ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΦΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΔΟΜΑΤΩΝ
Η υπόθεση της μικρής Μαρίας που έχει προκαλέσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον έχει ανοίξει τον ασκό του Αιόλου στο εσωτερικό της χώρας, αφού οι ελεγκτικοί μηχανισμοί έχουν ξεκινήσει έρευνες σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης για να ανακαλύψουν τις «τρύπες» στο καθεστώς χορήγησης προνοιακών επιδομάτων.
Οι καταγγελίες για μητέρες που εμφάνιζαν ότι είχαν γεννήσει μία ντουζίνα παιδιά τα οποία εμφανώς δεν ήταν δικά τους αλλά και για ολόκληρες οικογένειες που αποτελούνταν από… ανίκανα προς εργασία μέλη με ποσοστά αναπηρίας πάνω από 67% είχαν αναφερθεί από τον Δήμο Λιβαδειάς, το 2011.
Στη συγκλονιστική αναφορά που απέστειλε το καλοκαίρι του 2011 ο γενικός γραμματέας του δήμου Β. Παπαδόπουλος στον γενικό επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης Λέανδρο Ρακιντζή αποκαλύπτεται η μεγάλη κομπίνα με τα προνοιακά επιδόματα που είχε αποδέκτες μέλη της κοινότητας των Ρομά στη Θήβα, ενώ υπάρχουν υπόνοιες για συμμετοχή στο κύκλωμα γιατρών και υπαλλήλων των πρώην νομαρχιών.
Ο Δήμος Λιβαδειάς με την εκκίνηση του Καλλικράτη ανέλαβε τη χορήγηση των προνοιακών επιδομάτων στους δικαιούχους όλου του νομού Βοιωτίας. Το ενδιαφέρον του δημάρχου Ν. Παπαγγέλη τράβηξε το γεγονός ότι είχαν καταγραφεί ως δικαιούχοι 2.673 πολίτες εκ των οποίων οι περισσότεροι ήταν μεταξύ τους συγγενείς και το ποσό που καταβαλλόταν για επιδόματα ξεπερνούσε τα 1,7 εκατ. ευρώ το δίμηνο.
Με μια μικρή έρευνα που πραγματοποίησε η δημοτική αρχή διαπίστωσε ότι κυρίως στις κοινότητες των Ρομά υπήρχαν ολόκληρες οικογένειες που λάμβαναν επιδόματα βαριάς αναπηρίας άνω του 67% από τους παππούδες μέχρι και ανήλικα παιδιά, καθώς και επιδόματα απροστάτευτων τέκνων.
Χαρακτηριστικός είναι ο τρόπος με τον οποίο περιγράφει τα γεγονότα ο γενικός γραμματέας του Δήμου Λιβαδειάς στην επιστολή του προς τον Λ. Ρακιντζή: «Οι γάμοι με άτομα άλλων οικογενειών πρέπει να γίνονται με κριτήριο την… ανικανότητα των οικογενειών: ολόκληρες οικογένειες των γαμπρών ή των νυφών είναι επίσης ανίκανες για εργασία, για το σύνολο των μελών τους.
Ακόμη και στην περίπτωση που ο γάμος επιβάλλει μεταδημότευση εντός νομού, η εικόνα παραμένει η ίδια – απλά ”μολύνεται” το σόι του γαμπρού ή της νύφης», αναφέρει χαρακτηριστικά. Το 2011 εμφανίζονταν στα μητρώα δικαιούχων προνοιακών επιδομάτων πολυμελείς οικογένειες που όλα τα μέλη τους ήταν βαριά ανάπηροι ή είχαν άσθμα το οποίο λάμβανε τα χαρακτηριστικά επιδημίας ή κολλητικής ασθένειας.
