Αφού «ξεχείλεισαν» τα ΑΕΙ, στο παρά 5 ζητούν εξέταση κατά περίπτωση

Πολλοί θεώρησαν υπερβολικό το να συμπεριλάβουν οι πρυτάνεις των ελληνικών πανεπιστημίων το ζήτημα με τους «αιώνιους» φοιτητές στο πρόσφατο ψήφισμα της Συνόδου τους όπως και τη επικείμενη διαγραφή τους τον Σεπτέμβριο. Άλλοι έκριναν ότι πρόκειται για σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, χωρίς δραστικές αποφάσεις, αλλά με έλεγχο των διαγραφών «κατά περίπτωση». Γεγονός αναμφισβήτητο όμως παραμένει ότι παρά τις «γενναίες» προσπάθειες που έκαναν υπουργοί και διοικήσεις των πανεπιστημίων τα προηγούμενα χρόνια, περισσότεροι από 150.000 άτομα πανελλαδικά παραμένουν στην κατηγορία των «αιωνίως» φοιτούντων, ξεχειλώνοντας σε βαθμό ανεπίτρεπτο τα αρχεία των ανωτάτων ιδρυμάτων της χώρας.

Περίπου 60.000 άτομα (50.000 προπτυχιακοί φοιτητές και 10.000 μεταπτυχιακοί) καταγράφονται στο «περιθώριο» των αρχείων του Πανεπιστημίου Αθηνών, από το σύνολο των 104.160 εγγεγραμμένων φοιτητών του. Δύο με δυόμισι χιλιάδες είναι ο αντίστοιχος αριθμός φοιτητών που παραμένουν περισσότερα από 8 χρόνια εγγεγραμμένοι στα αρχεία ιδρυμάτων όπως το Πανεπιστήμιο Πάτρας ή το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και αρκετά λιγότεροι στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών τα ποσοστά όσων φοιτητών καθυστερούν ή έχουν εγκαταλείψει τις σπουδές είναι 51,2%, 50,4% και 47,7% αντίστοιχα.

Σύμφωνα με τον νέο νόμο-πλαίσιο, από το 2014 χάνουν αυτοδικαίως τη φοιτητική τους ιδιότητα όσοι στο τέλος του 2012 συμπλήρωσαν φοίτηση διάρκειας ίσης ή μεγαλύτερης του διπλάσιου αριθμού εξαμήνων από όσα απαιτούνται για τη λήψη του πτυχίου, προσαυξανόμενης κατά δύο εξάμηνα. Αυτό σημαίνει ότι διαγράφονται όσοι πέρυσι συμπλήρωσαν 9 η περισσότερα έτη (σ.σ.: για 4ετείς σπουδές), δηλαδή έχουν εισαχθεί στα τμήματά τους το 2003-2004 ή και νωρίτερα.

Ένας στους δέκα εισακτέους φτάνει στην ορκωμοσία

Πάντως όπως δείχνουν τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί στα ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης της χώρας, οι τέσσερις στους δέκα φοιτητές καθυστερούν σημαντικά ή έχουν εγκαταλείψει οριστικά τις σπουδές τους, ενώ μόλις ο ένας στους δέκα καταφέρνει να αποκτήσει το πτυχίο του.

«Είναι γεγονός ότι σε μεγάλες σχολές, όπως η Νομική, μπορεί να υπάρχουν καταγεγραμμένοι στα αρχεία και άνθρωποι που δεν ζουν ποια» λέει χαρακτηριστικά στο «Βήμα» ο αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Θωμάς Σφηκόπουλος. Στην ερώτηση εάν είναι εύκολο να εντοπιστούν απαντά: «Πολύ εύκολο, αρκεί να αναζητήσεις την ημερομηνία εγγραφής. Απλώς δεν υπήρχε θεσμικό πλαίσιο για να εντοπιστούν και να διαγραφούν στο παρελθόν». Ο αντιπρύτανης εκφράζει ωστόσο προβληματισμό σχετικά με την κάθετη διαγραφή φοιτητών με μοναδικό κριτήριο τα χρόνια φοίτησής τους καθώς εκτιμά ότι μπορεί να εντοπιστούν πολλές ειδικές περιπτώσεις που απαιτούν διαφορετικό χειρισμό.

Οι «αιώνιοι» ήταν 178.826 το 2011

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής που έχουν ως βάση τη λήξη του ακαδημαϊκού έτους 2010-2011, καταγράφεται αύξηση, θα έλεγε κανείς ανησυχητική, των «αιωνίων» φοιτητών στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας. Όπως φαίνεται στα στοιχεία αυτά, οι φοιτητές που έχουν ολοκληρώσει τα προβλεπόμενα εξάμηνα σπουδών αλλά οφείλουν μαθήματα ανέρχονται σε 178.826.

