Απάντηση στο έγγραφο του Περιφερειάρχη Δυτικής Μακεδονίας Γιώργου Δακή σχετικά με την πώληση λιγνιτικών μονάδων παραγωγής ισχύος, ιδιοκτησίας της Δημόσιας επιχείρησης Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ Α.Ε.) απέστειλε ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Joakuin Almunia.

Το ακριβές περιεχόμενο του εγγράφου μεταφρασμένο από την αγγλική έχει ως εξής:

JOAQUIN  ALMUNIA

ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

Βρυξέλλες, 1 Μαρτίου 2012

Αγαπητέ Περιφερειάρχη,

Ευχαριστώ για το έγγραφό σας της 9^ης Φεβρουαρίου 2012 στο οποίο περιγράφετε τις ανησυχίες σας σχετικά με τον ελληνικό τομέα ενέργειας και συγκεκριμένα την πώληση λιγνιτικών μονάδων παραγωγής ισχύος, ιδιοκτησίας της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) στη Δυτική Μακεδονία.

Πρωτίστως, θα ήθελα να σας διαβεβαιώσω ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμευθεί σε έναν ανοιχτό και διαφανή διάλογο με πολίτες, περιφέρειες, κράτη μέλη και άλλους εταίρους. Δίνω ιδιαίτερο βάρος στην σπουδαιότητα της βιομηχανίας  παραγωγής λιγνίτη και ισχύος για την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και εκτιμώ ιδιαίτερα την ευκαιρία να μοιραστώ μαζί σας πληροφορίες σχετικά με την τοπική σας   βιομηχανία .

Όπως γνωρίζετε, από την δεκαετία του 1990 η Επιτροπή, μαζί με τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής  Ένωσης και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχουν εργαστεί για να επιτύχουν την απελευθέρωση και την ανταγωνιστικότητα στον τομέα ηλεκτρικής ενέργειας στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στόχο μας αποτελεί η εφαρμογή μέτρων που θα οδηγήσουν σε έναν πιο αποτελεσματικό τομέα ενέργειας και σε μία πιο ανταγωνιστική Ευρωπαϊκή οικονομία ως σύνολο, λαμβάνοντας παράλληλα υπ’ όψιν κοινωνικές, περιβαλλοντικές και άλλες παραμέτρους.

Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα να σας παρέχω πληροφορίες σχετικά με την συγκεκριμένη περίπτωση και  όσον αφορά στην αποκλειστική πρόσβαση σε λιγνιτικά αποθέματα στην Ελλάδα, η οποία έχει οδηγήσει στην προτεινόμενη πώληση συγκεκριμένων  μονάδων της ΔΕΗ.

Ιανουάριος 2012

Περιγραφή των εναλλακτικών μέτρων που πρέπει να υιοθετηθούν από την Ελληνική Κυβέρνηση για την περεταίρω απελευθέρωση της ελληνικής χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των λιγνιτικών μονάδων.

1. Η Ελληνική Κυβέρνηση αξιολογεί διάφορα μέτρα για την περαιτέρω ελευθέρωση της ελληνικής χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων των λιγνιτικών μονάδων, ως εναλλακτικές λύσεις για τα μέτρα που προβλέφθηκαν τον Αύγουστο του 2009 με απόφαση της Επιτροπής (1). Ο στόχος είναι να αυξηθεί ο ανταγωνισμός στην ελληνική χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας  να είναι φιλική προς το περιβάλλον, βιώσιμη, προς όφελος του καταναλωτή, παράλληλα με την επίτευξη του στόχου 20-20-20.
2. Σε αυτή τη βάση, 1640 MW καθαρής δυναμικότητας από τις υπάρχουσες λιγνιτικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού Α.Ε. («ΔΕΗ») θα τεθεί υπό τον έλεγχο τρίτων (δηλαδή, φορείς που δεν συνδέονται με τη ΔΕΗ), χρησιμοποιώντας ένα πρόγραμμα απελευθέρωσης της δυναμικότητας που αποτελείται από ένα συνδυασμό μέτρων.
3. Τα εναλλακτικά μέτρα αναπτύχθηκαν έτσι ώστε να είναι σύμφωνα με το σχέδιο της Ελληνικής Κυβέρνησης που αφορά  στην απόσυρση ορισμένων υφιστάμενων λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ (παράρτημα Ι) και την πρόθεσή της να παραχωρήσει σε τρίτους την πρόσβαση στην ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από  λιγνίτη, ο οποίος εξορύσσεται από τα κοιτάσματα που είναι διαθέσιμα για εκμετάλλευση, σύμφωνα με την ευρύτερη περιβαλλοντική και ενεργειακή πολιτική της ελληνικής Κυβέρνησης, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος του 20-20-20. Μέσα στο πλαίσιο αυτό, ένα ορυχείο που δεν χρησιμοποιείται αυτήν την περίοδο (στην περιοχή Βεύη) είναι στο στάδιο της προσφοράς για εκμετάλλευση από νομική οντότητα  ανεξάρτητη  της ΔΕΗ.
4. Τα εναλλακτικά μέτρα εμπίπτουν σε δύο κατηγορίες:

