Η κάλυψη μέσα στις επόμενες εβδομάδες των καθυστερήσεων στην εφαρμογή του Προγράμματος Δημοσιονομικής Προσαρμογής είναι το μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης, η οποία καλείται να κάνει την υπέρβαση, διατηρώντας ταυτόχρονα τη χώρα στην ευρωζώνη και θέτοντας τις βάσεις για την έξοδο από την ύφεση.

Το μήνυμα «τρέξτε και εμείς θα σας στηρίξουμε», που μετέφερε στον πρωθυπουργό, Αντώνη Σαμαρά, ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ-Μανουέλ Μπαρόζο, επιβεβαιώνει τη διάχυτη άποψη που κυριαρχεί στις Βρυξέλλες ότι εκείνο που έχει πλέον ζωτική σημασία είναι η αποκατάσταση της αξιοπιστίας της Ελλάδας έναντι των εταίρων εκείνων που αποτελούν την πλειοψηφία και επιθυμούν την παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη.

Εάν η κυβέρνηση τηρήσει τις δεσμεύσεις και σε ορισμένες περιπτώσεις, κυρίως στις μεταρρυθμίσεις, βρεθεί και ένα βήμα μπροστά, τότε δεν έχει να φοβηθεί κανένα Ρέσλερ και κανένα Σόιμπλε, επισημαίνουν στη βελγική πρωτεύουσα.

Αλλωστε, ο βασικός λόγος που ήρθε ο κ. Μπαρόζο στην Αθήνα είναι το γεγονός ότι στη Γερμανία έχουν αυτήν την περίοδο το πάνω χέρι οι πολέμιοι της Ελλάδας, αυτοί που από την έναρξη της κρίσης μάς σπρώχνουν στην έξοδο από το ευρώ, και αν δεν το πέτυχαν μέχρι τώρα αυτό οφείλεται στην κακή συγκυρία που επικρατεί γι’ αυτούς στην ευρωζώνη και στον κίνδυνο ντόμινο εάν αποχωρήσει η χώρα μας.

Ωστόσο, τις τελευταίες εβδομάδες είναι κυρίαρχοι του παιχνιδιού προβάλλοντας το επιχείρημα ότι το ελληνικό πρόγραμμα έχει εκτροχιαστεί και η περίπτωση της χώρας είναι ανίατη και θα πρέπει να εγκαταλειφθεί. Ο πρόεδρος της Κομισιόν έκρινε σκόπιμο να προειδοποιήσει την κυβέρνηση και τους πολίτες πως εκείνο που διακυβεύεται πλέον είναι η παραμονή της χώρας στο ευρώ.

Η έλλειψη αξιοπιστίας που υπάρχει έναντι της χώρας μας δεν επιτρέπει ακόμη και στους παραδοσιακούς φίλους, όπως ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, να μας στηρίξουν γιατί δεν έχουν επιχειρήματα να αντιτείνουν στους πολεμίους της παραμονής της Ελλάδας στο ευρώ.

Αυτή η έλλειψη αξιοπιστίας προκαλεί και την καθυστέρηση στη λήψη απόφασης για την εκταμίευση της επόμενης δόσης. Οι εταίροι θα περιμένουν πρώτα να δουν αποτελέσματα από το μέτωπο των μεταρρυθμίσεων και των ιδιωτικοποιήσεων, να καλυφθεί δηλαδή ο χρόνος που χάθηκε την περίοδο των εκλογών, και μετά θα δώσουν το «πράσινο φως» για την επόμενη δόση.

Οπως επισημαίνουν στις Βρυξέλλες, η κυβέρνηση θα πρέπει να κάνει αυτό που της αναλογεί και στη συνέχεια θα κληθούν οι εταίροι να κάνουν τα βήματα που οφείλουν από την πλευρά τους. Φέρνουν, μάλιστα, για παράδειγμα το θέμα των αποκρατικοποιήσεων, επισημαίνοντας ότι η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει τη διαδικασία και, αν δεν υπάρξει ενδιαφέρον, τότε η συζήτηση και η απόδοση ευθυνών πάνε αλλού. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να δώσει εξηγήσεις ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Φίλιπ Ρέσλερ για την κινδυνολογία του, δεδομένου ότι όλο αυτό το διάστημα μας εμφανίζει με το ένα πόδι εκτός ευρωζώνης.

Εάν η κυβέρνηση τηρήσει τις δεσμεύσεις, τότε μπορεί να πάει στο Εurogroup και να θέσει τα ελληνικά αιτήματα, όπως την επιμήκυνση του χρόνου δημοσιονομικής προσαρμογής και, κυρίως, την τήρηση των υποσχέσεων που δόθηκαν στη χώρα μας στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Μπαρόζο για την ανάπτυξη.

