Η απαξίωση του ρατσιστικού λόγου
Υπάρχει μια λεπτή κόκκινη γραμμή μεταξύ της ποινικοποίησης του ρατσιστικού λόγου, που είναι ανεπίτρεπτη, και της απαξίωσής του, που είναι επιβεβλημένη. Εναν υβριστή δεν τον βάζεις φυλακή, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να τον κάνεις παρέα. Και οι ρατσιστές είναι υβριστές της ανθρώπινης ύπαρξης. Εχουν δικαίωμα να ομιλούν, αλλά και η κοινωνία έχει την υποχρέωση να τους απαξιώνει.
Ο αποκλεισμός της κ. Βούλας Παπαχρήστου από την Ελληνική Ολυμπιακή Αποστολή δεν ήταν ποινική καταδίκη. Το κράτος δεν χρησιμοποίησε νόμιμη βία για να τιμωρήσει κάποια ριζοσπαστική ή απρεπή άποψη. Αυτό που τιμώρησε η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή είναι η παραβίαση των κανόνων συμμετοχής στους Ολυμπιακούς. Θα μπορούσε να αποκλειστεί ακόμη και αν έλεγε «Ζήτω οι σταλινικές εκκαθαρίσεις εκατομμυρίων ανθρώπων που έγιναν για το χτίσιμο του σοσιαλισμού» · αν και δεν νομίζουμε ότι κάτι τέτοιο θα ξεσήκωνε την ίδια εγχώρια αντίδραση.
Η ποινικοποίηση, λοιπόν, του λόγου είναι μια βίαιη απάντηση του κράτους και γι’ αυτό ανεπίτρεπτη· στον λόγο δεν απαντάς με βία, έστω και νόμιμη. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι οφείλεις και να σιωπάς. Δεν μπορεί στο πλαίσιο ενός φιλελεύθερου καθωσπρεπισμού να προσπερνάς τον ρατσιστικό λόγο σαν να μη συμβαίνει τίποτε. Στον λόγο μίσους απαντάς με μη βίαιες πράξεις, ακόμη και με αποκλεισμούς. Μπορεί να σέβεσαι την ελευθερία του ρατσιστή να πει την ανοησία του, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα τον καλέσεις και σπίτι σου να συζητήσετε αν «οι μαύροι είναι υπάνθρωποι» ή «αν οι εβραίοι πρέπει να υπάρχουν».
Η μεγαλύτερη ανοησία που εκστομίζεται στον δημόσιο διάλογο -και κινδυνεύει να γίνει δόγμα- είναι το «σέβομαι τις απόψεις σας». Οχι! Η ελευθερία κάποιου να πει την άποψή του είναι σεβαστή, υπό την έννοια ότι δεν πρέπει διά της βίας να κατασταλεί. Οι απόψεις καθαυτές δεν είναι προς σεβασμό. Πρέπει να αντικρούονται αν είναι σοβαρές· να γελοιοποιούνται αν είναι γελοίες· να αποκλείονται διά της απαξίας αν είναι μισαλλόδοξες. Οπως η ελευθερία των ρατσιστών να μιλούν δεν σημαίνει και υποχρέωση των δημοσιογράφων να τους παρέχουν φιλόξενο βήμα για να διαδίδεται ο μισαλλόδοξος λόγος τους, τοιουτοτρόπως η πολιτεια δεν οφείλει να επιβραβεύει τους φορείς του, έστω διά της τιμητικής εκπροσώπησης της χώρας σε διεθνείς διοργανώσεις.
Ετσι, ο αποκλεισμός της κ. Βούλας Παπαχρήστου από την Ελληνική Ολυμπιακή Αποστολή δεν ήταν άσκηση λογοκρισίας. Ηταν εφαρμογή των κανονισμών που η αθλήτρια όφειλε να γνωρίζει και η έμπρακτη απαξίωση αυτών που πιστεύει και είπε. Ηταν μια «προσβλητική απάντηση» στα προσβλητικά -έστω για κάποιους ανθρώπους- λόγια που εκστόμισε.
Καθημερινή
