Ο θάνατος του Τσάβες έθεσε τέλος στην 14χρονη κυριαρχία του στην πολιτική σκηνή της Βενεζουέλας…

Ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες πέθανε μετά από σκληρή μάχη με τον καρκίνο δήλωσε σε τηλεοπτική του ομιλία ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Νίκολα Μαντούρο. Ο θάνατος του Τσάβες έθεσε τέλος στην 14χρονη κυριαρχία του στην πολιτική σκηνή της Βενεζουέλας.

Με θλίψη στα πρόσωπα αλλά και έκπληξη, που υποδηλώνει ότι ουδείς περίμενε την τραγική είδηση, χιλιάδες υποστηρικτές του εκλιπόντος προέδρου της Βενεζουέλας, Ούγκο Τσάβες, βγήκαν στους δρόμους θρηνώντας, φωνάζοντας συνθήματα και υποσχόμενοι, να συνεχίσουν την επανάσταση που ξεκίνησε ο ήρωας τους.

Με συγκεντρώσεις σε δρόμους και πλατείες σε αυτό το λατινοαμερικάνικο έθνος των 29 εκατομμυρίων οι υποστηρικτές του σοσιαλιστή ηγέτη φώναζαν, «Ο Τσάβες ζει για πάντα!» και «Ο αγώνας συνεχίζεται!».

«Πρέπει να αποδείξουμε ότι αυτό που έκανε δεν ήταν μάταιο», δήλωσε η 49χρονη Τζαμίλα Ρίβας, κλαίγοντας έξω από το στρατιωτικό νοσοκομείο, όπου απεβίωσε ο Τσάβες και όπου εκατοντάδες υποστηρικτές του είχαν συγκεντρωθεί με μια αίσθηση δυσπιστίας ότι ο ηγέτης τους έφυγε.

«Ήταν ο πατέρας μας. Το κίνημα του Τσάβες δεν θα τελειώσει. Είμαστε οι άνθρωποι του. Εμείς θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε!» δήλωσε η 58χρονη, Νάνσι Γιοτίγια, στο κέντρο της πόλης του Καράκας, στην πλατεία Μπολιβάρ, που φέρει το όνομα του Σιμόν Μπολιβάρ, ήρωα της ανεξαρτησίας και ίνδαλμα του Τσάβες. «Εγώ τον θαύμαζα. Ήταν ένας σπουδαίος άνθρωπος», δήλωσε η 50χρονη νοικοκυρά, Αλέιντα Ροντίγκεζ.

Αντιθέτως σε άλλες περιοχές της Βενεζουέλας και παρότι ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Ενρίκε Καπρίλες, απηύθυνε έκκληση για ενότητα, μερικοί αντίπαλοι του Τσάβες δεν μπορούσαν να κρύψουν την ευτυχία τους για το τέλος αυτού που θεωρούν ως μια σκληρή δικτατορία.

«Επιτέλους!» φώναζαν μερικές γυναίκες, βγαίνοντας από τα σπίτια τους σε μία αριστοκρατική γειτονιά. Το μίσος για τον Τσάβες είναι βαθύ ανάμεσα στα πλουσιότερα μέλη της κοινωνίας της Βενεζουέλας.

Μερικοί «γιόρτασαν» ανοιχτά το θάνατό του προέδρου μέσω του Twitter.Υπήρξαν αναφορές για μεμονωμένα περιστατικά λεηλασιών και βίας, όπως το κάψιμο σκηνών που ανήκαν σε φοιτητές οι οποίοι διαμαρτύρονταν σε δρόμο του Καράκας εδώ και λίγες ημέρες για τη μυστικότητα γύρω από την υγεία του Τσάβες.

Ο Ούγκο Τσάβες, κεντρικό πρόσωπο στη πολιτική σκηνή της Βενεζουέλας για περισσότερα από 14 χρόνια, τελικά ηττήθηκε από τον καρκίνο σε ηλικία 58 ετών. Επί δυο χρόνια έδινε μάχη με τη μυστηριώδη μορφή της ασθένειας που τον κατέβαλε, αφήνοντας πίσω του την εντύπωση ότι οι διάδοχοί του θα είναι δύσκολο να ολοκληρώσουν το έργο του.

