Ο κάθε είδους απολογισμός δημιουργεί στους συντάκτες του ανάμεικτα συναισθήματα, θετικά και αρνητικά. Τα θετικά βέβαια, που είναι και κυρίαρχα, απορρέουν από την ικανοποίηση που προσφέρει η  δημιουργική ενέργεια και δράση, ενώ τα αρνητικά έχουν να κάνουν περισσότερο με την ανθρώπινη φύση, που αντιδρά συχνά με εγωιστική διάθεση απέναντι στο ίδιο το περιεχόμενο της λέξης «απολογούμαι», αλλά και τη στυφή γεύση του ανικανοποίητου, πως θα μπορούσαν να γίνουν ίσως περισσότερα και καλύτερα.

Πέρα όμως από τα συναισθήματα που δημιουργεί ένας απολογισμός, είναι πρώτα και πάνω από όλα μια πράξη ευθύνης, που σε κάθε περίπτωση προάγει τη δημοκρατία, την ανταλλαγή απόψεων μέσα στην κοινωνία και τελικά διευκολύνει στην επίτευξη του καλύτερου αποτελέσματος, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για  σχεδιασμό και διαχείριση κοινωνικών αγαθών.

Για τον Φορέα Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών Βίκου Αώου και Πίνδου, η επεξεργασία και παρουσίαση του παρόντος Απολογισμού Δράσεων, έγινε μόνο με θετική διάθεση, με μεγάλη χαρά και πολλές προσδοκίες για το μέλλον.

Για εμάς, Διοίκηση και στελέχη του Φορέα, το να «απολογηθούμε», δηλαδή να παρουσιάσουμε στην τοπική και ευρύτερη κοινωνία το έργο μας, αποτελούσε πρώτα απ’ όλα δέσμευση, αλλά και μέγιστη ηθική υποχρέωση, να ενημερώσουμε με κάθε λεπτομέρεια για δράσεις, ενέργειες και έργα, μέσα στο Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου, προκειμένου να προστατευθούν αποτελεσματικά οι πολύτιμοι φυσικοί πόροι που αυτό διαθέτει.

Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και συνθετική διάθεση θα δεχτούμε κριτική, παρατηρήσεις και προτάσεις από όλους τους εμπλεκόμενους,  φορείς, ώστε να βελτιωθούμε κατά την επόμενη περίοδο και να έχουμε στο τέλος του 2012 να παρουσιάσουμε έναν πιο πλήρη και πιο πλούσιο απολογισμό.

Σε όσους βέβαια φορείς, αλλά και μεμονωμένα άτομα, δεν μας γνωρίζουν, αλλά ασκούν αρνητική για το Φορέα κριτική, απευθύνουμε ανοιχτή πρόσκληση να μας επισκεφθούν σε ένα από τα Κέντρα Πληροφόρησης, να μας γνωρίσουν και στη συνέχεια να καταθέσουν τις όποιες απόψεις τους. Ο Φορέας ανοίχθηκε και θα ανοιχθεί ακόμη περισσότερο προς την κοινωνία με διάφορες εκδηλώσεις (ημερίδες, συνέδρια, θεματικές-επαγγελματικές συναντήσεις κ.ά.). Ας κάνει όμως και η κοινωνία ένα βήμα προς εμάς και να είναι βέβαιη πως θα αποζημιωθεί.

Ο Απολογισμός 2011, που στη συνέχεια παρουσιάζεται, είναι διαρθρωμένος σε επτά ενότητες:

1. Ενέργειες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης
2. Παροχή γνωμοδοτήσεων. Επιστημονική παρακολούθηση ειδών χλωρίδας, πανίδας και τύπων οικοτόπων
3. Πρόγραμμα επόπτευσης – φύλαξης
4. Διοίκηση του Φορέα
5. Οικονομική διαχείριση και χρηματοδότηση
6. Πράσινο ταμείο
7. Συμμετοχή του Φορέα σε άλλα προγράμματα

Στις παραπάνω ενότητες περιέχονται λεπτομερώς όλες οι ενέργειες και δράσεις του ΦΔ που ολοκληρώθηκαν με επιτυχία κατά το προηγούμενο έτος.

Δεν δηλώνουμε αυτάρεσκα την ικανοποίησή μας για το έργο που έχει παραχθεί. Σίγουρα μπορούσαμε περισσότερα. Μας έλειψαν όμως οι προϋποθέσεις, τις οποίες στην πλειονότητά τους εξασφαλίσαμε για την επόμενη περίοδο. Μπορούμε επομένως να ισχυριστούμε με βεβαιότητα ότι η επόμενη περίοδος θα είναι πιο δημιουργική, πιο πλούσια σε δράσεις και ελπίζουμε πιο συμμετοχική από την πλευρά των τοπικών και όχι μόνο πληθυσμών.