1. Την πώληση τεσσάρων μονάδων. Οι μονάδες που ανήκουν στη ΔΕΗ, με την επωνυμία «Μελίτη» (η υφιστάμενη εγκατάσταση), « Μεγαλόπολη 3», «Αμύνταιο 1» και «Αμύνταιο 2» θα πωληθούν σε τρίτους. Η συνολική καθαρή δυναμικότητα των εν λόγω μονάδων είναι σήμερα 1090 MW.
2. Συμφωνίες ανταλλαγής δικαιωμάτων παραγωγής – Swap Drawing Rights. Οι συμφωνίες ανταλλαγής δικαιωμάτων παραγωγής θα προσφέρονται σε τρίτους.  Θα αφορούν τις μονάδες «Καρδιά 1» και «Καρδιά 2». Η συνολική καθαρή δυναμικότητα που προσφέρεται μέσω αυτών των συμβάσεων είναι σήμερα 550 MW και η διάρκεια των συμβάσεων είναι μέχρι τις προγραμματισμένες ημερομηνίες απόσυρσης των εν λόγω εγκαταστάσεων, όπως ορίζεται στο Παράρτημα Ι.

Στη συνέχεια ακολουθεί μια περιγραφή των εναλλακτικών  αυτών μέτρων:

Πώληση των Μονάδων

1. Οι ακόλουθες μονάδες θα προσφερθούν για πώληση σε τρίτους:

i. «Μελίτη» (η υπάρχουσα εγκατάσταση), σημερινή καθαρή δυναμικότητα 289 MW.

ii. «Μεγαλόπολη 3», σημερινή καθαρή δυναμικότητα 255 MW.

iii. «Αμύνταιο 1», σημερινή καθαρή δυναμικότητα 273 MW.

iv. «Αμύνταιο 2», σημερινή καθαρή δυναμικότητα 273 MW.

Τοποθεσία  και χαρακτηριστικά των μονάδων παρατίθενται στο Παράρτημα II.

6. Η πώληση των μονάδων αυτών θα πραγματοποιηθεί σε μια  ή περισσότερες παρτίδες, μέσω της δημιουργίας μιας  ή περισσότερων (έως τρεις) Ανωνύμων Εταιρειών, στις οποίες  θα ανήκουν οι μονάδες.  Η Ανώνυμη αυτή Εταιρεία θα είναι η Εκποιούμενη  Επιχείρηση η οποία στη συνέχεια θα πουληθεί σε έναν ή περισσότερους αγοραστές, μέσω ανοικτού διαγωνισμού σύμφωνα με τις ρήτρες και τους όρους πωλήσεως που εγκρίθηκαν από την Επιτροπή.

7. Προκειμένου να διατηρηθεί το διαρθρωτικό αποτέλεσμα της πώλησης, για χρονικό διάστημα 10 ετών μετά την ημερομηνία της συναλλαγής, η ΔΕΗ δεν πρέπει να αποκτήσει ούτε άμεσα ούτε έμμεσα επιρροή στο σύνολο ή σε μέρος της εκποιούμενης επιχείρησης, εκτός εάν η Επιτροπή έχει διαπιστώσει προηγουμένως ότι η διάρθρωση της αγοράς έχει αλλάξει σε τέτοιο βαθμό που μια τέτοια δραστηριότητα καθίσταται επιτρεπτή.

