10. Μετρό Νάπολης: Ψυχεδέλεια παντού

Μπορεί το Μετρό της Νάπολης να έχει μόνο δύο γραμμές και 20 σταθμούς αλλά είναι ένα πραγματικό κόσμημα.

Υπό την καθοδήγηση του Ιταλού κριτικού τέχνης Ακίλε Μπονίτο Ολίβα, οι σταθμοί έχουν μεταμορφωθεί σε υπόγειες γκαλερί, όπου εκθέτονται πάνω από 180 έργα 90 καλλιτεχνών ο Όσκαρ Τουκές Μπλάνκα, ο Τζοζεφ Κόσουθ και ο Σολ Λε Βιτ.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε και στον σταθμό του Πανεπιστημίου της Νάπολης, για την επιμέλεια του οποίου κάλεσαν τον ΝεοΥορκέζο καλλιτέχνη και βιομηχανικό σχεδιαστή Καρίμ Ρασίντ, να δώσει μια νότα ψυχεδέλειας.

Ακόμα, αξίζει να σημειωθεί πως ο σταθμός Toledo είναι πραγματικά μοναδικός. Την ευθύνη φέρει ο Ισπανός αρχιτέκτονας Oscar Tusquets και ολόκληρος ο χώρος του σταθμού έχει σχεδιαστεί γύρω από την ιδέα του νερού και του φωτός, με εξαγωνικές οπές και έναν τεράστιο “κρατήρα” που επιτρέπει στο φυσικό φως να φτάσει στα βαθιά υπόγεια.

Οι μεγάλοι διάδρομοι πλημμυρίζουν με φως, συντελώντας στην “απομάκρυνση του άγχους”, όπως αναφέρουν οι περισσότεροι επιβάτες.

9. Μετρό Πράγας: Εντυπωσιακό και (σύντομα) σε ρόλο προξενήτρας

Το Μετρό της Πράγας εξυπηρετεί πάνω από ένα εκατομμύριο επιβάτες ημερησίως, ενώ έχει τρεις γραμμές και 57 σταθμούς με περισσότερα από 50 χιλιόμετρα υπόγειων γραμμών.

Μάλιστα, άνω των 420 εκατομμυρίων επιβατών χρησιμοποιούν το μετρό της Πράγας κάθε έτος.

Οι τρεις γραμμές του μετρό της Πράγας συναντώνται στο κέντρο της πόλης σχηματίζοντας τρίγωνο, με τρεις σταθμούς ανταπόκρισης ν’ αποτελούν τις κορυφές του. Ο βαθύτερος σταθμός του δικτύου είναι ο σταθμός Náměstí Míru, που βρίσκεται 52 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους.

Η γραμμή B διέρχεται εν μέρει μέσω υπέργειας υάλινης σήραγγας. Οι περισσότεροι σταθμοί διαθέτουν μία κεντρική αποβάθρα, που εξυπηρετεί και τις δυο κατευθύνσεις. Στους σταθμούς που βρίσκονται κοντά στην επιφάνεια του εδάφους, η οροφή του σταθμού είναι επίπεδη και σε μερικούς στηρίζεται σε κολώνες, ενώ στους βαθύτερους σταθμούς το κέλυφος του σταθμούς είναι κυκλικής διατομής.

Οι τοίχοι πολλών σταθμών είναι διακοσμημένοι με έγχρωμες πλάκες αλουμινίου, ενώ κάθε σταθμός έχει έναν χαρακτηριστικό και ιδιαίτερο σχεδιασμό.

Μάλιστα, το Μετρό της Πράγας σχεδιάζει να αναλάβει ρόλο προξενήτρας. Στα σχέδια της κρατικής εταιρείας που διαχειρίζεται το μετρό είναι να τοποθετηθούν ειδικά βαγόνια στα οποία θα επιβιβάζονται όσοι επιβάτες αναζητούν την “αδελφή ψυχή τους”. Πάντως, μόνο ένα από τα πέντε βαγόνια του κάθε συρμού θα προσφέρεται για “γνωριμίες”.

8.  Μετρό Μπιλμπάο: μια μικρή πόλη, ένα υπέροχο Μετρό

Η μικρή πόλη του Μπιλμπάο πρέπει να είναι περήφανη για το Μετρό της, όχι μόνο για την ταχύτητά του και την ευκολία του, αλλά και για το υπέροχο design του. Υπεύθυνος για αυτό είναι ο αρχιτέκτονας Νόρμαν Φόστερ ο οποίος μεταξύ άλλων έχει σχεδιάσει και το κτίριο του Reichstag στο Βερολίνο, που στεγάζει την Ομοσπονδιακή Βουλή της ενωμένης Γερμανίας.

