Η ΔΕΗ υπήρξε αναντίρρητα η πλέον σημαντική δημόσια επιχείρηση. Παρά τις εγγενείς αδυναμίες που χαρακτηρίζουν κάθε δημόσια επιχείρηση στη χώρα μας έχει να προβάλλει έργο άκρως σημαντικό, τον εξηλεκτρισμό της χώρας. Στον εξηλεκτρισμό στηρίχτηκε η ανάπτυξη της βιομηχανίας ως το 1980, κατέστη ανετότερη η ζωή των οικογενειών που διαβιούσαν στην ύπαιθρο χώρα και υποστηρίχθηκε ο αγρότης και ο κτηνοτρόφος στην κοπιώδη, πλην χωρίς ανάλογη αμοιβή εργασία του.
Ο πρώτος ρόλος ατόνησε μετά την ένταξή μας στην ΕΟΚ, καθώς αυτή αποτέλεσε την ταφόπλακα της βιομηχανίας μας. Έκτοτε ο Έλλην κατέστη «εισαγόμενος» τρώγοντας τις σάρκες του! Κατά την αρχική περίοδο αυτή δεν έλειψαν και οι σκανδαλώδεις συμβάσεις με ξένες εταιρείες, μέσω των οποίων η ΔΕΗ ήταν εξαναγκασμένη να παρέχει την ενέργεια σε πολύ χαμηλές τιμές σε βάρος των συμφερόντων της, δηλαδή σε βάρος του ελληνικού λαού. Γινόταν τότε λόγος για έλλειψη κεφαλαίων. Πιστεύω όμως πως τα κεφάλαια υπήρχαν. Απλώς η φιλοπατρία έλειπε τόσο από τους κατέχοντες αυτά όσο και από τους ασκούντες την εξουσία.
Παρά τη διαφαινόμενη κάμψη της βιομηχανικής παραγωγής ευθύς μετά την ένταξή μας στην περιοχή των μονοπωλίων, η δεκαετία του 1980 υπήρξε περίοδος περαιτέρω ανάπτυξης της ΔΕΗ με πλήθος νέων εγκαταστάσεων και μάλιστα μεγάλου μεγέθους κυρίως στο λεκανοπέδιο Κοζάνης Πτολεμαΐδας, όπου υπήρχαν μεγάλα κοιτάσματα λιγνίτη, που αποκλήθηκε εθνικό καύσιμο. Και ενώ η ζήτηση ενέργειας από τη βιομηχανία εκινείτο πτωτικά, είχαμε αλματώδη αύξηση της ζήτησης αυτής για τις χρήσεις εμπορική και οικιακή. Οι έμποροι (εισαγωγείς) υποκαθιστούσαν με γοργό ρυθμό τους εγχωρίους βιομηχάνους και βιοτέχνες, οι οποίοι υπέκυπταν στον ανταγωνισμό, ο οποίος φαινόταν μεν θεμιτός, πλην όμως δεν ήταν. Ο ελληνικός λαός με το διογκωμένο εισόδημα, λόγω επαλλήλων δανείων των ασκησάντων την εξουσία και οδηγησάντων τη χώρα στο σημερινό αδιέξοδο κατανάλωνε. Και μεταξύ των άλλων κατανάλωνε και ηλεκτρική ενέργεια. Στην ουσία σπαταλούσε, σαν να ήταν αυτή δωρεάν και αστείρευτη!
Παρά την εγκατάσταση νέων μονάδων και τη συνεχή εισαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τις όμορες χώρες, το σύστημα έφθασε σε οριακή κατάσταση κατά τα θέρη κάποιων ετών που προηγήθηκαν της οικονομικής κρίσεως. Οι Έλληνες που απαξίωσαν να λάβουν έγκαιρα μέτρα προς περιορισμό της ενεργειακής σπατάλης πλήρωναν το τίμημα λόγω της συνεχούς αυξήσεως του κόστους της ενέργειας, αλλά έπεφταν και θύματα της διασποράς του τρόμου ότι ο πλανήτης λίαν προσεχώς θα καταστεί πύρινος (Τελικά δεν κατέστη).