Πληθωρικός και χαρισματικός ηγέτης του «σοσιαλισμού του 21ου αιώνα» ο Τσάβες κυβερνούσε τη χώρα, παραγωγό πετρελαίου, από το 1999, ενώ μόλις πριν από λίγους μήνες στις 7 Οκτωβρίου του 2012, κέρδισε την τρίτη εκλογική του νίκη και την επανεκλογή του στην ηγεσία της Βενεζουέλας με 56 %.

Η πολιτική του καριέρα, παρέμεινε έως το τέλος ανέγγιχτη από την εκλογική ήττα, ενώ κατάφερε να ματαιώσει και το πολιτικό πραξικόπημα το 2002 το οποίο για λίγες ώρες τον είχε ανατρέψει.

Ακούραστος ρήτορας, ο Ούγκο Τσάβες, είχε μια ιδιαίτερη σχέση με το πλήθος των οπαδών του, κατά τις ατελείωτες ομιλίες του, που μονοπωλούσαν και στα μέσα ενημέρωσης της Βενεζουέλας. Φορούσε συνήθως στρατιωτική στολή με τον χαρακτηριστικό κόκκινο μπερέ, ενώ προς το τέλος της χωής του, εμφανιζόταν με κόκκινα πουκάμισα ή με φόρμες με τα εθνικά χρώματα της Βενεζουέλας.

Ο Τσάβες ήταν ένας χαρισματικός, υπερκινητικός και καθολικός θαυμαστής του απελευθερωτή Σιμόν Μπολιβάρ, της εμβληματικής φιγούρας του πολέμου της ανεξαρτησίας από τους Ισπανούς και απολάμβανε σταθερά υψηλά επίπεδα δημοτικότητας, παρά την έντονη εχθρότητα που αντιμετώπιζε από τους πολιτικούς του αντιπάλους.

Ο πρώην αντισυνταγματάρχης και αλεξιπτωτιστής γεννήθηκε το 1954, ήταν γιος δασκάλων και μεγάλωσε με τη γιαγιά του. Μια απόπειρα πραξικοπήματος το Φεβρουάριο του 1992 τον οδήγησε στη φυλακή για δύο χρόνια. Το 1998, ως υποψήφιος του συνασπισμού των αριστερών κομμάτων, κέρδισε τις προεδρικές εκλογές. Δύο χρόνια αργότερα, επικυρώθηκε από το λαό η πρόταση του για το νέο «Σύνταγμα της Μπολιβαριανής Επανάστασης » και ο ίδιος επανεξελέγη στην προεδρία.

Ήταν σφοδρός πολέμιος του -όπως τον αποκαλούσε- αμερικανικού ιμπεριαλισμού, αν και ποτέ δεν διέκοψε την παροχή πετρελαίου προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Ούγκο Τσάβες «παρουσιάστηκε» στην ευρύτερη περιοχή της Λατινικής Αμερικής ως ο «κληρονόμος» του Φιντέλ Κάστρο και καλλιέργησε μια επαναστατική αλλά αμφιλεγόμενη εικόνα έχοντας πολιτική φιλία με προσωπικότητες όπως ο Μουαμάρ Καντάφι της Λιβύης, Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ του Ιράν και ο πρόεδρος της Συρίας Μπασάρ αλ-Άσαντ.

Ο Τσάβες έχει επίσης εργαστεί για την περιφερειακή ολοκλήρωση αλλά και την παγίωση της Μπολιβαριανής Συμμαχίας. Παρά την πολιτική του θέση να ενισχύσει το ρόλο του κράτους στην οικονομική δραστηριότητα, δεν κατάφερε να ελέγξει τον πληθωρισμό.

