ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΟΣΤΑ ΙΠΠΑΡΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΜΗΛΟΠΑΡΔΑΛΗΣ
Απολιθωμένα οστά προϊστορικών ζώων, ηλικίας 5 έως 9.000.000 ετών, ανακάλυψαν επιστήμονες του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στην περιοχή της Πλατανιάς (25 χλμ. Α. Δράμας), έπειτα από υπόδειξη του δημάρχου Παρανεστίου, Νικ. Καγιάογλου, αλλά και των κατοίκων της.
Την έρευνα συντόνισε η καθηγήτρια Γεωλογίας-Βιολογίας και δρ. Παλαιοντολογίας του ΑΠΘ, Ευαγγελία Τσουκαλά.
Στην επιστολή που απέστειλε στον Δήμο αναφέρει μεταξύ άλλων: «Πρόκειται για μια πραγματικά πολύ ενδιαφέρουσα παλαιοντολογική θέση, από τις ελάχιστες στην Ανατολική Μακεδονία, τα απολιθωμένα ευρήματα παρουσιάσουν ποικιλία παλαιοπανίδας και πρόδρομα αποδίδονται σε δυο διαφορετικά είδη ιππαρίων (μικρόσωμων βοοειδών μεγέθους γαζέλας, αντιλόπης και ένα είδος καμηλοπάρδαλης)».
Οι έρευνες θα συνεχισθούν στην περιοχή, μιας και σε αυτήν οι επιστήμονες φιλοδοξούν να βρουν και άλλα ευρήματα αυτής της περιόδου, που κρίνεται ιδιαίτερα αξιόλογη. Τα ευρήματα αποτελούν φυσική κληρονομιά της Πλατανίας Δράμας – και γενικότερα της ευρύτερης περιοχής – και πρέπει να αναδειχθούν με την δημιορυγία ενός μικρού έστω Παλαιοντολογικού Μουσείου.
Η Πλατανιά Δράμας ελέγετο κάποτε Κιουζλού-κιοϊ (Ανήλιαγο χωριό). Μετονομάσθηκε σε Πλατανιά, διότι ο τότε τότε γραμματεύς της κοινότητος, Γιώργος Κουσίδης, καταγόταν από τα Πλάτανα της Τραπεζούντος του Πόντου! Οι πρώτοι πρόσφυγες ήρθαν από την Μ. Ασία και μετά ήλθαν και άλλοι ανέστιοι Έλληνες, από Πόντο και Ανατ. Θράκη. Ασχολήθηκαν αρχικώς με την καλλιέργεια καπνού.
Στην περιοχή της υπάρχουν κ.ά. αρχαιολογικοί θησαυροί. Η παράδοση που μιλά για τον Αγιάννη Ευλιά, που λειτουργούσε ως ιεροθεραπευτήριο, μας παραπέμπει σε αρχαίο ασκληπιείο. Ενώ σε περιοχή που έχει όλα τα προσόντα να ήταν αρχαία ακρόπολη, κυκλοφορούν φήμες κατά καιρούς πως όλο και κάποιοι βρίσκουν κάσες με χρυσά αρχαία νομίσματα.
Στην περιοχή καλλιεργούνται καπνά, σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, καλαμπόκι, λαχανικά, κ.ά. Τα δένδρα που κυριαρχούν είναι τα πουρνάρια, τα βελανίδια, οι γάβροι, οι μελιές κ.ά. μικρότερα. Αλλά είναι φημισμένη κυρίως για το αρωματικό τσάι της. Η περιοχή είναι κυνηγότοπος (λαγοί, αγριοπερίστερα, τρυγόνια, μπεκάτσες κ.ά.), ενώ αφθονούν πολλά είδη πτηνών.
➔ Άλλα απολιθώματα της περιοχής μπορεί κανείς να ιδεί στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Ροδόπης, που λειτουργεί, από το 2001, στο Παρανέστι Δράμας.
➔ Περισσότερα για την Πλατανιά θα βρείτε στο βιβλίο του Κ. Ν. Καλαϊτζίδη «Πλατανιά Δράμας, 1922-2006», εκδ. «Αφοί Κυριακίδη».
Κι άλλα απολιθώματα εκατομμυρίων ετών στην Μακεδονία
Στην Μηλιά Ηρακλεωτών Γρεβενών (15 χλμ. από την πόλη των Γρεβενών) βρέθηκε η άκρη βραχίονος ενός προβοσκιδωτού μαμούθ (mammut borsoni, Hays, 1834, proboskidea) και μετέβη εκεί η ίδια επιστήμονας, Ευ. Τσουκαλά, το 1996, οπότε και εξεκίνησαν οι ανασκαφές, για να αποκαλύψουν ένα από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα της παλαιοντολογίας: Δύο πλήρεις, τεράστιοι χαυλιόδοντες (δεύτερος κοπτήρας της άνω γνάθου) μήκους 4.39 μ. ο καθείς, σε θέση χιαστί, που υπολογίζεται ότι είναι οι μεγαλύτεροι στον κόσμο!