Το οικολογικό κίνημα βρισκόταν τότε στα σπάργανα. Κάποιοι ευαίσθητοι πολίτες σε κάθε τοπική κοινωνία ύψωναν φωνή διαμαρτυρίας κατά της ρύπανσης του περιβάλλοντος στις περιοχές που ήσαν εγκατεστημένες είτε μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είτε ενεργοβόρες βιομηχανίες. Δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις εκδήλωναν έντονη την αδιαφορία τους για τη λήψη μέτρων προς περιορισμό της διαταραχής του περιβάλλοντος. Το επιχείρημα προς εκείνους που κατάγγελλαν την ολιγωρία αφοπλιστικό: Δεν είναι δυνατή η λήψη προσθέτων μέτρων δεδομένου του αγρίου διεθνούς ανταγωνισμού. Βέβαια ευθύνη βαρύνει τόσο την τοπική αυτοδιοίκηση, όσο και τους συνδικαλιστές και τους πολίτες. Ρύπανση έβλεπαν όσοι εξ αυτών ανήκαν σε κόμματα εξουσίας μόνον όταν αυτά περνούσαν στην αντιπολίτευση. Δεν ήσαν μάλιστα λίγες οι φορές που χαρακτήριζαν τους ευαίσθητους γραφικούς και αιθεροβάμονες!
Το 1992 η Ε.Ε. εξέδωσε οδηγία σχετική με την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Ήταν εμφανής η πρόθεση των συντακτών αυτής: Η διάλυση των ισχυρών δημοσίων επιχειρήσεων ενέργειας σε αρκετές χώρες της Ένωσης, προκειμένου να επωφεληθούν από τη σύγχυση που θα επικρατήσει τα μεγαθήρια που αλώνουν τον πλανήτη μέσω του οικονομικού παιχνιδιού! Ορίστηκαν ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές πλήρως εξαρτημένες από τις κυβερνήσεις ή μάλλον από τους εντολοδόχους των κυβερνήσεων, προκειμένου να προλειάνουν το έδαφος και να συμβάλουν στην κατεδάφιση των επιχειρήσεων που είχαν στηθεί με τον ιδρώτα των λαών. Η ΡΑΕ (ρυθμιστική αρχή ηλεκτρισμού) ανέλαβε τον άχαρο ρόλο της αποδυνάμωσης της ΔΕΗ. Αλυσιδωτές παρεμβάσεις με υποδείξεις και επιβολή προστίμων έφεραν την Επιχείρηση σε ασφυκτικό κλοιό. Όμως και η κοινή γνώμη είχε ετοιμαστεί κατάλληλα με τη διασπορά της αντίληψης περί συντεχνείας των «ρετιρέ», η οποία ζει πλουσιοπάροχα σε βάρος του ελληνικού λαού. Δεν ήταν ασφαλώς καπνός χωρίς φωτιά. Όλοι είχαν σχηματίσει προσωπική άποψη υφιστάμενοι την ταλαιπωρία κατά τις όχι σπάνιες απεργίες του προσωπικού της και συγκρίνοντες στο περιβάλλον τους τις απολαβές. Όμως αρκετοί έπαιξαν το παιχνίδι της απαξίωσης της ΔΕΗ στη βάση του πνεύματος «να ψοφήσει η κατσίκα του γείτονα»!
