Οι μαρτυρίες για καταχρηστικές πρακτικές της ΕΛ.ΑΣ. κατά μεταναστών αμαυρώνουν τα πρώτα… γενέθλια της αστυνομικής επιχείρησης
Σήμερα Κυριακή συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη της αστυνομικής επιχείρησης «Ξένιος Ζευς», που υποσχόταν να «καθαρίσει» την πόλη, τηρώντας όμως τα ήθη της φιλοξενίας και της ανεκτικότητας. Τα παραδοσιακά, δηλαδή, χαρακτηριστικά που λέγεται ότι διέθεταν πάντα οι Eλληνες και μάλιστα τόσο πληθωρικά ώστε να τους αφιερώσουν κάποτε έναν θεό για να τα προστατεύει.
Η ΕΛ.ΑΣ. και ο πολιτικός προϊστάμενός της κ. Νίκος Δένδιας ορκίζονται ότι τα ίδια έθιμα τηρεί και ο… επιχειρησιακός «Ξένιος Ζευς» ανακοινώνοντας από καιρό σε καιρό τους αριθμούς των μεταναστών χωρίς χαρτιά οι οποίοι, έπειτα από ένα διάστημα παραμονής στα Κέντρα Κράτησης/Φιλοξενίας που έχουν δημιουργηθεί, αποφασίζουν να επιστρέψουν οικειοθελώς στις πατρίδες τους. Σήμερα αναχώρησαν άλλοι 70.
Αυτή όμως είναι η μία μόνο πλευρά. Περιστατικά όπως ο θάνατος, πριν από λίγες ημέρες, του Μοχάμεντ Χασάν στο Κέντρο Κράτησης της Κορίνθου, όπου βρισκόταν από τον Σεπτέμβριο του 2012, αλλάζουν την εικόνα. Το Δίκτυο για την Υπεράσπιση Προσφύγων και Μεταναστών ανακοίνωσε ότι ο αφγανός πρόσφυγας, παρ’ ότι βαριά ασθενής επί πολύ καιρό, μεταφέρθηκε πολύ αργά στο Σισμανόγλειο, όπου και κατέληξε.
Μάλιστα, η ανθρωπιστική οργάνωση Human Rights Watch, σε παρέμβασή της εν όψει της συμπλήρωσης ενός έτους από την έναρξη των σχετικών επιχειρήσεων της ΕΛ.ΑΣ., παρατηρεί ότι η εφετινή 4η Αυγούστου σηματοδοτεί «έναν χρόνο καταχρηστικών πρακτικών της Ελληνικής Αστυνομίας κατά μεταναστών και αιτούντων άσυλο στην Αθήνα».
Σύμφωνα με την οργάνωση, «από την έναρξη των επιχειρήσεων ως σήμερα δεκάδες χιλιάδες άτομα για τα οποία υπήρξε υπόνοια ότι επρόκειτο για μετανάστες χωρίς έγγραφα έχουν υποβληθεί σε καταχρηστικούς ελέγχους εξακρίβωσης στοιχείων και σωματικές έρευνες, καθώς και σε πολύωρη κράτηση σε αστυνομικά τμήματα».
Μάλιστα, στην πρόσφατη έκθεσή της με τίτλο «Ανεπιθύμητοι επισκέπτες», η Human Rights Watch αναφέρει ότι «στο διάστημα από τις 4 Αυγούστου 2012 ως τις 22 Φεβρουαρίου 2013 σχεδόν 85.000 άτομα αλλοδαπής καταγωγής είχαν υποστεί έλεγχο από την Αστυνομία στους δρόμους της Αθήνας και είχαν προσαχθεί σε αστυνομικό τμήμα για εξέταση των εγγράφων ταυτότητάς τους και του νομικού καθεστώτος τους». Εξ αυτών μόνο οι 4.811 (περίπου 6%) διαπιστώθηκε ότι διέμεναν παράνομα στην Ελλάδα.