Ασπράγγελοι, Γενάρης 2012                                              Ο Πρόεδρος του ΔΣ

Δρ. Στέργιος Βέργος

Δασολόγος, καθηγητής ΤΕΙ/Λ

Α. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ

Η ενημέρωση – ευαισθητοποίηση και η διαμόρφωση περιβαλλοντικής συνείδησης, τόσο της τοπικής κοινωνίας της Προστατευόμενης Περιοχής του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, όσο και των επισκεπτών της, αποτέλεσε και το έτος 2011 προτεραιότητα του Φορέα Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών Βίκου – Αώου και Πίνδου. Στο πλαίσιο αυτό, ο Φ.Δ. σχεδίασε, υλοποίησε και συμμετείχε ενεργά σε μια σειρά δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, οι οποίες μπορούν να διακριθούν σε τρία επίπεδα:

Το πρώτο αφορά στην ενημέρωση – ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας, η οποία αποτελεί και το βασικότερο συμμέτοχο κάθε Προστατευόμενης Περιοχής. Οι δράσεις που πραγματοποιήθηκαν με μεγάλη επιτυχία και απευθυνόταν στην τοπική κοινωνία κατά τη διάρκεια του 2011 ήταν οι εξής:

1. Πεζοπορικές διαδρομές στο Εθνικό Πάρκο, στις περιοχές Ιωαννίνων και Γρεβενών, με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος (5/6/2011).
2. Συμμετοχή στο 27^ο Πανελλήνιο Αντάμωμα Βλάχων, στο Μέτσοβο, στις 2 και 3/7/2011.
3. Συμμετοχή στον 1^ο Μαραθώνιο Αγώνα Ορεινού Τρεξίματος Ζαγορίου που διοργανώθηκε από το Δήμο Ζαγορίου στις 24/7/2011.
4. Καθαρισμός μονοπατιού μεταξύ Μικρού και Μεγάλου Παπίγκου, σε συνεργασία με το WWF Ελλάς και το 33^ο Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, στις 30/7/2011.
5. Συμμετοχή στο 37^ο Ανταμώμα Σαρακατσαναίων, στη Σαρακατσάνικη Στάνη στο Γυφτόκαμπο Ζαγορίου, στις 7/8/2011.
6. Συμμετοχή στην πεζοπορική διαδρομή που διοργανώθηκε από την Ένωση Ζαγορισίων και το Δήμο Ζαγορίου, στο Ζαγόρι (10/8/2011).
7. Συμμετοχή στην εκδήλωση «Σαν Παλαιό Σινεμά», που διοργάνωσε ο Μορφωτικός Εξωραϊστικός Σύλλογος Κάτω Πεδινών, στα Κάτω Πεδινά Ζαγορίου από 7 έως 10 Αυγούστου 2011. Διανεμήθηκαν ενημερωτικά φυλλάδια και έγινε ενημέρωση των παραβρισκόμενων για την Προστατευόμενη Περιοχή από ξεναγούς του Φ.Δ.
8. Συμμετοχή στην τελετή εγκαινίων της Έκθεσης Παλαιοντολογικών Ευρημάτων στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και Ανθρωπολογίας στη Βίτσα Ζαγορίου, στις 11/8/2011.
9. Συμμετοχή του Κ.Π. Ασπραγγέλων στην τριήμερη εκδήλωση με θέμα «Επέκεινα χώρα, βιοποικιλότητα και αλληλοκατανόηση», που διοργάνωσε η ΜΚΟ Ευρωπαϊκή Έκφραση, στις 11 – 14/8/2011 στο Ζαγόρι.

10. Συμμετοχή του Προέδρου του Δ.Σ. και στελεχών του Φ.Δ. στις εορταστικές εκδηλώσεις στη Σαμαρίνα στις 16/8/2011, καθώς και διανομή φυλλαδίων και ενημέρωση των παραβρισκόμενων για την Προστατευόμενη Περιοχή από ξεναγό του Φ.Δ.

11. Συμμετοχή στελεχών του Φ.Δ. στην Γιορτή Μανιταριού στο Γεφύρι του Ζιάκα στα Γρεβενά στις 18-21/8/2011, που διοργάνωσε ο Σύλλογος Όρλιακας – Δράση Πολιτισμός με διανομή φυλλαδίων και ενημέρωση των παραβρισκόμενων για την Προστατευόμενη Περιοχή από ξεναγό του Φ.Δ.

