Μπουένος Αιρες, Σίδνεϊ και Τόκιο απειλούνται περισσότερο από την άνοδο των υδάτων – όχι τόσο η Νέα Υόρκη
Το Μπουένος Αιρες, το Σίδνεϊ και το Τόκιο είναι οι πόλεις που απειλούνται περισσότερο από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας ως το τέλος του αιώνα. Αντιθέτως για τη Νέα Υόρκη τα πράγματα μάλλον δεν θα είναι τόσο δραματικά όσο υποστηρίζουν οι προηγούμενες προβλέψεις ενώ στη Μεσόγειο η άνοδος των νερών θα είναι κατά το ένα τρίτο μικρότερη από αυτή που «έβλεπαν» ως τώρα οι εκτιμήσεις.
Αυτά είναι τα συμπεράσματα της πιο αναλυτικής μελέτης που έχει γίνει ως σήμερα για την πρόβλεψη της κατάστασης της θαλάσσιας στάθμης ως το 2100. Η κύρια διαπίστωσή της είναι ότι, αν και όλες οι ως τώρα προβλέψεις συμφωνούν στο ότι η άνοδος των υδάτων που παρατηρείται τα τελευταία 100 χρόνια θα συνεχιστεί με αυξανόμενο ρυθμό ως το τέλος του 21ου αιώνα, αυτό δεν θα γίνει με τον ίδιο τρόπο σε όλο τον πλανήτη: σε κάποιες περιοχές θα είναι μεγαλύτερη και σε άλλες μικρότερη από το εκτιμώμενο ενώ σε ορισμένες σπάνιες περιπτώσεις η στάθμη της θάλασσας αναμένεται να υποχωρήσει.
Μελέτη σε τοπικό επίπεδο
Σύμφωνα με το «μέτριο» σενάριο ανόδου της θερμοκρασίας της Γης κατά 4-5 βαθμούς Κελσίου ως το 2100 προβλέπεται από διάφορες μελέτες ότι τα ύδατα των θαλασσών θα ανέβουν σε παγκόσμιο επίπεδο από 30 ως 106 εκατοστά. Οι επιστήμονες από το Ινστιτούτο Ερευνών για την Κλιματική Αλλαγή του Πότσδαμ (PIK) στη Γερμανία, το Εργαστήριο Αεριώθησης του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech Jet Propulsion Laboratory) και το Ινστιτούτο Κλίματος του Πολυτεχνείου του Ντελφτ στην Ολλανδία θέλησαν να διερευνήσουν το ζήτημα σε τοπικό επίπεδο.
Για να το κάνουν αυτό συνυπολόγισαν για πρώτη φορά όλους τους εμπλεκόμενους παράγοντες – λιώσιμο της θαλάσσιας και της ορεινής παγοκάλυψης, επιδράσεις από την αλατότητα και τη θερμοκρασία των νερών, επιρροές από τους ανέμους και από τα ωκεάνια ρεύματα αλλά και διακυμάνσεις λόγω της βαρύτητας της Γης.
Το μοντέλο τους, το οποίο ουσιαστικά προτείνει μια νέα προσέγγιση στην εκτίμηση της «συμπεριφοράς» της θαλάσσιας στάθμης, έδειξε σημαντικές αποκλίσεις από τη γενική πρόβλεψη σε διάφορες περιοχές του πλανήτη.
Τα χειρότερα και τα καλύτερα
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με αυτό, οι τροπικές θάλασσες θα ανέβουν κατά 10%-20% περισσότερο από το εκτιμώμενο. Η μεγαλύτερη άνοδος – ίσως και της τάξης των 120 εκατοστών – αναμένεται να σημειωθεί στην Ανατολική Ασία: οι ακτές του Ινδικού Ωκεανού, η Ιαπωνία, η Αυστραλία και η Αργεντινή θα πληγούν περισσότερο και μεγαλουπόλεις όπως το Τόκιο, το Σίδνεϊ και το Μπουένος Αιρες θα δοκιμαστούν σοβαρά.
Αντιθέτως η Νέα Υόρκη ίσως δεν «βουλιάξει» τόσο όσο εκτιμούσαν οι προηγούμενες προβλέψεις εξ αιτίας μιας βαρυτικής έλξης που θα προκληθεί από το λιώσιμο των πάγων στη Γροιλανδία και θα ανακόψει σε ένα βαθμό την άνοδο των υδάτων. Η ίδια έλξη θα αντισταθμίσει σημαντικά την άνοδο της θαλάσσιας στάθμης στις βόρειες και στις νότιες πολικές περιοχές του πλανήτη: ο Βόρειος Καναδάς, η Γροιλανδία, η Παταγονία και η Ανταρκτική δεν θα δουν τα νερά τους να ανεβαίνουν ιδιαίτερα – αντιθέτως σε ορισμένες σπάνιες περιπτώσεις ενδέχεται και να τα δουν να υποχωρούν.
Σχετικά πιο αισιόδοξες από το αναμενόμενο – χωρίς ωστόσο να ανατρέπουν το δεδομένο της ανοδικής πορείας της θαλάσσιας στάθμης – είναι επίσης οι προβλέψεις για την «εύκρατη ζώνη» γενικότερα και για τη Μεσόγειο ειδικότερα: η άνοδος της στάθμης της «δικής μας» θάλασσας εκτιμάται ότι θα είναι κατά 30% μικρότερη από αυτή που έδιναν οι προηγούμενες προβλέψεις.
Αστάθμητοι παράγοντες
Οι ερευνητές πάντως επισημαίνουν ότι πολλοί από τους παράγοντες που επηρεάζουν τη θαλάσσια στάθμη εξακολουθούν να είναι αστάθμητοι με βάση τις παρούσες γνώσεις της επιστήμης. Ενας σημαντικός «άγνωστος» είναι το λιώσιμο των πάγων: οι προβλέψεις των διαφόρων μελετών ως προς την ποσότητα της παγοκάλυψης που θα χαθεί π.χ. στην Ανταρκτική (και θα επηρεάσει άμεσα την άνοδο της στάθμης στο βόρειο ημισφαίριο) αποκλίνουν σημαντικά μεταξύ τους. Μια άλλη, ριζική διαφωνία των ειδικών αφορά το κατά πόσον οι πάγοι θα λιώσουν ομαλά – προκαλώντας μια βαθμιαία άνοδο των υδάτων – ή χαοτικά, οδηγώντας σε μια ραγδαία άνοδο πολλών μέτρων.
Στη σχετική δημοσίευση στη διαδικτυακή επιθεώρηση «Earth System Dynamics» της Ευρωπαϊκής Ενωσης Γεωεπιστημών, τονίζεται ότι οι προβλέψεις του νέου μοντέλου ισχύουν μόνον αν οι παράμετροι που έχουν συνυπολογιστεί λειτουργήσουν έτσι όπως προβλέπεται από την κρατούσα άποψη.
Σε κάθε περίπτωση οι ειδικοί θεωρούν ότι, τουλάχιστον οι τροπικές χώρες, είναι καλό να αρχίσουν από τώρα να προετοιμάζονται για το χειρότερο: «Ισως δείτε μια άνοδο της θαλάσσιας στάθμης της τάξης των 120 εκατοστών στις ακτές σας» προειδοποίησε μιλώντας στο περιοδικό «New Scientist» ο Μαέ Περέτ του Ινστιτούτου του Πότσδαμ, κύριος συγγραφέας της μελέτης. «Λάβετε αμυντικά μέτρα».
