Διαπραγματεύσεις Αθήνας – Βέρνης

Στο ύψος του συντελεστή φορολόγησης των ελληνικών κεφαλαίων στην Ελβετία, φαίνεται πως επικεντρώνεται η πολιτική συζήτηση στην κεντροευρωπαϊκή χώρα, εν μέσω διαπραγματεύσεων Αθηνών και Βέρνης για τη σύναψη συμφωνίας, βάσει της οποίας θα φορολογούνται οι καταθέσεις Ελλήνων φορολογικών κατοίκων.

Η Ελβετία έχει συνάψει ήδη φορολογικές συμφωνίες με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστρία, οι οποίες τίθενται σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου του 2013. Έχει επίσης συνάψει συμφωνία με τη Γερμανία, η οποία ωστόσο συνάντησε την άρνηση της γερμανικής Άνω Βουλής (Bundesrat). Αυτό το διάστημα βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα και την Ιταλία, και σε συζητήσεις με άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Σύμφωνα με τις κυρωθείσες συμφωνίες, η Ελβετία θα καταβάλει σε Ηνωμένο Βασίλειο και Αυστρία ποσοστό επί των ήδη υφιστάμενων κεφαλαίων φορολογικών κατοίκων τους, χωρίς την αποκάλυψη των ονομάτων των κατόχων. Για τις, δε, μελλοντικές αποταμιεύσεις αυτών, θα παρακρατά φόρο εισοδήματος που θα καταβάλει επίσης στις δύο χώρες. Οι κάτοχοι μπορούν να αποφύγουν την πληρωμή των προβλεπόμενων ποσών εφόσον γνωστοποιήσουν τους λογαριασμούς τους –μέσω των ελβετικών τραπεζών- στις χώρες όπου φορολογούνται ή εφόσον κλείσουν τους λογαριασμούς τους πριν τεθούν σε ισχύ οι συμφωνίες.

Ο φόρος που θα παρακρατηθεί από την Ελβετία για τα υφιστάμενα κεφάλαια, και θα αποδοθεί στις χώρες με τις οποίες έχει υπογράψει συμφωνίες, έχει οριστεί στο 21%-41% για τα γερμανικά και τα βρετανικά κεφάλαια και στο 15%-38% για τα αυστριακά κεφάλαια.

Εν συντομία, οι κάτοικοι Γερμανίας, ΗΒ και Αυστρίας έχουν τρεις επιλογές:

-να αποκαλύψουν εθελοντικά τους τραπεζικούς λογαριασμούς τους,

-να διατηρήσουν το απόρρητο των λογαριασμών τους, αποδεχόμενοι την εφάπαξ φορολόγηση των παρελθόντων καταθέσεων και τη φορολόγηση του εισοδήματος των μελλοντικών καταθέσεων τους, ή -να αποσύρουν τις καταθέσεις τους.

Το ελβετικό κοινοβούλιο είναι έτοιμο να κυρώσει μια τέτοια συμφωνία με την Ελλάδα, παρά τις ενστάσεις του ελβετικού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Ηθικής φύσης ερώτημα θέτει, πάντως, ο βουλευτής του Φιλελεύθερου Κόμματος Φούλβιο Πέλλι (Fulvio Pelli) για το ενδεχόμενο να τεθεί ένα σχετικά χαμηλό ποσοστό φορολόγησης των υφιστάμενων ελληνικών κεφαλαίων, σε μια εποχή οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα.

Σε συνάντησή τους με Έλληνες δημοσιογράφους στη διοικητική πρωτεύουσα της Ελβετίας, τη Βέρνη, ο κ. Πέλλι και ο χριστιανοδημοκράτης βουλευτής Ζακ Νειρύνκ (Jacques Neirynck) σημείωσαν τη θετική στάση των κομμάτων τους, όπως και του μεγαλύτερου, Λαϊκού Κόμματος, απέναντι σε μια ελληνοελβετκή συμφωνία, στην κατεύθυνση των γνωστών και ως φορολογικών συμφωνιών «Ρούμπικ».

Από την πλευρά της, η σοσιαλίστρια Άντα Μάρρα (Ada Marra) εξέφρασε την πεποίθηση ότι η διεθνής πίεση για διαφάνεια στις τραπεζικές καταθέσεις οδήγησε τη χώρα της σε συμφωνίες, που μέχρι πριν πέντε χρόνια ήταν εκτός σκέψης, και ότι είναι θέμα χρόνου να «σπάσει» η έννοια του «απορρήτου» (secrecy). Τάχθηκε επίσης υπέρ της λεγόμενης «αυτόματης ανταλλαγής πληροφοριών» μεταξύ των κρατών, εκτίμησε ότι η Ελλάδα θα λάβει μόνο ένα μέρος των χρημάτων, και προέβλεψε ότι η ελβετο-γερμανική συμφωνία δεν πρόκειται να προχωρήσει.