12. Διοργάνωση εκδηλώσεων στο Κ.Π. Ασπραγγέλων και στο Κ.Π. Μαυραναίων με αφορμή την Πανευρωπαϊκή Γιορτή των Πουλιών 2011 στις 2/10/2011. Τις εκδηλώσεις συντόνιζε σε όλη την Ελλάδα η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και περιλάμβαναν παρουσιάσεις – προβολές για το Εθνικό Πάρκο και τα πουλιά, παρατήρηση πουλιών με συνοδούς ορνιθολόγους (κιάλια, τηλεσκόπιο κ.ά.), κατασκευή φωλιών και ταϊστρών και περιβαλλοντικά παιχνίδια για παιδιά.

13. Συμμετοχή του Προέδρου και στελεχών του Φ.Δ. στην 9^η Πανελλήνια Γιορτή Μανιταριού στα Γρεβενά στις 4-5/11/2011, που διοργάνωσε ο Σύλλογος Μανιταρόφιλων Δυτ. Μακεδονίας καθώς και διανομή φυλλαδίων και ενημέρωση των παραβρισκόμενων για την Προστατευόμενη Περιοχή από ξεναγό του Φ.Δ.

14. Συμμετοχή στελέχους του Φ.Δ. στα εγκαίνια  του Μουσείου Μανιταριών στη Λάβδα Γρεβενών στις 6/11/2011, καθώς και διανομή φυλλαδίων και ενημέρωση των παραβρισκόμενων για την Προστατευόμενη Περιοχή από ξεναγό του Φ.Δ.

15.  Συμμετοχή στελέχους του Φ.Δ. σε διημερίδα με θέμα «Πέτρινα Γεφύρια – Περιβάλλον – Κοινωνία – Οικονομία» που διοργάνωσε το ΚΠΕ Γρεβενών στις 25-26/2/2011, καθώς και διανομή φυλλαδίων και ενημέρωση των παραβρισκόμενων για την Προστατευόμενη Περιοχή από ξεναγό του Φ.Δ.

Πέραν των δράσεων που έχουν σαφή ενημερωτικό χαρακτήρα, η περιβαλλοντική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση επιδιώκεται και μέσω άλλων ενεργειών όπως:

• Την διενέργεια αυτοψιών και την καταγραφή ζημιών, που προκαλούν είδη άγριας πανίδας, κυρίως η αρκούδα και ο λύκος, οι οποίες πραγματοποιούνται από το προσωπικό φύλαξης, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις ο Φ.Δ., σε συνεργασία με τις ΜΚΟ, μεσολαβεί για τη διάθεση, για ορισμένο χρονικό διάστημα, ηλεκτροφόρας περίφραξης στους κτηνοτρόφους και ενημερώνει εγγράφως  τις αρμόδιες Υπηρεσίες.
• Ο Φ.Δ. πραγματοποίησε για δεύτερη συνεχή χρονιά, σε συνεργασία με το WWF Ελλάς και την Πίνδος Περιβαλλοντική, Εθελοντικό Πρόγραμμα Πυροπροστασίας στην περιοχή της Βοβούσας διάρκειας 2 μηνών.

Το δεύτερο αφορά στην ενημέρωση των επισκεπτών και του ευρύτερου κοινού, σε σχέση με την Προστατευόμενη Περιοχή. Οι δράσεις ευαισθητοποίησης που απευθύνθηκαν σε αυτή την ομάδα πολιτών και υλοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2011 ήσαν οι εξής:

1. Ικανοποιητική λειτουργία των 6 Κέντρων Πληροφόρησης (Κ.Π.) του Φ.Δ στους Ασπραγγέλους, Μαυραναίους , Μέτσοβο, Βοβούσα, Μηλέα και Μεσοβούνι. Σκοπός της λειτουργίας των Κ.Π. είναι η μύηση των επισκεπτών στα σημαντικά οικολογικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά της προστατευόμενης περιοχής της Βόρειας Πίνδου καθώς και η ευαισθητοποίησή τους, απέναντι στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον. Στα Κ.Π. παρουσιάζονται εκθέματα για το φυσικό και πολιτισμικό πλούτο του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, ενώ προβάλλονται και στοιχεία της αρχιτεκτονικής, της ιστορίας και της λαογραφίας της περιοχής. Διαθέτουν επίσης τα μεγαλύτερα απ’ αυτά, χώρο παρουσίασης εφαρμογών για την πανίδα  και τη χλωρίδα της περιοχής και δυνατότητα υποδοχής και ξενάγησης οργανωμένων ομάδων (σχολεία, ΚΑΠΗ, κλπ). Οι επισκέπτες των Κ.Π. προμηθεύονται δωρεάν έντυπο υλικό με τα αξιοθέατα, τις θέσεις παρατήρησης, τις πεζοπορικές διαδρομές και γενικά με τις δραστηριότητες που μπορούν να αναπτύξουν στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου.