Εύκολη λεία για τα κυκλώματα
Το φαινόμενο παρατηρήθηκε κυρίως σε οικογένειες Ρομά από τη Θήβα που φαίνεται να έχουν παραβιάσει τον νόμο αφού ζουν με πενιχρά εισοδήματα και αποτελούν εύκολη λεία για τα κυκλώματα που λυμαίνονταν τον χώρο των επιδομάτων, όπως αναφέρουν αυτοδιοικητικοί παράγοντες στη Λιβαδειά. Από κάποιο σημείο και έπειτα η «άντληση» κοινωνικών επιδομάτων, που έφταναν και τα 7.000 ευρώ το δίμηνο για μία οικογένεια «ασθενών και αναπήρων», έγινε επάγγελμα για κάποιους επιτήδειους.
Υπάρχουν καταγγελίες για μητέρες που είχαν τρία παιδιά και «δάνειζαν» το ένα σε γειτόνισσα η οποία δήλωνε στο ληξιαρχείο πως ήταν δικό της με την αξιοποίηση δύο ψευδομαρτύρων -η μέθοδος που εγγράφηκε και η Μαρία στο Ληξιαρχείο της Αθήνας- προκειμένου να λάβει επίδομα πολυτεκνίας.
Με αυτό τον τρόπο έπαιρναν επίδομα πολυτεκνίας δύο οικογένειες για το ίδιο παιδί. Αντίστοιχα, μητέρα που είχε δηλώσει ότι γέννησε δίδυμα στο σπίτι της, ύστερα από 7 μήνες ενέγραψε στο Ληξιαρχείο και ένα ακόμα παιδί που γέννησε «πρόωρα» σε νοσοκομείο, βάρους 3,7 κιλών. Η υπόθεσή της στάλθηκε από τον Δήμο Λιβαδειάς στον εισαγγελέα, καθώς το βάρος που δηλώθηκε για το βρέφος εκτιμήθηκε ότι ακύρωνε στην πράξη τη μόλις προ επταμήνου γέννηση των διδύμων.
Επίσης υπάρχουν αναφορές για ζευγάρια που σκοπίμως χώριζαν προκειμένου να λαμβάνουν επιδόματα μονογονεϊκών οικογενειών που έχουν υπό την προστασία τους τέκνα. Στο «κόλπο» φαίνεται ότι είχαν μπει δικηγόροι και γιατροί που πιστοποιούσαν τις αναπηρίες μέσω των υγειονομικών επιτροπών αλλά και υπάλληλοι που χειρίζονταν τις αιτήσεις.
Μάλιστα, όπως αναφέρει ο γενικός γραμματέας του δήμου, κυκλοφορούσαν φήμες στην περιοχή ότι κάποιοι έδιναν ουσίες σε ανήλικα παιδιά για να παραπλανούν τις υγειονομικές επιτροπές ότι πάσχουν από σοβαρές ασθένειες. Με αυτό τον τρόπο «αιμορραγούσαν» τα κρατικά ταμεία σε περίοδο οικονομικής κρίσης και πραγματικοί δικαιούχοι δεν είχαν τη δυνατότητα χορήγησης επιδομάτων.
Ειδικές επιτροπές
Μετά την καταγγελία του Δήμου Λεβαδέων, ο γενικός επιθεωρητής επικοινώνησε με το υπουργείο Υγείας και ζήτησε να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι στους δικαιούχους κοινωνικών επιδομάτων. Το υπουργείο προχώρησε στη σύσταση ειδικών επιτροπών για την επανεξέταση των δικαιούχων, με αποτέλεσμα να μειωθούν κατά 10-15% οι χορηγήσεις επιδομάτων αφού ένας μεγάλος αριθμός αναπήρων-μαϊμού δεν εμφανίστηκαν για έλεγχο και έχασαν τα επιδόματα.
Αντίστοιχα και στον νομό Βοιωτίας το κόστος παροχής κοινωνικών επιδομάτων μειώθηκε από τα 1,7 εκατ. ευρώ το δίμηνο στα 1,3 εκατ. ευρώ και αφαιρέθηκαν από τη βάση δεδομένων όσοι δεν εμφανίστηκαν στις επιτροπές ή αυτοί που μετά τον έλεγχο βρέθηκαν υγιείς και αρτιμελείς. Eκτοτε ήρθε η υπόθεση της μικρής Μαρίας για να ταράξει για μία ακόμη φορά τα νερά της δημόσιας διοίκησης, αφού αυτοδιοικητικοί κύκλοι αναφέρουν πως το πρόβλημα των καταχρηστικών επιδομάτων υφίσταται και σήμερα.
