Οι κάλπες που κλείνουν στις 7 το απόγευμα θα κρίνουν την πορεία της χώρας τους κρίσιμους μήνες που έρχονται, την εφαρμογή του Μνημονίου όπως απαιτούν οι δανειστές, αλλά και την παραμονή μας στο ευρώ. Το iefimerida.gr παρουσιάζει τα επικρατέστερα σενάρια, με βάση τις μυστικές δημοσκοπήσεις της τελευταίας εβδομάδας.
Η κατάσταση που θα προκύψει από τη σημερινή εκλογική διαδικασία θα είναι σε κάθε περίπτωση πρωτόγνωρη για τα κοινοβουλευτικά χρονικά της Ελλάδας, καθώς θα είναι η πρώτη φορά που η κάλπη δεν θα «βγάλει» εντολή για μονοκομματική κυβέρνηση. Η Νέα Δημοκρατία, αν επαληθευτούν οι δημοσκοπήσεις, μπορεί να βγει πρώτη αλλά δεν θα έχει σε καμία περίπτωση ποσοστό αυτοδυναμίας. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που το ΠΑΣΟΚ του Ευάγγελου Βενιζέλου καταφέρει να ανατρέψει τα προγνωστικά. Με αυτό το δεδομένο, το κρίσιμο ερώτημα που αναδύεται είναι η κυβερνησιμότητα της χώρας, από ποιον και προς ποια κατεύθυνση, ειδικά αν τα κόμματα που λένε καθαρό «όχι» στο Μνημόνιο, το λεγόμενο «αντιμνημονιακό τόξο», ξεπεράσουν το 50% αθροιστικά.
Υπό αυτό το πρίσμα, τα σενάρια που υπάρχουν για το «αύριο» είναι πολλά. Στην πραγματικότητα κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα τι μέλλει γενέσθαι. Το πολιτικό σκηνικό θα είναι σίγουρα πολυκερματισμένο, τόσο στην Κεντροδεξιά όσο και στην Κεντροαριστερά, με τα δύο κόμματα που εκπροσωπούσαν τον δικομματισμό να εισπράττουν όλη την αποδοκιμασία για τις πολιτικές των δύο Μνημονίων και την σκληρή λιτότητα επί δικαίων και αδίκων. Άτυπος «νικητής» στις κρυφές δημοσκοπήσεις φαίνεται πως θα είναι ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς με τον Αλέξη Τσίπρα να βλέπει τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ να φτάνουν για πρώτη φορά σε διψήφιο ποσοστό, με μεγάλη πιθανότητα να αναδειχθεί τρίτο κόμμα πάνω και από το ΚΚΕ. Παράλληλα, όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μια σημαντική άνοδο της Ακροδεξιάς, που εκφράζεται από τη Χρυσή Αυγή, παράγοντας που θα επιτείνει το εκρηκτικό τοπίο το οποίο θα διαμορφωθεί εντός και εκτός Βουλής από τη Δευτέρα.
Σενάριο 1ο: Μικρή διαφορά ΝΔ-ΠΑΣΟΚ
Σε αυτό το σενάριο, που φαίνεται αρκετά πιθανό, το ερώτημα είναι ποιο θα είναι το συνολικό ποσοστό των δύο κομμάτων και πόσο μικρή θα είναι η διαφορά του Αντώνη Σαμαρά από τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Αν η διαφορά είναι κάτω από 5%, και φτάσει στο 3% όπως πιστεύουν στην Ιπποκράτους, τότε πολύ δύσκολα ο πρόεδρος της ΝΔ θα μπορέσει να θριαμβολογήσει. Ο Αντώνης Σαμαράς θα έχει να αντιμετωπίσει την εσωκομματική γκρίνια από τα χαμηλά ποσοστά, ενώ θεωρείται σίγουρο ότι θα αναγκαστεί να συνομιλήσει επί ίσοις όροις με τον Ευάγγελο Βενιζέλο.