Τηρώντας τις δεσμεύσεις, η κυβέρνηση μπορεί να ζητήσει από τους εταίρους περισσότερο χρόνο επικαλούμενη τη βαθιά ύφεση της οικονομίας, όπου η υποχώρηση του ΑΕΠ εκτιμάται ότι θα φτάσει φέτος το 7%, ποσοστό πρωτοφανές για χώρα που βρίσκεται σε περίοδο ειρήνης.

Τηρώντας τις δεσμεύσεις θα μπορεί να ζητήσει από τους εταίρους να υποχρεώσουν τον Γερμανό πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), Βέρνερ Χόιερ, να επιταχύνει την υλοποίηση των αποφάσεων για τη στήριξη των ΜΜΕ και την επανεκκίνηση των έργων στους μεγάλους οδικούς άξονες. Δεν μπορεί να μας κρατάει «ομήρους» ο κάθε Χόιερ, που τον έβαλε στην ΕΤΕπ το Βερολίνο για να κάνει τη ζωή δύσκολη όλων των χωρών με δημοσιονομικά προβλήματα, ισχυριζόμενος ότι η τράπεζα δεν μπορεί να αναλαμβάνει πιστωτικούς κινδύνους γιατί δήθεν κινδυνεύει να χάσει τη μέγιστη πιστοληπτική ικανότητα ΑΑΑ.

Με άλλα λόγια, τηρώντας τις υποχρεώσεις μας θα μπορέσουμε να διεκδικήσουμε και τότε είναι βέβαιο πως η χώρα μας δεν θα είναι μόνη της. Οι Γερμανοί έχουν εξαγριώσει με τη συμπεριφορά τους όλο το Νότο της ευρωζώνης. Οι Ισπανοί είναι έξαλλοι, όπως επίσης και οι Ιταλοί, γιατί βλέπουν ότι το Βερολίνο κάνει τα πάντα για να καθυστερήσει την εφαρμογή των αποφάσεων της τελευταίας Συνόδου Κορυφής, όπως αυτή που προβλέπει την παρέμβαση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) στη δευτερογενή αγορά ομολόγων. Ο ΕΜΣ δεν μπορεί να τεθεί σε λειτουργία γιατί έχουν γίνει προσφυγές στο συνταγματικό δικαστήριο της Γερμανίας, το οποίο θα αποφασίσει το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου.

Eμπλοκή της ΕΚΤ στα σενάρια για επιμήκυνση της προσαρμογής

Αναφορικά με το μείζον ελληνικό αίτημα που είναι η επιμήκυνση του χρόνου δημοσιονομικής προσαρμογής, στη βελγική πρωτεύουσα συζητούνται αρκετά σενάρια για το πώς θα καλυφθεί το πρόσθετο κόστος που συνεπάγεται. Με δεδομένο ότι ορισμένες χώρες, όπως η Φινλανδία και η Ολλανδία, θα είχαν πρόβλημα να πάρουν την έγκριση από τα Κοινοβούλιά τους για μια νέα στήριξη της Ελλάδας, ενώ το Βερολίνο είναι γενικά απρόθυμο, συζητούνται κι άλλες λύσεις για το πώς θα βρεθεί το ποσό αυτό, το οποίο μπορεί να φτάσει τα 20-25 δισ. ευρώ.

Μεταξύ των εναλλακτικών λύσεων που συζητούνται είναι να δεχθεί η ΕΚΤ να παραχωρήσει τα ελληνικά ομόλογα που αγόρασε στη δευτερογενή αγορά στην τιμή που τα πήρε και όχι στην πραγματική τους αξία. Σύμφωνα με μετριοπαθείς υπολογισμούς, η ΕΚΤ έχει αυτή τη στιγμή ελληνικά ομόλογα αξίας άνω των 50 δισ. ευρώ, τα οποία αγόρασε στο 70%-80% της αξίας τους. Εάν τα δώσει στην τιμή που τα πήρε, εξασφαλίζεται το μεγαλύτερο μέρος του κόστους της επιμήκυνσης.

Εξετάζεται επίσης να υποχρεωθούν να συμμετάσχουν στο «κούρεμα» και οι ιδιώτες που δεν το έκαναν την άνοιξη, οι οποίοι επίσης αντιπροσωπεύουν ένα αρκετά μεγάλο ποσό.

Το βέβαιο είναι πως θα υπάρξει διάθεση για εξεύρεση λύσεων. Βασική προϋπόθεση είναι να τηρήσουμε τις δεσμεύσεις μας, ώστε να δημιουργήσουμε το κατάλληλο κλίμα.

Νίκος Μπέλλος για τον Τύπο της Κυριακής