Η κυριαρχία των στελεχών της ΝΔ και οι προσθήκες τεχνοκρατών που προτάθηκαν από ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ διαμόρφωσαν τη χημεία του 39μελούς σχήματος – Βέτο Κουβέλη για Βορίδη και για να μην πάει ο Αθανασίου στο Δικαιοσύνης
Αν ένας Αρειανός προσγειωνόταν χθες στον κήπο του Προεδρικού Μεγάρου κι έβλεπε να περνούν μπροστά του οι υπουργοί της νέας κυβέρνησης που πήγαιναν να ορκιστούν, θα πίστευε ότι η ΝΔ κέρδισε τις εκλογές και μάλιστα πήρε αυτοδυναμία. Μέσα στα μαύρα κοστούμια τους παρήλασαν όλοι εκείνοι που από τομεάρχες της Συγγρού έγιναν υπουργοί. Οχι σε μια νύχτα, αλλά σε τέσσερις ημέρες και έπειτα από μια τελική σύσκεψη δυόμισι ωρών μεταξύ του Αντώνη Σαμαρά, του Βαγγέλη Βενιζέλου και του Φώτη Κουβέλη. Δηλαδή, των εταίρων της τρικομματικής συγκυβέρνησης.
Στην πραγματικότητα, η φυσιογνωμία της κυβέρνησης μοιάζει αρκετά με όσα είχε στο μυαλό του ο Αντώνης Σαμαράς τον Μάρτιο, πολύ πριν από τις αλλεπάλληλες εκλογές της 6ης Μαΐου και της 17ης Ιουνίου που είδαν το ποσοστό της ΝΔ να πέφτει στο 18% και να ξανανεβαίνει στο 29%.
Οπως πάντα στην πολιτική μετρούν οι επιθυμίες. Με αυτές ως κριτήριο μπορούμε εύκολα σχετικά να αποκρυπτογραφήσουμε το πώς φθάσαμε στην κυβέρνηση που ορκίστηκε χθες.
ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ. Ο Σαμαράς ήθελε να είναι Πρωθυπουργός. Δεν βρήκε κανένα εμπόδιο στον δρόμο προς το Μέγαρο Μαξίμου. Ο Βενιζέλος όχι μόνο δεν ήθελε να είναι ο ίδιος στην κυβέρνηση, αλλά επιθυμούσε το ΠΑΣΟΚ να έχει απόσταση ασφαλείας από αυτήν. Δηλαδή, να μη μετέχουν στη σύνθεσή της αναγνωρίσιμα στελέχη της. Κι αυτός το πέτυχε, παρά τη σύγκρουση με τους Ανδρέα Λοβέρδο και Μιχάλη Χρυσοχοΐδη. Οσο για τον Κουβέλη, αυτός ήθελε – δεν ήθελε, ήξερε ότι δεν είχε επιλογή να μη στηρίξει την κυβέρνηση. Η δέσμευση ότι δεν θα μείνει η χώρα ακυβέρνητη ήταν το βασικό προεκλογικό του μήνυμα στις 18 Ιουνίου. Η ΔΗΜΑΡ τήρησε τη δέσμευσή της, αντιλαμβανόμενη τον ρόλο της ως εκφραστή αρνησικυρίας.
Πράγματι ο Κουβέλης έβαλε βέτο στην υπουργοποίηση του Μάκη Βορίδη, καθώς και στις ιδέες για τοποθέτηση του πρώην δικαστικού και νυν βουλευτή Επικρατείας Χαράλαμπου Αθανασίου στο Δικαιοσύνης. Τελικά αυτός βρήκε θέση ως αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών. Η ΔΗΜΑΡ έδωσε επίσης δύο επώνυμα πρόσωπα προερχόμενα από τους κύκλους της, τους Αντώνη Μανιτάκη και Αντώνη Ρουπακιώτη, στη σύνθεση της κυβέρνησης. Ελαβαν τα χαρτοφυλάκια Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Δικαιοσύνης.
