«Οι δουλειές πηγαίνουν καλύτερα από ποτέ. Οι Ελληνες επιχειρηματίες επεκτείνονται. Νέα μαγαζιά ανοίγουν…
Παρατηρείται μεγάλη ανάπτυξη». Κι όμως, αντίθετα με ό,τι θα περίμενε κανείς, τα παραπάνω εξόχως θετικά μηνύματα μας έρχονται από το Ντιτρόιτ των ΗΠΑ. Ναι, από ακριβώς την ίδια πόλη που πριν από μερικές εβδομάδες κήρυξε τη μεγαλύτερη χρεοκοπία στα αμερικανικά χρονικά.
Στην άλλη πλευρά της τηλεφωνικής γραμμής βρίσκεται ο 31χρονος Γιάννης Διονυσόπουλος, ιδιοκτήτης ελληνικού εστιατορίου στην καρδιά του Ντιτρόιτ, ο οποίος μας διηγείται μια ιστορία μάλλον… διαφορετική από αυτήν που περιμέναμε να ακούσουμε.
Επικοινωνήσαμε μαζί του στον απόηχο της χρεοκοπίας, αναζητώντας ιστορίες για χρέη, ζημίες και λουκέτα. Μας περίμενε ωστόσο μια ευχάριστη έκπληξη. «Μέχρι στιγμής δεν έχουμε αντιμετωπίσει κανένα πρόβλημα. Υπάρχει φυσικά μια ανησυχία, αλλά ταυτόχρονα υπάρχει και η αίσθηση πως η χρεοκοπία θα φέρει κάτι καλό για την πόλη. Θα μας δώσει τη δυνατότητα να ξεκινήσουμε από την αρχή», δηλώνει στο «Εθνος της Κυριακής» ο κ. Διονυσόπουλος. Μάλιστα, για τους Ελληνες επιχειρηματίες το εν λόγω νέο «ξεκίνημα» έχει ήδη αρχίσει και η ανάπτυξη αποτελεί γεγονός.
Ο Γιάννης Διονυσόπουλος μας μιλάει ως ιδιοκτήτης του εστιατορίου «Golden Fleece» (το «χρυσόμαλλο δέρας» ελληνιστί) και αντιπρόεδρος της «Greektown Preservation Society», μιας ένωσης Ελλήνων καταστηματαρχών που στόχο έχει τη διατήρηση και διαφύλαξη της ελληνικής παρουσίας στο Greektown. Η επονομαζόμενη «πόλη των Ελλήνων» βρίσκεται ακριβώς δίπλα στην καρδιά του Ντιτρόιτ, επί της οδού Μονρό.
Οι πρώτοι Ελληνες, μετανάστες προερχόμενοι κυρίως από την Πελοπόννησο, μετακόμισαν εκεί στα τέλη του 19ου αιώνα αφήνοντας το πολιτισμικό τους στίγμα στην περιοχή, ένα στίγμα το οποίο πέρασε από πολλά «κύματα» τις προηγούμενες δεκαετίες, αλλά πλέον δείχνει να έχει επιστρέψει δυναμικά, σε πείσμα μάλιστα της γενικότερης «μουντίλας» στην οικονομία.
Η αλήθεια με αριθμούς
«Το Greektown είναι πάντα εδώ, πάντα ενεργό. Η χρεοκοπία δεν μας έχει αγγίξει. Αντιθέτως, οι δουλειές πηγαίνουν καλύτερα από ποτέ και οι Ελληνες επεκτείνονται. Μας είχε επηρεάσει αρνητικά η γενικότερη οικονομική κατάσταση της χώρας, κυρίως τα έτη 2008 και 2009 αλλά πλέον τα πράγματα πηγαίνουν πολύ καλύτερα», τονίζει ο κ. Διονυσόπουλος.
Για του λόγου το αληθές, αρκεί μια ματιά στους αριθμούς. Επί του παρόντος, στο Greektown (συγκεκριμένα, πάνω στην οδό Μονρό) λειτουργούν συνολικά 12 εστιατόρια υπό ελληνική ιδιοκτησία (τα επτά από τα οποία σερβίρουν ελληνική κουζίνα). Συγκριτικά, πριν από περίπου δύο χρόνια, στην περιοχή είχαν απομείνει μόνο τρία ελληνικά εστιατόρια, με αποτέλεσμα πολλοί στα τοπικά ΜΜΕ να μιλούν τότε για αφελληνισμό και απο-ελληνοποίηση (de-Greekifying) της ιστορικής περιοχής.
Κάποιοι από τους Ελληνες επιχειρηματίες ωστόσο δεν το έβαλαν κάτω. Ενώθηκαν υπό την ομπρέλα της «Greektown Preservation Society» και άρχισαν να διοργανώνουν εκδηλώσεις με έντονα ελληνικό χαρακτήρα. Προκειμένου δε να ενισχύσουν ακόμη περισσότερο τον κοινό σκοπό τους, δημιούργησαν τη δική τους ιστοσελίδα (Greektowndetroit.org) και άρχισαν να βομβαρδίζουν το κοινό με διαφημιστικά σποτ στην τηλεόραση και με καταχωρίσεις στις εφημερίδες. Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, οι προσπάθειές τους απέδωσαν καρπούς και με το παραπάνω.