Η θέση του ελληνικού υπουργείου Οικονομικών

Η διαφύλαξη του τραπεζικού απορρήτου, ως βασικού πυλώνα του ελβετικού τραπεζικού συστήματος, και η παράλληλη διασφάλιση της φορολόγησης των κεφαλαίων για λογαριασμό των συμβαλλομένων χωρών αποτελούν τους βασικούς στόχους των φορολογικών συμφωνιών που επιδιώκει η ελβετική κυβέρνηση.

Σύμφωνα όμως με την ελληνική κυβέρνηση, υπάρχουν βασικά «προβλήματα» σε αυτές, όπως 1. η μη αποκάλυψη των ονομάτων των δικαιούχων των λογαριασμών, 2. ότι το ποσό που θα αποδίδεται θα υπολογίζεται αποκλειστικά από τις ελβετικές αρχές, 3. ότι εξαιρούνται λογαριασμοί δικαιούχοι των οποίων είναι μορφώματα τύπου trust και 4. ότι υπάρχει περιορισμός ανταλλαγής πληροφοριών εκ μέρους της Ελβετίας.

Ποιο το ύψος των ελληνικών κεφαλαίων στην Ελβετία;

Κατά τη διάρκεια πρόσφατων ενημερωτικών συναντήσεων τραπεζικών, κυβερνητικών και πολιτικών στελεχών με Έλληνες δημοσιογράφους στην Ελβετία, δόθηκαν στοιχεία για τη θέση του ελβετικού τραπεζικού τομέα στην οικονομία της χώρας. Όχι όμως και σαφή στοιχεία για το ύψος των «ελληνικών καταθέσεων», στη βάση της «αδυναμίας» συλλογής τέτοιων στοιχείων καθώς και της «αδυναμίας διάκρισης» των κεφαλαίων αυτών, καθώς, ένα μέρος ανήκει σε Έλληνες φορολογικούς πολίτες, άλλο μέρος σε Έλληνες που δηλώνουν κάτοικοι τρίτων χωρών, ενώ μέρος είναι κεφάλαια που δεν φορολογούνται, καθώς προέρχονται πχ από τη ναυτιλία.

Τα συνολικά κεφάλαια που κατείχαν οι ελβετικές τράπεζες το 2011 ανήρχοντο στα 2,78 τρισεκ. ελβετικά φράγκα, ενώ, στον τομέα της εξωχώριας ιδιωτικής τραπεζικής (offshore private banking) η Ελβετία κατείχε (το 2010) μερίδιο 27% της παγκόσμιας αγοράς, ήτοι 2,1 τρισεκ δολ ΗΠΑ σε σύνολο 7,8 τρισεκ USD. Με βάση έκθεση της Boston Consulting Group, το μισό εξ αυτών (1.050 δισεκ), προερχόταν από την Ευρώπη. Ωστόσο, μεγαλύτερο ποσό ευρωπαϊκών κεφαλαίων κατευθύνθηκε στο Λουξεμβούργο (=1.328 δισεκ USD), ενώ στο Λονδίνο, τα νησιά της Μάγχης (Channel Islands) και στο Δουβλίνο κατευθύνθηκαν 722 δισεκ USD.

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, τραπεζική πηγή στη Γενεύη, δεν ήταν σε θέση να εκτιμήσει τα ελληνικά εξωχώρια κεφάλαια, θα «μάντευε» ωστόσο (με βάση υπολογισμού το μερίδιο του ελληνικού ΑΕΠ στο ευρωπαϊκό) ότι θα μπορούσαν να αποτελούν το 5% των ευρωπαϊκών κεφαλαίων στην Ελβετία, ποσοστό που θα αντιστοιχούσε σε περίπου 52,5 δισεκ δολάρια ΗΠΑ.

Ως εκ τούτου, δεν είναι δυνατό να υπολογιστεί και το ποσό που μπορεί να συλλεχθεί από τις ελβετικές τράπεζες υπέρ των ελληνικών φορολογικών αρχών. Το γεγονός, δε, ότι οι φορολογικές συμφωνίες με το ΗΒ και την Αυστρία δεν έχουν καν τεθεί σε λειτουργία, δεν συμβάλει στην εξαγωγή κανενός σχετικού συμπεράσματος. Ερωτηθέντες σχετικά, Ελβετοί αξιωματούχοι εκτίμησαν ότι τα αποτελέσματα των συγκεκριμένων συμφωνιών θα αρχίσουν να εμφανίζονται -το νωρίτερο- σε ένα εξάμηνο.

ΔΟΛ