Οι σταθμοί του Μετρό του Μπιλμπάο είναι καλά φωτισμένοι και ευρύχωροι, ενώ ο Φόστερ έχει χρησιμοποιήσει ένα απλό μεν αλλά ευχάριστο αισθητικά design. Μάλιστα ιδιαίτερες είναι οι είσοδοι του Μετρό οι οποίες είναι γυάλινες και σωληνοειδής, τις οποίες ονόμασε ο αρχιτέκτονας ” fosteritos”.

Το Μετρό στο Μπιλμπάο είναι ο πιο γρήγορος τρόπος να μετακινηθείς στη πόλη καθώς οι δρόμοι είναι στενοί σε πολλά σημεία και η κίνηση είναι αναπόφευκτη. Το εν λόγω Μετρό εξυπηρετεί καθημερινά 274,000 επιβάτες με των 36 χιλιομέτρων σύστημά του, έχοντας 27 σταθμούς.

7. Μετρό Μονάχου: Μίνιμαλ και λειτουργικό

Το Μετρό του Μονάχου είναι ένα υπέροχο κατασκευαστικό σύστημα το οποίο λειτουργεί από το 1972 με ευρύχωρους σταθμούς. Το design τους είναι μινιμαλιστικό ενώ οι πιο πρόσφατοι σταθμοί έχουν ένα παραπάνω αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον με έργα τέχνης να τους κοσμούν.

Το εν λόγω Μετρό αποτελείται από 3 διπλές γραμμές οι οποίες συναντιόνται αρκετές φορές είτε όταν είναι ζευγάρι (π.χ. στον Hauptbahnhof) είτε και μεμονωμένα.

Στην περίπτωση αυτή οι συρμοί μοιράζονται την ίδια αποβάθρα, ένας απ’ τη μια κι ένας απ’ την άλλη ώστε η μετεπιβίβαση να είναι απλή.

Έχει συνολικά 100 σταθμούς ενώ καλύπτει 95 χιλιόμετρα.

6. Μετρό Λισαβόνα: Τέχνη παντού

Το Μετρό της Λισαβόνα χρονολογείται από το 1959, είναι το τρίτο πιο παλιό στην Ευρώπη, ενώ ήταν το πρώτο υπόγειο δίκτυο της Πορτογαλίας.

Έχει 4 γραμμές, 45.5 χιλιομέτρων με 55 σταθμούς, ενώ για να μπεις και να βγεις πρέπει να χτυπήσεις το εισιτήριο σου ή τη κάρτα σου. Άρα λαθρεπιβάτες δεν υπάρχουν εδώ.

Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζει η αρχιτεκτονική και το ντεκόρ των σταθμών. Το εν λόγω Μετρό συγκαταλέγεται σε εκείνα που η τέχνη βρίσκεται διάχυτη στο χώρο, όπως στο Μετρό της Μόσχας και της Στοκχόλμης στα οποία θα αναφερθούμε πιο κάτω.

Από την αρχή της λειτουργίας του Μετρό υπήρχε η σκέψη να υπάρχει μια ομαλή μετάβαση μεταξύ επιφάνειας και υπογείου χώρου. Τόσο στις αρχές της λειτουργίας του όσο και μετέπειτα το διακοσμούν έργα τέχνης όπως της ζωγράφου Maria Keil, αλλά και των Rolando de Sá Nogueira, Júlio Pomar , Manuel Cargaleiro, και του Vieira da Silva.

Έτσι η τέχνη αποτελεί σταθερή αξία στο Μετρό της Λισαβόνα, ενώ το φως παίζει σημαντικό ρόλο επίσης. Μοναδικό είναι πχ. και το βιτρό στο σταθμό Olaias.

5. Μετρό Παρισίου: “Μανιφίκ” κάλυψη του συστήματος

Το Μετρό του Παρισιού είναι το δεύτερο πιο παλιό που υπάρχει στο κόσμο με ένα αρχικό σύστημα γραμμών που ολοκληρώθηκε το 1900.

Το σύστημα περιλαμβάνει 16 γραμμές, που προσδιορίζονται από τους αριθμούς από 1 έως 14, με δυο δευτερεύουσες γραμμές, 3bis και 7bis, που αριθμούνται έτσι επειδή ήταν κλάδοι των αντίστοιχων αρχικών γραμμών τους και αργότερα έγιναν ανεξάρτητες.

