Προκειμένου να επιτευχθεί ο μνημονιακός στόχος μείωσης των δημοσίων υπαλλήλων κατά 150.000 έως το 2016, υπολογίζεται ότι μέσω των συνταξιοδοτήσεων και της εφαρμογής του κανόνα «1 πρόσληψη για κάθε 5 αποχωρήσεις» ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων θα περιοριστεί κατά 80.000 άτομα, ενώ άλλοι 70.000 υπάλληλοι θα οδηγηθούν εκτός Δημοσίου μέσω της διαθεσιμότητας.
Σε καθεστώς διαθεσιμότητας θα τεθούν 70.000 δημόσιοι υπάλληλοι μέσα στα επόμενα χρόνια, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος μείωσης του αριθμού τους κατά 150.000 έως το 2016.
Αυτό αποκαλύπτεται στον Προϋπολογισμό και στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016, όπου υπολογίζεται ότι μέσω των συνταξιοδοτήσεων και της εφαρμογής του κανόνα «1 πρόσληψη για κάθε 5 αποχωρήσεις» ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων θα περιοριστεί κατά 80.000 άτομα στο εξεταζόμενο διάστημα.
Ετσι, για να επιτευχθεί ο μνημονιακός στόχος, 70.000 υπάλληλοι θα οδηγηθούν εκτός Δημοσίου μέσω της διαθεσιμότητας. Είναι ενδεικτικό το ότι, όπως σημειώνεται, προωθούνται συγχωνεύσεις – καταργήσεις περίπου 200 φορέων, ενώ επανεξετάζεται η σκοπιμότητα λειτουργίας άλλων 200.
Ο Προϋπολογισμός και το Μεσοπρόθεσμο περιέχουν μια… ατελείωτη λίστα νέων μέτρων, τα οποία εντός του επόμενου έτους θα πάρουν από τις… τσέπες μισθωτών και συνταξιούχων 11 δισ. ευρώ (8,99 δισ. ευρώ από περικοπές δαπανών και 1,99 δισ. ευρώ από αύξηση των εσόδων). Η καθαρή δημοσιονομική απόδοση των μέτρων ανέρχεται στα 9,37 δισ. ευρώ. Βέβαια αυτό που μετρά για τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς είναι πως μέσα στο 2013 θα «χαθούν» 10,98 δισ. ευρώ.
Στην τετραετία 2013-2016 το συνολικό πακέτο των μέτρων φθάνει τα 18,88 δισ. ευρώ, κάτι που «μεταφράζεται» σε μία νέα τετραετία σκληρής λιτότητας. Από αυτά τα μέτρα που θα εξειδικευτούν στο πολυνομοσχέδιο ανέρχονται στα 14,24 δισ. ευρώ (9,37 δισ. το 2013 , 4,2 δισ. το 2014, 529 εκατ. ευρώ το 2015 και 155 εκατ. ευρώ το 2016), ενώ παραμένουν και 4,64 δισ. «αδιευκρίνιστα μέτρα» για τη διετία 2015-2016. Επί της ουσίας το Μεσοπρόθεσμο «σφραγίζει» τη διετή επιμήκυνση δημοσιονομικής προσαρμογής, για την οποία όμως το τίμημα θα είναι βαρύ.
Με τη λήψη των μέτρων εντός του 2013 το υπουργείο Οικονομικών στοχεύει σε μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 5,2% του ΑΕΠ από 6,6% φέτος και στη δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος 0,4% του ΑΕΠ από πρωτογενές έλλειμμα 1,2% το 2012. Το έλλειμμα θα περιοριστεί στο 3,2% το 2016.
Το δημόσιο χρέος θα φθάσει του χρόνου στο 189% του ΑΕΠ (από 175,6%). Ο πληθωρισμός θα περάσει σε αρνητικό έδαφος (-0,8), ενώ η Οικονομία θα παραμείνει για έκτη στη σειρά χρονιά σε καθεστώς βαθιάς ύφεσης (4,5%). Με την εφαρμογή του προγράμματος το δημόσιο χρέος στην καλύτερη περίπτωση θα περιοριστεί ελαφρά στο 184,9% το 2016, επίπεδο που βέβαια δεν το καθιστά βιώσιμο, ενώ η Οικονομία εκτιμάται πως την ίδια χρονιά θα φθάσει σε ισχυρή ανάπτυξη 3,5%.
Στο υψηλότερο σημείο αναμένεται να φθάσει το ποσοστό ανεργίας το 2013 (22,8%), ενώ φέτος προβλέπεται ότι θα κλείσει στο 22,4%. Από το 2014 και μετά εκτιμάται ότι θα αρχίσει η σταδιακή μείωσή της. Σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο, θα περιοριστεί στο 21,4% το 2014, στο 19,7% το 2015 και στο 17,1% το 2016.