Για το ΠΑΣΟΚ, αυτό είναι το βέλτιστο σενάριο, καθώς μετά από δυόμιση καταστροφικά χρόνια στην εξουσία, και με το κόμμα να εισπράττει όλη σχεδόν την ευθύνη για τις πολιτικές που ακολουθήθηκαν, ο Ευάγγελος Βενιζέλος θα έχει καταφέρει το ακατόρθωτο. Να κρατήσει το κόμμα που ανέλαβε πριν δύο μήνες σε θέση που θα του επιτρέπει να συνδιαμορφώνει τις εξελίξεις. Αν επιπλέον, το ΠΑΣΟΚ ξεπεράσει το 20%, τότε το επίτευγμα θα πιστωθεί εξολοκλήρου στον Ευάγγελο Βενιζέλο, που θα μπορεί πλέον να ελέγξει απόλυτα το κόμμα.
Σε ένα τέτοιο σενάριο, όπου ο Αντώνης Σαμαράς δεν θα μπορέσει να διεκδικήσει την πρωθυπουργία, υπάρχουν τρεις υποπεριπτώσεις, ανάλογα με το συσχετισμό δυνάμεων του διπόλου υπέρ ή κατά του Μνημονίου και ανάλογα με την τακτική των δύο μεγάλων κομμάτων:
- Συγκυβέρνηση με πρωθυπουργό κοινής αποδοχής. Αν το ποσοστό ΝΔ-ΠΑΣΟΚ πλησιάζει το 50% και ο Αντώνης Σαμαράς βάλει νερό στο κρασί του, τότε είναι πολύ πιθανό ο Λουκάς Παπαδήμος να παραμείνει στη θέση του, εκτός κι αν ο πρόεδρος της ΝΔ ζητήσει να ηγηθεί κάποιος από τον δικό του ιδεολογικό χώρο. Μια τέτοια συγκυβέρνηση, που είναι πολύ πιθανή, μπορεί να διατηρηθεί μέχρι τη στιγμή που ο Αντώνης Σαμαράς κρίνει σκόπιμο να οδηγήσει την χώρα σε νέα εκλογική μάχη, όταν π.χ. κρίνει ότι μπορεί να διεκδικήσει μια δεύτερη ευκαιρία να γίνει πρωθυπουργός.
- Πρωθυπουργός με κεντροαριστερές καταβολές: Αν τα λεγόμενα κόμματα που δεν λένε όχι στο Μνημόνιο είναι κοντά στο 50%, η διαφορά ΝΔ-ΠΑΣΟΚ είναι πολύ μικρή και το ΠΑΣΟΚ πάνω από το 20%, τότε ο Ευάγγελος Βενιζέλος μπορεί να αντιπροτείνει ονόματα της Κεντροαριστεράς, ενώ θα απευθυνθεί γενικότερα προς τα κόμματα της Αριστεράς και ιδιαίτερα προς τον Φώτη Κουβέλη, ζητώντας τη συμμετοχή του στη νέα κυβέρνηση, ώστε το βάρος της κυβέρνησης συνεργασίας να είναι πιο κεντροαριστερό.