Πάντως αύξησε τις «κοινωνικές αποστολές», που του χάρισαν την αμέριστη υποστήριξη των λαϊκών τάξεων. Ως επικεφαλής της μεγαλύτερης παραγωγού χώρας πετρελαίου στη Νότια Αμερική, έχει χτίσει τη δημοτικότητά του πάνω σε πολλά κοινωνικά προγράμματα, συμπεριλαμβανομένης της υγείας, της εκπαίδευσης και της στέγασης.

Από τον Ιούνιο του 2011 όταν διαγνώστηκε ο καρκίνος, υποβλήθηκε σε τέσσερις χειρουργικές επεμβάσεις στην Κούβα για να αντιμετωπισθεί η ασθένεια. Μετά από την τελική όπως αποδείχτηκε χειρουργική επέμβαση στην Αβάνα στις 11 Δεκεμβρίου, είχε σχεδόν εξαφανιστεί από το δημόσιο λόγο μέχρι και την ανακοίνωση του θανάτου του την Τρίτη.

Παντρεύτηκε και χώρισε δύο φορές, ενώ είχε τέσσερα παιδιά, τρεις κόρες και ένα γιο.

Ημερομηνίες σταθμοί στη ζωή του

Ο Τσάβες γεννήθηκε στις 28 Ιουλίου 1954 στην πόλη Σαμπανέτα. Ήταν παντρεμένος για δεύτερη φορά. Από τον πρώτο γάμο του είχε τρία παιδιά. Σπούδασε στην Στρατιωτική Ακαδημία της Βενεζουέλας.

Ακολουθούν οι σημαντικότεροι σταθμοί της σταδιοδρομίας του:

1982: Ιδρύει το Επαναστατικό Κίνημα Μπολίβαρ (MBR).

4/2/1992: Ηγείται αποτυχημένης απόπειρας πραξικοπήματος εναντίον του προέδρου Αντρές Πέρες. Φυλακίζεται για δυόμιση χρόνια, έως ότου απελευθερώνεται από τον νέο πρόεδρο, Καλντέρα.

Το Επαναστατικό Κίνημα Μπολίβαρ μετονομάζεται ”Κίνημα 5η Δημοκρατία” (MVR).

6/12/1998: Εκλέγεται πρόεδρος της χώρας με ποσοστό 56%. Η υποψηφιότητά του υποστηρίζεται από τα κόμματα ”Κίνηση προς το Σοσιαλισμό” (MAS) και ”Κόμμα για όλους” (PPT).

2/2/1999: Ορκίζεται πρόεδρος.

16/12/1999: Εγκρίνεται με συντριπτική πλειοψηφία το νέα Σύνταγμα το οποίο, μεταξύ άλλων, ανοίγει το δρόμο για την παραμονή του στην εξουσία έως το 2012.

30/7/2000: Επανεκλέγεται πρόεδρος για εξαετή θητεία, όπως προβλέπει το νέο Σύνταγμα. Συγκεντρώνει το 59.5% των ψήφων.

12/4/2002: Εξαναγκάζεται σε παραίτηση από τις ένοπλες δυνάμεις και μεταφέρεται σε στρατιωτική βάση νότια του Καράκας. Είχε προηγηθεί η αιματηρή καταστολή διαδήλωσης στην πρωτεύουσα για την οποία ο στρατός απέδωσε την ευθύνη στους υποστηρικτές του. Την εξουσία αναλαμβάνει μεταβατική κυβέρνηση με επικεφαλής τον πρόεδρο του συνδέσμου επιχειρηματιών.

14/4/2002: Αποκαθίσταται στην εξουσία. Απευθύνει έκκληση για ενότητα και ανακοινώνει την έναρξη ”ενός εθνικού διαλόγου στρογγυλής τραπέζης”.

10/12/2002: Η κυβέρνηση κηρύσσει κατάσταση επιστράτευσης λόγω της παρατεινόμενης γενικής απεργίας που οργάνωσε η αντιπολίτευση με αίτημα την παραίτησή του. Στις 3/2/2003, η αντιπολίτευση τερματίζει επίσημα τη γενική απεργία και στις 29/5, κυβέρνηση και αντιπολίτευση καταλήγουν σε πολιτική συμφωνία για δημοψήφισμα με θέμα την παραμονή του στην προεδρία.

