Δέσμευση της κυβέρνησης για νέα μελέτη βιωσιμότητας του συστήματος – Τρύπα στα ταμεία από μείωση εισφορών και κατάργηση φόρων υπέρ τρίτων – Ξανανοίγει θέμα υπολογισμού των συντάξεων;
Αντιμέτωπη με ζητήματα που είχαν κλείσει από το τέλος του 2011 –το ύψος της βασικής σύνταξης, το ποσοστό αναπλήρωσης ακόμη και το καθεστώς των συντάξεων χηρείας- κινδυνεύει να βρεθεί η κυβέρνηση μετά τις εκλογές.
Η τρόικα, στο πλαίσιο της συμφωνίας για την εκταμίευση της δόσης των 8,4 δισεκατομμυρίων ευρώ, φέρεται να έχει εξασφαλίσει τη σύμφωνη γνώμη της κυβέρνησης για τη διενέργεια νέας μελέτης βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος.
Στη μελέτη αυτή, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα νέα δεδομένα που είναι η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών –και κατά συνέπεια η μείωση των πόρων του ασφαλιστικού συστήματος- ο αυξημένος αριθμός των συνταξιούχων που φτάνουν πλέον στα 2,8 εκατομμύρια, αλλά και η δαπάνη που θα πρέπει να σηκώσει το ασφαλιστικό σύστημα προκειμένου να καταβληθούν οι συντάξεις στους τουλάχιστον 300.000 ανθρώπους που έχουν καταθέσει αίτηση συνταξιοδότησης εδώ και δύο χρόνια, χωρίς όμως να έχουν εισπράξει μέχρι στιγμής ούτε ένα ευρώ.
Η χρονική συγκυρία στην οποία μπαίνει στο τραπέζι το ζήτημα διενέργειας νέας μελέτης βιωσιμότητας δεν είναι τυχαία. Κανονικά, την 1η Ιανουαρίου 2015 είναι προγραμματισμένη να ξεκινήσει η νέα μέθοδος υπολογισμού των συντάξεων. Βάσει αυτής, οι νέοι συνταξιούχοι θα εισπράττουν την κατώτατη σύνταξη των 360 ευρώ η οποία καλύπτεται από τον κρατικό προϋπολογισμό και ένα αναλογικό κομμάτι της σύνταξης το οποίο θα εξαρτάται από το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών που έχει καταβάλει ο καθένας και φυσικά από τα χρόνια προϋπηρεσίας του. Μάλιστα το υπουργείο Εργασίας είχε προγραμματίσει να προχωρήσει στη σύσταση ειδικής επιτροπής, η οποία θα αναλάμβανε να προετοιμάσει το έδαφος προκειμένου η μετάβαση στο νέο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων από το νέο έτος να γίνει με όσο το δυνατόν πιο ομαλό τρόπο.
Το 2011, η τρόικα είχε αποπειραθεί και πάλι να παρέμβει στον θεσμοθετημένο από το 2010 τρόπο υπολογισμού των συντάξεων. Είχε ζητήσει να μπουν εισοδηματικά κριτήρια για την καταβολή της κατώτατης σύνταξης, να θεσπιστούν ηλικιακά κριτήρια για την καταβολή των συντάξεων χηρείας και να αλλάξουν προς το χειρότερο τα ποσοστά αναπλήρωσης (σ.σ. με το σύστημα που είναι προγραμματισμένο να ισχύσει από τις αρχές του χρόνου, το ποσοστό αναπλήρωσης θα φτάνει μέχρι και το 65% του συντάξιμου μισθού).
Ήδη διατυπώνονται φόβοι, ότι τέτοια ζητήματα θα επανέλθουν στο πλαίσιο της νέας αξιολόγησης του ασφαλιστικού. Αφορμή για να ξεκινήσει ένας νέος γύρος διαπραγμάτευσης προκειμένου να προκύψει αν θα πρέπει να υπάρξουν νέες περικοπές στις κύριες συντάξεις ή όχι, θα αποτελέσει η τελική αξιολόγηση των μέτρων που έχουν ήδη ληφθεί και τα οποία επηρεάζουν τα οικονομικά των ταμείων. Τα κυριότερα είναι η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών –όπως προέκυψε από την έκθεση του γενικού λογιστηρίου του κράτους κοστίζει περισσότερα από 600 εκατομμύρια ευρώ στο ασφαλιστικό σύστημα – αλλά και η κατάργηση των φόρων υπέρ τρίτων. Αν μάλιστα υπάρξει και συνέχεια στις καταργήσεις φόρων υπέρ τρίτων μετά τις εκλογές (η συμφωνία με την τρόικα αναμένεται να κάνει λόγο για αναθεώρηση της λίστας με τους φόρους υπέρ τρίτων οι περισσότεροι εκ των οποίων καταλήγουν στα ασφαλιστικά ταμεία και ειδικά στον ΟΓΑ), τότε ο λογαριασμός για το ασφαλιστικό σύστημα θα ξεπεράσει το 1,5-2 δισ. ευρώ ετησίως. Αυτό το ποσό αντιστοιχεί στο 6-8% της ετήσιας δαπάνης για συντάξεις.
