Βρετανοί επιστήμονες ετοιμάζονται να τρυπήσουν μια παγωμένη λίμνη στην Ανταρκτική για να διαπιστώσουν αν μπορεί να υπάρξει ζωή σε τέτοιες συνθήκες και – αν υπάρχει – πώς επιβιώνει

Ίχνη ζωής σε μια παγωμένη λίμνη στην Ανταρκτική, σε βάθος τριών χιλιομέτρων κάτω από τον πάγο, αναζητούν με γεωτρήσεις βρετανοί επιστήμονες.

Η ομάδα αποτελείται από ερευνητές και μηχανικούς και θα τρυπήσει τον πάγο της λίμνης Ελσγουορθ με τρυπάνια καυτού νερού και μηχανήματα σχεδιασμένα ειδικά για αυτή την αποστολή.

Αν βρεθούν μικροοργανισμοί θα έχουν ηλικία από 100.000 έως ένα εκατ. χρόνια, διάστημα κατά το οποίο βρίσκονται σε πλήρη απομόνωση. Αρχικά οι επιστήμονες θέλουν να διαπιστώσουν αν μπορεί να υπάρξει ζωή υπό αυτές τις συνθήκες. Αν ναι, η επόμενη ερώτηση είναι, «πώς επιβιώνει;».

Οι απαντήσεις θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα τη ζωή στη Γη, αλλά επίσης θα αποβούν χρήσιμες για την αναζήτηση ζωής στο Διάστημα, σε σώματα όπως η Ευρώπη, το παγωμένο φεγγάρι του Δία.

«Τα ακραία περιβάλλοντα μάς μαθαίνουν ποια είναι τα όρια της ζωής», λέει ο Μάικ Μπέντλεϊ, γεωλόγος της ομάδας από το Πανεπιστήμιο του Ντούρχαμ, στον Ιαν Σαμπλ της εφημερίδας «Γκάρντιαν». «Πρέπει να βρούμε σε ποια άκρα δεν υπάρχει ζωή», λέει ο ίδιος.

Η επιχείρηση τέθηκε σε εφαρμογή την περασμένη Δευτέρα και θα διαρκέσει έξι εβδομάδες. Η πρώτη γεώτρηση θα αρχίσει στις 12 Δεκεμβρίου και θα κρατήσει τρεις ημέρες.

Αυτή την εποχή, οι θερμοκρασίες εκεί όπου βρίσκεται η παγωμένη λίμνη κυμαίνονται από 15 έως 25 βαθμούς Κελσίου υπό το μηδέν, παρότι ο Ηλιος δεν δύει ποτέ. Η ομάδα θα περάσει εκεί τα Χριστούγεννα και θα εργάζεται επί 24ώρου βάσεως τις ημέρες που θα γίνεται η γεώτρηση. Αν σταματήσουν τα μηχανήματα θα παγώσουν. Ο εξοπλισμός έχει δοκιμαστεί σε όλες τις δυνατές συνθήκες στα εργαστήρια, αλλά οι ειδικοί δεν ξέρουν πώς θα αντιδράσει σε τόσο ακραίες συνθήκες.

Η Ελσγουορθ είναι μία από τις 360 λίμνες που βρίσκονται κάτω από τον πάγο στην Ανταρκτική. Σχηματίστηκαν κατά τη διάρκεια μιας θερμής περιόδου όταν έλειωσε η βάση ενός παγετώνα. Είναι ένα από τα λιγότερο φιλόξενα περιβάλλοντα πάνω στη Γη. Τυχόν οργανισμοί που ζουν εκεί είναι αποκομμένοι από τον αέρα και πρέπει να επιβιώσουν σε δριμύ ψύχος, απόλυτο σκοτάδι, μεγάλη πίεση και με ελάχιστη τροφή.

Εκτός από την αναζήτηση ζωής, οι επιστήμονες ελπίζουν να πάρουν σημαντικές πληροφορίες για την ηλικία του παγετώνα και την επιρροή του κλίματος στο περιβάλλον μέσω των γεωτρήσεων.

Για να τρυπήσουν τον πάγο, οι μηχανικοί κατασκεύασαν ένα ακροφύσιο μήκους 3,4 χλμ., που εκτοξεύει καυτό νερό και λειώνει το παγωμένο στρώμα.

Οταν φτάσουν στη λίμνη θα έχουν στη διάθεσή τους 24 ώρες για να αποστειρώσουν το άκρο με υπέρυθρες ακτίνες και να κατεβάσουν στο νερό τα μηχανήματα περισυλλογής δειγμάτων πριν η τρύπα παγώσει πάλι.

«Πρέπει να κάνουμε τα πάντα μέσα σε 24 ώρες και αυτό είναι μεγάλη πρόκληση», λέει ο Ματ Μόουλεμ, που ανέπτυξε μέρος της υποβρύχιας τεχνολογίας, την οποία θα χρησιμοποιήσει η ομάδα. Οι επιστήμονες θα συλλέξουν δείγματα από διάφορα βάθη της λίμνης, η οποία έχει 150 μέτρα σε βάθος, με τη χρήση σωλήνων ύψους 6 μέτρων και βάρους 400 κιλών.

«Κάνει πάρα πολύ κρύο», λέει στην «Γκάρντιαν» ο Κρις Χιλ, μηχανικός και μέλος της αποστολής. «Το πρωί, η θερμοκρασία στις σκηνές φτάνει τους -20 βαθμούς. Εξω είναι -25 βαθμοί κι ας μην έχει καθόλου άνεμο».

ΤΑ ΝΕΑ