Κραταιή παραμένει και η ταβέρνα «Pegasus» (ιδιοκτησίας του Δημητρίου «Τζιμ» Πάπας), η οποία μάλιστα ψηφίστηκε ως το καλύτερο ελληνικό εστιατόριο για το 2013 από τους αναγνώστες του τοπικού περιοδικού «Hour Detroit».
Από την πλευρά της, η κόρη του Τζιμ Πάπας, η 32χρονη Αθηνά Πάπας, εγκαινίασε στα τέλη του 2012 έναν καινούργιο χώρο με την ονομασία Santorini Estiatorio, χωρητικότητας συνολικά 260 ατόμων. Το Santorini άνοιξε επί της οδού Μονρό, ενισχύοντας τον ελληνικό χαρακτήρα του «Greektown», στον ίδιο χώρο που λειτουργούσε παλαιότερα το επίσης ελληνικό εστιατόριο «Mosaic». Μάλιστα, για την ανακαίνιση και τον ανασχεδιασμό του συγκεκριμένου χώρου, η οικογένεια της Αθηνάς Πάπας ξόδεψε περί τα 500.000 δολ., ποσό διόλου ευκαταφρόνητο, ειδικά σε μια περίοδο οικονομικών κρίσεων και δημοτικών χρεοκοπιών. «Θέλαμε να δώσουμε στον χώρο έναν αέρα ελληνικού νησιού, με απαλά χρώματα όπως αυτά που βλέπει κανείς όταν έρχεται στην Ελλάδα», είχε σημειώσει τότε, εν αναμονή των εγκαινίων του νέου της εστιατορίου, η 32χρονη η οποία επίσης υπηρετεί στο διοικητικό συμβούλιο της «Greektown Preservation Society».
To «Golden Fleece» συνεχίζει να ανθεί
Το εστιατόριο «Golden Fleece» για παράδειγμα όχι απλά επιβιώνει, αλλά ανθεί. «Την εν λόγω επιχείρηση τη δημιούργησαν ο πατέρας μου και ο θείος μου το 1971», μας ενημερώνει ο κ. Διονυσόπουλος, η οικογένεια του οποίου έχει καταγωγή από την Καλαμάτα. «Το Ντιτρόιτ είναι ένα από τα ελάχιστα μέρη όπου τα όνειρα μπορούν να γίνουν πραγματικότητα για τις μειονότητες και τους μετανάστες». Αυτό δήλωνε σε συνέντευξή του το 2011 ο Τεντ Γκάτζαρος, ένας από τους μεγαλύτερους Ελληνοαμερικανούς επιχειρηματίες του Μίσιγκαν, ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή μόλις τον περασμένο Ιανουάριο. Μάλιστα, ο Γκάτζαρος απέρριπτε τότε την καταστροφολογία, υπενθυμίζοντας πως το Ντιτρόιτ έχει επιβιώσει από πολλές κρίσεις. «Τη δεκαετία του 1990, όλοι έλεγαν «ο τελευταίος που θα φύγει από το Ντιτρόιτ να κλείσει το φως». Είκοσι χρόνια μετά και παρά την πρόσφατη χρεοκοπία, το εν λόγω «φως» παραμένει ανοιχτό. Εχουν φροντίσει γι’ αυτό (μεταξύ άλλων και) οι Ελληνες της περιοχής.
Ινστιτούτο τέχνης Ζητείται λύση για 60.000 έργα
Η υπόθεση που έχει προκαλέσει τη μεγαλύτερη αντιπαράθεση είναι για το τι πρόκειται να γίνει με τη συλλογή έργων τέχνης του Ινστιτούτου Τέχνης της πόλης του Ντιτρόιτ. Το ενδιαφέρον φυσικά είναι τεράστιο, αφού πρόκειται για ένα μουσείο στο οποίο υπάρχουν περισσότερα από 60.000 έργα, από κλασικά έως και μοντέρνα. Τη συλλογή διαχειρίζεται μέχρι τώρα μια μη κερδοσκοπική εταιρεία, που δρα με βάση το δημόσιο συμφέρον και προς όφελος των κατοίκων της πόλης. Ο ίδιος ο Ορ επισήμως δεν έχει πάρει θέση για το θέμα, λέγοντας ότι καμία απόφαση δεν έχει παρθεί για το μέλλον της συλλογής, όμως οι πιστωτές πιέζουν προς την κατεύθυνση της πώλησης των έργων τέχνης, παρότι ο τρόπος λειτουργίας της εταιρείας που διαχειρίζεται το Ινστιτούτο είναι ξεκάθαρος και αποτρέπει μια τέτοια εξέλιξη.