«Οι ανάπηροι και πολύτεκνοι – μαϊμού δεν διώκονται από το Δημόσιο, με αποτέλεσμα να μη δίνεται η αίσθηση της απονομής δικαιοσύνης, σε μια περίοδο έντονης οικονομικής κρίσης που χρειάζεται να δοθούν κονδύλια για την προστασία ειδικών κοινωνικών ομάδων», αναφέρουν στο «Εθνος της Κυριακής» αυτοδιοικητικοί παράγοντες.
Ο γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης Λ. Ρακιντζής έχει ζητήσει τη διενέργεια ελέγχων στο σύνολο της επικράτειας για τη χορήγηση των κοινωνικών επιδομάτων. Την Πέμπτη απέστειλε επιστολή στα υπουργεία Εργασίας και Εσωτερικών όπου ζητά να του παρασχεθούν στοιχεία για τη χορήγηση επιδομάτων ανά γεωγραφική περιφέρεια και δήμο προκειμένου να προχωρήσει σε διεξαγωγή επιθεωρήσεων.
Ο Λ. Ρακιντζής δήλωσε στο «Εθνος της Κυριακής» για την υπόθεση: «Είναι γεγονός ότι υπάρχουν ορισμένες κατηγορίες πολιτών που επωφελούνται από τα κενά του νόμου και την αδιαφορία των υπαλλήλων και λαμβάνουν προνοιακά επιδόματα χωρίς να πληρούν τις προϋποθέσεις. Αυτό έγινε στον Δήμο Λιβαδειάς, όπου ύστερα από παρεμβάσεις μας συνεστήθησαν επιτροπές επανελέγχου των δικαιούχων. Δεν έχουν όμως αναζητηθεί και διερευνηθεί πειθαρχικές κυρώσεις εναντίον των υπαλλήλων που φαίνεται να εμπλέκονται στις υποθέσεις των επιδομάτων-μαϊμού.
Για τον λόγο αυτόν ζήτησα από τα υπουργεία Εσωτερικών και Εργασίας να μου αποστείλουν καταστάσεις των επιδοτούμενων προσώπων προκειμένου να συνεχίσουμε τον έλεγχο. Εκτός από τα προνοιακά επιδόματα υπάρχουν και άλλες δυσλειτουργίες στη δημόσια διοίκηση που διαπιστώθηκαν με την περίπτωση της μικρής Μαρίας. Γι’ αυτό έχω δώσει εντολή προς το ΣΕΕΔΔ για συμπληρωματικό έλεγχο προκειμένου να διακριβωθεί εάν στην υπόθεση αυτή εμπλέκονται άλλα πρόσωπα, όπως δικηγόροι, γιατροί και άλλοι υπάλληλοι του δήμου».
ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ
Εντατικοί έλεγχοι σε δήμους με μεγάλες κοινότητες Ρομά
Κύμα εξονυχιστικών ελέγχων στο σύστημα χορήγησης προνοιακών επιδομάτων θα ξεκινήσει εντός του Νοεμβρίου σε δήμους με μεγάλες κοινότητες Ρομά. Στελέχη των ελεγκτικών μηχανισμών σημειώνουν ότι η κοινωνία θα βρεθεί προ εκπλήξεων από τα αποτελέσματα των ερευνών.