Το δίκτυο Μετρό έχει γραμμές μήκους 221,6 χλμ και 380 σταθμούς (εκ των οποίων 87 προσφέρουν ανταπόκριση μεταξύ των γραμμών). Κάθε γραμμή έχει δικές τις πλατφόρμες, ακόμη και στους σταθμούς ανταπόκρισης (δηλαδή οι γραμμές δεν μοιράζονται τις πλατφόρμες.

Χαρακτηριστικές για το Μετρό του Παρισιού είναι οι είσοδοι αρκετών σταθμών του, σχεδιασμένες από τον Εκτόρ Γκιμάρ.

Η επιβατική κίνηση είναι πολύ μεγάλη και φτάνει τους 4.5 εκατ. την ημέρα και ετησίως τους 1,365 δις επιβάτες. Μάλιστα, η κάλυψη του συστήματος του Μετρό είναι εξαιρετική αφού κάθε κτίριο απέχει λιγότερο από 500 μέτρα από κάποιο σταθμό.

Το ιδιαίτερο σήμα «Metropolitain» και οι cult Art Nouveau είσοδοί του, αποτελούν σύμβολα του Μετρό του Παρισιού, που άνοιξε κατά τη διάρκεια της Έκθεσης 1900 World Fair και τώρα διασχίζει την Πόλη του Φωτός με 14 γραμμές διαφορετικού χρώματος.

Τέλος, έχει και ένα «τρομακτικό» στοιχείο καθώς λέγεται πως είναι στοιχειωμένο από το φάντασμα μιας μυστηριώδους νεαρής γυναίκας, της Laetitia Toureaux, η οποία φέρεται να ήταν κατάσκοπος και βρέθηκε με ένα μαχαίρι στο λαιμό της, σε ένα βαγόνι στο σταθμό Porte Doree το 1937.

4. Μετρό Λονδίνου: Το σύμβολο της ποπ κουλτούρας

Το Μετρό του Λονδίνου, γνωστό με την επωνυμία “London Underground” ή, σε συντομία, απλά “Underground” ή και ως “the Tube”, είναι ο… παππούς των υπογείων σιδηροδρόμων.

Το αρχικό τμήμα του Μετρό είναι το παλαιότερο στην ιστορία των αστικών σιδηροδρόμων, καθώς άρχισε να λειτουργεί στις 10 Ιανουαρίου 1863. Υπήρξε, επίσης, το πρώτο ηλεκτροκίνητο μετρό παγκοσμίως (1890).

Σήμερα το μετρό διαθέτει δίκτυο με συνολικό μήκος γραμμών 402 km (45% από αυτό είναι υπόγειο) και 270 σταθμούς. Η μέση ταχύτητα των συρμών είναι 33 km/h, κάθε συρμός διανύει ετησίως 184.269 km. Είναι το τέταρτο σε μέγεθος μετρό του Κόσμου, ύστερα από αυτά της Σεούλ, της Σανγκάης και του Πεκίνου μεταφέροντας συνολικά 1,107 δισεκατ. επιβάτες ετησίως.

Μάλιστα, έχει αναδειχθεί ως σύμβολο της ποπ κουλτούρας, με τον κόκκινο κύκλο, φράσεις όπως το «Mind the Gap» και τον πολύχρωμο χάρτη του Μετρό, που είναι αναγνωρίσιμος σε όλο τον κόσμο.

3. Μετρό Μαδρίτης: Ραγδαία ανάπτυξη και καθαριότητα

To Μετρό της Μαδρίτης είναι το 6ο πιο μακρύ δίκτυο στον κόσμο ενώ αναπτύχθηκε ραγδαία τα τελευταία 20 χρόνια, συναγωνίζοντας τα υπερσύγχρονα ασιατικά δίκτυα, όπως  το Μετρό της Σεούλ ή του Πεκίνου.

Οι περισσότεροι σταθμοί έχουν χτιστεί με τις δίπλευρες πλατφόρμες, και υπάρχει μια κεντρική πλατφόρμα νησιών εκτός από τις δευτερεύουσες πλατφόρμες που αφιερώνονται θεωρητικά στις εξόδους. Αυτό το σύστημα χρησιμοποιήθηκε αρχικά στο Μετρό της Βαρκελώνης και καλείται ως Ισπανική λύση.

Οι σταθμοί στο μετρό της Μαδρίτης διακοσμήθηκαν με τις επικεραμώσεις στα διαφορετικά χρώματα σχεδίου ανάλογα με το σταθμό, ενώ τα τελευταία χρόνια, έχουν ανανεωθεί.

