Ένα… ελαφρύ τραμ έρχεται να ανακουφίσει το βαρύ κυκλοφοριακό πρόβλημα της πόλης των Ιωαννίνων. Η αποδεδειγμένη προσφορά των μέσων σταθερής τροχιάς στη βελτίωση των συνθηκών κίνησης στους δρόμους των αστικών κέντρων και την εξυπηρέτηση των κατοίκων αυξάνει το ενδιαφέρον γι’ αυτά στη χώρα μας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πρωτεύουσα της Ηπείρου, που επενδύει στη λειτουργία τραμ.
Μάλιστα, προ ημερών παρουσιάστηκε η τρίτη φάση της μελέτης σκοπιμότητας, βιωσιμότητας για το τραμ, η οποία περιλαμβάνει την περιγραφή και τεκμηρίωση της προτεινόμενης βέλτιστης λύσης. Η μελέτη προκρίνει μια χάραξη που συνδέει το κέντρο της πόλης με το Πανεπιστήμιο, καθώς στις δύο αυτές περιοχές υπάρχει αυξημένη ζήτηση για μετακινήσεις. Επίσης, προτείνεται η γραμμή να είναι διπλής κατεύθυνσης περιφερειακά και μονής στο κέντρο.
Ας κάνουμε, όμως, μια νοερή διαδρομή με το τραμ Ιωαννίνων:
Με αφετηρία το Πανεπιστήμιο και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο η κίνηση γίνεται σε γραμμή διπλής κατεύθυνσης επί του τμήματος του Περιφερειακού Ιωαννίνων και συνεχίζει επί της εθνικής Αρτας – Ιωαννίνων. Συναντά τη λεωφόρο Δωδώνης και εισέρχεται στο κέντρο έως την πλατεία Πύρρου, όπου και τερματίζεται η γραμμή διπλής κατεύθυνσης. Σε μονή γραμμή πλέον συνεχίζει την οδό Αβέρωφ και αποκλίνει από αυτή επί της Κουντουριώτου. Η μονή γραμμή συνεχίζεται επί της Γεωργίου Παπανδρέου μέχρι το ύψος της Βορείου Ηπείρου. Στη συνέχεια και σε γραμμή διπλής κατεύθυνσης συνεχίζει την πορεία της προς το αεροδρόμιο. Η επιστροφή προς την πόλη γίνεται μέσω της λεωφόρου Βορείου Ηπείρου, όπου, και σε μονή γραμμή επίσης, συναντά την οδό Βηλαρά και συνεχίζει στις οδούς Αρ. Βαλαωρίτου και 28ης Οκτωβρίου, μέχρι το σημείο τομής με τη διπλή γραμμή στο ύψος της πλατείας Πύρρου.
Το σύνολο της διαδρομής αυτής είναι περίπου 13,4 χιλιόμετρα, από τα οποία τα 4,10 χιλιόμετρα είναι μονής γραμμής και τα 9,3 χιλιόμετρα διπλής.
Στη μελέτη η προτεινόμενη λύση χωρίζεται σε δύο επιμέρους αυτόνομους τομείς, που μπορούν να αποτελέσουν ανεξάρτητες φάσεις κατασκευής. Είναι η φάση της γραμμής διπλής κατεύθυνσης, που συνδέει το πανεπιστήμιο με το κέντρο (φάση Α΄) και μπορεί να κατασκευαστεί πρώτη και να λειτουργήσει αρχικά, καθώς και ο δακτύλιος με γραμμή μονής κατεύθυνσης, που διασχίζει το κέντρο και συνδέεται με τμήμα διπλής κατεύθυνσης με το αεροδρόμιο (φάση Β΄).
Οι μελετητές εξέτασαν δύο τύπους τραμ, τον συμβατικό και τον ultra light (ελαφρύ). Για τον συμβατικό τύπο το κόστος κατασκευής υπολογίζεται για τη φάση Α΄ στα 141.800.000 ευρώ και συνολικά στα 237.940.000 ευρώ. Η λύση του ultra light τραμ είναι σαφώς… πιο ελαφριά οικονομικά. Ετσι στη φάση Α΄ κοστίζει 60.375.000 ευρώ και συνολικά 101.920.000 ευρώ.
Το τραμ εκτιμάται ότι θα έχει ετήσια έσοδα 3.500.000-4.500.000 ευρώ, αν υλοποιηθεί μόνο η Α΄ φάση, και 3.500.000-7.800.000, αν υλοποιηθούν και οι δύο. Το αντίστοιχο κόστος λειτουργίας θα είναι 1.600.000-3.000.000 ευρώ και 1.600.000-4.500.000 ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται οι απαιτήσεις κύριας συντήρησης και ανανέωσης τροχαίου υλικού.
Η ανάλυση χρηματοοικονομικής αυτονομίας έδειξε ότι οι ανάγκες συντήρησης και λειτουργίας του τραμ είναι δυνατόν να καλυφθούν από τα παραπάνω έσοδα, ενώ είναι πιθανό να υπάρξει και όφελος 10 -20% σε βάθος 30 χρόνων.
Συνολικά, η τεχνικοοικονομική αξιολόγηση καταδεικνύει ότι η πιο ρεαλιστική και εφαρμόσιμη λύση είναι το τραμ ultra light, καθώς μπορεί να παράσχει ουσιαστικά κοινωνικά οφέλη -βελτίωση του κυκλοφοριακού, εξυπηρέτηση δημοτών- στην πόλη με το χαμηλότερο κόστος. Η περίπτωση του συμβατικού είναι ιδιαίτερα δαπανηρή, σε σχέση με τα προσδοκώμενα οφέλη. Ωστόσο, όπως αναφέρεται στη μελέτη, βασική προϋπόθεση για τη βιώσιμη υλοποίηση του τραμ αποτελεί η πλήρης χρηματοδότηση της κατασκευής από το κράτος και την Ευρωπαϊκή Ενωση. Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει ολοκλήρωση του έργου (διάφορες μελέτες, κατασκευή γραμμής, αμαξοστασίου, αναπλάσεις, κυκλοφοριακά έργα και έργα σηματοδότησης) σε 42 μήνες.
Μετά την παρουσίαση της μελέτης ο περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης ανέφερε ότι πρόκειται για καινοτόμα πρωτοβουλία, προσθέτοντας ότι ειδικά το ελαφρύ τραμ δεν δημιουργεί κανένα επιπλέον πρόβλημα κατασκευής. Πρότεινε δε τη συγκρότηση φορέα από τον Δήμο Ιωαννίνων και τα ΚΤΕΛ, ο οποίος σε συνεργασία με την Περιφέρεια θα προωθήσει το έργο.
