“Μόνοι μας βγάλαμε τα μάτια μας. Μόνοι μας θα θεραπευτούμε…”
Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε και στους ακόμη δυσκολότερους που έρχονται, η κοινωνία μας θα πρέπει να συμφωνήσει σε μερικά βασικά σημεία αν θέλουμε να προχωρήσουμε παραπέρα και να μην τελειώσουμε ως χώρα του αναπτυγμένου κόσμου.
Ας προσπαθήσουμε να τα κωδικοποιήσουμε και να σκεφτούμε όλοι μαζί αν θα τα υιοθετήσουμε ως λαός και πολιτεία για να πατήσουμε πάνω τους και να αρχίσουμε να ανεβαίνουμε.
1. Είμαστε μια χώρα που προς το παρόν η θέση της είναι στα όρια των αναπτυγμένων χωρών. Είναι στο χέρι μας να βελτιώσουμε αυτή την θέση αλλά θα χρειαστεί πολλή δουλειά και αλλαγή του οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης. Δεν είμαστε μια πλούσια χώρα!
2. Η κρίση θα διαρκέσει πολλά χρόνια, ίσως δεκαετίες, και άρα πρέπει να το πάρουμε απόφαση πως η πτώση του βιοτικού μας επιπέδου θα είναι προφανώς μακροχρόνια. Θα αρχίσει να αντιστρέφεται δε, μονάχα όταν εμφανιστεί η πολυπόθητη ανάπτυξη. Με άλλα λόγια, λεφτά δεν υπάρχουν και όποιος ισχυρίζεται το αντίθετο είναι αδίστακτος ψεύτης.
3. Ανάπτυξη θα εμφανιστεί όταν σταθεροποιηθεί η οικονομία. Αυτό σημαίνει, πρωτογενή πλεονάσματα, αύξηση της ανταγωνιστικότητας, απενοχοποίηση της επιχειρηματικότητας και του κέρδους, εκμετάλλευση των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων ως χώρα με στρατηγικό σχεδιασμό για εξωστρεφή και ποιοτικό ιδιωτικό τομέα. Ο Ιδιωτικός Τομέας της οικονομίας λοιπόν, θα πρέπει να δομηθεί εξ’ αρχής, ξεφεύγοντας από τα κρατικοδίαιτα πρότυπα περασμένων δεκαετιών και στρεφόμενος σε παραγωγικές επενδύσεις με κατεύθυνση τις εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών. Δυστυχώς ή ευτυχώς οι υπάρχουσες επιχειρήσεις θα πρέπει να αλλάξουν τον τρόπο λειτουργίας τους και να προσαρμοστούν στις επιταγές των καιρών ή να κλείσουν. Τέλος, καμία κρατική παρέμβαση δεν πρέπει να γίνει αποδεκτή ως προς τις εργασιακές σχέσεις του ιδιωτικού τομέα. Μισθοί, απολύσεις, συμβάσεις και όλα όσα διέπουν αυτές τις σχέσεις πρέπει να εξακολουθήσουν να αποτελούν προνόμιο και διαπραγμάτευση μεταξύ των κοινωνικών εταίρων. Η παραγωγικότητα ελάχιστη σχέση έχει με τον κατώτατο μισθό ή την αποζημίωση απολύσεων, αυτό το έχουν αποδεχτεί οι περισσότερες τριτοβάθμιες εργοδοτικές οργανώσεις και το αποδεικνύει η παγκόσμια οικονομική πρακτική.
4. Ο Δημόσιος Τομέας μας είναι υπερμεγέθης, μη παραγωγικός και πάσχει από διοικητική ανεπάρκεια λόγω κομματικού εναγκαλισμού και πελατειακών σχέσεων των λειτουργών του με όλα σχεδόν τα κόμματα, κυβερνητικά και μη. Θα πρέπει άρα να εξορθολογιστεί, να αλλάξει διοικητικά και να εκσυγχρονιστεί ως προς τις δομές και τις υπηρεσίες του. Αργά ή γρήγορα θα υπάρξουν και απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων που περισσεύουν.
