Ο όρος «μάγοι» προέρχεται από την περσική λέξη «magi»που συγγένευε στενά με τον ασσυριακό «mahhu» που σημαίνουν μάγος ή μάντης, μετατράπηκε στον Ελληνικό όρο «magos» μάγος. Από τον Ελληνικό όρο προήλθε ο Λατινικός «magus» και από αυτόν ο Αγγλικός «magie».
Στην Καινή Διαθήκη γίνεται αναφορά για τρεις μάγους που έφτασαν από την Ανατολή για να προσκυνήσουν τον νεογέννητο Χριστό.
Ὁ Ἰουστίνος ὁ Μάρτυρας, σε περισσότερο ἀπὸ ἕνα χωρία τοῦ Διαλόγου πρὸς Ἰουδαῖον Τρύφωνα, ὑποστηρίζει ὅτι οἱ Μάγοι ἦταν Ἄραβες. Τὴν ἴδια ἄποψη θὰ ὑποστηρίξουν λίγο ἀργότερα τόσο ὁ Τερτυλλιανὸς ὅσο καὶ ὁ Ἱερώνυμος, ὅτι δηλ. οἱ Μάγοι ἦταν ἀστρολάτρες Ναβαταῖοι ἀπὸ τὴν Πετραία Ἀραβία. Πολλοὶ μελετητὲς τῶν Γραφῶν, ὁρμώμενοι ἀπὸ τὴν ἀναφορὰ τοῦ Βιβλίου τοῦ Δανιήλ, «…οὐκ ἐπερωτᾷ ἐπαοιδόν, μάγον καὶ Χαλδαῖον» (Δαν. B´, 10), ὑποστήριξαν ὅτι οἱ Μάγοι ἦταν Χαλδαῖοι, ἐπικαλούμενοι μάλιστα τὸ γνωστὸ γεγονὸς ὅτι στὴ Βαβυλώνα εἶχε δημιουργηθεῖ, κατὰ τὴν αἰχμαλωσία, μιὰ ἰσχυρὴ ἑβραϊκὴ κοινότητα, ποὺ ἴσως νὰ ἀντάλλασσε θεολογικὲς-ἐπιστημονικὲς ἀπόψεις μὲ τοὺς Χαλδαίους σοφούς. Ὁ Ἰάκωβος (Πρωτοευαγγέλιο), ἀντιθέτως, ἀλλὰ καὶ ὁ Ἠσύχιος καὶ ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος (337/345-407), ἀναφέρουν ὅτι οἱ Μάγοι κατάγονταν ἀπὸ τὴν Περσία, ἀφοῦ σ᾿ αὐτὴν τὴ χώρα ὁδηγοῦσε ἡ ὀνομασία «μάγος», ποὺ σήμαινε τὸν σοφὸ ἱερέα τοῦ Ζωροαστρισμοῦ. Ἀφετέρου, ὁ πολυγραφότατος Ὠριγένης ὁ Ἀλεξανδρινὸς (185-254) πίστευε ὅτι οἱ Μάγοι ἦταν αἰγύπτιοι «ἐπαοιδοί», ἄποψη τὴν ὁποία συμμεριζόταν καὶ ὁ Μέγας Ἀθανάσιος, ποὺ ἀναφέρει τοὺς Μάγους ὡς αἰγύπτιους ἐπαοιδοὺς. Τέλος, ἄλλοι μελετητὲς τῶν Γραφῶν ὑποστήριζαν ὅτι οἱ «μάγοι» ἦταν ἀφγανοὶ σοφοὶ ἀπὸ τὴ μακρινὴ Βακτριανή.
