ΒΙΑ-ζομαι να ΜΙΛΗΣΩΟ Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών

με απόφασή της στις 17 Δεκεμβρίου 1999, ανακήρυξε την 25η Νοεμβρίου ως Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, προκειμένου να το αναδείξει ως ένα σημαντικό πρόβλημα.

Αν και διανύουμε τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, η βία κατά των γυναικών είναι ένα φαινόμενο που όχι μόνο δεν έχει εκλείψει, αλλά έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις όχι μόνο στις αναπτυσσόμενες αλλά και στις αναπτυγμένες χώρες. Ακόμη και αν η θέση των γυναικών τόσο στην οικογένεια όσο την κοινωνία έχει αλλάξει ριζικά, χάρη στις επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις και τη διαμόρφωση νέων αντιλήψεων και ιδεολογιών, σε πολλές χώρες οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ως αντικείμενα ιδιοκτησίας, με ελάχιστα ή καθόλου δικαιώματα. Θύτης μπορεί να είναι από τον σύζυγο των γυναικών μέχρι και το ίδιο το κράτος!

Δυστυχώς υπάρχουν διάφορες μορφές βίας κατά των γυναικών και καταπάτησης των δικαιωμάτων τους:

–   Ενδοοικογενειακή βία: ο ξυλοδαρμός των συζύγων είναι η πιο διαδεδομένη μορφή βίας: 1 στις 4 γυναίκες έχει υποστεί κακοποίηση από τον σύντροφο της. Ενώ μόνο 44 χώρες στον κόσμο προστατεύουν με συγκεκριμένο τρόπο τις γυναίκες από την οικογενειακή βία.

– Βιασμός: 1 στις 5 γυναίκες σε ολόκληρο τον κόσμο είναι θύμα βιασμού, πολλές από αυτές από γνωστό θύτη. Μεταξύ 40 και 60 τοις εκατό των σεξουαλικών επιθέσεων διαπράττονται σε βάρος κοριτσιών κάτω των 16 ετών.

–   Εμπορία γυναικών και κοριτσιών: οι γυναίκες και τα κορίτσια αποτελούν το 80% των 800.000 ατόμων που εκτιμάται ότι πέφτουν θύματα δουλεμπορίου κάθε χρόνο – στην πλειοψηφία τους (79%) πωλούνται για σεξουαλική εκμετάλλευση.

–   Βία σε περιόδους ενόπλων συγκρούσεων: όπως οι δολοφονίες, οι συστηματικοί βιασμοί, η σεξουαλική δουλεία και οι εξαναγκαστικές εγκυμοσύνες.

–  Φόνοι τιμής: τιμωρία που μπορεί να φτάσει και στο φόνο, από το σύζυγο ή την οικογένεια της για παραβίαση κανόνων ηθικής.

–   Ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων: Έξι κορίτσια υποβάλλονται σε κλειτοριδεκτομή κάθε λεπτό που περνάει.

– Παρενόχληση στο χώρο της εργασίας

Όλα αυτά, σε συνδυασμό με τη δύσκολη πρόσβαση στην εκπαίδευση, τη μειονεκτική θέση στον εργασιακό χώρο έναντι των αντρών, και  την υποβαθμισμένη θέση στην κοινωνία, αποτελούν προβλήματα για πολλές γυναίκες στις μέρες μας, που καθημερινά βλέπουν τις ελπίδες τους να χάνονται και τις επιθυμίες τους να παραμένουν απραγματοποίητες.

Σύμφωνα με δεδομένα του ΟΗΕ, έως 70% των γυναικών βιώνουν σωματική ή σεξουαλική βία από άνδρες στη διάρκεια της ζωής τους – στις περισσότερες περιπτώσεις μάλιστα η βία ασκείται από τον σύζυγο, τον σύντροφο ή κάποιον γνωστό. Επιπλέον μία στις δύο γυναίκες που δολοφονούνται κάθε χρόνο είναι θύμα του συντρόφου της ενώ μία στις τρεις γυναίκες που φτάνουν στα επείγοντα περιστατικά νοσοκομείων κακοποιήθηκε από το σύζυγο ή σύντροφό της.

Την ώρα που όλοι σωπαίνουν, οι αριθμοί μιλούν….

l ΚΑΝΑΔΑΣ – Το 29% των γυναικών (από πανεθνικό αντιπροσωπευτικό δείγμα 12.300 γυναικών) ανέφεραν ότι υπήρξαν θύματα άσκησης σωματικής βίας από τον τωρινό ή πρώην σύντροφό τους από την ηλικία των 16 και μετά.

l ΗΠΑ- Μια γυναίκα κακοποιείται κάθε 18 λεπτά! το ένα τρίτο των γυναικών που δολοφονούνται κάθε χρόνο δολοφονούνται από τον σύντροφό τους, ενώ το 83% των κοριτσιών ηλικίας 12-16 ετών υφίστανται κάποια μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης στα δημόσια σχολεία.

l ΙΝΔΙΑ – Μέχρι και το 45% των έγγαμων ανδρών παραδέχθηκαν ότι κακοποιούν σωματικά τις συζύγους τους, σύμφωνα με έρευνα του 1996 σε 6.902 άνδρες στην περιοχή του Uttar Pradesh.  Επιπλέον, το 2007, κάθε μέρα δολοφονούνταν 22 γυναίκες για λόγους που σχετίζονταν με την προίκα.

l ΚΕΝΥΑ – Το 42% των 612 γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα σε μία περιφέρεια ανέφεραν ότισυνεχώς χτυπιούνται από τους άνδρες τους και το υπόλοιπο 58% ότι χτυπιούνται συχνά ή μερικές φορές.

l Σάο Πάολο της Βραζιλίας – κάθε 15 δευτερόλεπτα μία γυναίκα δέχεται σεξουαλική επίθεση

l Μεταξύ 40-50% των γυναικών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης υφίστανται διάφορες μορφές σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας τους

l Αφρική – οι έφηβες κοπέλες έχουν πενταπλάσιες πιθανότητες να προσβληθούν από τον ιό HIV/AIDS απ’ ότι τα αγόρια.

