Ο Γκρούεφσκι μέσω των «Financial Times» ζητάει από ΗΠΑ, Γαλλία και Γερμανία να πιέσουν την Αθήνα
Σε μία κίνηση που εγείρει διάφορα ερωτηματικά προχώρησε ο Νίκολα Γκρούεφσκι, ο οποίος παραχωρώντας συνέντευξη στους «Financial Times» ζήτησε από τις Μεγάλες Δυνάμεις, ήτοι τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Γερμανία και τη Γαλλία, να πιέσουν την Αθήνα για να βρεθεί λύση στο όνομα.
Κατηγόρησε μάλιστα δημοσίως τον έλληνα Πρωθυπουργό κ. Αντ. Σαμαρά ότι έχει υιοθετήσει τις πιο ακραίες θέσεις στο ζήτημα από την απαρχή της διαφοράς για την ονομασία, ενώ επανέλαβε την ανάγκη η Ελλάδα να συμμορφωθεί με την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης που έκρινε ότι η χώρα μας παραβίασε την Ενδιάμεση Συμφωνία στο πλαίσιο της Συνόδου του ΝΑΤΟ τον Απρίλιο του 2008.
Ο κ. Γκρούεφσκι παραχώρησε τη συνέντευξη στη βρετανική εφημερίδα ευρισκόμενος στο Λονδίνο για να συμμετάσχει σε συνέδριο επενδυτών. Σύμφωνα με τον σκοπιανό πρωθυπουργό, οι σημερινές συνθήκες στο ζήτημα του ονοματολογικού είναι οι χειρότερες τους τελευταίους 18 μήνες. Ισχυρίστηκε δε ότι κατά τις συνομιλίες που είχε με τον πρώην Πρωθυπουργό κ. Γ. Παπανδρέου την περίοδο 2009 – 2011 είχε επιτευχθεί πρόοδος – κάτι όμως που στους «παροικούντες τη διπλωματική Ιερουσαλήμ» είναι γνωστό ότι δεν ισχύει διότι η σκοπιανή πλευρά κωλυσιεργούσε χαρακτηριστικά παρά την έντονη παρασκηνιακή διπλωματία που βρισκόταν τότε σε εξέλιξη από πρόσωπα της απόλυτης εμπιστοσύνης του κ. Παπανδρέου. Όπως μάλιστα είπε, ο κ. Σαμαράς έχει υιοθετήσει «πιο ακραίες θέσεις που η Ελλάδα έχει υιοθετήσει στην ιστορία του προβλήματος».
Ωστόσο, ο κ. Γκρούεφσκι προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, ζητώντας από τους Αμερικανούς, τους Γερμανούς και τους Γάλλους να ασκήσουν πιέσεις προς την Αθήνα ώστε να βρεθεί λύση. Ο ηγέτης της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας (πΓΔΜ) επαναλαμβάνει δε ότι η Αθήνα πρέπει να πιεστεί ώστε να συμμορφωθεί με την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης του 2011 σύμφωνα με την οποία η χώρα μας παρεμπόδισε τα Σκόπια να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ κατά τη Σύνοδο Κορυφής του Βουκουρεστίου το 2008 παρά τα προβλεπόμενα από την Ενδιάμεση Συμφωνία. «Θα ήθελα να δω την πίεση να κινείται προς τον σεβασμό της απόφασης του Διεθνούς Δικαστηρίου. Ζητάω σεβασμό στο διεθνές δίκαιο. Διαφορετικά, ποια είναι η σημασία του δικαστηρίου και του διεθνούς δικαίου;» αναρωτήθηκε.
Περίεργες συμπτώσεις
και υπόγειες κινήσεις
Για όσους παρακολουθούν τα όσα διαμείβονται παρασκηνιακά στο Σκοπιανό, που άλλωστε ως θέμα έχει υποχωρήσει από άποψη δημοσιότητας, είναι ξεκάθαρες ορισμένες κινήσεις που θα μπορούσαν να ερμηνευθούν ως συμπτώσεις – ίσως όμως και όχι. Είναι χαρακτηριστικό π.χ ότι, όπως πληροφορείται «Το Βήμα», οι Σκοπιανοί κυκλοφόρησαν πρόσφατα στο ΝΑΤΟ «non paper», με το οποίο επαναφέρουν το αίτημα για ένταξή τους στην Ατλαντική Συμμαχία με την προσωρινή ονομασία «FYROM».
Ως βασικό επιχείρημά τους χρησιμοποιούν και στο έγγραφό τους αυτό την απόφαση της Χάγης. Και είναι σαφές ότι με αυτό το επιχείρημα επιχειρούν να τροχίσουν το «κεκτημένο του Βουκουρεστίου». Μάλιστα, κατά τη διάρκεια των συζητήσεων που έλαβαν χώρα πριν από λίγους μήνες για την έκθεση προόδου των Σκοπίων εντός του ΝΑΤΟ, αρκετές χώρες με προεξάρχουσα την Τουρκία επέμεναν ότι στο κείμενο που θα υιοθετούνταν έπρεπε να υπάρχει αναφορά στην απόφαση της Χάγης – κάτι που τελικά αποκρούστηκε επιτυχώς από την ελληνική πλευρά.
Την ίδια στιγμή όμως, κινήσεις στο θέμα αυτό εμφανίζονται να κάνουν Άγγλοι, Γάλλοι και Γερμανοί, με άγνωστη προς το παρόν παράμετρο αν υπάρχει μεταξύ τους κάποια συνεννόηση ή όχι. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών Γουίλιαμ Χέιγκ ήγειρε το θέμα των Σκοπίων στον κ. Ευ. Βενιζέλο κατά την επίσκεψη του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και υπουργού Εξωτερικών στο Λονδίνο την περασμένη εβδομάδα.
