Το νερό είναι αναπαλλοτρίωτο δημόσιο αγαθό απαραίτητο για τη ζωή και δεν πρέπει να είναι πηγή κέρδους, ενώ η πρόσβαση στο νερό αποτελεί ένα θεμελιώδες και πανανθρώπινο δικαίωμα’. ‘H βιώσιμη διαχείριση του νερού είναι μια αναγκαιότητα για το περιβάλλον και την υγεία που παίζει σημαντικό και ρυθμιστικό ρόλο στον κύκλο του κλίματο’”, τονίζει μεταξύ άλλων η έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ για τα νερά που ψηφίστηκε την Τρίτη 3 Ιουλίου στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, με βάση πρόταση.
Οι δυο προαναφερόμενες θέσεις αποτελούν μέρος των συνολικά 17 τροποπολογιών από ένα σύνολο 26 που είχε καταθέσει ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων/ Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο κι έγιναν δεκτές και ενσωματώθηκαν στην έκθεση.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με την έκθεση αυτή καλεί την Επιτροπή και τα Κράτη Μέλη να εφαρμόσουν πιο αποτελεσματικά την Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά 2000/60, αλλά και να αναλάβουν επιπρόσθετα μέτρα για την καταπολέμηση της ρύπανσης από διάφορους παραγωγικούς τομείς. Καλεί, επίσης, για βελτίωση των υποδομών, καθώς και αποτελεσματική χρήση των υδάτων σε όλους τους τομείς.
Ο Νίκος Χρυσόγελος τοποθετήθηκε ως εισηγητής της Ομάδας των Πρασίνων κατά τη συζήτηση του σχεδίου έκθεσης, την Τετάρτη 25/4/2012, στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας κι Ασφάλειας Τροφίμων του Ευρωκοινοβουλίου (δείτε εδώ τη σχετική παρέμβαση), ενώ κατέθεσε σε συνεργασία με την S. Bellier γαλλίδα πράσινη ευρωβουλευτή 26 τροπολογίες, από τις οποίες εγκρίθηκαν 17 και ενσωματώθηκαν στην τελική έκθεση που ψηφίστηκε από την Ολομέλεια.
Οι πιο σημαντικές από αυτές που έγιναν δεκτές και ενσωματώθηκαν στην έκθεση αφορούσαν:
- στη σημασία της βιοποικιλότητας των γλυκών νερών,
- στην ενσωμάτωση της αρχής του οικοσυστήματος στη διαχείρισή του,
- στη σημασία της διαχείρισης της ζήτησης των υδάτων,
- στην ανάγκη να σεβαστούμε τα χρονοδιαγράμματα της Οδηγίας Πλαίσιο για να επιτύχουμε καλή ποιότητα των υδάτων μέχρι το 2015,
- στην ανάγκη να περιοριστεί η χρήση πλαστικών μπουκαλιών για ύδρευση,
- στην πρόσκληση να προχωρήσει η νομοθεσία για να καλυφθούν κενά που υπάρχουν σε ειδικούς τομείς και δραστηριότητες σε σχέση με τα νερά,
- στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων μείωσης της σπατάλης ενέργειας μέσω της αποτελεσματικής χρήσης του νερού,
- στην ανάγκη να υπάρξει κανονιστικό πλαίσιο από την Κομισιόν για την αποδοτικότητα ως προς το νερό των συσκευών για οικιακή και αγροτική χρήση,
- στην ανάγκη να αναθεωρηθούν όσες επιχορηγήσεις είναι τελικά επιβλαβής για την προστασία και βιώσιμη διαχείριση των νερών,
- στην ανάπτυξη οικονομικών εργαλείων που θα διασφαλίσουν τη βιώσιμη χρήση των υδατικών αποθεμάτων.
Επίσης, έγινε δεκτή η πρότασή του – κοινή πρόταση κι άλλων ευρωβουλευτών – για ενίσχυση των ικανοτήτων των περιφερειακών αρχών καθώς και των θεσμών διαχείρισης σε επίπεδο υδρολογικής λεκάνης βελτιώνοντας παράλληλα τη πληροφόρηση και την ευαισθητοποίηση των γεωργών και των τελικών χρηστών.
Τροπολογίες των πράσινων ανέδειξαν, επίσης, τους κινδύνους που ενέχει η εκμετάλλευση σχιστολιθικού φυσικού αερίου και την ανάγκη για ενδελεχή εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και λήψη δεδομένων βάσης για τα νερά πριν την παραχώρηση οποιασδήποτε άδειας.
Δεν στηρίχθηκαν από την πλειοψηφία των ευρωβουλευτών οι τροπολογίες των πράσινων που τόνιζαν τις πιέσεις που υπάρχουν στην βιοποικιλότητα των γλυκών νερών, που καταδίκαζαν τις αδικαιολόγητες καθυστερήσεις και αναβολές στην εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο από διάφορα Κράτη Μέλη, αλλά και τόνιζαν την ανάγκη για λήψη πρόσθετων μέτρων για τη καταπολέμηση της ρύπανσης από τη γεωργία και τα φάρμακα. Επίσης, δεν συμπεριλήφθηκε η τροπολογία των πράσινων για αποτροπή δημιουργίας νέων υδροηλεκτρικών φραγμάτων και η προστασία της ελεύθερης ροής των ποταμών, η ανάδειξη της υπερκατανάλωσης νερού από την πυρηνική βιομηχανία για τη παραγωγή ρεύματος, αλλά και η ανάγκη για υιοθέτηση μιας Οδηγίας για τα εδάφη που θα συμβάλλει επίσης και στη καλύτερη προστασία των υδάτων.