Οπως η φύση έτσι και η πολιτική δεν αγαπά το κενό. Η απροθυμία της Ιπποκράτους να δώσει στελέχη, αλλά και ο περιορισμένος ρόλος που επιφύλαξε ο Κουβέλης για τον εαυτό του, δημιούργησαν ελεύθερο χώρο. Το πρότυπο της κυβέρνησης Μόντι, η έξωθεν – από Ευρώπη μεριά – καλή μαρτυρία για την παρένθεση Παπαδήμου, αλλά και τα οξυμμένα προβλήματα της χώρας δημιούργησαν ένα κλίμα υπέρ των τεχνοκρατών. Αυτό ενσαρκώθηκε στην ολίγον ασκητική φιγούρα του Βασίλη Ράπανου που από πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας εμφανίστηκε να αναλαμβάνει το χαρτοφυλάκιο Οικονομικών και μάλιστα από προχθές. Την ίδια ώρα ακουγόταν έντονα το ενδεχόμενο παραμονής του Γιάννη Στουρνάρα στο υπουργείο Ανάπτυξης, αλλά και του Γιώργου Ζανιά στην οδό Νίκης. Προς στιγμήν δημιουργήθηκε η απίθανη εντύπωση ότι ο Σαμαράς ως Πρωθυπουργός θα πλαισιωθεί από ανθρώπους του Σημίτη και μάλιστα στο πιο κρίσιμο κομμάτι της κυβέρνησής του – στο οικονομικό επιτελείο.
ΤΟ ΞΕΚΑΘΑΡΙΣΜΑ. Οι εντυπώσεις συνήθως δεν κρατούν. O Ζανιάς πήγε χθες στο Eurogroup ώστε να μην υπάρξει κενό. Δεν επιθυμεί όμως να παραμείνει στη Νίκης. Είναι κάτι που βολεύει το ΠΑΣΟΚ, όπου δεν επιθυμούσαν να συνεχίσει στην κυβέρνηση Σαμαρά κάποιος που είχε ταυτισθεί με τη διακυβέρνηση Παπανδρέου στα οικονομικά. Η Ιπποκράτους δίνει στήριξη στη ΝΔ, αλλά αυτή είναι περιορισμένης ευθύνης.
Το Ανάπτυξης αλλά και το Υποδομών πήγαν τελικά στον Κωστή Χατζηδάκη που είναι ο υπερ-υπουργός αυτής της κυβέρνησης. Η αλήθεια είναι ότι είχε ξεχωρίσει από τους σαραντάρηδες της ΝΔ πρώτα ως υπουργός Μεταφορών και μετά ως υπουργός Ανάπτυξης το 2007-2009. Στη φάση αυτή εκδηλώθηκαν οι επιθυμίες των μεγάλων και των μικρών στελεχών της Συγγρού. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, τόσο ο Δημήτρης Αβραμόπουλος όσο και ο Πάνος Παναγιωτόπουλος πάτησαν πόδι και πήραν αυτό που ήθελαν – δηλαδή τα χαρτοφυλάκια Εξωτερικών και Αμυνας. Ακόμη και για τον Κώστα Τζαβάρα, που είχε μεταπειστεί τελευταία στιγμή στις 14 Φεβρουαρίου να μη συμμετάσχει στην ανταρσία Ζώη – Μαρκόπουλου, βρέθηκε θέση αναπληρωτή πλάι στον Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλο που ανέλαβε το ενοποιημένο χαρτοφυλάκιο Παιδείας και Πολιτισμού.
Κάπου εκεί δημιουργήθηκαν συνθήκες ολικής επαναφοράς ενός κυβερνητικού σχήματος με σφραγίδα ΝΔ. Χαρτοφυλάκια πήραν οι πάντες, με εξαίρεση τον Αρη Σπηλιωτόπουλο και τον Προκόπη Παυλόπουλο. Η κατανομή αφορά μεγάλα και κρίσιμα υπουργεία όπως το Υγείας που πήγε στον Ανδρέα Λυκουρέντζο και το Εργασίας που πήγε στον Γιάννη Βρούτση. Ο Βρούτσης και ο υφυπουργός Νίκος Νικολόπουλος θα πρέπει να αντιμετωπίσουν μαζί με την τρόικα το φλέγον ζήτημα της κατάρρευσης των ασφαλιστικών ταμείων.