Η περιπέτεια του Αλί
Ο Aλί, ένας 33χρονος εγγεγραμμένος Αφγανός αιτών άσυλο, αφηγείται πώς ναυάγησαν τα σχέδιά του για ένα οικογενειακό πικνίκ στις 2 Απριλίου 2013, όταν αστυνομικοί τον σταμάτησαν κοντά στον σταθμό του μετρό Αττική μαζί με τη δωδεκάχρονη κόρη του και τον οκτάχρονο γιο του: «Με έπιασε η Αστυνομία. Τα παιδιά εξήγησαν ότι “είναι πατέρας μας, έχει ροζ κάρτα [δελτίο αιτούντος άσυλο], γιατί τον έχετε πιάσει;”. Είπαν [οι αστυνομικοί] ότι “θα τον πάμε [στη Διεύθυνση] Αλλοδαπών, θα κάνουμε έλεγχο [των εγγράφων ταυτότητας] και θα τον αφήσουμε”. Μετά η Αστυνομία μού είπε να πω στα παιδιά να πάνε σπίτι. Είπα: “Μα μένουμε στον Πειραιά, πώς θα πάνε τα παιδιά μόνα τους;”. Μου είπαν: “Δεν μας νοιάζει, να τους πεις να φύγουν”».
Ο Aλί επέλεξε να κρατήσει μαζί του τα αναστατωμένα παιδιά του καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, αν και κρατήθηκαν χωριστά από τον ίδιο και τα υπόλοιπα περίπου 45 άτομα που είχε συγκεντρώσει η Αστυνομία. Επειτα από πέντε ώρες ο ίδιος και τα παιδιά του αφέθηκαν ελεύθεροι μόνο κατόπιν παρέμβασης που έγινε υπέρ τους εκ μέρους μιας ελληνικής μη κυβερνητικής οργάνωσης (ΜΚΟ). Αυτή δεν είναι η μοναδική ιστορία που περιγράφει η HRW.
«Ολοι οι μπλακ έξω»
Ο Tουπάκ, ένας δεκαεννιάχρονος αιτών άσυλο από τη Γουινέα, κατήγγειλε ότι στις αρχές Φεβρουαρίου, γύρω στις 5 μ.μ., ένστολοι αστυνομικοί και αστυνομικοί με πολιτικά ανάγκασαν μαύρους και Ασιάτες, μεταξύ των οποίων και ο ίδιος, να κατέβουν από λεωφορείο στην πλατεία Αμερικής, στο κέντρο της Αθήνας. «Υπήρχαν τουλάχιστον επτά μαύροι και δύο Ασιάτες. [Οι] αστυνομικοί ήρθαν στην πόρτα και είπαν στα ελληνικά: “Ολοι οι μπλακ έξω, όλοι οι μπλακ έξω” [“Ολοι οι μαύροι έξω, όλοι οι μαύροι έξω”]. Οι Ελληνες μέσα στο λεωφορείο χειροκροτούσαν για να τους ενθαρρύνουν» σημειώνει.
Η HRW επισημαίνει ότι εξαιτίας της βαθιάς οικονομικής κρίσης και της επί σειρά ετών κακής διαχείρισης των πολιτικών μετανάστευσης και ασύλου το αντιμεταναστευτικό αίσθημα ενισχύεται με γοργούς ρυθμούς στην Ελλάδα. Αυτή η κατάσταση, όπως είναι φυσικό, εμφανίζεται με μεγαλύτερη ένταση κατά τους ελέγχους αλλά και μέσα στα κέντρα κράτησης. Παρά ταύτα, σημειώνει η οργάνωση, ο κ. Δένδιας και οι άλλοι αξιωματούχοι απορρίπτουν τα ευρήματά της.
Η HRW αναγνωρίζει ότι σε κάποιους τομείς υπάρχει βελτίωση, όπως στην ταχύτητα απόκρισης της Πολιτείας, ωστόσο θεωρεί ότι ο «Ξένιος Ζευς» είναι σήμερα μια επιχείρηση «που στιγματίζει τους μετανάστες και τους αιτούντες άσυλο» και ζητεί η συμπλήρωση ενός έτους από τη λειτουργία του να συνοδευθεί από μεταρρυθμίσεις που «θα διασφαλίζουν ότι όλα τα μέτρα για τον εντοπισμό παράτυπων μεταναστών σέβονται πλήρως τα ανθρώπινα δικαιώματα που απαγορεύουν τις διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένης της διακριτικής αντιμετώπισης ατόμων βάσει εθνοτικής καταγωγής, καθώς και την αυθαίρετη στέρηση της ελευθερίας».