Πάντως, στο Μεσοπρόθεσμο αναφέρεται ότι οι προβλέψεις για την πορεία των μακροοικονομικών μεγεθών μπορεί να ανατραπούν τα επόμενα χρόνια, καθώς μεταξύ άλλων δεν έχει εκτιμηθεί ακόμη με ακρίβεια η πραγματική επίπτωση των μέτρων λιτότητας στο ΑΕΠ.
Χαμηλώνει ο πήχης
Στα 9,5 δισ. ευρώ τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις μέχρι το 2016
Χαμηλώνει ο πήχης για τα έσοδα που θα προκύψουν από αποκρατικοποιήσεις μέχρι το 2016. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού και του Μεσοπρόθεσμου, έως τα τέλη του 2016 τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις και αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας θα φθάσουν τα 9,5 δισ. ευρώ και ο στόχος των 50 δισ. ευρώ θα επιτευχθεί μετά το 2020, χωρίς να υπάρχει σαφής αναφορά στο πότε.
Πιο αναλυτικά, από τον προγραμματισμό του οικονομικού επιτελείου και του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων αναμένονται έσοδα:
- 2,58 δισ. ευρώ μέσα στο 2013 από ΟΠΑΠ , Κρατικά Λαχεία, IBC (εξόφληση δεύτερης δόσης), ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, Κασσιώπη, πώληση και επαναμίσθωση 28 κτιρίων, ΕΛΠΕ, Αστέρας Βουλιαγμένης, ΛΑΡΚΟ, Αφάντου, περιφερειακά αεροδρόμια, ΕΛΤΑ, αποθηκευτικός χώρος «Νότια Καβάλα».
- 2,34 δισ. ευρώ το 2014 από Κρατικά Λαχεία (απόδοση δικαιωμάτων), ΕΥΑΘ, παραχώρηση Εγνατίας Οδού, ΕΥΔΑΠ, αξιοποίηση Ελληνικού, αξιοποίηση ΟΛΠ, ΟΛΘ, περιφερειακών λιμένων, Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, αξιοποίηση ακίνητης περιουσίας, πώληση 17% της ΔΕΗ, πώληση δικαιωμάτων ψηφιακού μερίσματος.
- 1,14 δισ. ευρώ το 2015 και 3,44 δισ. ευρώ το 2016.
Το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων θα αναλάβει το πλήρες ιδιοκτησιακό καθεστώς όλων των εμπορικά βιώσιμων περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου, ενώ αρχής γενομένης από το πρώτο τρίμηνο του 2013 στο Ταμείο θα περνούν 250 ακίνητα ανά τρίμηνο.
Την τετραετία 2013 – 2016
Ερχονται νέοι φόροι και εισφορές 3,89 δισ. ευρώ
«Καταιγίδα» νέων φόρων ύψους 3,89 δισ. ευρώ αναμένεται να πλήξει τα εισοδήματα και την ακίνητη περιουσία των Ελλήνων την περίοδο 2013-2016. Ο νέος προϋπολογισμός και το αναθεωρημένο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής «φέρνουν» πρόσθετους φόρους 3,28 δισ. ευρώ και επιπλέον ασφαλιστικές εισφορές ύψους 609 εκατ. ευρώ.
Μόνο για το έτος 2013, ο προϋπολογισμός προβλέπει την επιβολή νέων φορο-μέτρων περίπου 2 δισ. ευρώ με στόχο να προκύψει μια «καθαρή» αύξηση φορολογικών εσόδων κατά 1,78 δισ. ευρώ.
Το μοναδικό «καλό» νέο του Μεσοπρόθεσμου είναι ότι η έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης, που επιβάλλεται στους φορολογούμενους με εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ, διατηρείται μέχρι και το 2015 και όχι έως το 2018 που ήταν στις αρχικές σκέψεις του οικονομικού επιτελείου.
Οι φοροαπαλλαγές θα καταργηθούν από τα εισοδήματα του 2013 και όχι αναδρομικά από τα εισοδήματα του 2012, ενώ αξιοπερίεργο είναι ότι η κυβέρνηση επιλέγει να επιβάλει από το επόμενο έτος ειδικό τέλος καπνιζόντων στα καταστήματα μαζικής εστίασης χωρίς να προχωρά ταυτόχρονα στη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση από το 23% στο 13%, όπως είχε δεσμευτεί.
Τα μέτρα, που έρχονται το 2013, προβλέπουν μεταξύ των άλλων:
- Κατάργηση των αφορολόγητων ορίων για τα προστατευόμενα παιδιά, αναδρομικά από τα εισοδήματα του έτους 2012 που θα φορολογηθούν το 2013. Τα αφορολόγητα ποσά θα αντικατασταθούν εν μέρει με τη χορήγηση οικογενειακών επιδομάτων με εισοδηματικά κριτήρια σε οικογένειες με 1 ή περισσότερα τέκνα και ετήσια εισοδήματα μέχρι 30.000 ευρώ.
