Αξιοθέατα
Η περιοχή
Το Ζαγόρι ήταν και είναι μια από τις πιο αξιόλογες και σημαντικές ενότητες του ηπειρωτικού χώρου. Σήμερα, αν και πολλά έχουν αλλάξει, εξακολουθεί να μένει ένα ξεχωριστό παραδοσιακό κομμάτι της χώρας μας. Αποτελεί μια πολύτιμη ιστορική μνήμη, που διατηρεί ακόμη τα ιδιόμορφα οικιστικά χαρακτηριστικά.
Το Ζαγόρι χωρίζεται σε τρεις γεωγραφικές ενότητες: Το Δυτικό, το Ανατολικό ή Βλαχοζάγορο και το Κεντρικό.
Η ιστορική διαδρομή του Ανατολικού Ζαγορίου έχει τις καταβολές της στην αρχαιότητα. Η Ακρόπολη του Μακρίνου στο λόφο «κιάτραλ΄Αριε» όπου υπάρχουν υπολείμματα τείχους Ελληνιστικής Εποχής (3ος π.Χ αιώνας) φανερώνει την μακρά ιστορία του τόπου.
Τα δεκαέξι χωριά του Ανατολικού Ζαγορίου είναι κυριολεκτικά διάσπαρτα μέσα σε δάση μαύρης πεύκης, οξιάς, ελάτης και πλατύφυλλων.
Τα χωριά του Ανατολικού Ζαγορίου είναι τα παρακάτω: Ανθρακίτης, Βωβούσα, Γρεβενήτι, Δεμάτι, Δίλακο, Δόλιανη, Ελατοχώρι, Ιτέα, Καβαλάρι, Καρυές, Καστανώνας, Μακρίνο, Μηλιωτάδες, Πέτρα, Τρίστενο, Φλαμπουράρι
Η Βωβούσα
Κτισμένη στις δύο όχθες του ποταμού Αώου, η Βωβούσα (Μπαϊεάσα), κοσμείται στο κέντρο της με ένα από τα ωραιότερα μονότοξα πέτρινα γεφύρια του Ζαγορίου που κτίστηκε το 1748 από τον Αλέξιο Μήσιο. Ενταγμένη στο Ανατολικό Ζαγόρι η Βωβούσα γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη κατά την περίοδο της αυτονομίας του Ζαγορίου στα πλαίσια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Ιστορικά εμφανίζεται πριν 1000 χρόνια με πέντε οικισμούς (το Μπαϊτάνι, η Πλάκα, η Αγία Παρασκευή, η Τσιάσκα και ο Άγιος Δημήτριος) που αργότερα ενώθηκαν σε ένα. Τα πρώτα στοιχεία για τον πληθυσμό της Βωβούσας υπάρχουν από το 1801, όταν η πανούκλα κτύπησε την περιοχή, με εκατοντάδες νεκρούς.
Στην απογραφή του 1817 ζούσαν 270 οικογένειες με 2500 κατοίκους. Την ίδια χρονιά ληστρικές επιθέσεις Αλβανών και Βλάχων αναγκάζουν περισσότερες από 120 οικογένεις σε φυγή και αποδημούν. Στο χρονικό διάστημα από το 1824 έως το 1831, λόγω των ληστρικών επιδρομών, η Βωβούσα έμεινε ακατοίκητη.
Μετά την απελευθέρωση του 1913 η Βωβούσα απαλλάχτηκε από κάθε είδους επιδρομών και ακολούθησε μια ειρηνική πορεία έως το 1940. Το 1943 κάηκε από τους Γερμανούς. Διασώθηκε μόνον η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, αξιόλογο μνημείο του χωριού.
Το χωριό ξαναζωντανεύει στα τέλη της δεκαετίας του 50 με αρχές του 60, όπου οι λίγες οικογένειες που επιστρέφουν μέσα από δύσκολες συνθήκες ασχολούνται με την υλοτομία και την κτηνοτροφία.
Σήμερα η βασική απασχόληση των κατοίκων είναι η υλοτομία μέσω του Δασικού Συνεταιρισμού που αποτελείται από 33 μέλη. Επίσης λειτουργούν και 6 βιοτεχνίες κατεργασίας ξυλείας, στη θέση «Πριόνια», όπου παράγεται κυρίως οικοδομική ξυλεία.
Αξιοθέατα
Ναοί και Μοναστήρια
- Άγιος Γεώργιος Βωβούσας (1814) – Αξιόλογο μνημείο της περιοχής η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου που κτίστηκε το 1814
- Μονή Κοίμησης Θεοτόκου Βουτσάς. Κατά την παράδοση κτίστηκε το 672μ.χ. απο τον Κωνσταντίνο Δ΄ Πωγωνάτο
- Κοίμηση Θεοτόκου Γρεβενητίου (1620)
- Άγιος Γεώργιος Τριστένου (1773)
- Άγιος Νικόλαος Φλαμπουραρίου (1774)
Γεφύρια
- Γέφυρα Βωβούσας (1748) – Το γεφύρι της Βωβούσας κτίστηκε το 1748 από τον Αλέξιο Μήσιο και συνδέει τους δύο μαχαλάδες του χωριού
- Γέφυρα Τσίπιανης (1875)
- Γέφυρα Καμπέρ Αγά
