπόν το κορμί με πορνείες, μοιχείες, ακαθαρσίες; Μπαίνεις στο σπίτι του άλλου και ατιμάζεις τη γυναίκα ή το κορίτσι του; Πας στο δικαστήριο και απλώνεις το βρωμερό σου χέρι πάνω στο Ευαγγέλιο και παίρνεις ψεύτικο όρκο και κλείνεις τον αθώο στη φυλακή και βγάζεις έξω τον εγκληματία; Αρπάζεις, κλέβεις, μολύνεις τα χέρια σου με αδικίες; Μολύνεις τη γλώσσα σου με ψέματα, κατακρίσεις, συκοφαντίες και διαβολές; Μολύνεσαι με το φοβερότερο αμάρτημα, της βλασφημίας;
Αμελείς τα καθήκοντά σου; Χτυπάει η καμπάνα την Κυριακή κι εσύ πας για κυνήγι ή ψάρεμα ή πας εκδρομή και στην εκκλησία δεν πατάς παρά μόνο αν έχει κανένα μνημόσυνο;…Έρχονται οι μεγάλες μέρες και δεν πας να εξομολογηθείς τα αμαρτήματά σου και ζεις μια ζωή χωρίς Θεό;
Τότε, άμα κάνεις το κακό, μέσα σου έχεις στενοχώρια.
Δεν πα΄να ξαπλώνεις σε πουπουλένια στρώματα, δεν πα΄να κατοικείς σε παλάτια, δεν πα΄να΄χεις του κόσμου τα χρήματα; Δυστυχισμένος είσαι. Όπως λέει ο απόστολος, ‘θλίψις και στενοχωρία παντί τω κατεργαζομένω το κακόν’….
Φοβερό πράγμα η συνείδηση…φτάνει αυτή, για ν΄αποδείξει ότι υπάρχει Θεός…’.
Αυτά και άλλα μάς λέει ένας καταξιωμένος και συνεπής με την αποστολή του απελθών ιεράρχης.
Πράγματι όλοι μας μπορούμε να βεβαιώσουμε ότι η συνείδηση είναι μια αλάνθαστη πυξίδα για την ψυχή και τη ζωή μας.
Την τοποθέτησε στα βάθη της υπάρξεώς μας ο Δημιουργός από τότε που άρχισε η ιστορία αυτού του κόσμου.
Πρώτη φορά την άκουσαν ο Αδάμ και η Εύα μέσα στον κήπο της Εδέμ, όταν παρέβηκαν την εντολή του Θεού και συμμάχησαν με το Σατανά.
Τότε, χάνοντας τη μακαριότητα την οποία είχαν, ένιωσαν να τους κυριεύει φόβος.
Άρχισαν να προσπαθούν να δικαιολογήσουν την απείθειά τους, φορτώνοντας την ενοχή ο ένας στον άλλο και στο διάβολο.
Άρχισαν να κρύβονται από το Θεό.
Έπαψαν να χαίρονται.
Κι ακολούθησε ό,τι ακολουθεί και στην ψυχή του καθένα μας, όταν δεν πειθαρχούμε στις υποδείξεις της συνειδήσεώς μας.
Όπως για τη συνοχή και τη λειτουργία του σύμπαντος ο Θεός θέσπισε τους φυσικούς νόμους, έτσι, και για την ομαλότητα και εξομάλυνση των σχέσεων με τον εαυτό μας, τους συνανθρώπους μας και τον Ίδιο, έθεσε στα ενδότερά μας τη συνείδησή, που είναι ο ηθικός νόμος Του.
Και συμφωνεί απόλυτα με το θέλημα Του.
Χρειάζεται ωστόσο να τη φωτίζει ο νόμος του Ευαγγελίου, για να παραμένει υγιής και να τελειοποιείται.
Γιατί η συνείδηση καλλιεργείται.
Ή πωρώνεται, όταν τη φιμώνουμε και αδιαφορούμε για τα καμπανάκια της.
Τότε ο άνθρωπος δεν αντιλαμβάνεται τη φωνή της.
