Η μεγαλύτερη συρρίκνωση εισοδήματος την περίοδο 2008-2011 καταγράφηκε στην Ελλάδα ταυτόχρονα με μια ραγδαία επιδείνωση της κοινωνικής κατάστασης, ωστόσο ο αρμόδιος Ευρωπαίος επίτροπος εμφανίζεται συγκρατημένα αισιόδοξος για το 2013 θεωρώντας ότι μπορεί να αναχαιτιστεί η ανεργία, η οποία συνεχίζει προς το παρόν να αυξάνεται.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της έκθεσης για την κοινωνική κατάσταση στην Ε.Ε., που δημοσιοποίησε χθες η Κομισιόν και παρουσίασε ο επίτροπος για τις κοινωνικές υποθέσεις και την απασχόληση, Λάζλο Αντορ, το διαθέσιμο ακαθάριστο εισόδημα των νοικοκυριών στην Ελλάδα υποχώρησε κατά 17% την περίοδο 2008-2011. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μείωση στην ευρωζώνη, υπερδιπλάσια της επόμενης χώρας, της Ισπανίας (8%), ενώ ακολούθησαν με μειώσεις 5% η Κύπρος και η Εσθονία.
Η υποχώρηση του εισοδήματος οδήγησε σε αύξηση του αριθμού των πολιτών που ζούσαν με εισόδημα κάτω του 40% του εθνικού μέσου όρου.
Είναι προφανές ότι η κατάσταση στην Ελλάδα είναι πολύ χειρότερη σήμερα και η μείωση του εισοδήματος πολύ μεγαλύτερη του 17%, δεδομένου ότι τα κοινοτικά στοιχεία δεν λαμβάνουν υπόψη το 2012 και τα πακέτα των μέτρων λιτότητας που αποφασίστηκαν.
Ο κ. Αντορ παραδέχθηκε ότι η κατάσταση στη χώρα είναι πολύ χειρότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ επισήμανε ότι πιο ανησυχητικό στοιχείο είναι η δυναμική της αύξησης της ανεργίας. Ο Ούγγρος επίτροπος θεωρεί ότι η ανεργία έχει επιδεινώσει την κοινωνική κατάσταση στην Ελλάδα και χαρακτήρισε απολύτως αναγκαία τη λήψη μέτρων κοινωνικής πολιτικής με στόχο την αναχαίτιση του φαινομένου. Ο επίτροπος εμφανίστηκε συγκρατημένα αισιόδοξος για το 2013, υπογραμμίζοντας ότι τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει στην Ελλάδα στον τομέα της δημοσιονομικής εξυγίανσης, οι προσπάθειες τόνωσης των επενδύσεων που καταβάλλονται και η σωστή χρησιμοποίηση των κοινοτικών κονδυλίων (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) μπορούν να βοηθήσουν ώστε το 2013 να αναδειχθεί σε έτος καμπής για την Ελλάδα.
Από την έκθεση της Κομισιόν προκύπτει ότι ενώ ο Νότος της ευρωζώνης μαστίζεται από τα κοινωνικά προβλήματα εξαιτίας των μέτρων λιτότητας, ο Βορράς βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση, η ανεργία κινείται σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα, ενώ στις περισσότερες χώρες το εισόδημα των νοικοκυριών αυξήθηκε την παραπάνω περίοδο.
Το 2000 ο μέσος όρος ανεργίας στις χώρες του Νότου ήταν 3,5 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερος από τον αντίστοιχο μέσο όρο του Βορρά, το 2007 η διαφορά μηδενίστηκε, ενώ το 2011 εξαιτίας των προγραμμάτων λιτότητας και της εκρηκτικής αύξησης της ανεργίας η απόκλιση εκτοξεύτηκε στις 7,5 μονάδες.