- Προσωρινή κυβέρνηση και νέες εκλογές: Αυτό το σενάριο μπορεί να γίνει πραγματικότητα αν η κάλπη βγάλει ισχυρή αποδοκιμασία των κομμάτων που υποστηρίζουν το Μνημόνιο. Πρόκειται για το σενάριο του χάους, όπου τα ποσοστά των δύο μεγάλων κομμάτων δεν θα ξεπεράσουν το 40-45%. και τα αντιμνημονιακά κόμματα (ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, ΔΗΜΑΡ, Ανεξάρτητοι Έλληνες, Χρυσή Αυγή, ΑΝΤΑΡΣΥΑ, κοκ) θα φτάσουν ή ξεπεράσουν το 60%. Σε αυτήν την περίπτωση, θα είναι πολύ δύσκολο να σχηματιστεί κυβέρνηση που θα εφαρμόσει το Μνημόνιο, πράγμα που απεύχονται εμμέσως πλην σαφώς οι δανειστές μας, και η πολιτική εκκρεμότητα θα παραταθεί. Το σενάριο αυτό μπορεί να συμβεί και αν ο Αντώνης Σαμαράς επιμείνει για διεξαγωγή νέων εκλογών…
Σενάριο 2ο: Μεγάλη διαφορά ΝΔ-ΠΑΣΟΚ
Αυτό το σενάριο μπορεί να γίνει πραγματικότητα αν η κάλπη δώσει στη Νέα Δημοκρατία διαφορά πάνω από 5 μονάδες από το ΠΑΣΟΚ. Σε αυτήν την περίπτωση όσο μεγαλύτερη είναι η διαφορά και όσο πιο κοντά στο 30% είναι το κόμμα του Αντώνη Σαμαρά, τόσο πιο άνετα θα αισθανθεί ο πρόεδρος της ΝΔ για να μιλήσει για καθαρή νίκη και να ζητήσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Παράλληλα, θα μπορέσει πιο εύκολα να ελέγξει τις αντιδράσεις στο εσωτερικό του κόμματος, καθώς το κόμμα θα έχει πέσει κάτω και από το ποσοστό του Καραμανλή το 2009.
Σε αυτήν την περίπτωση, το πιθανότερο είναι ότι ο Ευάγγελος Βενιζέλος θα δώσει ψήφο ανοχής στη νέα κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Σαμαρά. Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύει το «Εθνος της Κυριακής», ο πρόεδρος της ΝΔ έχει στο συρτάρι του ένα πρόγραμμα 20 σημείων, στη βάση του οποίου θα επιζητήσει από τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ να συμφωνήσει. Το πρόγραμμα αυτό περιλαμβάνει βασικά θέματα που ανέδειξε η Νέα Δημοκρατία, προεκλογικά, όπως η κατάργηση του νόμου Ραγκούση για τους μετανάστες, η επαναφορά επιδομάτων στους πολύτεκνους, η εφαρμογή του νέου φορολογικού συστήματος και η στήριξη των χαμηλοσυνταξιούχων. Βάζοντας ένα τέτοιο πρόγραμμα ως αναγκαία βάση για την ψήφο ανοχής, ο Αντώνης Σαμαράς θα επιχειρήσει παράλληλα να προλάβει τις εξελίξεις και να επιρρίψει στο ΠΑΣΟΚ την αστάθεια και την εκ νέου προσφυγή στις κάλπες, αν χρειαστεί.
Στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ, μια μεγάλη διαφορά από τη Νέα Δημοκρατία και ένα ποσοστό κάτω του 20%, είναι βέβαιο ότι θα ανοίξει τους ασκούς του Αιόλου, με το μέλλον άδηλο, καθώς θα υπάρχουν ήδη δύο κόμματα (ΔΗΜΑΡ και Κοινωνική Συμφωνία) που αυξάνουν τις φυγόκεντρες δυνάμεις από το ΠΑΣΟΚ. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος πιθανότητα θα συγκαλέσει Εθνικό Συμβούλιο για να επιβεβαιώσει ότι ελέγχει το κόμμα, ενώ δεν θα μετάσχει με κανένα στέλεχος του κινήματος στην κυβέρνηση Σαμαρά, ελπίζοντας για γρήγορη φθορά του λόγω των πολιτικών του δεύτερου Μνημονίου που θα αναγκαστεί να εφαρμόσει. Το τι θα γίνει ακριβώς, θα εξαρτηθεί βέβαια από το τελικό ποσοστό του ΠΑΣΟΚ, το πόσο μακρυά θα είναι από τον ΣΥΡΙΖΑ που θα καταλάβει πιθανότατα την τρίτη θέση, και το άθροισμα του δικομματισμού αλλά και των αντιμνημονιακών δυνάμεων. Μια κατρακύλα του ΠΑΣΟΚ σε ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά, με τον Αλέξη Τσίπρα να του αμφισβητεί ακόμα και τη δεύτερη θέση, θα οδηγήσει σίγουρα σε εξελίξεις…
Σενάριο 3ο: Το ΠΑΣΟΚ πρώτο κόμμα
Ακούγεται σενάριο επιστημονικής φαντασίας, αλλά στην Ιπποκράτους πιστεύουν ότι το ΠΑΣΟΚ μπορεί να ανατρέψει στην κάλπη τις τελευταίες δημοσκοπήσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας.
