ΘΑ ΚΡΙΝΟΝΤΑΙ ΟΛΟΙ ΚΑΘΕ ΤΡΙΑ ΧΡΟΝΙΑ
Στην εφαρμογή του συστήματος αξιολόγησης των εκπαιδευτικών προχωρεί το υπουργείο Παιδείας μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων. Οι πρώτες κρίσεις θα αφορούν εκείνους τους λειτουργούς της στοιχειώδους και της μέσης εκπαίδευσης που στις 31 Μαΐου 2014 συμπληρώνουν χρόνο προαγωγής.
Στη βαθμολόγησή τους λαμβάνονται υπόψη το παιδαγωγικό κλίμα, η οργάνωση της τάξης, η προετοιμασία των μαθητών, τα εκπαιδευτικά μέσα, η επαγγελματική συνέπεια.
Με βήμα ταχύ θέλει να ξεκινήσει το υπουργείο Παιδείας από τον επόμενο μήνα την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, διαδικασία που θα περιλαμβάνει και τα στελέχη διοίκησης.
Το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα δημοσιεύθηκε πριν από λίγες μέρες στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (αρ. φύλλου 240) και περιλαμβάνει όλες τις σχετικές λεπτομέρειες. Ηδη έχουν ξεκινήσει και τα σχετικά σεμινάρια για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου, τα οποία γίνονται σε όλες τις περιφέρειες και αρχικά αφορούν την επιμόρφωση των στελεχών της Εκπαίδευσης.
Σκοπός της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών είναι η βελτίωση της ποιότητας του εκπαιδευτικού και του διοικητικού τους έργου μέσω της άμεσης σύνδεσής της με την επιμόρφωση, προς όφελος των ιδίων, των μαθητών και της κοινωνίας.
Η εκπαιδευτική αξιολόγηση διενεργείται με ή χωρίς αίτηση του εκπαιδευτικού τουλάχιστον μία φορά ανά τριετία, εντός συνεχούς χρονικού διαστήματος, που δεν υπερβαίνει τους δύο μήνες. Οι αξιολογούμενοι έχουν δικαίωμα ένστασης εντός πέντε ημερών από τη γνωστοποίηση σε αυτόν της έκθεσης αξιολόγησης από τον αξιολογητή. Κατά προτεραιότητα αξιολογούνται οι εκπαιδευτικοί που κατά την 31η Μαΐου 2014 συμπληρώνουν τον ελάχιστο χρόνο που απαιτείται για την προαγωγή από τον βαθμό που κατέχουν στον επόμενο. Δάσκαλοι και καθηγητές αξιολογούνται για την εκπαιδευτική τους ικανότητα από τους σχολικούς συμβούλους, στην υπηρεσιακή περιφέρεια των οποίων ανήκουν οι σχολικές μονάδες, ενώ αν υπηρετούν σε περισσότερες από μία μονάδες αξιολογούνται από τους σχολικούς συμβούλους της περιφέρειας, όπου υπηρετούν περισσότερες ώρες.
Οι αξιολογητές θα ενημερώνουν τους εκπαιδευτικούς αρχικά για τη διαδικασία της αξιολόγησης και στη συνέχεια θα πηγαίνουν στο σχολείο και θα παρακολουθούν τουλάχιστον 2 ώρες διδασκαλίας σε όποια μαθήματα ή τάξη επιλέξουν από κοινού με τον δάσκαλο ή τον καθηγητή.
Κάθε αξιολογούμενος εκπαιδευτικός έχει δικαίωμα να αξιολογεί τον προϊστάμενο αξιολογητή του εγγράφως και επωνύμως. Οι εκπαιδευτικοί θα ελέγχονται για τις διαπροσωπικές σχέσεις με τους μαθητές τους κυρίως, για το παιδαγωγικό κλίμα που θα δημιουργούν μέσα στις σχολικές τάξεις αλλά και για τη συνολική οργάνωση της τάξης. Σημαντικό ρόλο στην αξιολόγησή τους θα παίζει η προετοιμασία των μαθητών για το μάθημα και τα εκπαιδευτικά μέσα που θα χρησιμοποιούν αλλά και η υπηρεσιακή τους συνέπεια και η επάρκεια στις τυπικές υπαλληλικές υποχρεώσεις τους και η συνεργασία με τους γονείς και τους φορείς. Οι εκπαιδευτικοί δηλώνουν ότι δεν είναι αντίθετοι με την αξιολόγηση, αλλά αντιδρούν διότι φοβούνται ότι θα χρησιμοποιηθεί σαν μοχλός για την απομάκρυνσή τους από την υπηρεσία.