Ο δήμαρχος Λεβαδέων Ν. Παπαγγελής σημειώνει στο «Εθνος της Κυριακής» ότι με τη μεταφορά της αρμοδιότητας καταβολής των επιδομάτων στους δήμους άρχισε να καταγράφεται μείωση των κονδυλίων και των δικαιούχων:
«Το φαινόμενο είναι αντιστρόφως ανάλογο με την κρίση που βιώνουμε, όπου θα αναμενόταν αύξηση των δικαιούχων», επισημαίνει ο Ν. Παπαγγελής. Υπογραμμίζει επίσης ότι η απόφαση της κυβέρνησης για απογραφή των δικαιούχων ήταν στη σωστή κατεύθυνση, αλλά τονίζει ότι η πολιτεία πρέπει να θεσπίσει ισχυρότερους νόμους «για να αποδίδεται η αλληλεγγύη και η πρόνοια σε αυτούς που έχουν ανάγκη».
Ο δήμαρχος Λεβαδέων υποστηρίζει ότι το πρόβλημα έχει σαφώς μειωθεί, αλλά χρειάζεται να διερευνηθούν και άλλα θέματα όπως η διεκδίκηση από την πολιτεία των κονδυλίων που αποδόθηκαν σε πολίτες που δεν κάλυπταν τις προϋποθέσεις, αλλά και η αναζήτηση πειθαρχικών και ποινικών ευθυνών για όσους δημοσίους υπαλλήλους ή επαγγελματίες εμπλέκονται με τις υποθέσεις.
Εντολή για διασταύρωση στοιχείων
Αυτοδιοικητικές πηγές αναφέρουν ότι σε αρκετές πρωτεύουσες νομών που έχουν αναλάβει την καταβολή των προνοιακών επιδομάτων, οι δημοτικές αρχές έχουν δώσει εντολή να πραγματοποιηθούν διασταυρώσεις στοιχείων από τις βάσεις δεδομένων, προκειμένου να διαπιστωθούν τυχόν ατασθαλίες στο σύστημα χορήγησης κοινωνικών επιδομάτων.
Υψηλόβαθμα στελέχη της δημόσιας διοίκησης σημειώνουν ότι παρά την καλή πρόθεση της κυβέρνησης και τα θετικά αποτελέσματα των ελέγχων, υπάρχουν ακόμα «τρύπες» στο σύστημα χορήγησης κοινωνικών επιδομάτων.
Για παράδειγμα, ένας χειριστής του πληροφοριακού συστήματος μπορεί να εισαγάγει χωρίς έλεγχο τα στοιχεία ενός πολίτη που δεν είναι δικαιούχος και αυτός να λαμβάνει επιταγή κάθε δίμηνο, χωρίς να έχει προβλεφθεί διαδικασία επιβεβαίωσης της εγγραφής από ανώτερό του.
Εκπρόσωποι της ΚΕΔΕ και των περιφερειακών ενώσεων δήμων προετοιμάζονται να καταθέσουν δέσμη προτάσεων προς τα υπουργεία Εργασίας και Εσωτερικών προκειμένου να διαμορφωθεί μια ισχυρή θεσμική και τεχνική ασπίδα προστασίας του συστήματος χορήγησης προνοιακών επιδομάτων.
Ο δήμαρχος Λεβαδέων Ν. Παπαγγελής επισημαίνει ότι με τη μεταφορά της αρμοδιότητας καταβολής των επιδομάτων στους δήμους άρχισε να καταγράφεται μείωση των κονδυλίων και των δικαιούχων.
Υψηλόβαθμα στελέχη της δημόσιας διοίκησης σημειώνουν ότι παρά την καλή πρόθεση της κυβέρνησης και τα θετικά αποτελέσματα των ελέγχων, υπάρχουν ακόμα «τρύπες» στο σύστημα χορήγησης κοινωνικών επιδομάτων.
Το 2011 εμφανίζονταν στα μητρώα δικαιούχων προνοιακών επιδομάτων πολυμελείς οικογένειες που όλα τα μέλη τους ήταν βαριά ανάπηροι ή είχαν άσθμα. Το φαινόμενο αυτό παρατηρήθηκε κυρίως σε οικογένειες Ρομά από τη Θήβα.
Νίκος Β. Τσίτσας
nbtsitsas@pegasus.gr