Το 2011 τα Κ.Π. του Εθνικού Πάρκου δέχθηκαν συνολικά περίπου 8.000 επισκέπτες. Τα Κ.Π. υποστηρίζονται στην πλειονότητά τους από ένα άτομο και είναι ανοιχτά από Τετάρτη έως και Κυριακή και για τις ώρες 08.30 – 15.30. Το Κ.Π. των Ασπραγγέλων υποστηρίζεται από δύο υπαλλήλους και είναι ανοιχτό όλες τις ημέρες της εβδομάδος.

Το Κ.Π. Ασπραγγέλων ήταν το πρώτο σε επισκεψιμότητα κέντρο, με 4.000 επισκέπτες, εκ των οποίων οι 2.000 ήταν ξένοι τουρίστες. Το δεύτερο σε επισκεψιμότητα Κ.Π. ήταν αυτό της Βοβούσας (1.800 επισκέπτες), το οποίο επειδή συστεγάζεται με το ΚΕΠ Βοβούσας και την τέως κοινότητα παρουσιάζει και τα λιγότερα κτηριακά και λειτουργικά προβλήματα. Το Κ.Π. Μαυραναίων μεταστεγάστηκε τον Σεπτέμβριο σε νέο κτήριο στο παλαιό Δημαρχείο Θ. Ζιάκα και ευελπιστούμε με την κατάλληλη σήμανση και οργάνωση να γίνει από τα πρώτα σε επισκεψιμότητα Κ.Π. Το Κ.Π. Μετσόβου δεν διαθέτει υπάλληλο και υπολειτουργεί υποστηριζόμενο ορισμένες ημέρες της εβδομάδας  από το κλιμάκιο φύλαξης Μετσόβου και από τον υπάλληλο του Κ.Π. Μηλέας. Τα υπόλοιπα δύο μικρότερα Κ.Π. στη Μηλέα Μετσόβου και στο Μεσοβούνι Ζαγορίου, παρουσιάζουν έναν σχετικά περιορισμένο αριθμό επισκεπτών, ο οποίος οφείλεται στη μη κατάλληλη θέση τους εντός των οικισμών, στην έλλειψη κατάλληλης σήμανσης, στα κτηριακά και λειτουργικά προβλήματα που παρουσιάζουν και στο γεγονός ότι οι δύο υπάλληλοι τους καλύπτουν και ανάγκες των Κ.Π. Ασπραγγέλων και Μετσόβου, συνεπικουρώντας και στα αντίστοιχα κλιμάκια Φύλαξης.

1. Συμμετοχή του Φ.Δ. σε ξενάγηση tour operators του εξωτερικού στην περιοχή του Ζαγορίου, τον Ιούλιο του 2011.
2. Δημιουργία ιστοσελίδας του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, www.pindosnationalpark.gr και σελίδας στην ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης Facebook με τίτλο «Φορέας Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών Βίκου Αώου και Πίνδου».
3. Συμμετοχή του Προέδρου του Δ.Σ. και στελεχών του Φ.Δ. με εισηγήσεις σε διάφορες ημερίδες και συγκεκριμένα:

1. • στις 6/5/2011 ο Πρόεδρος του Φ.Δ κ. Στέργιος Βέργος συμμετείχε ως κεντρικός ομιλητής στο τριήμερο εκπαιδευτικό σεμινάριο με θέμα «Βάλια – Κάλντα (Βιοποικιλότητα – Υδάτινοι πόροι)», που διοργάνωσε το ΚΠΕ Γρεβενών και απευθυνόταν σε καθηγητές ΜΕ και δασκάλους, με θέμα «Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου – Βάλια Κάλντα – Βιοποικιλότητα και δυνατότητες ανάπτυξης».
   • στις 15/7/2011 ο Δ/ντης  – Συντονιστής του Φ.Δ., κ. Βάκκας Μιχάλης πραγματοποίησε παρουσίαση με θέμα «Η χρήση των νέων τεχνολογιών στη διαχείριση των Προστατευόμενων Περιοχών: Το παράδειγμα του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου» σε ημερίδα του Περιφερειακού Τμήματος Ηπείρου Τοπογράφων Μηχανικών με τίτλο «Τεχνολογία – Περιβάλλον – Κτηματολόγιο, συνλειτουργία και αλληλεπίδραση».