Κανείς δεν υπολόγισε το κόστος εκ του κατακερματισμού της ΔΕΗ, προκειμένου να καταστούν διαφανή τα λογιστικά της στοιχεία ανά διεύθυνση αυτής. Φυσικά ο κατακερματισμός αλλού στόχευε: Στην ετοιμασία για την εκποίηση τεμαχίων ως σφαγίων. Όταν άρχισαν να διαλαλούν οι έμποροι τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με κύριους κράχτες (δεν γνωρίζω ως ποιο βαθμό νεροκουβαλητές) τους οικολόγους, τους οποίους μάνδρωσε το σύστημα σε ευρωπαϊκό κόμμα, ο λαός εστράφη κατά της ΔΕΗ με πάθος επιζητώντας την εκχώρηση σε ιδιώτες. Είμαι μάρτυρας, ως εργασθείς στην Επιχείρηση, ευχών όπως η ακόλουθη: «Πότε να σας πουλήσουν να δούμε φθηνό ρεύμα». Πέρα από τους συνδικαλιστές, που όμως είχαν καταστεί πλέον παντελώς αναξιόπιστοι, λόγω της τακτικής της συνδιεύθυνσης, με την ανοχή των κρατούντων, και αποοργάνωσης του χώρου του ευρύτερου δημόσιου τομέα, στο όνομα της κοινωνικής μεταβολής, ουδείς ενημέρωνε τον ελληνικό λαό ότι η ΔΕΗ έχει αρκετά χαμηλά τιμολόγια συγκρινόμενη με πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η ΔΕΗ αποκλείστηκε αρχικά (κατά του προηγούμενο του ΟΤΕ από την κινητή τηλεφωνία) από τα προγράμματα επιδοτήσεων προς εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στη συνέχεια υποχρεώθηκε από τη μητριά της, την Πολιτεία, να αγοράζει από τους ιδιώτες την παραγόμενη από αυτούς ενέργεια σε τιμή υψηλότερη από την άλλη της μεταπώλησης. Όλα αυτά εκτυλίχθηκαν υπό τα διάφορα βλέμματά μας. Πολλοί μάλιστα έπεσαν θύματα των σειρήνων που διαλαλούσαν την εξασφάλιση επαρκούς εισοδήματος άκοπα με την εγκατάσταση ΑΠΕ, ιδίως φωτοβολταϊκών πλακών. Η εκάστοτε δοτή διοίκηση της ΔΕΗ περιοριζόταν στο να μετακυλίει τη ζημία της στις πλάτες του λαού και να γίνεται και αποδέκτης αδίκων κατηγοριών, καθώς έχει μετατραπεί σε εισπράκτορα παντοίων φόρων με κυριότερον αυτόν που ο λαός εύστοχα αποκάλεσε «χαράτσι».
Η ΔΕΗ πνέει τα λοίσθια χωρίς προσωπικό πλέον, με την πλούσια τεχνογνωσία χαμένη από δεκαετίας, χωρίς όραμα και προοπτική. Τα κοράκια υπερίπτανται επάνω από το αργοπεθαίνον σώμα της και αναμένουν το πόρισμα του θανάτου της για να εφορμήσουν. Οι οικολόγοι με τους συνδικαλιστές συνεχίζουν να αντιμάχονται και οι πολλοί σφυρίζουν αδιάφορα. Λίγοι μόνο αρχίζουν και συνειδητοποιούν ότι το σχέδιο των ΑΠΕ ήταν μία ακόμη φούσκα τύπου χρηματιστηρίου.
Τώρα και οι καταναλώσεις έχουν μειωθεί σημαντικά, λόγω της κρίσης, και καθώς δεν είναι ασήμαντη η εγκατασταθείσα ισχύς των ΑΠΕ το παιχνίδι της προσφοράς ενέργειας έχει κανόνες που ευνοούν προκλητικά τους ιδιώτες σε βάρος της ΔΕΗ, μονάδες της οποίας λειτουργούν πολύ χαμηλότερα από το ονομαστικό τους φορτίο αυξάνοντας σημαντικά το κόστος.
Όταν η ΔΕΗ πουληθεί οριστικά, τεμαχισμένη, τότε θα διαπιστώσουμε όλοι πόσο αξιόπιστοι είναι οι ιδιώτες και πόσο φθηνά θα μας παρέχουν την ενέργεια.
«ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ»
