Οι συντελεστές για κατοικίες, οικόπεδα και αγροτεμάχια -Αναλυτικοί πίνακες και παραδείγματα

Μειώνεται η φορολογική επιβάρυνση για τους ιδιοκτήτες ακινήτων με την εφαρμογή του Ενιαίου Φόρου Ακινήτων (ΕΝΦΑ) το 2014, όπως προκύπτει από το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών. Συγκεκριμένα, για τα μικρής και μεσαίας αντικειμενικής αξίας ακίνητα ο φόρος θα είναι μειωμένος σε σχέση με το υφιστάμενο καθεστώς, ενώ αντίθετα αυξάνεται η φορολογία για τα ακίνητα σε περιοχές με υψηλή αντικειμενική αξία.

Το νεότερο σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών προβλέπει 20 συντελεστές αντί για 33, που προέβλεπε το αρχικό σχέδιο (είχε απορριφθεί από την τρόικα) για τα αστικά ακίνητα και τα οικόπεδα εντός σχεδίου και 10 συντελεστές για τα αγροτεμάχια. Στόχος είναι η είσπραξη το 2014 περίπου 2,9 δισ. ευρώ.

Σε όλες τις περιπτώσεις, ο τελικός φόρος προκύπτει και από άλλους προσδιοριστικούς παράγοντες ανάλογα με το είδος του ακινήτου.

Επίσης, το σχέδιο της κυβέρνησης λαμβάνει μέριμνα για τους οικονομικά ασθενέστερους και συγκεκριμένα εξαιρεί από τον φόρο όσους έχουν εισόδημα που δεν υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ. Βέβαια, για τη χορήγηση της απαλλαγής πρέπει να πληρούνται σωρευτικά και άλλα κριτήρια εκτός από το εισόδημα. Απαλλαγές προβλέπονται και για τις επιχειρήσεις στις περιπτώσεις, για παράδειγμα, που ο συνολικός κύκλος εργασιών έχει μειωθεί κατά τουλάχιστον 30% σε σχέση με την προηγούμενη χρήση. Σε κάθε περίπτωση, οι απαλλαγές είναι ετήσιες και θα πρέπει κάθε χρόνο οι ενδιαφερόμενοι να ζητούν την αναστολή πληρωμής.

Ειδικότερα, και σύμφωνα με το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών:

Αστικά ακίνητα

– Ο φόρος προκύπτει από τα τετραγωνικά μέτρα του ακινήτου, του βασικού συντελεστή, του συντελεστή παλαιότητας, του συντελεστή ορόφου, του συντελεστή απομείωσης στις περιπτώσεις που αυτός ισχύει, του συντελεστή βοηθητικών χώρων (όταν υπάρχουν) και του συντελεστή ημιτελούς κτίσματος, όπου αυτός ισχύει, ως εξής:

Φόρος = Επιφάνεια κτίσματος (τ.μ.) x ΒΦ x ΣΠΚ x ΣΟ x ΣΑΕ (στις περιπτώσεις που αυτός ισχύει) x ΣΒΧ (στις περιπτώσεις βοηθητικών χώρων) x ΣΗΚ (όπου αυτός ισχύει).

– Οι συντελεστές ανέρχονται σε 20 (από 33 αρχικώς) και ξεκινούν από 2,3 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο για ακίνητα με τιμή ζώνης έως 500 ευρώ το τ.μ. και φθάνουν τα 14 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο για ακίνητα με τιμή ζώνης άνω των 5.000 ευρώ το τ.μ.

– Για τον προσδιορισμό του φόρου έχει προστεθεί εκτός από την τιμή ζώνης και του συντελεστή παλαιότητας και συντελεστής ορόφου, ενώ θεσπίζονται και συντελεστές απομείωσης καθώς και βοηθητικών χώρων. Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, το μέγεθος της επιφάνειας μπορεί να απομειωθεί (με βάση τους αντίστοιχους συντελεστές) εφόσον πρόκειται για κτίσματα ειδικών χρήσεων (θα εκδοθεί υπουργική απόφαση).

Συντελεστές ορόφου

– Υπόγειο, συντελεστής 0,98

– Ισόγειο και 1ος, συντελεστής 1,00

– 2ος και 3ος, συντελεστής 1,02

– 4ος και 5ος, συντελεστής 1,04

– 6ος και άνω, συντελεστής 1,06

Σε περίπτωση που το ακίνητο καταλαμβάνει περισσότερους από έναν όροφο, ως συντελεστής ορόφου λογίζεται εκείνος του υψηλότερου ορόφου. Για τις μονοκατοικίες ο συντελεστής ορόφου ανέρχεται στο 1,02 και για τους βοηθητικούς χώρους σε 0,1.