- Μείωση των επιστροφών ΦΠΑ στους αγρότες με μείωση του συντελεστή από 11% σε 6%.
- Μείωση της επιδότησης του πετρελαίου κίνησης των αγροτών από το 95% στο 80% του ειδικού φόρου κατανάλωσης του πετρελαίου κίνησης.
Επίσης το επόμενο έτος προβλέπεται να εισπραχθούν επιπλέον έσοδα 609 εκατ. ευρώ από ασφαλιστικές εισφορές, με την εφαρμογή νομοθετικής ρύθμισης που θα προβλέπει την εξίσωση του ανώτατου ορίου αποδοχών για τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών τόσο για τους πριν όσο και για τους μετά το 1993 πρωτοασφαλισθέντες εργαζόμενους.
Για το 2014 δρομολογούνται μειώσεις στις εκπτώσεις φόρων για τα φυσικά πρόσωπα. Πρόκειται για την επίπτωση στη συνολική φορολογική επιβάρυνση των νοικοκυριών από την κατάργηση των φοροαπαλλαγών, που θα ισχύσει από τα εισοδήματα του 2013, αλλά θα εμφανιστεί στην εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων του 2014.
Τα νέα μέτρα του προϋπολογισμού του 2013 (σε εκατομμύρια ευρώ)
|
||
Απόδοση μέτρων
|
Δημοσιονομικό όφελος
|
|
Δαπάνες |
8.993,3
|
7.592,4
|
1. Αναδιάρθρωση Δημόσιου Τομέα |
384,5
|
384,5
|
• Περικοπή στο Εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων |
150,0
|
150,0
|
• Μείωση των μη μισθολογικών δαπανών των Υπουργείων |
234,5
|
234,5
|
2. Τοπική Αυτοδιοίκηση |
50,0
|
50,0
|
• Περικοπή αποδόσεων από ΚΑΠ (Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι) |
10,0
|
10,0
|
• Περικοπή αποδόσεων από ΣΑΤΑ |
40,0
|
40,0
|
3. Μισθολογική Δαπάνη |
1.689,6
|
1.173,7
|
• Μείωση του αριθμού των συμβασιούχων κατά 10% επιπλέον του βασικού σεναρίου |
41,9
|
30,7
|
• Εξορθολογισμός γενικού μισθολογίου (πλην ΔΕΚΟ και ειδικών μισθολογίων) |
16,2
|
9,9
|
• Περικοπές ειδικών μισθολογίων (εκτός ένστολων) |
207,5
|
127,2
|
• Περικοπές ειδικών μισθολογίων (ένστολων) |
212,7
|
130,4
|
• Κατάργηση δώρων στο Δημόσιο Τομέα |
605,6
|
430,6
|
• Νέου τύπου εργασιακή εφεδρεία / προσυνταξιοδότηση |
8,3
|
5,8
|
• Μείωση μισθολογικής δαπάνης στους ΟΤΑ |
89,6
|
54,9
|
• Εφαρμογή ενιαίου μισθολογίου στους υπαλλήλους της Βουλής |
17,8
|
10,9
|
• Κατάργηση εξαιρέσεων ενιαίου μισθολογίου |
25,4
|
15,6
|
• Μείωση Βουλευτικής αποζημίωσης και λοιπών παροχών |
3,3
|
2,0
|
• Εξορθολογισμός μισθολογικής δαπάνης των διευθυντών νοσοκομείων |
17,5
|
10,7
|
• Αναστολή του Κινήτρου Επίτευξης Στόχου (ΚΕΣ) & του Κινή- | ||
τρου Επίτευξης Δημοσιονομικού Στόχου (ΚΕΔΣ) στο Δημόσιο |
369,0
|
291,5
|
• Αναδιάρθρωση της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης για τη μείω- | ||
ση της μισθολογικής δαπάνης αναπληρωτών καθηγητών |
57,1
|
41,2
|
• Μείωση προσωπικού σε ΑΕΙ/ΤΕΙ |
12,3
|
8,9
|
• Μείωση προσλήψεων |
5,5
|
3,4
|
4. Συντάξεις |
5.447,3
|
4.680,3
|
• Αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης κατά 2 έτη |
631,0
|
631,0
|
• Εξορθολογισμός των παροχών εφάπαξ του 2013 και 2014 |
247,3
|
247,3
|
• Κλιμακωτή μείωση συντάξεων |