α. Οι Εκποιούμενες Επιχειρήσεις  περιλαμβάνουν:

i. όλα τα υλικά και άυλα περιουσιακά στοιχεία που συμβάλλουν στην τρέχουσα λειτουργία ή είναι απαραίτητα στη διασφάλιση της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας  της Εκποιούμενης Επιχείρησης.

ii. όλες τις επαγγελματικές άδειες, τις  αδειοδοτήσεις  και τις εγκρίσεις που έχουν εκδοθεί από οποιοδήποτε κυβερνητικό οργανισμό προς όφελος της Εκποιούμενης Επιχείρησης.

iii. όλες οι συμβάσεις, μισθώσεις και οι δεσμεύσεις. Όλα τα στοιχεία προμηθευτών, πελατών, πιστωτών, προσωπικού και άλλα στοιχεία της Εκποιούμενης Επιχείρησης.

iv. όλες οι συμβάσεις προμηθειών (συμπεριλαμβανομένου αλλά μη περιορισμένου  στην παροχή λιγνίτη, ασβεστόλιθου και την ικανότητα σύνδεσης στο δίκτυο μεταφοράς). Οι συμβάσεις αυτές θα παρέχουν στην εκποιούμενη επιχείρηση επαρκή ποσότητα λιγνίτη, ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει σε πλήρη δυναμικότητα, μέχρι και την προγραμματισμένη ημερομηνία παροπλισμού της μονάδας.

v. όλα τα δικαιώματα και τις κατανομές που απαιτούνται για τη λειτουργία της Εκποιούμενης Επιχείρησης, που συμπεριλαμβάνουν, αλλά δεν περιορίζονται στα δικαιώματα για τις εκπομπές  CO₂, τα όρια των ρύπων (SOx, NOx, κλπ.), τις απολήψεις νερού και τα δικαιώματα για τη διάθεση του απορριπτόμενου νερού, τη διάθεση των παραπροϊόντων  και ,

vi. όλο το προσωπικό της μονάδας, συμπεριλαμβανομένου, για αποφυγή κάθε αμφιβολίας, όλου του προσωπικού που είναι απαραίτητο ώστε να διατηρηθεί η βιωσιμότητα και η ανταγωνιστικότητα της μονάδας («Κρίσιμο Προσωπικό»).

β. μέχρι την ολοκλήρωση της πώλησης, η ΔΕΗ πρέπει να διαφυλάξει την οικονομική βιωσιμότητα, τη θέση στην αγορά και την ανταγωνιστικότητα της Εκποιούμενης Επιχείρησης, σύμφωνα με την καλή επαγγελματική πρακτική και πρέπει να ελαχιστοποιήσει όσο το δυνατόν περισσότερο κάθε κίνδυνο απώλειας της ανταγωνιστικής ικανότητας της Εκποιούμενης Επιχείρησης.  Ειδικότερα η ΔΕΗ αναλαμβάνει:

(i) να μην πραγματοποιήσει  ενέργεια που ενδέχεται να επιφέρει σοβαρό ανεπιθύμητο αντίκτυπο στην αξία, τη διαχείριση ή την ανταγωνιστικότητα της Εκποιούμενης Επιχείρησης ή σε ότι θα μπορούσε να μεταβάλει τη φύση και το σκοπό της δραστηριότητας, ή τη βιομηχανική ή την εμπορική στρατηγική ή την επενδυτική πολιτική της Εκποιούμενης Επιχείρησης.

(ii) να διαθέσει επαρκείς πόρους για την ανάπτυξη της Εκποιούμενης Επιχείρησης, με βάση τη συνέχιση των υφιστάμενων επιχειρηματικών σχεδίων.

(iii) να λαμβάνει κάθε εύλογο μέτρο, συμπεριλαμβανομένων των κατάλληλων κινήτρων (με βάση την βιομηχανική πρακτική), ώστε να ενθαρρύνει όλο το προσωπικό σε θέσεις κλειδιά να παραμείνει στην Εκποιούμενη Επιχείρηση.

9. Η διαδικασία υποβολής προσφορών για την πώληση (ή τις πωλήσεις) θα ολοκληρωθεί εντός ενός έτους από την ημερομηνία της αναθεωρημένης απόφασης της Επιτροπής και η ολοκλήρωση της πώλησης (ή των πωλήσεων) θα πρέπει να ολοκληρωθεί εντός 15 μηνών από την ημερομηνία της αναθεωρημένης απόφασης της Επιτροπής.

