Υπολογίζεται ότι στη διάρκεια του 2012 οι μεγάλες αλυσίδες θα χρηματοδοτήσουν τις μειώσεις των τιμών με τουλάχιστον 100 εκατ. ευρώ για να διατηρήσουν τα μερίδιά τους στην αγορά

Τα στελέχη των αλυσίδων σουπερμάρκετ τους τελευταίους μήνες βρίσκονται σε κατάσταση ανησυχίας που σε κάποιες περιπτώσεις αγγίζει τα όρια του πανικού. Η κατανάλωση εξακολουθεί να μειώνεται καθώς όλο και μεγαλύτερες πληθυσμικές ομάδες καταναλωτών αδυνατούν να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες, διαμορφώνοντας τις πωλήσεις των αλυσίδων φέτος, τους πρώτους μήνες του χρόνου, χαμηλότερες από την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Ο ανταγωνισμός δε των αλυσίδων στο επίπεδο των τιμών οξύνεται εβδομάδα την εβδομάδα.

Μόνο που σε σχέση με όσα συνέβαιναν στο παρελθόν, ένα σημαντικό μέρος των μειώσεων των τιμών – με κάθε μορφή, εκπτώσεις, προσφορές κ.λπ. – το χρηματοδοτούν πλέον οι ίδιες οι αλυσίδες. Η αγωνία να διατηρήσουν τα μερίδιά τους είναι διάχυτη σε όλη τους την εμπορική συμπεριφορά. Ετσι κι αλλιώς, η κερδοφορία τους έχει συρρικνωθεί σημαντικά.

Υπολογίζεται ότι στη διάρκεια του 2012 οι μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ θα χρηματοδοτήσουν τις μειώσεις των τιμών με τουλάχιστον 100 εκατ. ευρώ. Κι επειδή καμιά προμηθευτική επιχείρηση δεν μπορεί να επωμιστεί εκπτώσεις μεγαλύτερες από αυτές που κάνει ήδη, οι ίδιες οι λιανεμπορικές επιχειρήσεις θα βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη τους. Κάθε εταιρεία σκοπεύει, σ’ αυτόν τον πόλεμο, να διαμορφώσει μια ισχυρή γραμμή άμυνας έναντι των άλλων αλυσίδων. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που αντιμετωπίζει είναι οι πελάτες της να τη θεωρήσουν ως ακριβότερη των ανταγωνιστών της. Αυτή είναι η μία πλευρά.

Η άλλη διάσταση του ανταγωνισμού είναι οι οικονομικές δυνατότητες που έχουν οι μεγάλες αλυσίδες έναντι των μικροτέρων, οι οποίες φυσικά προσπαθούν πλέον για την επιβίωσή τους και αμφισβητούν το γεγονός ότι οι μεγάλες αλυσίδες χρηματοδοτούν σημαντικό μέρος της μείωσης των τιμών – αντιθέτως, θεωρούν ότι πρόκειται για επιπλέον παροχές των προμηθευτών τους. Οπως είναι φυσικό και αναμενόμενο, οι πιέσεις προς τους προμηθευτές είναι αφόρητες.

ΕΠΙΒΙΩΣΗ

Το περιβάλλον λοιπόν στην αγορά έχει γίνει πολύ σκληρό και σύντομα θα αρχίσει να μετρά θύματα. Δεν είναι λίγες οι επιχειρήσεις που δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν τη μείωση των τιμών, από την άλλη πλευρά όμως επειδή όλο και περισσότεροι καταναλωτές αδυνατούν να ανταποκριθούν, όπως συνέβαινε στο παρελθόν, στη χρηματοδότηση των βασικών βιοτικών τους αναγκών, η πτώση των τιμών αποτελεί στοιχειώδη ανάγκη για την επιβίωση των ίδιων των επιχειρήσεων.