Οι σταθμοί που δημιουργήθηκαν μεταξύ του ’70 και του ’90 είναι ελαφρώς πιο ευρύχωροι και οι περισσότεροι από αυτούς έχουν χρωματιστούς τοίχους.

Μάλιστα, το Μετρό της Μαδρίτης έχει πολύ καθαρούς σταθμούς καθώς έχει τεθεί σε εφαρμογή ένα οικολογικό σύστημα καθαρισμού.

2. Μετρό Μόσχας: Το πιο γρήγορο στολίδι της στέπας

Το Μετρό της Μόσχας λειτούργησε για πρώτη φορά το 1935 και σήμερα εξυπηρετεί 190 σταθμούς με γραμμές μήκους 317.5 χιλιομέτρων.

Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο σε επιβατική κίνηση μέσο μαζικής μεταφοράς στον κόσμο μετά το μετρό του Τόκυο, μεταφέροντας καθημερινά περίπου 7 εκατομμύρια επιβάτες.

Τη μεγαλύτερη απόσταση μεταξύ τους έχουν οι σταθμοί του μετρό Στρογκινό και Κριλάτσκογιε. Τα τρένα διανύουν τα 6.625 χλμ. μεταξύ των δύο αυτών σταθμών μέσα σε 7 λεπτά, ενώ σε ορισμένες γραμμές οι επιβάτες ξαφνιάζονται ευχάριστα από τη θέα αφού διασχίζουν γέφυρες.

Μάλιστα, το μετρό της Μόσχας θεωρείται το ταχύτερο στον κόσμο με ταχύτητες που αγγίζουν τα 120 χιλιόμετρα την ώρα.

Επίσης, το εν λόγω Μετρό είναι ένα υπόγειο μουσείο καθώς τουλάχιστον 44 σταθμοί του έχουν εκτιμηθεί ως αρχιτεκτονικά αριστουργήματα. Είναι μια κατασκευή στολίδι και σύμβολο για την πόλη της Μόσχας, με τους πρώτους σταθμούς να αποτελούνε ένα μίγμα μπαρόκ, κλασικισμού, και σχεδόν θρησκευτική και ιστορική εικονογράφηση.

Βιτρό, ψηφιδωτά, ανάγλυφα, αγάλματα και πολλά άλλα έργα τέχνης κοσμούν το Μετρό της Μόσχας, ενώ ξεχωρίζει θα λέγαμε ο σταθμός Komsomolskaya που εγκαινιάστηκε το 1952. Σημειώνεται ότι έως το 2020 σχεδιάζεται η επέκταση των γραμμών του κατά 120 χιλιόμετρα.

1. Μετρό Στοκχόλμης: Μια “σπηλιά” με στυλ

Συνήθως οι υπόγειοι σταθμοί του Μετρό είναι σχεδιασμένοι με ένα μοντέρνο στυλ ώστε να κάνουν τους επιβάτες να ξεχνούν ότι ταξιδεύουν κάτω από το έδαφος. Χμμ όχι το Tunnelbana, το Μετρό της Στοκχόλμης το οποίο ξεχωρίζει. Γενικά μοιάζει σαν μια μεγάλη σπηλιά, ενώ πολλοί σταθμοί του είναι λαξευμένοι στους βράχους, με χρωματιστές οροφές, γκράφιτι, εντυπωσιακά γλυπτά αλλά και προσωρινές εκθέσεις (Επτά από τους σταθμούς φιλοξενούν έργα τα οποία αλλάζουν κάθε χρόνο).

Το Μετρό της Στοκχόλμης έχει 100 σταθμούς (47 υπόγειους και 53 υπέργειους), 105,7 χιλιόμετρα μήκος και πάνω από 150 καλλιτέχνες ξεδιπλώνουν το ταλέντο τους σε αυτούς. Μάλιστα το κόστος συντήρησης δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητο καθώς αγγίζει τις 10,5 εκατ σουηδικές κορώνες.

Ο σταθμός Odenplan λειτουργεί ως εφαλτήριο μίας λαμπρής καριέρας για τους απόφοιτους σχολών μοντέρνας τέχνης, κατόπιν βεβαίως ειδικής διαδικασίας επιλογής, ενώ το εν λόγω Μετρό είναι στολίδι – μάλιστα η Μαντόνα χρησιμοποίησε εικόνες από τους σταθμούς Hoetorget and T-Centralen στο βίντεο του «Ray of Light»

 wikipedia, oddee.com, dailytelegraph.com, wired.com, guardian.com,news247.gr