O ἐκκλησιαστικὸς συγγραφέας Κόιντος Σεπτίμιος Τερτυλλιανὸς (2ος αἰ.) θεωρεῖ τοὺς Μάγους ὡς βασιλεῖς. Τὰ ἑλληνικὰ ἐγκυκλοπαιδικὰ λεξικά, στὸ λῆμμα «Μάγος» ἀναφέρουν ὅτι σημαίνει τὸν σοφὸ ἄνδρα ποὺ ἀνῆκε στὴ μηδικὴ τάξη τῶν ἱερέων τῆς Περσίας, μέλος τῆς ἀρχαίας περσικῆς ἱερατικῆς κάστας· O Ηρόδοτος ἀναφέρει ὅτι μεταξὺ τῶν ἕξι φυλῶν τῆς Μηδίας ὑπῆρχε μία ἀπὸ τὴν ὁποία προέρχονταν οἱ λεγόμενοι μάγοι: ἱερεῖς, ἀστρολόγοι-ἀστρονόμοι καὶ θεματοφύλακες τῶν ἐπιστημονικῶν γνώσεων τῆς ἐποχῆς τους. Κατεῖχαν τὴ συμπυκνωμένη πεῖρα τῆς φυλῆς τους, ποὺ μεταδιδόταν ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιά, καὶ ἔτσι ἦσαν μάντεις, ἀποκρυφιστὲς καὶ ἑρμηνευτὲς τῶν ὀνείρων ἀλλὰ καὶ τῶν φαινομένων τῆς φύσης. Γενικὰ ἦταν σοφοὶ ποὺ εἶχαν πρόσβαση στὴν ὑπερβατικὴ γνώση. Παρατηροῦσαν τὰ ἄστρα καὶ ὅλα τὰ οὐράνια σώματα καὶ ἀπὸ τὶς κινήσεις τοὺς ἔκαναν προβλέψεις γιὰ τὸ μέλλον καὶ τὶς τύχες τῶν βασιλέων, τῶν αὐλικῶν ἀλλὰ καὶ τῶν κοινῶν ἀνθρώπων. Γιὰ τοὺς λόγους αὐτοὺς εἶχαν οὐσιαστικὴ δύναμη καὶ ἀσκοῦσαν σημαντικὴ πολιτικὴ ἐπιρροή.
Οι μάγοι ὀργανώθηκαν ἀπὸ τὸν Ζαρατούστρα σὲ τρεῖς εἰδικὲς ὁμάδες -Χερδέβ, Μοδὲβ καὶ Διτοὺρ Μοδέβ- ἀνάλογα μὲ τὶς συγκεκριμένες γνώσεις καὶ ἐνασχολήσεις τους. Ὄντως, στοὺς Gαtha (Στίχους) τῆς ἀβέστα (τὸ ἱερὸ Βιβλίο τοῦ Νόμου τοῦ Ζωροαστρισμοῦ) ὑπάρχει ὁ ὅρος «μαγαβάν», ἐνῷ καὶ στὴν ὑπόλοιπη ἀβέστα ἀπαντᾶται ὁ ὅρος «μόγου» καὶ «μάγου», ὡς ἐπίθετο παράγωγο λέξης «μάγα», ποὺ σημαίνει δῶρο. Σύμφωνα μὲ τὸν G. Ricciotti, ἐπειδὴ ὡς «μάγα», δηλαδὴ θεϊκὸ δῶρο, ἐθεωρεῖτο ἡ διδασκαλία τοῦ Ζωροάστρη, μὲ τὸν ὄρο «μόγου» ἢ «μάγου» (καὶ τελικὰ «μάγος»), ποὺ σημαίνει τὸν «μετέχοντα στὸ (θεῖο) δῶρο», χαρακτήριζαν τοὺς μαθητὲς ἢ τοὺς ἱερεῖς τοῦ Ζωροαστρισμοῦ.
Ἂν οἱ Μάγοι ποὺ προσκύνησαν τὸ Βρέφος ἦταν ὄντως ἱερεῖς τοῦ Ζωροαστρισμοῦ, ἔπρεπε, ὡς «σοφοὶ ἄνδρες», νὰ ἦταν ἀντίπαλοι τῶν ψευδομαντικῶν διδασκαλιῶν τῶν Χαλδαίων, οἱ ὁποῖες καταδικάζονται στὴν ἀβέστα. Λέγεται ὅτι οἱ μάγοι, ὡς ἄνθρωποι πολυμαθεῖς, εἶχαν κύκλο μαθητῶν στοὺς ὁποίους συμπεριλαμβάνονταν καὶ ἀρχαῖοι Ἕλληνες φιλόσοφοι. Μιὰ παράδοση ἀναφέρει ὡς ἕναν ἀπὸ τοὺς μαθητὲς τοὺς τὸν Πρωταγόρα.