Συμφωνίες Ανταλλαγής Δικαιωμάτων – Swap of Drawing Rights Agreements

10. Εκτός από τα παραπάνω, η Ελληνική Κυβέρνηση σκοπεύει να εξασφαλίσει την απελευθέρωση της δυναμικότητας της ΔΕΗ μέσω των συμφωνιών ανταλλαγής δικαιωμάτων Παραγωγής (Swap Drawing Rights Agreements – “DRAs”), που αφορούν συγκεκριμένους λιγνιτικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, δηλαδή την «Καρδιά 1» και την «Καρδιά 2». Και οι δύο αυτές μονάδες έχουν σημερινή καθαρή δυναμικότητα στα 275 MW.  Η δυναμικότητα αυτή θα καταστεί διαθέσιμη εντός του διασυνδεδεμένου συστήματος και όχι στα σύνορα.

11. Η Ελληνική Κυβέρνηση θα διασφαλίσει ότι, το αργότερο μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας υποβολής προσφορών για τις DRAs, οι κανόνες για την αγορά παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα επιτρέψουν  την αποτελεσματική χρήση των DRAs στην ελληνική χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και της υποβολής  προσφορών αντίστοιχης δυναμικότητας. Για αποφυγή κάθε αμφιβολίας, εάν η υποχρεωτική κοινοπραξία αντικατασταθεί με άλλο μηχανισμό για τη χονδρική πώληση ηλεκτρικής ενέργειας κατά τη διάρκεια της ζωής των DRAs, η Ελληνική Κυβέρνηση θα διασφαλίσει ότι οι αγοραστές θα μπορούν να συμμετέχουν σε τέτοιου είδους εναλλακτικούς μηχανισμούς της αγοράς. Οι DRAs θα διατεθούν μέσω ανοικτής ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών. Η διαδικασία υποβολής προσφορών για τις DRAs θα ολοκληρωθεί εντός 9 μηνών από την ημερομηνία της αναθεωρημένης απόφασης της Επιτροπής, και η ολοκλήρωση της πώλησης (των πωλήσεων) θα ολοκληρωθεί εντός 10 μηνών από την ημερομηνία της αναθεωρημένης απόφασης της Επιτροπής.

12. Το Δελτίο Όρων (Term Sheet) στο Παράρτημα ΙΙΙ ορίζει λεπτομερέστερα τους όρους και τις προϋποθέσεις για το ελληνικό σκέλος της σύμβασης ανταλλαγής (swap contract). Το Δελτίο Όρων, ειδικότερα, διευκρινίζει ότι το μεταβλητό κόστος της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας που πρέπει να καταβληθεί από τον αγοραστή, συμπεριλαμβάνει το κόστος εκπομπής CO₂. Το Δελτίο Όρων δεν είναι το συμβόλαιο που θα υπογράφεται από τους αγοραστές που θα συνάπτουν σύμβαση για τις DRAs. Ωστόσο, για αποφυγή κάθε αμφιβολίας, τα δικαιώματα που ανατίθενται στον αγοραστή σε κάθε οριστική DRA δεν πρέπει να είναι λιγότερο ευνοϊκά από αυτά που αναφέρονται στο Δελτίο Όρων.

13. Η Ελληνική Κυβέρνηση θα διασφαλίσει ότι η διάρκεια των DRAs θα λήξει κατά τις αντίστοιχες προβλεπόμενες ημερομηνίες απόσυρσης των εν λόγω μονάδων, όπως ορίζεται στο Παράρτημα Ι.

