Οι έξυπνες μέθοδοι μάθησης της future library: «Τα ζάρια των Ιστοριών» και «Τα μονοπάτια των βιβλίων» μπήκαν στο δισάκι της εμψυχώτριας- βιβλιοθηκονόμου Θεολογίας Ταρλατζή και τράβηξαν, το Σάββατο το απόγευμα, 11 Αυγούστου, τον δρόμο που οδηγεί στο αιώνιο χωριό, το Σπήλαιο.
Το χωριό χτίστηκε, εδώ και πολλούς αιώνες, σ’ ένα επικλινές πλάτωμα του ιστορικού Όρλιακα. Στην απόληξη των σπιτιών του, νοτιοανατολικά, τεράστιες χαράδρες το χωρίζουν από τον υπόλοιπο κόσμο και στη βορειοδυτική προσβάσιμη πλευρά του τειχιζόταν από κάστρο, απόρθητο, όπως σώζεται από τις αφηγήσεις της προφορικής μνήμης.
Με την συνέργεια της φύσης, τα βράχια και οι κοτρώνες από το τρίκορφο του Όρλιακα (Όρλια, Καρέτσου και Σταυρού) έχτισαν φυσικά ταμπούρια και δόξασαν τον υπερασπιστή της λευτεριάς, έναν από τους μεγαλύτερους επαναστάτες της Μακεδονίας, τον Θεόδωρο Ζιάκα.
Στα λιθόστρωτα δρομάκια του ανδρώθηκε ο μακεδονομάχος Διαμαντής Μάνος, που στο διάσελο του Καραστέργιου έδωσε νικηφόρα τη μάχη, με τους «μειονοτικούς» και τους Τούρκους.
Κάθε πέτρα του και μια ιστορία, κάθε του βράχος και μια ελεγεία.
Πέτρες πελεκημένες από τη λίθινη εποχή, μάρμαρα σμιλεμένα απ’ όλες τις περιόδους του Ελλαδικού πολιτισμού.
Ένας τόπος ξεχωριστός, οχυρωμένος απέναντι στις ξένες επιβουλές, επιβλητικός.
Ένας οικισμός, που κτισμένος ψηλά, στα 1000 μέτρα, στέκεται αιώνιος βιγλάτορας, στρατηγός και αφέντης της απλωσιάς, που απλώνεται κάτω από τα πόδια του. Και που, κάτω από τις επιταγές του τόπου και του τοπίου έρχονται ορμητικά να τον δροσίσουν, οι δύο παραπόταμοι του Βενέτικου: ο Δειλινιάς και ο Δυνέτικος, oι οποίοι περιβάλλουν τη νοτιοανατολική πλευρά, όπως οι υδάτινοι τάφροι στις τεχνικές οχυρώσεις.
Ατενίζοντας κανείς, τα τρία πανέμορφα τοξωτά γεφύρια: στο νησί στη Χούνη, της Λειάτισσας και του Κατσόγιαννη, ξυπνάει μέσα του η συνειρμική φαντασία και θωρεί τους προγόνους, με φουστανέλες και σκουτιά, αγωγιάτες και πεζοπόρους, να διαβαίνουν από το σαμάρωμά τους, αψηφώντας το αφρισμένο κατέβασμα του Δειλινιά και τις απορροφητικές δύνες του Δυνέτικου.
Αργά το απόγευμα περάσαμε από την πόρτα των τειχών, όπου σώζεται ακόμη η τεράστια οπή στο βράχο. Εκεί έμπαινε, η μεγάλη αγκράφα που έκλεινε έξω τις εχθρικές επισκέψεις στις μεσαιωνικές νύχτες.
Οι έξυπνες μέθοδοι μάθησης ήταν ευπρόσδεκτες στο ιστορικό χωριό. Οι πύλες ήταν ολάνοιχτες. Και στην είσοδο της μικρής πετρόκτιστης Βιβλιοθήκης ήταν συναγμένα 16 παιδιά, ηλικίας 8 έως 12 ετών. Στα πρόσωπά τους ήταν ζωγραφισμένη η αναμονή και η προσμονή γα να γνωρίσουν τους νέους επισκέπτες από την Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Γρεβενών.
Στην αυτοσύσταση μας, τα παιδιά συστήθηκαν, δηλώνοντας τον τόπο διαμονής τους κατά την σχολική περίοδο.
Η διαπίστωση μας ήταν, ότι τα περισσότερα ακολουθούν την αποδημία των χελιδονιών. Το Καλοκαίρι, με την παύση των σχολείων ανεβαίνουν στην ιδιαίτερη πατρίδα τους , το Σπήλαιο και με την έναρξη της σχολικής περιόδου σκορπίζουν σ’ όλη την Ελλαδική επικράτεια, όπου είναι η διαμονή των γονιών τους.
Αμέσως μετά, στρωθήκαν στις καθαρές, ακανόνιστες πλάκες της Βιβλιοθήκης και το παιχνίδι γνωριμίας με τα καινούργια βιβλία, αλλά, και το παιχνίδι δημιουργίας ενός συλλογικού παραμυθιού, με «τα ζάρια των ιστοριών», κράτησαν περισσότερο από δύο ώρες.
Η ευχαρίστηση τους ήταν τόσο μεγάλη, που οι θερμές παρακλήσεις τους, μας επέβαλαν την δεύτερη επίσκεψη.
Η δεύτερη επίσκεψη πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα, στις 13 Αυγούστου. Η συμμετοχή μεγάλωσε. 18 μικροί μας φίλοι, μας υποδέχτηκαν με ανοικονόμητο ενθουσιασμό. Έπαιξαν και χάρηκαν με τις όμορφες τεχνικές, που με το παιχνίδι οδηγούν στη μάθηση.
Ανταμοιβή μας, η αποτύπωση στην έκφραση των παιδιών, της βαθειάς εντύπωσης, που τα προξένησαν οι έξυπνες μέθοδοι μάθησης της future library, οι οποίες έχουν γεμίσει τις κυψελίδες της μνήμης, για το ταξίδι τους στους τόπους της χειμερινής τους διαμονής, αλλά και στο ισόβιο ταξίδι της ζωής.
Η έλξη του τοπίου την ημέρα. Το σούρουπο, το βύθισμα του ήλιου στα νερά της λίμνης της Καστοριάς. Και τη νύχτα, οι σκιές, πάνω από την «Κούλια» να ζωντανεύουν, μετά το τρίτο σπηλιώτικο τσιπουράκι, μνήμες αλλοτινές. Μας κράτησαν μαγνητισμένους σ’ όλο το ταξίδι της επιστροφής, από το αιώνιο χωριό.
Σίμος Ζαγκανίκας