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα και η Ιταλία εμφανίζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά μακροχρόνιων ανέργων, όπου στη χώρα μας φτάνουν το 49,6% επί του συνόλου των ανέργων. Η μακροχρόνια ανεργία, που αφορά άτομα που αναζητούν εργασία πάνω από 12 μήνες, θεωρείται προπομπός της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
Ο κίνδυνος της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού στους νέους κάτω των 25 ετών αυξήθηκε στην Ελλάδα και την Ισπανία κατά 6%-7% την περίοδο 2009-2011.
Η κατάσταση των νοικοκυριών με χαμηλά εισοδήματα επιδεινώθηκε σημαντικά στην Ελλάδα, στην Κύπρο, στην Ιταλία και την Ισπανία. Το ποσοστό των νοικοκυριών που δηλώνει ότι «τα φέρνει δύσκολα πέρα» αυξήθηκε κατά 5% στην Ελλάδα και την Ιρλανδία, ενώ το 11% των Ελλήνων δήλωνε το 2011 ότι αντιμετωπίζει δυσκολίες στην αποπληρωμή του στεγαστικού δανείου ή στην καταβολή του ενοικίου της οικίας τους.
Το ποσοστό των πολιτών που δήλωναν το 2011 αδυναμία να αντιμετωπίσουν απρόβλεπτες δαπάνες αυξήθηκε μεταξύ 6-9% στην Ελλάδα, στην Κύπρο, στην Ιρλανδία και την Ισπανία.
Στο 26% εκτοξεύτηκε η ανεργία
Κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικά ήταν τα στοιχεία που παρουσίασε χθες η Eurostat για την εξέλιξη της ανεργίας στην ευρωζώνη τον Νοέμβριο.
Όπως προκύπτει από τα κοινοτικά στοιχεία, στην ευρωζώνη καταγράφηκε νέο ιστορικό υψηλό στο 11,8% του ενεργού πληθυσμού.
Η χώρα μας, όπου τα στοιχεία αφορούν τον Σεπτέμβριο, κατέγραψε τις δύο χειρότερες επιδόσεις στην Ε.Ε., έχοντας το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στις γυναίκες και τους νέους κάτω των 25 ετών, σημειώνοντας μάλιστα νέες σημαντικές αυξήσεις.
Η συνολική ανεργία ανήλθε στο 26% στη χώρα μας, ενώ στις επιμέρους κατηγορίες το ποσοστό ανεργίας στους άνδρες ήταν 22,9%, στις γυναίκες 30,1% και στους νέους κάτω των 25 ετών 57,6%.
Τον Νοέμβριο η Ε.Ε. είχε 26,061 εκατ. ανέργους, εκ των οποίων 18,820 αφορούσαν την ευρωζώνη. Μέσα σε ένα μήνα η ανεργία αυξήθηκε στην ευρωζώνη κατά 154.000 άτομα. Σε ένα έτος, δηλαδή τον Νοέμβριο του 2012 σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2011, η ανεργία αυξήθηκε κατά 2,015 εκατ. άτομα στην ευρωζώνη.
Οι χώρες στις οποίες καταγράφηκε η μεγαλύτερη αύξηση της ανεργίας σε ένα έτος ήταν η Ελλάδα (από 18,9% σε 26,0%), η Κύπρος (από 9,5% σε 14,0%) και η Ισπανία (από 23,0% σε 26,6%).
Ο αριθμός των ανέργων ηλικίας κάτω των 25 ετών έφτασε στο σύνολο της Ε.Ε. τα 5,799 εκατομμύρια, εκ των οποίων 3,733 εκατ. άτομα αφορούσαν τις χώρες της ευρωζώνης. Μέσα σε ένα έτος οι άνεργοι αυτής της κατηγορίας αυξήθηκαν κατά 420.000 στην ευρωζώνη. Η ανεργία στους νέους αυξήθηκε στην ευρωζώνη από το 21,6% τον Νοέμβριο του 2011 στο 24,4% ένα χρόνο αργότερα. Μικρότερη ήταν η αύξηση στο σύνολο της Ε.Ε., όπου ο μέσος όρος αυξήθηκε στο 23,7% από 22,2%.
Νίκος Μπέλλος, στον Ελεύθερο Τύπο