Πρόκειται για το σενάριο της «μεγάλης ανατροπής», με το ΠΑΣΟΚ να βγαίνει πρώτο κόμμα έστω και με οριακή διαφορά από τη Νέα Δημοκρατία. Σε μια τέτοια περίπτωση, ο Ευάγγελος Βενιζέλος θα μιλήσει το βράδυ στο Ζάππειο για νίκη και επιβράβευση της πολιτικής του, θα πιστωθεί προσωπικά το αποτέλεσμα και θα είναι απόλυτος κυρίαρχος στο κόμμα.
Σε αυτήν την περίπτωση, με τον αέρα των 50 εδρών του εκλογικού νόμου, ο Ευάγγελος Βενιζέλος θα πάρει την διερευνητική εντολή και θα επιδιώξει τον σχηματισμό μιας κυβέρνησης συνεργασίας με κεντροαριστερά στοιχεία και τον ίδιο πρωθυπουργό. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, είναι βέβαιο ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ θα ρίξει γέφυρες τόσο στο τμήμα της Αριστεράς που δεν λέει κάθετο «όχι» στο Μνημόνιο (δυνάμεις της ΔΗΜ.ΑΡ. και του Συνασπισμού που δεν είναι υπέρ της εξόδου από το ευρώ), ενώ θα επιδιώξει τη συνεννόηση με τα κόμματα του λεγόμενου «μνημονιακού τόξου», όπως η Δημοκρατική Συμμαχία της Ντόρας Μπακογιάννη και η Δράση του Στέφανου Μάνου, ακόμα κι αν έχουν θα μείνουν εκτός Βουλής. Στόχος του θα είναι να συγκροτήσει μια κυβέρνηση μακράς πνοής που θα βγάλει, όπως έχει υποσχεθεί τη χώρα από το Μνημόνι σε τρία χρόνια.
Παράλληλα, μια πρωτιά του ΠΑΣΟΚ σήμερα θα είναι ο εφιάλτης της Νέας Δημοκρατίας καθώς θα αφαιρέσει από τον Αντώνη Σαμαρά κάθε δυνατότητα αντίδρασης. Ο πρόεδρος της ΝΔ θα βρεθεί πιθανότατα προ τετελεσμένων γεγονότων. Από τη μία θα είναι σχεδόν υποχρεωμένος να μετάσχει σε συγκυβέρνηση όπου τον πρώτο λόγο θα έχει το ΠΑΣΟΚ. Από την άλλη, η αμφισβήτηση στο πρόσωπό του, και στην τακτική που ακολούθησε από το 2009, θα είναι οξεία και το πιθανότερο είναι ότι θα εξαναγκαστεί σε παραίτηση. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, είναι πολύ πιθανό στελέχη της Νέας Δημοκρατίας να ζητήσουν την επιστροφή του Κώστα Καραμανλή στην προεδρία προκειμένου να ενώσει τα σκορπισμένα κομμάτια της Κεντροδεξιάς και ιδιαίτερα εκείνα που πιθανότατα θα μείνουν εκτός Βουλής (Μπακογιάννη, Καρατζαφέρης, κλπ).
