Στα πλαίσια της δραστηριότητας με τίτλο: «Ιστορία, πολιτισμός, ήθη-έθιμα, παραδοσιακά παιχνίδια του τόπου μου», που πραγματοποιεί η Ε1 Τάξη του 2ου Δημοτικού Σχολείου Γρεβενών, δημοσιοποιούμε το κείμενο για την «παραδοσιακή φορεσιά των Γρεβενών» (μαζί φωτογραφίες) που μας έστειλε η κα Φωτίου Μεταξία (Ξένια), Υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, η οποία επισκέφτηκε το Σχολείο μας και παρουσίασε στους μαθητές μια αυθεντική γρεβενιώτικη παραδοσιακή φορεσιά που φτιάχτηκε πριν ενενήντα περίπου χρόνια. Το κείμενο αναφέρει:
«Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΙΑΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΦΟΡΕΣΙΑΣ
Η φορεσιά της φωτογραφίας είναι οικογενειακό κειμήλιο γρεβενιώτικης οικογένειας και είναι 90 ετών περίπου. Είναι χειροποίητη και φτιάχτηκε περίπου το 1920 σε ντόπιο ράφτη και κεντήθηκε με τέχνη περισσή. Ήταν παραγγελία της οικογένειας για να φορεθεί από τον εννιάχρονο γιο τους στις εθνικές γιορτές και τις παρελάσεις. Από τότε και μέχρι σήμερα έχει ντύσει σε εθνικές γιορτές πολλά εννιάχρονα αγόρια που με καμάρι και περηφάνια την τίμησαν. (Εδώ μπορείτε να δείτε τη φωτογραφία)
Αποτελείται από τα εξής :
α) Ένα φέσι, κάλυμμα της κεφαλής των αντρών επί τουρκοκρατίας, από τσόχα (είδος σκληρού μάλλινου υφάσματος), χρώματος κόκκινου σκούρου, το οποίο τελειώνει σε μια πλούσια μακριά φούντα από κρόσσια σε χρώμα μαύρο.
β) Μια πουκαμίσα σε χρώμα λευκό, φαρδιά και με μανίκια είναι στενά στους ώμους και καταλήγουν φαρδιά στους καρπούς. Είναι υφαντή και το ύφασμά της είναι λινό με ανάγλυφα σχέδια.
γ) Το επανωφόρι (Λιμπατζέ), που το αντίστοιχο για τις γυναίκες, λέγεται Τσιτσέκι και είναι αμάνικο, είναι φτιαγμένο από ευρωπαϊκή τσόχα. Είναι γαλάζιο και εσωτερικά είναι ντουμπλαρισμένο, ενώ εξωτερικά είναι κεντημένο με ασημιά κλωστή και τα μοτίβα της στο μπροστινό μέρος είναι λουλούδια.
Το κέντημα στο πίσω μέρος του Λιμπατζέ είναι πιο πλούσιο, ενώ τα μοτίβα αλλάζουν και είναι φύλλα που συνθέτουν μια πυραμίδα.
Επίσης κεντημένα περίτεχνα είναι και τα μανίκια με διαφορετικό μοτίβο. Θεωρώ ότι το συγκεκριμένο επανωφόρι είναι ένα πραγματικό έργο τέχνης αφού είναι κεντημένο στο χέρι.
Η μεταλλική καρφίτσα που έχει πάνω του χρειάζεται για να δένει ο γιακάς του πουκαμίσου.
ε) Μια φουστανέλα με πλούσιες πτυχώσεις από χασέ.
στ) Τα χολέβια (είδος κάλτσας, σε άσπρο χρώμα που συγκρατούνταν στα πόδια με καλτσοδέτες οι οποίες είναι μαύρες από λάστιχο με φούντες από μαύρα κρόσσια).
ζ) Ένα ζευγάρι τσαρούχια κόκκινα από δέρμα γουρουνιού με κεντήματα και με μια μαύρη φούντα που καταλήγει στη μύτη του τσαρουχιού. (Τα τσαρούχια δεν ανήκουν στο σύνολο της παλιάς φορεσιάς για την οποία γίνεται λόγος, αλλά αγοράστηκαν μεταγενέστερα προκειμένου να συμπληρωθεί το σύνολο.
Η φορεσιά έχει πάνω τα σημάδια από τη φθορά του χρόνου.
Η πουκαμίσα έχασε ζωντάνια του λαμπερού, λευκού χρώματος. Με τα χρόνια θάμπωσε, χλόμιασε, ξέφτισε σε σημεία, τρύπησε και μανταρίστηκε από τη νοικοκυρά του σπιτιού. Κάθε σημάδι φθοράς και μια μαρτυρία, πως η πουκαμίσα έντυσε κάποτε τα αγόρια της οικογένειας.
Το ασημοκεντημένο πανωφόρι ξεθώριασε χωρίς όμως να χάσει τη λάμψη του και το μεγαλείο της τέχνης του κεντήματος.
Φωτίου Μεταξία»
Την ευχαριστούμε πάρα πολύ, για μια ακόμη φορά…
Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης ένας μαθητής της τάξης μας φόρεσε τη φορεσιά μπροστά σε όλη την τάξη, ενώ έγιναν πάρα πολλές ερωτήσεις και οι πληροφορίες εμπλουτίστηκαν από το διαδίκτυο, το βιβλίο του Κώστα Καραπάτάκη “Η μάνα και το παιδί” και από τη συζήτηση που ακολούθησε…
Επίσης, στο τέλος, μετά από ενημέρωση και συζήτηση, αποφασίστηκε ομόφωνα να συμμετέχουμε στο 18ο Διεθνή Διαγωνισμό Παιδικής Ζωγραφικής με θέμα: «Εθνικές Ενδυμασίες και Παραδοσιακοί Χοροί του λαού μου» που διοργανώνει το περιοδικό «Ο κόσμος της Τέχνης» (“The World of Art Magazine”) και η Γκαλερί Έργων Τέχνης Νέων του Celje στη Σλοβενία www.celje.si/en
Περισσότερα, καθώς και φωτογραφίες μπορείτε να δείτε στην ιστοσελίδα μας 2dim-greven.gre.sch.gr
Οι μαθήτριες και οι μαθητές της τάξης
Ο δάσκαλος της τάξης
Αργύριος Καραλιόλιος