Ἐν συνόψει, οἱ μάγοι ἦταν ἄνθρωποι σοφοί, ἀστρολόγοι καὶ ἀστρονόμοι· σύμβουλοι τῶν βασιλέων τῆς Περσίας καὶ ἱερεῖς τοῦ Ζωροαστρισμοῦ, ὅπως ἀναφέρει ὁ Ἡρόδοτος, ἀλλὰ καὶ ὁ Πλάτων. Ἦταν, κατὰ κάποιον τρόπο, οἱ ἐκπρόσωποι τῶν θετικῶν ἐπιστημῶν τῆς ἐποχῆς τους. Ἤξεραν τί ἀκριβῶς ζητοῦσαν ἐρχόμενοι στὴν Ἱερουσαλήμ. Δὲν θὰ ἐπιχειροῦσαν ποτὲ ἕνα τόσο μακρύ, ἐπικίνδυνο καὶ κοπιαστικὸ ταξίδι, ἐὰν δὲν πίστευαν ὅτι πράγματι γεννήθηκε ὁ βασιλιὰς τῶν Ἰουδαίων.
Ἡ χριστιανικὴ παράδοση ἀναφέρει ὅτι οἱ κατακτητὲς Πέρσες τοῦ Χοσρόη B´ τὸ 614 μ.X., δὲν βεβήλωσαν τὸν Ναὸ τῆς Γεννήσεως ἐπειδὴ σεβάστηκαν τὴν εἰκόνα (ἢ μεγαλοπρεπὲς μωσαϊκό) ποὺ κοσμοῦσε τὴν εἴσοδο τοῦ ναοῦ, μὲ θέμα τὴν Προσκύνηση τῶν Τριῶν Μάγων, τοὺς ὁποίους οἱ Πέρσες θεωροῦσαν ὁμοεθνεῖς τους.
Γενικὰ μάγοι ἀναφέρονται σὲ ὅλους τοὺς σπουδαίους ἀνατολικοὺς λαοὺς τῆς ἀρχαιότητας, ἄνθρωποι πού, ὅπως φαίνεται, ἀσκοῦσαν σημαντικὴ ἐπίδραση στὴ θρησκευτικὴ ζωὴ καὶ στὰ δημόσια πράγματα τῶν κοινωνιῶν αὐτῶν – εἶναι οἱ ἴδιοι τοὺς ὁποίους οἱ Ἕλληνες ἀποκαλοῦσαν καὶ «παιδαγωγούς». Φαίνεται, λοιπόν, ὅτι οἱ μάγοι ἀντιπροσώπευαν τὸν ὀλιγομελῆ μυστικιστικὸ πυρῆνα ἀνθρώπων ποὺ ὑπῆρχε πάντα στὸ ἐσωτερικὸ ὅλων τῶν μεγάλων θρησκειῶν. Μιὰ ὁμάδα εὐσεβῶν ἱερέων, πολυμαθῶν καὶ μυημένων, ποὺ ἐργαζόταν γιὰ τὸ συνολικὸ καλό.
Σύμφωνα με τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ.κ. Ιερόθεο «την εποχή της γεννήσεως του Χριστού « η αστρολογία ήταν ενωμένη με την αστρονομία και θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι Μάγοι ήταν οι αστρονόμοι της εποχής εκείνης που παρατηρούσαν τον έναστρο ουρανό. Γενικά, οι συγκεκριμένοι Μάγοι ήταν οι σοφοί, οι επιστήμονες, και έτσι στα πρόσωπά τους αξιώθηκαν και οι σοφοί να προσκυνήσουν τον γεννηθέντα Χριστό. Οι Μάγοι, όπως διδάσκουν οι άγιοι Πατέρες μας, αξιώθηκαν να αναγνωρίσουν τον Χριστό και να Τον προσκυνήσουν «δια της του νοός γνώσεως», είχαν εσωτερική καθαρότητα και έτσι αξιώθηκαν αυτής της μεγάλης θεοφάνειας. Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι όλοι οι τρόποι ζωής των ανθρώπων λαμβάνουν ιδιαίτερη αξία και σπουδαιότητα από την σχέση την οποία έχουν με τον Χριστό».
Απόσπασμα από το βιβλίο του Αρχιμανδρίτη Θεόφιλου Λεμοντζή, δρ. Θεολογίας, «Το θαύμα απέναντι στη Μαγεία (ΘΑΥΜΑ ΑΛΗΘΕΙΑΣ ΚΑΙ «ΘΑΥΜΑ» ΨΕΥΔΟΥΣ)», Εκδόσεις Γράμμα, Αθήνα 2008
parousiazw