Τα πέντε κριτήρια και οι συντελεστές
Οι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν στις σχολικές μονάδες αξιολογούνται με τα ακόλουθα κριτήρια:
1. Εκπαιδευτικό περιβάλλον (συντελεστής βαρύτητας 0,75): Διαπροσωπικές σχέσεις και προσδοκίες. Παιδαγωγικό κλίμα στη σχολική τάξη. Οργάνωση της σχολικής τάξης.
2. Σχεδιασμός, προγραμματισμός και προετοιμασία της διδασκαλίας (συντελεστής βαρύτητας 0,50): Βαθμός αντίληψης των δυνατοτήτων και αναγκών των μαθητών για τη διαμόρφωση του σχεδιασμού της διδασκαλίας.
Στόχοι και περιεχόμενο. Διδακτικές ενέργειες και εκπαιδευτικά μέσα.
3. Διεξαγωγή της διδασκαλίας και αξιολόγηση των μαθητών (συντελεστής βαρύτητας 1,25): Προετοιμασία μαθητών για τη διδασκαλία. Διδακτικές ενέργειες και εκπαιδευτικά μέσα.
Ενέργειες μαθητών κατά τη διαδικασία μάθησης. Εμπέδωση της νέας γνώσης και αξιολόγηση των μαθητών.
4. Υπηρεσιακή συνέπεια και επάρκεια (συντελεστής βαρύτητας 1,50): Τυπικές υπαλληλικές υποχρεώσεις. Συμμετοχή στη λειτουργία της σχολικής μονάδας και στην αυτοαξιολόγησή της. Επικοινωνία και συνεργασία με γονείς και φορείς.
5. Επιστημονική και επαγγελματική ανάπτυξη (συντελεστής βαρύτητας 1): Τυπικά προσόντα και επιστημονική ανάπτυξη. Επαγγελματική ανάπτυξη.
Βαθμολογούνται οι διαπροσωπικές σχέσεις
Στο κριτήριο των διαπροσωπικών σχέσεων και προσδοκιών ο αξιολογούμενος εκπαιδευτικός εντάσσεται σε βαθμίδα περιγραφικής κλίμακας ποιοτικού χαρακτηρισμού ως εξής:
ΕΛΛΙΠΗΣ
Εφόσον διαπιστώνεται απουσία σχέσεων με τους μαθητές, δεν υπάρχει πνεύμα και συμπεριφορά συνεκτικής τάξης, δεν διατυπώνονται, ούτε καν έμμεσα, προσδοκίες για τη μάθηση, τις διαπροσωπικές σχέσεις και τη συμπεριφορά των μαθητών.
Εφόσον μεταξύ αυτού και των μαθητών υπάρχει ουδέτερο έως και ψυχρό κλίμα και αρκετοί μαθητές βιώνουν με αρνητικό τρόπο και έχουν αρνητικές στάσεις προς τη σχολική ζωή της τάξης.
Εφόσον η προετοιμασία του περιεχομένου της διδασκαλίας είναι ανύπαρκτη, ελλιπής ή εσφαλμένη στο μεγαλύτερο μέρος της.
Εφόσον παραμελεί τον χώρο και την παιδαγωγική λειτουργικότητα της τάξης, δεν φροντίζει για θέσπιση κανόνων, δεν μεριμνά για τη διαχείριση προβλημάτων συμπεριφοράς και δεν αντιμετωπίζει ανάρμοστες μορφές συμπεριφοράς των μαθητών με παιδαγωγικό τρόπο.
ΕΠΑΡΚΗΣ
Εάν διαμορφώνει, ανάλογα με την ηλικία των μαθητών, κατάλληλα τον χώρο, ώστε να είναι ασφαλής και παιδαγωγικά λειτουργικός (π.χ. γωνιές ενδιαφέροντος, πίνακας ανάρτησης μαθητικών εργασιών) και παράλληλα αξιοποιεί λειτουργικά τον διδακτικό χρόνο χωρίς απώλειες, θα πρέπει να ορίζει ο ίδιος, ή με τη συνδρομή των μαθητών, τους κανόνες της τάξης.
Εφόσον αναπτύσσει σχέσεις σεβασμού μεταξύ του ίδιου και των μαθητών, αμοιβαίας αποδοχής και αλληλοβοήθειας μεταξύ των μαθητών που προσδίδουν συνεκτικότητα στην τάξη, δηλώνει με σαφήνεια τι ελπίζει και αναμένει από τους μαθητές και ανατροφοδοτεί τις θετικές μορφές διαπροσωπικών σχέσεων.
