Η κυβέρνηση δεν κάνει πίσω για την υψηλή φορολογία στο πετρέλαιο θέρμανσης και… δίνει ασπιρίνες
Με ανεπαρκή «μέτρα» ή, πιο σωστά, με απλές «συστάσεις» προς τους πολίτες επιχειρεί η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει ένα μείζον ζήτημα που αφορά τη δημόσια υγεία: την αιθαλομίχλη. Παρά τη διαπίστωση ότι η υψηλή φορολογία στο πετρέλαιο θέρμανσης δεν είχε το προσδοκώμενο όφελος, γεγονός που έχουν επισημάνει 41 βουλευτές της ΝΔ, αλλά και το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, εν τούτοις η κυβέρνηση εμμένει στην εφαρμογή του μέτρου. Και όχι μόνο αυτό.
Ο υπουργός Οικονομικών κ. Γιάννης Στουρνάρας στην τελευταία διυπουργική σύσκεψη για το θέμα για μία ακόμη φορά υπεραμύνθηκε του μέτρου. Πέρα από το επιχείρημα της πάταξης του λαθρεμπορίου, ισχυρίστηκε ότι, αν γινόταν μείωση του φόρου στο πετρέλαιο, θα την καρπώνονταν και οι έχοντες θερμαινόμενες πισίνες. Την ίδια ώρα οι πολίτες, στην πλειονότητά τους, έχουν δύο επιλογές: ή να ζεσταθούν καίγοντας ό,τι βρουν ή… να ξεπαγιάσουν.
Τα πολυδιαφημιζόμενα «μέτρα» ουσιαστικά δεν περιλαμβάνουν παρά συστάσεις και συμβουλές… αυτοπειθαρχίας. Ετσι, ανάλογα με τις συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων PM10 (σωματίδια με διάμετρο 10 εκατομμυριοστά του μέτρου), θα γίνονται συστάσεις για αποφυγή ή διακοπή της χρήσης τζακιού και σόμπας, για ρύθμιση του θερμοστάτη στους 18 βαθμούς Κελσίου κτλ.
Οταν τα σωματίδια ξεπερνούν τα 150 μgr/m3 (μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα), δηλαδή τρεις φορές πάνω από το επιτρεπόμενο ευρωπαϊκό όριο, τότε θα δίδεται εντολή για διακοπή της λειτουργίας των εγκαταστάσεων κεντρικής θέρμανσης σε δημόσιες υπηρεσίες (εκτός νοσηλευτικών ιδρυμάτων, υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας, καθώς και σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης).
Επίσης προβλέπονται «μέτρα» μείωσης των βιομηχανικών και βιοτεχνικών εκπομπών ανάλογα με τη μέση εικοσιτετράωρη τιμή συγκέντρωσης PM10, καθώς και απαγόρευση κυκλοφορίας ΙΧ μη καταλυτικών βενζινοκίνητων και πετρελαιοκίνητων οχημάτων, σχολικών λεωφορείων, φορτηγών δημόσιας χρήσης κτλ.
Στο «τιμόνι» για τον έλεγχο της εφαρμογής των «μέτρων» έχουν τεθεί υποστελεχωμένες υπηρεσίες, όπως η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, οι αρμόδιες υπηρεσίες περιβάλλοντος των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και των Περιφερειών, τα Κλιμάκια Ελέγχου Ποιότητας Περιβάλλοντος κ.ά., οι οποίες ούτως ή άλλως δεν προλαβαίνουν να ανταποκριθούν στα συνήθη καθήκοντά τους.
Στα αποσπασματικά «μέτρα» της κυβέρνησης περιλαμβάνεται και η πρόβλεψη παροχής δωρεάν ρεύματος στους δικαιούχους κοινωνικού τιμολογίου για διπλάσιο αριθμό ημερών από τις ημέρες αυξημένης ρύπανσης (δηλαδή, σωματίδια πάνω από 150 μgr/m3) προκειμένου να κάνουν χρήση κλιματιστικών ή ηλεκτρικών συστημάτων θέρμανσης, αν και έτσι επιβαρύνεται η ηλεκτροπαραγωγική απαίτηση της χώρας και η ρύπανση στις περιοχές όπου λειτουργούν οι μονάδες παραγωγής της ΔΕΗ.
Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση προχώρησε στη λήψη του συγκεκριμένου μέτρου με δεδομένο ότι μόνο οι «ευπαθείς ομάδες» διαθέτουν και λειτουργούν τζάκια ή καίνε βιομάζα σε σόμπες. Αραγε οι ένοικοι των χιλιάδων πολυκατοικιών, που τα τελευταία δύο χρόνια δεν γέμισαν τους καυστήρες ή αγόρασαν μια στάλα πετρελαίου για τις πολύ κρύες ημέρες, πώς ζεσταίνονται; Τα δικά τους τζάκια δεν ρυπαίνουν;
Αγνοούνται τα πιο επικίνδυνα σωματίδια
Στη δέσμη των «μέτρων» που θέσπισε η κυβέρνηση αγνοούνται επιδεικτικά τα PM2,5, τα σωματίδια με διάμετρο μικρότερη των 2,5 εκατομμυριοστών του μέτρου, καθώς και τα υπερλεπτόκοκκα σωματίδια (με διάμετρο μικρότερη του 1 εκατομμυριοστού του μέτρου), τα οποία είναι και τα πιο επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία.
Και αυτό διότι, όπως έχουν καταδείξει δεκάδες επιστημονικές μελέτες, όσο μικρότερη είναι η διάμετρός τους τόσο ευκολότερα διεισδύουν στον ανθρώπινο οργανισμό από τα αντίστοιχα μεγαλύτερης διαμέτρου και συνεπώς είναι ικανά να φτάσουν ευκολότερα στις κυψελίδες των πνευμόνων και να προκαλέσουν σημαντικές βλάβες.
Τα ευρήματα των επιστημόνων από το πρόγραμμα ΕΣΠΑ – «Θαλής» για την περυσινή χειμερινή περίοδο δείχνουν ξεκάθαρα το εύρος του προβλήματος αλλά και τους «ενόχους» που καθιστούν την αιθαλομίχλη στα αστικά κέντρα της χώρας μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας.
Οπως προέκυψε, το 90% των αιωρούμενων σωματιδίων τις βραδινές ώρες σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο Κρήτης, Ιωάννινα, Πάτρα και Κρήτη ήταν μικρής διαμέτρου, δηλαδή PM2,5 και όχι PM10. Μάλιστα σε ορισμένες περιοχές της χώρας οι μέγιστες ωριαίες συγκεντρώσεις PM2,5 ξεπερνούσαν τα 100 μgr/m3.
Αλλά και τα PM 10 κινήθηκαν στα… υψηλά των μετρήσεων. Σύμφωνα με τις μετρήσεις του «Θαλής», οι μέγιστες ωριαίες συγκεντρώσεις ξεπερνούσαν τον περυσινό χειμώνα τα 200 ή ακόμη και τα 300 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα. Σύμφωνα μάλιστα με στελέχη του ΥΠΕΚΑ (υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής), ανάλογα υψηλές συγκεντρώσεις καταγράφονται και εφέτος. Ωστόσο το υπουργείο επιλέγει να δημοσιοποιεί τις μέσες ημερήσιες τιμές, οι οποίες είναι σαφώς χαμηλότερες. Ετσι άλλωστε αιτιολογεί και την απόφαση της κυβέρνησης να λαμβάνονται μέτρα όταν η μέση ημερήσια συγκέντρωση PM10 ξεπερνά τα 150 μικρογραμμάρια.