Η απόπειρα μείωσης των τιμών άρχισε από τα τέλη του περασμένου χρόνου όταν η Carrefour – Μαρινόπουλος ΑΕ, ο μεγαλύτερος λιανέμπορος της ελληνικής αγοράς, μπροστά στον κίνδυνο συρρίκνωσης του μεριδίου της, αποφάσισε να προχωρήσει σε μια εξαιρετικά επιθετική εμπορική πολιτική. Κι αφού ώς το τέλος του Δεκεμβρίου του 2011 κατόρθωσε να διασώσει σε πωλήσεις ό,τι μπορούσε να διασωθεί, εκπόνησε πιο συγκροτημένη πολιτική μείωσης τιμών και στη διάρκεια του 2012. Ο πόλεμος του λιανεμπορίου άλλαξε κλίμακα, έγινε ακόμη πιο επώδυνος και σκληρός.

Ο πρώτος που σήκωσε το γάντι ήταν η ΑΒ Βασιλόπουλος. Με έναν εξαιρετικά έξυπνο τρόπο – εξαντλώντας τα όρια του μάρκετινγκ – ανακοίνωσε την επαναφορά των τιμών στα επίπεδα του 2008 σε περισσότερα από 300 βασικά προϊόντα. Ο δεύτερος σε μέγεθος λιανέμπορος στην ελληνική αγορά φιλοδοξεί και αισιοδοξεί ότι τα επόμενα χρόνια θα κατορθώσει να πλησιάσει σε «απόσταση αναπνοής» την Carrefour – Μαρινόπουλος. Προς το παρόν, τους χωρίζουν μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ

Φυσικά και δεν ήταν δυνατόν από το πάρτι των μειώσεων να απουσιάζει η Σκλαβενίτης ΑΕΕ, η πρώτη σε μέγεθος αποκλειστικά ελληνική επιχείρηση, με το μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά της Αττικής και η τρίτη σε σειρά κατάταξης αλυσίδα σούπερ μάρκετ. Χωρίς η ίδια να το ανακοινώσει – οι συγκρίσεις τιμών που κάνουν καθημερινά οι καταναλωτές αφού συνήθως ψωνίζουν από 2 ή 3 διαφορετικής αλυσίδας καταστήματα είναι αρκετές για να διαμορφώσουν γνώμη για το φθηνότερο – επισήμως σε όσα προϊόντα η ΑΒ Βασιλόπουλος έκανε μειώσεις τιμών, στα επίπεδα του 2008, στα ίδια ακριβώς μείωσε τις τιμές και η Σκλαβενίτης.

Και οι άλλες μεγάλες εταιρείες του κλάδου δεν θα μπορούσαν να μείνουν αδιάφορες με τον εξελισσόμενο ανταγωνισμό από τις τρεις μεγαλύτερες. Ετσι, από την πλευρά του ο κ. Ν. Βερόπουλος, για ορισμένους ήταν έκπληξη, αφού διευθέτησε το δεύτερο εξάμηνο του 2011 διάφορες εκκρεμότητες που αφορούσαν τη λειτουργικότητα της επιχείρησης, προχώρησε σε ένα μπαράζ προσφορών κατορθώνοντας να σταθεί τουλάχιστον επικοινωνιακά δυναμικά στον εξελισσόμενο πόλεμο της αγοράς. Σε χαμηλότερη κλίμακα αλλά «μέσα στο παιχνίδι» κινούνται η Μετρό ΑΕ με τα καταστήματα My Market, η εταιρεία Μασούτης, η οποία ξεκινώντας από τη Θεσσαλονίκη έχει κατέβει ώς τη Θεσσαλία και η Πέντε ΣΕ με τα καταστήματα Γαλαξίας. Κυρίως όμως κινούνται στα όρια των κλασικών προσφορών, των οποίων έχει αυξηθεί η πυκνότητα.

Σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, η συρρίκνωση του εισοδήματος των καταναλωτών θα συνεχιστεί. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι αλυσίδες των σούπερ μάρκετ θα πρέπει κατά τη διάρκεια των επόμενων μηνών να βρουν ένα νέο σημείο ισορροπίας μεταξύ του διαθέσιμου εισοδήματος και του επιπέδου των τιμών. Δηλαδή η πτώση των τιμών δεν θα περιοριστεί στα σημερινά επίπεδα. Η σύγκρουση είναι μέχρις εσχάτων.
Δημήτρης Χαροντάκης