1.460,0
|
1.080,4
|
• Κατάργηση παράτυπων συντάξεων που έχουν ήδη εντοπιστεί από την απογραφή |
123,0
|
112,2
|
• Κατάργηση δώρων στις συντάξεις |
2.674,0
|
2.341,2
|
• Μείωση συντάξεων εξαιτίας περικοπών των ειδικών μισθολογίων |
126,1
|
99,7
|
• Πλαφόν στην κύρια σύνταξη ανύπανδρων θυγατέρων |
49,3
|
41,7
|
• Μείωση συντάξεων αιρετών |
39,0
|
30,8
|
• Κατάργηση ειδικών συντάξεων συνδικαλιστών |
7,6
|
6,0
|
• Αύξηση εισφορών υγειονομικής περίθαλψης ασφαλισμένων ΟΓΑ |
90,0
|
90,0
|
5. Κοινωνικά Επιδόματα |
211,0
|
210,5
|
• Εξορθολογισμός σύνταξης ανασφάλιστων ηλικιωμένων |
13,0
|
12,5
|
• Μείωση οικογενειακών επιδομάτων |
86,0
|
86,0
|
• Νέα προγράμματα του Οργανισμού Εργατικής Εστίας |
-25,0
|
-25,0
|
• Περικοπές σε ειδικά επιδόματα ανεργίας |
30,0
|
30,0
|
• Εξορθολογισμός κανόνων αποζημίωσης μετακίνησης για ασθενείς |
82,0
|
82,0
|
• Μείωση ειδικών προγραμμάτων γεωργίας |
25,0
|
25,0
|
6. Υγειονομική Περίθαλψη |
491,0
|
455,3
|
• Περικοπές στη φαρμακευτική δαπάνη των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης |
417,1
|
390,0
|
• Νέος Υγειονομικός Χάρτης |
36,0
|
36,0
|
• Μείωση λειτουργικών δαπανών νοσοκομείων |
38,0
|
29,3
|
7. Αμυνα |
306,3
|
303,0
|
• Μείωση των νεοεισερχόμενων στις στρατιωτικές ακαδημίες |
4,0
|
4,0
|
• Μείωση λειτουργικών εξόδων |
22,0
|
22,0
|
• Κλείσιμο η εμπορική αξιοποίηση στρατοπέδων |
13,3
|
10,0
|
• Επιπλέον περικοπή σε συμβάσεις στρατιωτικών προμηθειών |
44,0
|
44,0
|
• Ακύρωση νέων συμβάσεων στρατιωτικών εξοπλιστικών προμηθειών |
223,0
|
223,0
|
8. Εκπαίδευση |
122,6
|
86,4
|
• Μείωση δαπανών κεντρικών και περιφερειακών υπηρεσιών |
30,0
|
23,1
|
• Μείωση λειτουργικών δαπανών ΑΕΙ – ΤΕΙ με συγχωνεύσεις |
42,0
|
24,3
|
• Μείωση επιχορηγήσεων εντός και εκτός Γενικής Κυβέρνησης |
50,6
|
39,0
|
(Πολιτισμός και Αθλητισμός) | ||
9. Εξορθολογισμός ΔΕΚΟ |
290,5
|
248,7
|
• Αναδιάρθρωση των ΔΕΚΟ / μείωση λειτουργικών δαπανών |
132,0
|
132,0
|
• Περικοπή επιχορηγήσεων Κρατικού Προϋπολογισμού σε φο- | ||
ρείς εντός και εκτός Γενικής Κυβέρνησης |
40,7
|
40,7
|
• Ένταξη των ΔΕΚΟ στο ενιαίο μισθολόγιο |
117,8
|
76,0
|
Εσοδα |
1.990,1
|
1.781,7
|
1. Εξορθολογισμός Φορολογικού Συστήματος |
1.990,1
|
1.781,7
|
• Μείωση φορολογικών επιστροφών στους αγρότες |
152,1
|
152,1
|
• Επίδραση από την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης κατά 2 έτη |
8,0
|
8,0
|
• Μείωση της επιδότησης του ειδικού φόρου κατανάλωσης ντίζελ στους αγρότες |
129,5
|
129,5
|
• Κατάργηση αφορολόγητου για τα τέκνα |
379,0
|
379,0
|
• Αλλαγή στη φορολόγηση πλοίων (φορολογία πλοίων βάσει χωρητικότητας) |
80,0
|
80,0
|
• Αύξηση ασφαλιστικών εισφορών για τους ασφαλισμένους πριν το 1993 |
817,0
|
608,7
|
• Τέλος καπνιζόντων για χώρους διασκέδασης και εστίασης |
36,0
|
36,0
|
• Φορολόγηση των τυχερών παιγνίων του ΟΠΑΠ |
388,5
|
388,5
|
Σύνολο |
10.983,0
|
9.374,1
|