Δύο χρόνια αργότερα, ανακαλύφθηκε, από το ίδιο ζώο, ένα από τα πληρέστερα σαγόνια που έχουν βρεθεί στον ευρωπαϊκό χώρο, τα οποία διατηρούν και τους κάτω χαυλιόδοντες, χαρακτηριστικό που εξέλειψε με την εξέλιξη! Πρόκειται για την καλύτερα διατηρημένη γνάθο του είδους αυτού που έχει ευρεθεί στην Ευρώπη! Επίσης, ευρέθη ένα πολύ καλά διατηρημένο τμήμα κρανίου, κνήμης, ωλενών και πλευρών, που ολοκληρώνουν έως έναν βαθμό την εικόνα ενός δασοβίου προβοσκιδωτού ύψους περί τα 4,5 μ. και βάρους μεγαλύτερου από 12 τ., της πλειοκαινικής ηλικίας (3.000.000 ετών περίπου), που η τόσο πλήρης παρουσία του έγινε γνωστή στην Ελλάδα και στην Ευρώπη για πρώτη φορά! Ευρέθη και ένα δεύτερο σαγόνι και οστά από έναν παρόμοιο μαστόδοντα, καθώς και ενός κρανίου γιγαντιαίου ρινόκερου (dicerothinus etruscus, μια απολιθωμένη σιαγόνα με οδοντοστοιχία και την ωλένη του), ηλικίας 2-5 εκατ. ετών!
Αυτά ευρέθησαν το 1999 στην θέση Πρίπορος, στο χωριό Άγιος Γεώργιος Ηρακλεωτών Γρεβενών. Επίσης, αναγνωρίσθηκε απολίθωμα νεογιλού χαυλιόδοντα (μήκους 4-5 εκατ.), από έναν νεογέννητο μαστόδοντα Mammutborsoni, ο οποίος πέθανε περίπου 2 μήνες μετά την γέννησή του! Στον δε εκπλητκικό ποταμό Βενέτικο έχουν βρεθεί απολιθώματα θαλάσσιων οργανισμών.
Στα σπήλαια «Σαράντα Κάμαρες» και στο «Σπήλαιο με τις Λίμνες» της Νάουσας έχουν βρεθεί απολιθώματα χλωρίδας.
Στην Καστοριά υπάρχει το απολιθωμένο Δάσος του Νόστιμου, όπου ήρθαν στο φως ζωικά και άλλα θαλάσσια απολιθώματα πριν από 200 εκατομμύρια έτη! Ανάμεσα στα απολιθώματα, και κορμός κανελλιάς, που σημαίνει πως κάποτε εφύετο και εδώ αυτό το δένδρο, που σήμερα φύεται μόνο στην Άπω Ανατολή!
Στην Σιάτιστα υπάρχει την Παλαιοντολογική Συλλογή. Στεγάζεται στο Τραμπάντζειο Γυμνάσιο. Υπάρχουν απολιθώματα προϊστορικών ζώων τα οποία ευρέθησαν στην λεκάνη της Πτολεμαΐδος. Ευρήματα της πλειοκαίνου περιόδου παρόμοια με αυτά που ευρέθησαν στο Πικέρμι Αττικής.
Η Παλαιοντολογική Συλλογή Πτολεμαΐδος περιλαμβάνει πετρώματα, ορυκτά καί απολιθώματα, ηλικίας 1-3 εκατομμυρίων ετών.
Δόντια και απολιθωμένα κρανία αγρίων θηλαστικών (από 200 αρκούδες, από 23 διαφορετικά είδη τρωκτικών και οστά πανθήρων, υαίνων, ελαφοειδών και βοοειδών) ευρέθησαν και στα Λουτρά Αριδαίας.
Το 1959 ανακαλύφθηκε το σπήλαιο των Πετραλώνων Χαλκιδικής και το 1960 ο ανθρώπινος σκελετός του, μαζί με απολιθώματα ζώων.
Πετρώματα και απολιθώματα θα βρείτε και στπ μουσείο Γεωλογίας- Παλαιοντολογίας του ΑΠΘ, που ιδρύθηκε το 1927. Θα δείτε λείψανα θηλαστικών από διάφορες θέσεις της Ελλάδος, τα οποία έζησαν τα τελευταία 10 εκατομμύρια χρόνια!
Τέλος, να θυμήσω πως αρκετά απολιθώματα της Μακεδονίας (κυρίως της κοιλάδος του Αξιού – Βαθύλακκος, Ν. Μεσημβρία, Αγιονέρι και Ξηροχώρι) σήμερα ευρίσκονται στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας των Παρισίων, αφού το 1916 ένας αξιωματικός του γαλλικού στρατού, κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο τα ανακάλυψε και τα «φυγάδευσε». Πάντως από Έλληνες στην ίδια περιοχή βρέθηκε μεγάλος αριθμός απολιθωμάτων (3.000), και εύρημα οδοντοστοιχίες νεαρών ατόμων, με γαλακτικά δόντια.