ΥΔΡΕΥΣΗ, ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗ, ΠΑΡΚΑ, ΓΚΑΡΑΖ
Πουλάει τα ασημικά του σε τιμή ευκαιρίας
Σύστημα ύδρευσης και αποχέτευσης, θέσεις παρκαρίσματος και γκαράζ, πάρκα, γήπεδα και τούνελ εξετάζει να βγάλει στο σφυρί ο διαχειριστής του Ντιτρόιτ Κέβιν Ορ, για να ικανοποιήσει τους πιστωτές της 18ης μεγαλύτερης πόλης των ΗΠΑ, η οποία προσφάτως πτώχευσε προκαλώντας σοκ διεθνώς. Η πόλη όπου κάποτε χτυπούσε η καρδιά της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, όπως αναφέρουν οι «Financial Times», πωλεί τα ασημικά της και μάλιστα σε τιμές ευκαιρίας, καθώς η οικονομία της πόλης συνεχίζει να αντιμετωπίζει προβλήματα, ο πληθυσμός μειώνεται, η παραγωγή πέφτει και η ανεργία αυξάνεται.
Ηδη ομάδα δισεκατομμυριούχων έχει εκφράσει ενδιαφέρον για το πάρκο Μπελ Αϊλ, συνολικού εμβαδού 4 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που βρίσκεται επάνω στο ομώνυμο νησί του ποταμού Ντιτρόιτ και το οποίο θεωρείται ένα από τα πιο όμορφα σημεία της πόλης.
Σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά, σκοπός του είναι να ιδρύσουν εκεί μια κλειστή ημιαυτόνομη κοινότητα. Η εναλλακτική για το μέλλον του νησιού και του πάρκου, η συντήρηση και τα λειτουργικά έξοδα του οποίου ανέρχονται σε 6 εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο, είναι να νοικιαστεί στην πολιτεία του Μίσιγκαν, μια πρόταση την οποία, όμως, δεν ψήφισε ποτέ το δημοτικό συμβούλιο του Ντιτρόιτ. Σημειώνεται ότι μέσα στο πάρκο λειτουργούν ένα μουσείο, ένα γήπεδο του γκολφ, ένας τεράστιος βοτανικός κήπος, αίθουσες εκδηλώσεων και πολλές άλλες ατραξιόν.
Το περιουσιακό στοιχείο του δήμου που αναμένεται να συγκεντρώσει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον πάντως είναι τα γκαράζ, οι θέσεις πάρκινγκ και τα παρκόμετρα. Η πόλη στην οποία γεννήθηκε το παραγωγικό μοντέλο του Φορντισμού και του αυτοκινήτου Model T έχει συνολικά 9 γκαράζ στάθμευσης, δύο ανοιχτούς χώρους στάθμευσης και 3.500 παρκόμετρα. Στόχος είναι αυτά να πωληθούν σε ιδιώτες ή να νοικιαστούν.
Επενδυτικό ενδιαφέρον αναμένεται να συγκεντρώσουν, επίσης, το αποχετευτικό σύστημα και το σύστημα ύδρευσης, για τα οποία, όμως, οι υπεύθυνοι δηλώνουν ότι δεν θέλουν να δώσουν σε ιδιώτες, αλλά να μεταβιβάσουν σε μία νέα αρχή που θα δρα ως ανεξάρτητος δημόσιος οργανισμός. Το ενδεχόμενο η αρχή αυτή να δημιουργηθεί σε συνεργασία με τα προάστια της πόλης του Ντιτρόιτ, που είναι σε σαφέστατα καλύτερη οικονομική κατάσταση, θα εξασφαλίσει τη βιωσιμότητά της και την πρόσβασή της στις αγορές, ενώ θα απελευθερώσει από 50 εκατομμύρια δολάρια έως 150 εκατομμύρια δολάρια για το Ντιτρόιτ.
Στους Καναδούς η σήραγγα
Μέσα στον χαλασμό που γίνεται μετά την αίτηση πτώχευσης της πόλης, διάφοροι άλλοι παράγοντες προχώρησαν επίσης σε κινήσεις προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Η εταιρεία που εκμεταλλευόταν τη διέλευση των οχημάτων από τη σήραγγα που ενώνει την πόλη με τον Καναδά, το τούνελ Ντιτρόιτ – Γουίντσορ, έκανε κι αυτή αίτηση πτώχευσης και το πιθανότερο είναι ότι η διαχείριση θα περάσει στην καναδική πλευρά που ήδη έχει το 50% της σήραγγας. Στην… αναμπουμπούλα ελεύθερο προς εκμετάλλευση αναμένεται να μείνει και το κλειστό στάδιο Joe Louis Arena, η έδρα της ομάδας χόκεϊ Detroit Red Wings, καθώς ο ιδιοκτήτης της ομάδας εξέφρασε την πρόθεσή του να κατασκευάσει δικό του στάδιο για να δίνει τους αγώνες της η ομάδα.
Χρήστος Στασινόπουλος, Γιώργος Σκαφιδάς