ΠΟΛΥ ΚΑΛΟΣ
Εάν δημιουργεί, με λόγια και πράξεις, συνθήκες αποδοχής, στήριξης και ενθάρρυνσης για όλους ανεξαιρέτως τους μαθητές, ιδίως για τους προερχόμενους από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και τους έχοντες μειωμένη αυτοεκτίμηση.
Εάν εκφράζει με λόγια και με πράξεις υψηλές, αλλά ρεαλιστικές, προσδοκίες για τη μάθηση, τις διαπροσωπικές σχέσεις και τη συμπεριφορά των μαθητών.
ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟΣ
Εάν κατά τον προγραμματισμό ευρύτερης ενότητας μαθημάτων, λαμβάνει υπόψη τις μαθησιακές νόρμες της ηλικίας των μαθητών, τα γνωστικά κενά στην ύλη μαθημάτων προηγούμενων ετών, τις εννοιολογικές προϋποθέσεις κάθε θέματος και τις δυσκολίες της ηλικίας για την κατανόηση θεμάτων της διδακτέας ύλης και έτσι προετοιμάζεται ανάλογα και, επιπλέον, σχεδιάζει και αναθέτει, σύμφωνα με τα διαπιστωμένα χαρακτηριστικά των μαθητών, ομαδικές εργασίες, όπου το κρίνει σκόπιμο και εφικτό.
Εάν σε ευρύτερη ενότητα μαθημάτων αναφέρεται στις επιστημονικές αντιπαραθέσεις επί του διδακτέου θέματος, στην ιστορία του, σε εμπλεκόμενα διλήμματα και στις κοινωνικο-ηθικές προεκτάσεις του, λαμβάνοντας υπόψη του τις εμπειρίες των μαθητών καθώς και την κοινωνικο-πολιτισμική σύνθεση και τις μαθησιακές ανάγκες και δυνατότητες των μαθητών της τάξης του.
ΤΕΛΙΚΟ ΣΤΑΔΙΟ
Η συνολική βαθμολογία & οι κλίμακες
Το έργο των εκπαιδευτικών αξιολογείται στο σύνολό του καθώς και ξεχωριστά για κάθε κατηγορία κριτηρίων και κάθε επιμέρους κριτήριο που αναφέρεται στο προηγούμενο άρθρο. Για την αξιολόγηση χρησιμοποιείται τετράβαθμη περιγραφική κλίμακα. Η ένταξη του αξιολογούμενου σε βαθμίδα της περιγραφικής κλίμακας συνεπάγεται τον ποιοτικό του χαρακτηρισμό ως ακολούθως: «ελλιπής», «επαρκής», «πολύ καλός», «εξαιρετικός».
Δεδομένου ότι ένας ποιοτικός χαρακτηρισμός καλύπτει φάσμα περιπτώσεων, ο αξιολογητής, μετά την κατάταξη του αξιολογούμενου σε κάποια από τις τέσσερις βαθμίδες της ποιοτικής κλίμακας, προβαίνει στην ακριβή τοποθέτησή του εντός του φάσματος με τη χρήση αριθμητικού βαθμολογικού δείκτη από 100βαθμη κλίμακα. Η αντιστοίχιση τετράβαθμης ποιοτικής κλίμακας και εκατοντάβαθμης αριθμητικής κλίμακας έχει ως εξής: Ελλιπής: 0 – 30 βαθμοί, Επαρκής: 31 – 60 βαθμοί, Πολύ καλός: 61 – 80 βαθμοί, Εξαιρετικός: 81 – 100 βαθμοί.
Ο μέσος όρος της βαθμολογίας των κριτηρίων κάθε κατηγορίας αποτελεί τη βαθμολογία της οικείας κατηγορίας κριτηρίων, από την οποία προκύπτει ο αντίστοιχος γενικός ποιοτικός χαρακτηρισμός στη συγκεκριμένη κατηγορία.
Ο υπολογισμός
Η τελική βαθμολογία υπολογίζεται ως εξής: Πολλαπλασιάζεται η βαθμολογία κάθε κατηγορίας με τον συντελεστή βαρύτητας αυτής. Προστίθενται τα γινόμενα που προκύπτουν. Διαιρούμε το άθροισμα των γινομένων με τον αριθμό 5, που είναι το άθροισμα των συντελεστών βαρύτητας. Οι εκπαιδευτικοί που χαρακτηρίζονται ελλιπείς σε περισσότερα του ενός κριτήρια σε μία εκ των κατηγοριών χαρακτηρίζονται συνολικά ελλιπείς, ασχέτως συνολικής βαθμολογίας. Τέλος, οι εκπαιδευτικοί που σύμφωνα με την τελική τους βαθμολογία χαρακτηρίζονται συνολικά ελλιπείς εγγράφονται στον πίνακα των μη προακτέων.