14. Εφεδρικά μέτρα: Σε περίπτωση που μία ή και οι δύο DRAs που προορίζονται από την Ελληνική Κυβέρνηση δεν έχουν συμπεριληφθεί από τη ΔΕΗ, ή δεν είναι πιθανό να συμπεριληφθούν εγκαίρως για εφαρμογή μέσα στην προθεσμία που ορίζεται, η Ελληνική Κυβέρνηση θα εφαρμόσει τα παρακάτω εναλλακτικά μέτρα: Πώληση της μονάδας που αντιστοιχεί στο DRA. Η πώληση θα γίνει με τρόπο παρόμοιο με τις συναλλαγές πώλησης που περιγράφονται στις παραπάνω παραγράφους 5 έως 9 και η διαδικασία του διαγωνισμού θα ολοκληρωθεί εντός 12 μηνών από την ημερομηνία της αναθεωρημένης απόφασης της Επιτροπής. Σε μια τέτοια περίπτωση η ολοκλήρωση της πώλησης θα γίνει εντός 15 μηνών από την ημερομηνία της αναθεωρημένης απόφασης της Επιτροπής.

Δυναμικότητα που πρόκειται να κατασκευαστεί στο μέλλον

15. Το Ελληνικό Δημόσιο θα διασφαλίσει ότι, εάν νέες λιγνιτικές μονάδες λειτουργήσουν στη διασυνδεδεμένη ελληνική αγορά εντός 10 ετών από την ημερομηνία της αναθεωρημένης απόφασης της Επιτροπής, η ΔΕΗ θα συνεχίσει να διατηρεί μερίδιο της συνολικής παραγωγής ισχύος από λιγνιτικές μονάδες καθαρής δυναμικότητας που εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα και το οποίο δε θα υπερβαίνει το 60%.

Έγκριση των αγοραστών

16. Οι αγοραστές των  Εκποιούμενων Επιχειρήσεων και των DRAs πρέπει να εγκριθούν από την Επιτροπή. Για να εγκριθούν, οι αγοραστές πρέπει:

i. Να είναι ανεξάρτητοι και να μη συνδέονται με τη ΔΕΗ.

ii. Να διαθέτουν τους οικονομικούς πόρους, αποδεδειγμένη εμπειρία και κίνητρο προκειμένου να διατηρηθεί η δυναμικότητα ως βιώσιμη και ενεργή ανταγωνιστική δύναμη στην αγορά, και

iii. Να μην είναι πιθανό να δημιουργήσουν, υπό το φως των πληροφοριών που διαθέτει η Επιτροπή, εκ πρώτης όψεως προβλήματα ανταγωνισμού, ούτε να προκαλέσουν τον κίνδυνο ότι η εφαρμογή αυτού του πλαισίου θα καθυστερήσει.

17. α) Οι αγοραστές των DRAs μπορούν να μεταβιβάσουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους σύμφωνα με τις DRAs τους σε οποιονδήποτε τρίτο. Η Ελληνική Κυβέρνηση μπορεί να απαιτήσει από τον αγοραστή να λάβει όλες τις απαραίτητες εγκρίσεις από τις αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές ώστε να μπορεί να χρησιμοποιεί τα δικαιώματα.

(β) η ΔΕΗ δεν θα αποκτήσει τις DRAs και δεν θα ασκήσει, άμεσα ή έμμεσα επιρροή πάνω σε καμία εταιρεία που κατέχει τις DRAs για μια περίοδο 10 ετών από την ημερομηνία της σύμβασης και μέχρι το τέλος της διάρκειάς της.

Διατάξεις Παρακολούθησης

18. Οι διαδικασίες πωλήσεων των  μονάδων και των DRAs θα διεξάγονται κατά τρόπο διαφανή. Η επιτροπή εποπτείας θα παρακολουθεί στενά, και, μεταξύ των άλλων, θα προετοιμάζει και θα υποβάλλει εκθέσεις συμμόρφωσης κάθε έξι μήνες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την πρόοδο του προγράμματος. Η Ελληνική Κυβέρνηση θα διορίσει έναν επίτροπο παρακολούθησης με την έγκριση της Επιτροπής. Ο Επίτροπος παρακολούθησης πρέπει να είναι ανεξάρτητος από τα συμβαλλόμενα μέρη, να διαθέτει τα απαραίτητα προσόντα για να εκτελεί τις εντολές της και να μην έχει εκτεθεί σε σύγκρουση συμφερόντων. Ο Επίτροπος παρακολούθησης θα πρέπει να αμείβεται με τρόπο που δε θα παρεμποδίζεται η ανεξάρτητη και αποτελεσματική εκπλήρωση των καθηκόντων του.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι

Χρονοδιάγραμμα απόσυρσης λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ ΑΕ

Δεκέμβρης 2011