– Για τα ημιτελή κτίσματα εφαρμόζεται συντελεστής ημιτελών κτισμάτων (ΣΗΚ) ίσος με 0,5, για περίοδο μέχρι πέντε έτη από την έκδοση της οικοδομικής αδείας. Ως ημιτελές νοείται το κτίσμα προ του σταδίου των επιχρισμάτων, όπως βεβαιώνεται από αρμόδιο πολιτικό μηχανικό ή αρχιτέκτονα.

Παραδείγματα

– Ιδιοκτήτης διαμερίσματος 100 τετραγωνικών μέτρων (δευτέρου ορόφου) και παλαιότητας 5 ετών σε περιοχή όπου η τιμή ζώνης ανέρχεται στα 3.500 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, θα πληρώσει φόρο 1.162,8 ευρώ. Σήμερα για το ίδιο ακίνητο πληρώνει 1.224 ευρώ.

– Ιδιοκτήτης ακινήτου 70 τ.μ. (πρώτου ορόφου) σε περιοχή όπου η τιμή ζώνης ανέρχεται στα 2.000 ευρώ και ηλικίας 10 ετών θα πληρώσει το 2014 φόρο 362,25 ευρώ. Με το υφιστάμενο καθεστώς ο φόρος ανέρχεται στα 410,5 ευρώ ετησίως.

Οικόπεδα εντός σχεδίου

– Για τα οικόπεδα εντός σχεδίου προβλέπονται στο σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών 20 συντελεστές ανάλογα με τη μοναδιαία αξία του οικοπέδου. Για παράδειγμα, οικόπεδο εντός σχεδίου πόλεως ή οικισμού με μοναδιαία αξίας 100 ευρώ το τ.μ. έχει συντελεστή 0,7 ευρώ το τ.μ. Ο φόρος προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό των τετραγωνικών μέτρων επί τον συντελεστή φόρου. Σημειώνεται ότι οι ιδιοκτήτες οικοπέδων δεν πληρώνουν το ειδικό τέλος ακινήτων μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ και θα πληρώσουν για πρώτη φορά τον ΕΝΦΑ.

– Ο φόρος που επιβάλλεται επί των οικοπέδων υπολογίζεται βάσει της επιφανείας του και των χαρακτηριστικών του. Εφόσον υπάρχει κτίσμα εντός του οικοπέδου η επιφάνεια που φορολογείται υπολογίζεται ως εξής:

– Στα οικόπεδα που βρίσκονται εντός σχεδίου πόλης ή οικισμού, η επιφάνεια είναι αυτή που προκύπτει ως υπόλοιπο από τη μη χρήση του συντελεστή δόμησης και

– Για οικόπεδα τα οποία βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού, είναι αυτή που προκύπτει από την αφαίρεση της επιφάνειας του κτίσματος από τη συνολική επιφάνεια του γηπέδου.

Παραδείγματα

– Ιδιοκτήτης οικοπέδου 400 τετραγωνικών μέτρων με μοναδιαία αξία 100 ευρώ το τετραγωνικό. Ο φόρος το 2014 θα ανέλθει στα (400 χ 0,7) 280 ευρώ.

Ιδιοκτήτης οικοπέδου 2.000 τετραγωνικών μέτρων με μοναδιαία αξία 1.500 ευρώ το τετραγωνικό. Ο φόρος το 2014 θα ανέλθει στα (2.000 χ 2,6) 5.200 ευρώ.

– Ιδιοκτήτης οικοπέδου 700 τετραγωνικών μέτρων με μοναδιαία αξία 600 ευρώ το τετραγωνικό. Ο φόρος το 2014 θα ανέλθει στα (600 χ 1,6) 800 ευρώ.

Αγροτεμάχια

– Για τα οικόπεδα εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού ο φόρος προκύπτει από τον Βασικό Συντελεστή Φορολογίας που ορίζεται σε 0,15 λεπτά ανά τετραγωνικό μέτρο σε συνδυασμό, κατά περίπτωση, με επιπλέον συντελεστές ως εξής:

– Αναλόγως της θέσης, προσδιορίζεται ο Συντελεστής Θέσης (ΣΘ) που αντιστοιχεί στην ελάχιστη Αρχική Βασική Αξία (ΑΒΑ) του δημοτικού διαμερίσματος στο οποίο ανήκει το αγροτεμάχιο (βλ. πίνακα).

– Αναλόγως της χρήσης του αγροτεμαχίου, προσδιορίζεται Συντελεστής Χρήσης (ΣΧ) (βλ. πίνακα).