Σε άλλες περιπτώσεις, βλέπουμε να επιστρέφουν πρόσωπα που αναδύθηκαν στην επιφάνεια στη φάση της διακυβέρνησης Καραμανλή. Ας πούμε το χαρτοφυλάκιο Προστασίας του Πολίτη – που έχει την εγκληματικότητα και τη λαθρομετανάστευση – πηγαίνει στον Νίκο Δένδια, που είχε το Δικαιοσύνης το 2009. Ο Ευριπίδης Στυλιανίδης επιστρέφει ως υπουργός Εσωτερικών. Αξιοσημείωτο είναι ότι σε μια κυβέρνηση με ισχυρό νεοδημοκρατικό άρωμα δεν αναλαμβάνει κυβερνητικός εκπρόσωπος ο Γιάννης Μιχελάκης αλλά ο Σίμος Κεδίκογλου. Είναι η απόλυτη αντιστροφή του 2009 όταν κοντά στον Σαμαρά ήταν ο άλλος ευβοιώτης βουλευτής της ΝΔ, δηλαδή ο Κώστας Μαρκόπουλος.
Η ΕΞΑΙΡΕΣΗ. Αντίστιξη στα μαύρα ανδρικά κοστούμια της ΝΔ ήταν η λευκοντυμένη Ολγα Κεφαλογιάννη που αναλαμβάνει το υπουργείο Τουρισμού, το οποίο θα ανασυσταθεί. Η μοναδική άλλη γυναικεία παρουσία είναι η υφυπουργός Υγείας Φωτεινή Σκοπούλη, καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, που προέρχεται από τη ΔΗΜΑΡ.
Τεχνοκρατικές παρουσίες η κυβέρνηση Σαμαρά πάντως έχει. Επισημαίνονται σε επίπεδο υφυπουργών με κρίσιμες αρμοδιότητες. Ο Γιώργος Μαυραγάνης που αναλαμβάνει υφυπουργός Οικονομικών προέρχεται από την KPMG. Τον είχε προτείνει η ΝΔ για τη θέση του Γιάννη Καπελέρη, όταν αυτός αποχώρησε από τη θέση του γενικού γραμματέα, αλλά ο τότε υπουργός Οικονομικών Βαγγέλης Βενιζέλος δεν τον δέχθηκε. Από τη ΔΕΠΑ – επί διακυβέρνησης Καραμανλή – προέρχεται ο Ασημάκης Παπαγεωργίου. Ηταν στην ομάδα που πήγε με τον Σαμαρά στη Μόσχα – όπου έγινε συνάντηση και με την Γκαζπρόμ – και αναλαμβάνει τα θέματα Ενέργειας ως υφυπουργός Περιβάλλοντος. Τεχνοκράτης Βρυξελλών είναι ο υφυπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Κούρκουλας, ενώ από τον χώρο του εφοπλισμού προέρχεται ο Γιώργος Βερνίκος που πάει υφυπουργός του Κωστή Μουσουρούλη στο υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου.
Ως γνωστόν, ελληνική κυβέρνηση χωρίς καθηγητές πανεπιστημίου δεν γίνεται. Υπουργός Περιβάλλοντος αναλαμβάνει ο καθηγητής Χαρτογραφίας και Γεωδαισίας του Αριστοτελείου Ευάγγελος Λιβιεράτος. Αναπληρωτής του αρνήθηκε να πάει ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης είναι ο επίσης καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Αθανάσιος Τσαυτάρης. Αμφότεροι είναι προτάσεις του ΠΑΣΟΚ.
Ούτως ή άλλως, μπορεί να μην τα έχουμε δει όλα βλέποντας το κυβερνητικό σχήμα. Κορυφαία πηγή της ΝΔ έλεγε ότι δεν αποκλείεται η Επιτροπή Μεϊμαράκη – Λαζαρίδη, Σκανδαλίδη – Αγγελούδη, Χατζησωκράτη – Παπαθανασίου που ετοίμασε το προγραμματικό κείμενο της τριμερούς διακυβέρνησης να μη διαλυθεί. Αλλά να παραμείνει ενεργή ως όργανο υψηλής συνεννόησης ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ σε επιμέρους θέματα πολιτικής που μπορεί να προκύψουν.