Αναλυτικά, οι «αιώνιοι» φοιτητές αυξήθηκαν σε σχέση με το προηγούμενο ακαδημαϊκό έτος κατά 1,4%. Από τους 178.826, οι περισσότεροι είναι άντρες (98.887). Ο αριθμός στη συγκεκριμένη κατηγορία (άνδρες φοιτητές) αυξήθηκε μέσα σε ένα χρόνο κατά 3,4%, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 3.227 άτομα. Αντίθετα, οι φοιτήτριες που δεν είχαν τελειώσει το 2010-11 με τις εξετάσεις όλων των μαθημάτων τους με την ολοκλήρωση του χρόνου σπουδών που προβλέπεται από τον νόμο αριθμούσαν τις 79.939. Σημειώθηκε έτσι μείωση του ποσοστού τους κατά 1% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Πάντως, από τους 178.826 που δεν ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους στον προβλεπόμενο χρόνο, δεν θεωρούνται όλοι «αιώνιοι». Κι αυτό γιατί ορισμένοι φοιτητές ή φοιτήτριες μπορεί να χρωστούν λίγα μαθήματα στα οποία ενδεχομένως εξετάστηκαν το χρονικό διάστημα μέχρι να ολοκληρωθεί η δημοσίευση της συγκεκριμένης έρευνας.

Πρυτάνεις: Όχι άμεση διαγραφή

Από την πλευρά τους, οι πρυτάνεις των ΑΕΙ για πρώτη φορά στην 72η τακτική Σύνοδό τους ζήτησαν να μην εφαρμοστεί η αυτοδίκαιη διαγραφή όσων έχουν υπερβεί κατά πολύ τα κανονικά έτη φοίτησης, γιατί, όπως είπαν, έτσι θα πρέπει να διαγραφεί ο ένας στους τρεις σημερινούς φοιτητές στα πανεπιστήμια της χώρας.

«Η Σύνοδος επαναλαμβάνει τη διαφωνία της στην αυτοδίκαιη διαγραφή που παραβιάζει τα νόμιμα δικαιώματα των ενδιαφερομένων και δημιουργεί κοινωνικό πρόβλημα, δεδομένου ότι αφορά το 1/3 των φοιτούντων. Απαιτούνται άμεσες μεταβατικές ρυθμίσεις» τόνισαν σε ανακοίνωση της Συνόδου τους.

Τα τμήματα με τους περισσότερους «αιώνιους» φοιτητές στη χώρα είναι τα Νομικά, τα Οικονομικά, αλλά και τα Φυσικομαθηματικά, στα οποία εισάγονται αριστούχοι.

Δεν επιβαρύνουν τα οικονομικά, αλλά το κύρος των ΑΕΙ

Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι οι «αιώνιοι» φοιτητές, δεν επιβαρύνουν οικονομικά τη λειτουργία του ΑΕΙ αφού έχουν πάρει τα συγγράμματα των μαθημάτων, ενώ δεν δικαιούνται φοιτητικό πάσο. Πλήττουν όμως ξεκάθαρα την εικόνα και το κύρος ενός σύγχρονου και οργανωμένου εκπαιδευτικού Ιδρύματος.

«Τον Σεπτέμβριο θα πρέπει να ξεκινήσουν οι διαγραφές φοιτητών και εκεί πιθανότατα θα έχουμε προβλήματα» λέει ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Γιώργος Παναγιωτάκης. «Μπορείς όμως να διαγράψεις έναν φοιτητή που μπορεί να παραμένει επί χρόνια εγγεγραμμένος στο ίδρυμα, αλλά χρωστάει πλέον μόνο ένα ή δύο μαθήματα;» αναρωτιέται. «Είναι μεγάλο το κοινωνικό πρόβλημα που θα προκύψει. Ίσως χρειάζεται μια σταδιακή διαγραφή των φοιτητών αυτών, με κριτήρια που θα οριστούν σε συνεργασία πανεπιστημίων και υπουργείου Παιδείας» καταλήγει.

Πάντως, άμεσα απειλούμενοι, σύμφωνα με τις νέες θεσμικές διατάξεις για τα ΑΕΙ, είναι εκείνοι που έχουν συμπληρώσει το όγδοο έτος σπουδών σε τετραετή προγράμματα σπουδών ή δέκα σε πενταετή προγράμματα Πολυτεχνείων και Γεωπονικών Τμημάτων.