15/8/2004: Κερδίζει το δημοψήφισμα για την παραμονή του στην προεδρία. Το 58,25% των ψηφοφόρων ψήφισε υπέρ και το 41,74% κατά, αποτέλεσμα το οποίο απορρίπτει η αντιπολίτευση ως προϊόν «εκλογικής νοθείας» και «χονδροειδούς χειραγώγησης».

3/12/2006: Επανεκλέγεται πρόεδρος με ποσοστό 62,89%.

18/1/2007: Το Κοινοβούλιο, στο οποίο η αντιπολίτευση δεν συμμετέχει, του μεταβιβάζει ομόφωνα «πλήρεις εξουσίες» για 18 μήνες.

2/12/2007: Ηττάται στο δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση που εισηγήθηκε με στόχο την εδραίωση ενός σοσιαλιστικού κράτους που θα του επέτρεπε να θέτει απεριόριστα υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές, να εφαρμόσει σειρά κολεκτιβιστικών μέτρων στην οικονομία και να έχει το δικαίωμα επιβολής της λογοκρισίας στον Τύπο σε καταστάσεις κρίσης.

15/1/2009: Το κοινοβούλιο εγκρίνει τροπολογία του συντάγματος για την κατάργηση των χρονικών περιορισμών στην ανανέωση της θητείας προσώπων που εκλέγονται σε διάφορα αξιώματα απευθείας από το λαό, συμπεριλαμβανομένου και του ιδίου.

15/1/2009: Εγκρίνεται σε δημοψήφισμα, με ποσοστό 54,36%, η συνταγματική τροπολογία που επιτρέπει απεριόριστο αριθμό προεδρικών θητειών.

26/9/2010: Το Σοσιαλιστικό Κόμμα διατηρεί την πλειοψηφία των εδρών στο κοινοβούλιο, όμως ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης εξασφαλίζει περισσότερο από το ένα τρίτο των εδρών, κάτι που δυσκολεύει την παντοδυναμία του. Η αντιπολίτευση είχε μποϊκοτάρει τις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές (2005), με αποτέλεσμα το Σοσιαλιστικό Κόμμα να κατέχει επί πέντε χρόνια τη συντριπτική πλειοψηφία των κοινοβουλευτικών εδρών.

1/7/2011: Ο Τσάβες παραδέχεται ότι υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση στην Κούβα για την αφαίρεση καρκινικού όγκου.

17/8/2011: Ανακοινώνει ότι σχεδιάζει να εθνικοποιήσει όλες τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα του χρυσού και ότι θα ενισχύσει τα αποθέματα της χώρας σε χρυσό.

28/2/2012: Υποβάλλεται σε νέα επέμβαση για αφαίρεση όγκου από την περιοχή της πυέλου.

12/5/2012: Ανακοινώνει «το τέλος και την επιτυχία» της θεραπείας στην οποία υποβαλλόταν στην Κούβα για τον καρκίνο από τον οποίο πάσχει.

10/7/2012: Ανακοινώνει ότι έχει ανακάμψει πλήρως από τον καρκίνο.

8/10/2012: Επανεκλέγεται για τρίτη φορά πρόεδρος της χώρας, με ποσοστό 54% των ψήφων, έναντι του 45% του αντιπάλου του, Ενρίκε Καπρίλες.

12/12/2012: Υποβάλλεται σε λεπτή χειρουργική επέμβαση στην Κούβα μετά την επανεμφάνιση καρκίνου, η οποία χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα περίπλοκη αλλά επιτυχής.

10/1/2013: Ο Τσάβες δεν είναι σε θέση να ορκιστεί πρόεδρος ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης.

5/3/2013: Πεθαίνει.

ΑΜΠΕ, Καθημερινή