Όπως συμβαίνει με τους εγκληματίες π.χ.
Στην πώρωση μπορεί να οδηγήσει και μια διεστραμμένη ιδεολογία, την οποία ο άνθρωπος υπηρετεί και με ανομολόγητες πράξεις.
Όταν την καταπιέζουμε και κωφεύουμε στη διαμαρτυρία της, αυτή συνεχίζει το έργο της στα βαθιά βαθιά τού είναι μας και γι΄αυτό κάποτε έχουμε αδικαιολόγητες εκρήξεις.
Λειτουργούμε λέμε τότε ασυνείδητα.
Ή καταλήγουμε και εξ αιτίας της νευρωτικοί και ψυχωτικοί.
Την παραθεωρούμε πολύ, όταν μας κυριεύει ένα σφοδρό πάθος.
Ιδιαίτερα το πάθος του θυμού.
Και το ερωτικό πάθος.
Πόσα εγκλήματα εξ αιτίας τους πάνω σε μια τέτοια έξαψη…
Κι ύστερα, όταν μας απευθύνει τα αμείληκτα ‘κατηγορώ’ της, τρομάζουμε.
Ή ακολουθεί και δεύτερο κακό, η αυτοχειρία.
Για όλα τα παραπάνω η συνείδηση, αν δεν την προσέξουμε, μπορεί να διαστραφεί ή να ατονήσει ή να ασθενήσει.
Έξελίσσεται τότε σε διεστραμμένη ή περιδεή ή αμβλεία συνείδηση.
Με τη δεύτερη αυτός που την έχει βλέπει παντού αμαρτίες και ασφυκτιά από ενοχές.
Σ΄αυτό συντελεί μια άρρωστη θρησκοληψία και το μη υγιές οικογενειακό κλίμα με την επίδραση που δέχτηκε σ΄αυτό.
Στους ανθρώπους που έχουν αμβλεία συνείδηση μεγάλες αταξίες και πτώσεις μένουν ανεξέλεγκτες απ΄αυτήν.
Περνούν απαρατήρητες.
Σ΄αυτό συντελεί η αμέλειά μας, που φέρνει η απομάκρυνση από το Θεό, και η παιδεία που δεχόμαστε από τους γύρω και τα Μ.Μ.Ε.
Και υγιής είναι η συνείδηση που κατευθύνει τον άνθρωπο, όπως η πυξίδα, προς τον αληθινό προορισμό του πάνω στη γη, που είναι ο Ουρανός.
Στους κόλπους του Δημιουργού του.
Η διεστραμμένη συνείδηση κάνει τον άνθρωπο αλλοπρόσαλλο.
Κι αν μεν η ζωή μας τερμάτιζε στον τάφο, θα λέγαμε ”Δε βαριέσαι, καημένε. Όσα πάνε κι όσα έρθουν”.
Το πανσίγουρο όμως είναι ότι μετά το θάνατο και κατά τη δεύτερη παρουσία του Χριστού η συνείδηση όλων μας θα ξυπνήσει και θα λογοδοτήσουμε και για την πιο μικρή παρακοή μας σ΄αυτήν.
Όσοι μείναμε έστω και για λίγο στην κατάσταση των τύψεων μπορούμε να συλλάβουμε αυτή την κόλαση.
Φοβερή και απαίσια εμπειρία.
Έτσι ας μην καλοτυχίζουμε τους εγκληματίες και όσους τη στραγγαλίζουν.
Αυτούς να τους λυπόμαστε και να τους προσευχόμαστε να τους δώσει μετάνοια ο Θεός, γιατί πολλοί δε φταίνε που βρέθηκαν σ΄αυτόν τον τρόπο ζωής.
Όσο για μας να μην παύουμε ποτέ να την ξεσκονίζουμε και να την ξεπλένουμε με το λουτρό της μετανοίας, που είναι η εξομολόγηση.
Ο Θεός να μας αξιώσει.
Ζιώγα Κατερίνα
Εκπαιδευτικός