– Αναλόγως της απόστασης από τη θάλασσα, προσδιορίζεται Συντελεστής Απόστασης από Θάλασσα (βλ. πίνακα).

– Αναλόγως με την επιφάνεια του γηπέδου, προσδιορίζεται Συντελεστής Απομείωσης Επιφάνειας (βλ. πίνακα).

– Αν το αγροτεμάχιο έχει πρόσοψη σε εθνική, επαρχιακή ή αγροτική οδό, τότε εφαρμόζεται Συντελεστής Πρόσοψης (ΣΠ) ίσος με 1,2.

– Αναλόγως της ύπαρξης κατοικίας. Σε περίπτωση ύπαρξης κατοικίας εντός του αγροτεμαχίου εφαρμόζεται Συντελεστής Κατοικίας (ΣΚ) ίσος με 5. Αν η κατοικία είναι η μοναδική για την οικογένεια (υπόχρεος, σύζυγος και προστατευόμενα μέλη) του φυσικού προσώπου που έχει τα εμπράγματα δικαιώματα και έχει επιφάνεια χαμηλότερη των 150 τ.μ. ο συντελεστής δεν εφαρμόζεται.

– Ο φόρος προκύπτει ως γινόμενο της επιφάνειας του αγροτεμαχίου σε τετραγωνικά μέτρα, του βασικού συντελεστή φορολογίας, του συντελεστή θέσης, του συντελεστή χρήσης, του συντελεστή απόστασης από τη θάλασσα, του συντελεστή απομείωσης επιφανείας, του συντελεστή πρόσοψης και του συντελεστή κατοικίας, όπου αυτός εφαρμόζεται, ως εξής:

Φόρος = Επιφάνεια γηπέδου (τ.μ.) x ΒΣΦ x ΣΘ x ΣΧ x ΣΑΘ x ΣΑΕ x ΣΠ x ΣΚ (όπου αυτός ισχύει).

Ποιοι απαλλάσσονται από την καταβολή του φόρου

Την απαλλαγή από τον ενιαίο φόρο ακινήτων προβλέπει το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών για φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις, υπό προϋποθέσεις. Ειδικότερα:

– Φυσικά πρόσωπα

Προσωρινές απαλλαγές από τον φόρο προβλέπονται για φυσικά πρόσωπα, σε περιπτώσεις διαπιστωμένης οικονομικής αδυναμίας πληρωμής του. Οι προσωρινές απαλλαγές χορηγούνται σε ετήσια βάση. Για τη χορήγηση της απαλλαγής πρέπει να πληρούνται σωρευτικά τα εξής κριτήρια:

– Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ, προκειμένου για μονομελές νοικοκυριό, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον/τη σύζυγο και κάθε προστατευόμενο μέλος.

– Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα δεν υπερβαίνει το δεκαπλάσιο του βεβαιωθέντος φόρου (υπόχρεος, σύζυγος και προστατευόμενα μέλη).

– Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων και των οικοπέδων στην ιδιοκτησία των μελών του νοικοκυριού (λαμβανομένου υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας) δεν υπερβαίνει τα 200 τ.μ. προκειμένου για κτίσματα, τα 500 τ.μ. προκειμένου για οικόπεδα εντός σχεδίου πόλεως ή οικισμού και τα 6.000 τ.μ. προκειμένου για αγροτεμάχια.

– Το σύνολο της αξίας των καταθέσεων και των χρεογράφων στην κατοχή των μελών του νοικοκυριού δεν υπερβαίνει το τριπλάσιο του φόρου και

– Τα μέλη του νοικοκυριού δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το υπουργείο Οικονομικών και τα Ασφαλιστικά Ταμεία.

– Επιχειρήσεις

Προκειμένου για νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες, δύναται να χορηγείται αναστολή πληρωμής του φόρου. Η αναστολή χορηγείται σε ετήσια βάση και δύναται να ανανεώνεται μέχρι τρεις φορές εντός δέκα ετών από τη χορήγηση της πρώτης αναστολής. Για τη χορήγηση της αναστολής πρέπει να πληρούνται σωρευτικά τα εξής κριτήρια:

– Ο συνολικός κύκλος εργασιών του αιτούντος δεν υπερβαίνει το δεκαπλάσιο του συνολικού φόρου.

– Ο συνολικός κύκλος εργασιών έχει παρουσιάσει μείωση άνω του 30% σε σχέση με την προηγούμενη χρήση και

– Δεν υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το υπουργείο Οικονομικών και τα Ασφαλιστικά Ταμεία.

Βασιλης Ζηρας – Προκοπης Χατζηνικολαου