Τα Γιαννάκια, είναι κάτι όμορφα, με ευχάριστη μυρωδιά αγριολούλουδα, που ανθίζουν τις μέρες του Αϊ Γιάννη, στις 24 Ιουνίου.
Από το ξημέρωμα, όλες οι πλαγιές του χωριού αντιλαλούσαν. Οι χωριανοί ομάδες-ομάδες τη νύκτα με τα φαναράκια με τις φλογερές και με το γέλιο και το τραγούδι στα χείλη έβγαιναν να κόψουν γιαννάκια. Οι λάμψεις τη νύκτα και τα τραγούδια μεσ’ την ησυχία, έδιναν μία παράξενη ομορφιά σ’ όλη τη γύρω περιοχή.
Λίγο αργότερα αλλά νύκτα ξεκινούσαν με τις μπούκλες στον ώμο οι κυράδες, τα κορίτσια για να πάνε για γιαννάκια. Κατόπιν τα χαράματα, με τα γιαννάκια στην αγκαλιά τους, πήγαιναν στη βρύση να γεμίσουν τις μπούκλες. Έτσι άκουες από τη μία μεριά τους άνδρες να τραγουδούν, να παίζουν με τις φλογέρες τους, τα ιδιαίτερα για τη μέρα αυτή τραγούδια και από την άλλη τα κορίτσια και τις γυναίκες. Τα χαράματα περνούσαν όλοι φορτωμένοι με γιαννάκια από τη βρύση του χωριού και σχεδόν τη στόλιζαν με τα λουλούδια. Στη συνέχεια έπλυναν το πρόσωπό τους και γύριζαν στα σπίτια τους, στολίζοντας την εξώπορτα με τα λουλούδια και τα άφηναν εκεί μέχρι να ξεραθούν και να πέσουν μόνο τους. Επίσης τη μέρα αυτή, μαζεύουν το χαμομήλι, το δυόσμο, τα ξηραίνουν και τα αποθηκεύουν για το Χειμώνα.
Λαλούν τ’ αρνίθια τρεις φορές και τα παγώνια πέντε,
τα χελιδόνια δέκα οκτώ, κοντεύει να χαράξει.
Πάνε οι άσπρες για νερό κι’ οι όμορφες να πλύνουν,
πάω κι’ εγώ ο μαύρος μου το Γρίβα να ποτίσω,
Παπαδοπούλα σταύρωσα το δρόμο μου επάνω.
Ο Γιάννης φίδι σκότωσε πάνω σε σταυροδρόμι.
Τα φίδια εμαζεύτηκαν, μουσαφερέ του κάνουν.
Το ’πε για να φιδιάσω, με το Γιάννη το φιδούλι,
που σκότωσε τη μάννα μας, τη μάννα από τα φίδια,
βάνουν τον όφιο άλογο και τον αστρίτη σέλα
και την οχιά την παρδαλή τη βάζουν καπιστράκι.
*Ο Μάκης Κουτσονίκος είναι πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Αγίου Κοσμά “Ο ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ”