Η Έκθεση αναγνωρίζει τους σημαντικούς κινδύνους για τα ύδατα (επιφανειακά και υπόγεια), που ενέχει η εξερεύνηση και η εκμετάλλευση σχιστολιθικού φυσικού αερίου. Σε αυτό το πλαίσιο καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και η λήψη δεδομένων βάσης για τα επιφανειακά ύδατα θα πραγματοποιηθούν πριν από την αδειοδότηση σχετικών έργων.
Ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων και σκιώδης εισηγητής της έκθεσης δήλωσε σχετικά:
‘Η Ευρωπαϊκή Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά αν και αποτελεί ένα εξαιρετικό εργαλείο για τη βιώσιμη διαχείριση των υδατικών πόρων, αντιμετωπίζει μια σειρά προβλημάτων εφαρμογής και διασύνδεσης με άλλες τομεακές πολιτικές με αποτέλεσμα να μην έχει φέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Οι εξαιρέσεις και οι αναβολές συγκεκριμένων μέτρων μέχρι το 2027 από τα Κράτη Μέλη έχουν γίνει συνηθισμένη πρακτική, ενώ σε πολλές χώρες υπάρχουν πολύ χαμηλές περιβαλλοντικές προσδοκίες σε ότι αφορά τον δεύτερο και τρίτο κύκλο εφαρμογής των σχεδίων διαχείρισης σε επίπεδο υδρολογικής λεκάνης. Η έμφαση στα θέματα διαχείρισης νερού πρέπει να δίνεται: α) στη μείωση της σπατάλης, β) στην επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των νερών μετά από επεξεργασία, και γ) στη χρήση των νερών της βροχής.
Η Έκθεση καλεί την Κομισιόν να δώσει μεγάλη έμφαση στην εκπλήρωση των υποχρεώσεων που έχουν τα Κράτη Μέλη για την εφαρμογή της νομοθεσίας αντί να αποδέχεται καθυστερήσεις και εξαιρέσεις στην εφαρμογή. Χάρη και στις τροπολογίες που καταθέσαμε οι Πράσινοι το Ευρωκοινοβούλιο δεν έκανε δεκτή την προσπάθεια ορισμένων κρατών μελών κι άλλων παραγόντων να αποδυναμωθεί η εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Νερά και να μετατεθούν οι στόχοι της για αργότερα.
Η διασύνδεση της WFD με άλλες τομεακές πολιτικές για τη γεωργία, την ενέργεια, τις μεταφορές, τη βιομηχανία, τις πόλεις και τη προστασία της βιοποικιλότητας βρίσκεται ακόμα σε πρώιμα στάδια και πρέπει να βελτιωθεί σημαντικά και το συντομότερο και έγινε δεκτή πρότασή μας για νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες σε τομείς και δραστηριότητες που σχετίζονται με το νερό. Η ρύπανση και η υπεράντληση από την εντατική γεωργία είναι ένα πρόβλημα που δεν έχει αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά στις περισσότερες χώρες, ενώ σημαντικές εξακολουθούν να είναι οι πιέσεις από τον μαζικό τουρισμό και τα γήπεδα γκολφ σε άνυδρες περιοχές, από την εξορυκτική βιομηχανία και ιδιαίτερα από τα σχέδια εξόρυξης αερίου, καθώς και από την παραγωγή ενέργειας. Δεν υπάρχει επίσης καμία αναφορά στις επιπτώσεις από την υπερβολική σήμερα ανάπτυξη φραγμάτων.
Η ολοκληρωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων (μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση του νερού) είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία για να βελτιώσουμε όχι μόνο τις περιβαλλοντικές μας επιδόσεις αλλά και για να μειώσουμε την κατανάλωση ενέργειας (η προμήθεια, επεξεργασία και διανομή νερού συντελεί σε υψηλή κατανάλωση ενέργειας), να δημιουργήσουμε θέσεις εργασίας σε καινοτόμους αλλά και παραδοσιακούς τομείς σε όλον τον κύκλο του νερού και να πετύχουμε δίκαιες τιμές αλλά κι ανάκτηση του κόστους του νερού.
Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι η αποτελεσματική χρήση των οικονομικών μέτρων και εργαλείων, ιδιαίτερα σε μια εποχή λιτότητας και περιοριστικών πολιτικών, μπορεί να βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων για επαρκή και καλή ποιότητα των νερών σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Προς το παρόν δεν έχουν εφαρμοστεί αποτελεσματικά τα οικονομικά του νερού. Οι Ευρωπαϊκοί και εθνικοί πόροι συμβάλουν προς το παρόν πολύ λίγο στην εφαρμογή της ΟΠΥ αλλά και στην πράσινη καινοτομία σε θέματα νερού.
Η επίτευξη των στόχων για επαρκή ποσότητα και καλή ποιότητα νερών μέχρι το 2015 για την κάλυψη των αναγκών των ανθρώπινων κοινωνιών αλλά και των οικοσυστημάτων δεν πρέπει να εγκαταλειφθεί’.