5. Το τραπεζικό μας σύστημα χρειάζεται ολική αναδόμηση. Αυτό μπορεί να γίνει μονάχα με πρόσκαιρη κρατικοποίηση (ή ευρωζωνοποίηση) των τραπεζών, εξυγίανσή τους και μεταπώλησή τους με κέρδος σε νέους ικανούς ιδιώτες.
6. Το ασφαλιστικό είναι μια απασφαλισμένη βόμβα στα θεμέλια των δημόσιων οικονομικών. Θα πρέπει να κατανοήσουμε όλοι πως οι συντάξεις θα βαίνουν μειούμενες για πολλά χρόνια (ειδικά οι υψηλές), τα εφάπαξ θα καταργηθούν και οι υγειονομικές παροχές θα εξορθολογιστούν κυρίως με περικοπή της σπατάλης στο φάρμακο και στις υπερβολικά πολλές (και συνήθως αχρείαστες και προκλητές) παρακλινικές εξετάσεις. Αρκεί βέβαια όλα αυτά να γίνουν με τον βασικό κανόνα της κοινωνικής δικαιοσύνης και με τη στήριξη των αδυνάτων, όσων σ’ αυτή την κοινωνία δεν έχουν που αλλού να γείρουν το κεφάλι τους, εκτός από το κράτος.
7. Η Δημόσια Παιδεία θα πρέπει να «συμμαζευτεί» και να ανοίξει προς τον ιδιωτικό τομέα για όσους μπορούν να πληρώσουν. Η «δωρεάν» παιδεία του σήμερα, θα πρέπει να αντικατασταθεί με πραγματικά δωρεάν παιδεία ίσως ευκαιριών για όλους τους πολίτες ανεξάρτητα από την οικονομική τους θέση. Αυτό σημαίνει απόλυτη αξιοκρατία, κρατικές υποτροφίες και: βαθιές αλλαγές στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, στροφή στην τεχνική εκπαίδευση, μεταρρύθμιση του συστήματος εισαγωγικών εξετάσεων, δραστική μείωση των ΑΕΙ και ΤΕΙ, δραστική αύξηση των μέσων και ανώτερων τεχνικών και επαγγελματικών σχολών. Αυτό προϋποθέτει ρήξη με το κατεστημένο των πανεπιστημίων αλλά και των πολιτικών που ίδρυαν σχολές σε κάθε χωριό.
8. Η Δημόσια Υγεία θα δεχτεί αφόρητες πιέσεις και το ΕΣΥ κινδυνεύει με κατάρρευση αν δεν υποστηριχθεί εγκαίρως. Θα χρειαστεί άμεση θεσμοθέτηση πρωτοβάθμιων δομών υγείας (πατώντας αρχικά στις δομές του ΙΚΑ και άλλων ασφαλιστικών ταμείων θα έχουμε φρονώ ακόμη και εξοικονόμηση πόρων) και του θεσμού του οικογενειακού ιατρού. Αναθεώρηση της λειτουργίας των υπαρχουσών δομών (συγχωνεύσεις νοσοκομείων, κλείσιμο ΚΥ, αλλαγή ή εξειδίκευση μονάδων, κλπ), εξασφάλιση της χρηματοδότησης του ΕΟΠΥΥ και «άνοιγμα» προς τον ιδιωτικό τομέα με άρση των παράλογων εμποδίων για την επιχειρηματικότητα στον τομέα της υγείας.
9. Το φορολογικό μας σύστημα έχει τα χάλια του. Χρειάζεται απλοποίηση του φορολογικού νόμου, ελάφρυνση άμεσων φόρων για όσους έχουν χαμηλά εισοδήματα, αφορολόγητο όριο τουλάχιστον 12.000 ευρώ αρχικά για τετραμελή οικογένεια με 3.000 ευρώ αύξηση για κάθε επιπλέον τέκνο, υψηλότερη φορολογία στα φυσικά πρόσωπα με αυξημένα εισοδήματα, μείωση των συντελεστών ΦΠΑ, ενιαίο και μοναδικό, κλιμακούμενο φόρο για την ακίνητη περιουσία, ενιαίο συντελεστή φορολόγησης των εταιρικών κερδών (flat tax) με πρόνοια μείωσης για όσα από αυτά επανεπενδύονται πραγματικά, εξαφάνιση όλων των φοροαπαλλαγών, ενθάρρυνση για χρήση «πλαστικού» χρήματος σε όλες τις συναλλαγές, αλλαγή στην επιμέτρηση του τεκμαρτού εισοδήματος στην κατεύθυνση «σύλληψης» των οικογενειακών εξόδων, αυστηρά τεκμήρια διαβίωσης για όσους επιθυμούν να έχουν μεγάλη κινητή και ακίνητη περιουσία χωρίς να δηλώνουν και τα αντίστοιχα εισοδήματα.