Στην Ελλάδα η βία κατά των γυναικών είναι κυρίως υπόθεση ενδοοικογενειακή. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των δύο Φύλων στο διάστημα 11/3/2011 έως 11/3/2012 που λειτουργεί η Γραμμή SOS 15900 δέχτηκε 5089 κλήσεις και 37 ηλεκτρονικά μηνύματα. Ποσοστό 76%  αφορούν σε καταγγελίες  περιπτώσεων έμφυλης βίας.  Από αυτές οι 2958 κλήσεις (75%) αφορούν σε καταγγελίες των ίδιων των κακοποιημένων γυναικών ενώ οι 997 κλήσεις (25%), αφορούσαν σε καταγγελίες από τρίτα πρόσωπα (κυρίως από φίλους/-ες, γονείς, άλλους συγγενείς , γείτονες και άλλα άτομα).

Από τις  2958  κλήσεις  που αφορούν σε καταγγελίες  των ίδιων των κακοποιημένων γυναικών οι  2448, κλήσεις (83%) αφορούν περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας από σύζυγο/σύντροφο, οι 87 κλήσεις (3%), σεξουαλικής παρενόχλησης, οι 46 κλήσεις (2%) για βιασμό, οι 4 κλήσεις (0,1%) για πορνεία και 1 κλήση, (0%) για  trafficking, ενώ  272 κλήσεις (9%) αφορούσαν σε καταγγελία άλλων μορφών βίας πέραν των παραπάνω. Από τις 2958 γυναίκες που κάλεσαν τη γραμμή, οι 1897 (64%) είναι μητέρες.

Από τις γυναίκες θύματα βίας 33% είναι άνεργες (από τις οποίες το15% μακροχρόνια άνεργες) 50% είναι έγγαμες και 9% ανύπαντρες. Όσον αφορά την ηλικία των θυμάτων κακοποίησης το 3% των γυναικών είναι νέες από 15 έως 24 ετών, το 25% είναι ηλικίας 25 έως 39 ετών, το 29% είναι 40 έως 54 ετών, το 11% είναι 55-64 και 5% είναι από 65 ετών και άνω.

Η αντίληψη ότι η κακοποιημένη γυναίκα είναι συνήθως χαμηλού μορφωτικού επιπέδου και εισοδήματος, δεν επιβεβαιώνεται. 7 στις 10 γυναίκες – θύματα είναι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή και ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης, ενώ μόλις το 0,2% είναι τυπικά αναλφάβητες και το 11% έχουν ολοκληρώσει την πρωτοβάθμια ή κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Το ίδιο ισχύει και για την οικονομική κατάσταση, καθώς 6 στις 10 γυναίκες που έχουν υποστεί κακοποίηση βρίσκονται σε μέτρια ή καλή οικονομική κατάσταση. Περισσότεροι από τους μισούς δράστες είναι δευτεροβάθμιας ή ανώτερης και ανώτατης εκπαίδευσης, ενώ ένας στους δέκα εκ των δραστών είναι άνεργος.

Ακόμα και σήμερα είναι λίγες οι διατάξεις που αναφέρονται ειδικά στην βία κατά των γυναικών. Για τη σεξουαλική παρενόχληση στους χώρους εργασίας, η ελληνική νομοθεσία παρέχει προστασία στις γυναίκες με γενικές μόνο διατάξεις, ενώ ο βιασμός αποτελεί αυτεπάγγελτο αδίκημα μόλις από  το 1984.

Η Μη Κυβερνητική Οργάνωση Ν.Ε.Ο.Ι  με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών  θέλει να κινητοποιήσει τους νέους και κυρίως τις νέες γυναίκες  σχετικά με την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους  και να επισημάνει πως η ανοχή της βίας και της κακοποίησης από τις τοπικές κοινωνίες καθώς και η ντροπή και οι ενοχές των θυμάτων, κάθε άλλο παρά βοηθητικά είναι απέναντι στο πρόβλημα.

Γι’ αυτό αν απευθυνθεί σε σένα μια κακοποιημένη γυναίκα για βοήθεια

• Μην την αγνοήσεις, αλλά προσπάθησε να την ηρεμήσεις και να σταθείς δίπλα της για να μπορέσει να απευθυνθεί σε σένα, όταν το χρειάζεται.
• Μην την πιέζεις να πάρει αποφάσεις που δεν είναι ακόμη έτοιμη να πάρει και μην την κατακρίνεις για τη στάση που κρατάει απέναντι στο δράστη της κακοποίησης.
• Ενημέρωσε την για τα δικαιώματά της και για το τι μπορεί να κάνει.
• Συμβούλευσε την να απευθυνθεί στην αστυνομία και να ζητήσει βοήθεια από ειδικούς καλώντας σε τηλεφωνικές γραμμές υποστήριξης των κακοποιημένων γυναικών.

Η πρόεδρος της ΜΚΟ ΝΕΟΙ και δικηγόρος, Άννα Ευθυμίου, επισημαίνει: «Αν δεν αρχίσουμε να καταγγέλλουμε όλοι τέτοια περιστατικά και συνεχίζουμε να τα ανεχόμαστε και να σωπαίνουμε, όχι μόνο δεν θα λυθεί το πρόβλημα, αλλά μπορεί το επόμενο θύμα να έχει το όνομα μας…»