Είχαν προηγηθεί δύο πρωτοβουλίες του Παρισιού και του Βερολίνου. Κατ’ αρχήν, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Γαλλίας στα Ηνωμένα Έθνη εξέδωσε ανακοίνωση στα τέλη Οκτωβρίου με την οποία εξέφραζε τη λύπη της για το αδιέξοδο των συνομιλιών υπό τον Μάθιου Νίμιτς και τόνιζε ότι «μια αμοιβαία αποδεκτή λύση πρέπει να βρεθεί γρήγορα».
Ακόμη πιο εντυπωσιακή όμως ήταν, λίγες ημέρες αργότερα, η σύντομη συνάντηση της γερμανίδας καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ με τον κ. Νίμιτς στο Βερολίνο. Η συνάντηση κανονίστηκε από τον Κρίστοφ Χόισγκεν, σύμβουλο της Μέρκελ για θέματα εξωτερικής πολιτικής, ο οποίος φέρεται να γνωρίζει τον κ. Νίμιτς από παλαιότερα. Διπλωματικοί κύκλοι τόνιζαν προς «Το Βήμα» ότι ιδιαίτερη σημασία έχει η σημείωση που συνοδεύει τη σχετική ανακοίνωση της καγκελαρίας. Σύμφωνα με αυτή, το Βερολίνο διευκρινίζει ότι τηρεί τη διατύπωση που προέκυψε από την Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995. Προσθέτει δε ότι «η ΕΕ και το ΝΑΤΟ έχουν, επανειλημμένα, ομόφωνα αποφασίσει ότι η αμοιβαία διευθέτηση της διαφοράς για το όνομα είναι προϋπόθεση για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την πΓΔΜ». Οι ίδιοι κύκλοι δεν απέκλειαν όμως την ενεργοποίηση της γερμανικής διπλωματίας εν ευθέτω χρόνο, όταν κρίνει ότι οι συνθήκες είναι οι κατάλληλες.
Οι εμμονές Φούλε και η αδιαφορία (;) των ΗΠΑ
Ενημερωμένες πηγές από τις Βρυξέλλες σημείωναν προς «Το Βήμα» ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει καμία διάθεση να προκληθούν προβλήματα στην ελληνική κυβέρνηση με την έγερση ενός τόσο ευαίσθητου εθνικού ζητήματος. Και αυτό παρά την αδιάκοπη (ενίοτε και εκνευριστική) προσπάθεια του αρμοδίου για τη διεύρυνση επιτρόπου Στέφαν Φούλε που επιδιώκει με κάθε τρόπο να αποσπάσει ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ – πΓΔΜ. Ο κ. Φούλε συμπεριέλαβε τη σχετική έκκληση και στην τελευταία Έκθεση Προόδου της Κομισιόν και κινείται παρασκηνιακά για να υπάρξει σχετική αναφορά και στα Συμπεράσματα της επικείμενης Συνόδου Κορυφής, αλλά με απειροελάχιστες ελπίδες.
Ωστόσο, κύκλοι της ελληνικής διπλωματίας εκφράζουν ανησυχία διότι παρά την σαφή στάση της ελληνικής πλευράς ότι θέλει μία ονομασία για όλες τις χρήσεις με σαφή γεωγραφικό προσδιορισμό στον όρο «Μακεδονία» (σσ. την άποψη αυτή εξέφρασε πολύ καθαρά ο κ. Βενιζέλος στην τελευταία συνάντησή του στην Αθήνα με τον κ. Νίμιτς τον Απρίλιο, καθώς ο τελευταίος επέλεξε να προσκομίσει πρόταση για «Άνω Δημοκρατία της Μακεδονίας» που θα ισχύει μόνο για τους διεθνείς οργανισμούς), υπάρχει η αίσθηση ότι μετά τον προσεχή Ιούνιο θα υπάρξει σαφής κινητικότητα με πιθανό ορόσημο τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Κάρντιφ της Ουαλίας τον Σεπτέμβριο. Οι ίδιοι κύκλοι επισημαίνουν μάλιστα ότι ο Νίκολα Γκρούεφσκι αποφεύγει επιδεικτικά να ομιλεί για την ευρωπαϊκή προοπτική των Σκοπίων και προσανατολίζεται κυρίως στην ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Η Αθήνα αναζητεί λύσεις, διότι είναι πλέον σαφές ότι τα Σκόπια τηρούν μία αλαζονική στάση, όπως είχε την ευκαιρία να διαπιστώσει ο κ. Βενιζέλος στη συνάντηση που είχε με τον σκοπιανό ομόλογό του Νίκολα Πόποσκι στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη. Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι η Ουάσιγκτον παρακολουθεί μάλλον αδιάφορα το θέμα, κάτι που, όπως είναι σε θέση να γνωρίζει «Το Βήμα», επιβεβαίωσε και η Βικτόρια Νούλαντ, βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ με αρμοδιότητα τα θέματα Ευρώπης, σε πρόσφατη συνομιλία της με τον έλληνα πρέσβη στην Ουάσιγκτον.
Αν όμως, όπως λένε οι ίδιες πληροφορίες, η κυρία Νούλαντ, που γνωρίζει καλά το Σκοπιανό καθώς ήταν μόνιμη αντιπρόσωπος των ΗΠΑ την περίοδο του Βουκουρεστίου το 2008, δεν εμφανίστηκε απόλυτα αρνητική σε μία μελλοντική ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ ως «FYROM», τότε ίσως το 2014 να αποδειχθεί έτος εξελίξεων.