10. Προαπαιτούμενο για την σωτηρία της χώρας είναι η διατήρηση ενός μίνιμουμ κοινωνικού ιστού άθικτου. Χρειάζεται λοιπόν να στηρίξουμε πάση θυσία τους αδύναμους συμπατριώτες μας. Άνεργοι, νέοι, άποροι, ανάπηροι, μονογονεϊκές οικογένειες, γέροντες, αποτελούν αυτή την στιγμή τους πιο αδύνατους κρίκους της κοινωνίας. Οφείλουμε να τους βοηθήσουμε ως συντεταγμένη Πολιτεία άμεσα. Καμία λοιπόν έκπτωση στον βαθύ πυρήνα του κοινωνικού μας κράτους δεν είναι αποδεκτή.
Τέλος, να συμπληρώσω αυτόν τον δεκάλογο, μ’ αυτό που ζητά η κοινωνία μας περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Δικαιοσύνη και τιμωρία. Όλοι όσοι έκλεψαν ή με άλλον τρόπο βοήθησαν να φτάσει η χώρα ως εδώ, πρέπει να πληρώσουν σε χρήμα ή και στέρηση ελευθερίας για τα εγκλήματά τους. Χωρίς αυτή την αυτονόητη κάθαρση, ποτέ δεν θα υπάρξει πια κοινωνική ειρήνη στην Ελλάδα.
Πιστεύω τελικά, πως μόνο αν συμφωνήσουμε σε αυτά ή τουλάχιστον στα περισσότερα από αυτά, θα μπορέσουμε να κοιτάξουμε το μέλλον με καθαρή ματιά. Όσο οι συνωμοσιολογίες, τα ψεύδη, οι μισές αλήθειες και η ιδιοτέλεια βασιλεύουν, θα είμαστε καθηλωμένοι και τελικά αβοήθητοι στο τέλμα μέσα στο οποίο εμείς οι ίδιοι πέσαμε με την μεγαλύτερη ευκολία. Γιατί πάνω από όλα, πρέπει βαθιά να πιστέψουμε πως οι κύριοι φταίχτες για το κατάντημά μας είμαστε εμείς οι ίδιοι. Όχι επειδή «μαζί τα φάγαμε» αλλά επειδή μαζί τους ψηφίζαμε, μαζί τους ανεχόμασταν, μαζί τους δικαιολογούσαμε, μαζί πιστεύαμε τα αισχρά τους ψεύδη, μαζί τους διαβάζαμε όλους αυτούς που μας οδήγησαν εδώ είτε πολιτικούς, είτε «μπετατζήδες», είτε «νταβατζήδες», είτε «ύποπτους μεσάζοντες», είτε «δημοσιογράφους», είτε «εξαπτέρυγα». Ζούσαμε, συναλλασσόμασταν, ελισσόμασταν, παρακαλούσαμε, αδιαφορούσαμε, επιβιώναμε μέσα στην λάσπη. Τώρα είμαστε «λερωμένοι» όλοι μας, ακόμη και αυτοί που δεν έφαγαν τίποτε. Ας σηκωθούμε από χάμω, να νίψουμε τα πρόσωπα, τα χέρια, τη σκέψη μας και ας αποφασίσουμε να αλλάξουμε ο καθένας χωριστά και όλοι μαζί ως κοινωνία. Μόνοι μας βγάλαμε τα μάτια μας. Μόνοι μας μπορούμε και να θεραπευτούμε. Είναι στο χέρι μας!