• στις 8/11/2011 ο Σύμβουλος Διαχείρισης Περιβάλλοντος του Φ.Δ, κος Κοράκης Θανάσης, πραγματοποίησε παρουσίαση με θέμα «Εθελοντισμός και Περιβάλλον το παράδειγμα της Βόρειας Πίνδου» σε ημερίδα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς στο πλαίσιο του εορτασμού του Ευρωπαϊκού Έτους Εθελοντισμού 2011.

1. • στις 9 – 10/12/2011 η Σύμβουλος Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης κ. Παπιγκιώτη Αλεξάνδρα πραγματοποίησε παρουσίαση με θέμα «Φορέας Διαχείρισης και Τοπική Κοινωνία» στην Συνάντηση Εργασίας του Δικτύου Φορέων Διαχείρισης των Προστατευόμενων Περιοχών με τίτλο «Παρελθόν και Μέλλον των Προστατευόμενων  Περιοχών της Ελλάδας».

1. Παραχώρηση συνέντευξης του Προέδρου του Φ.Δ., τον Αύγουστο του 2011, στους δημιουργούς ντοκιμαντέρ με θέμα «Περιβάλλον και Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη των Ορεινών Περιοχών». Το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε για να λάβει μέρος σε διαγωνισμό ταινιών που διοργάνωσε το Ίδρυμα Ανάπτυξης του Μετσόβιου Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας, του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Στον πανελλήνιο διαγωνισμό που ακολούθησε το ντοκιμαντέρ για τη Βόρεια Πίνδο κατέλαβε τη δεύτερη θέση.
2. Συμμετοχή των στελεχών και ξεναγών του Φ.Δ. με συνεντεύξεις τους στην εκπομπή «Επιχείρηση Περιβάλλον» της ΕΤ3, τον Ιανουάριο του 2011, με θέμα το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου.
3. Ο Πρόεδρος του Δ.Σ., ο Δ/ντης – Συντονιστής, καθώς και πολλά στελέχη του Φ.Δ. πήραν μέρος σε τηλεοπτικές εκπομπές με θέματα σχετικά με την Προστατευόμενη Περιοχή και τον Φ.Δ. Έδωσαν τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές συνεντεύξεις σχετικά με θέματα και εκδηλώσεις που πραγματοποίησε ο Φ.Δ., ενώ υπήρξαν και πολλές αναφορές στον Φ.Δ. και το Εθνικό Πάρκο με άρθρα, συνεντεύξεις και δημοσιεύσεις, δελτίων τύπου σε εφημερίδες  τοπικής  και  πανελλήνιας κυκλοφορίας.

Το τρίτο και πολύ σημαντικό επίσης επίπεδο, αφορά στην περιβαλλοντική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση μαθητικών ομάδων, δραστηριότητα η οποία αποτελεί πρωταρχικό στόχο για τον Φορέα Διαχείρισης. Οι δράσεις ευαισθητοποίησης που απευθυνόταν σε μαθητές και πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του 2011 ήταν οι εξής:

1. Οι Σύμβουλοι Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Ενημέρωσης συνεπικουρούμενοι και από τους Ξεναγούς του Φ.Δ. επισκέφτηκαν 42 σχολεία όλων των βαθμιδών εκπαίδευσης, εντός και εκτός της περιοχής του Εθνικού Πάρκου, στα οποία πραγματοποίησαν προβολές και παρουσίασεις των σημαντικότερων ειδών χλωρίδας και πανίδας της Π.Π. και ανέπτυξαν περιβαλλοντικές δραστηριότητες κατάλληλα προσαρμοσμένες στις ηλικίες των μαθητών.
2. Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νερού ο Φ.Δ. διοργάνωσε εκπαιδευτική εκδρομή με θέμα  «Ο δρόμος του νερού» στους Κήπους Ζαγορίου, την Τρίτη 22 Μαρτίου 2011. Στην εκδήλωση συμμετείχαν το Δημοτικό Σχολείο Καλπακίου και το Δημοτικό Σχολείο Μονοδενδρίου.
3. Τον Νοέμβριο του 2011, ο Φ.Δ. συμμετείχε στην ολοκληρωμένη δράση περιβαλλοντικής εκπαίδευσης  με τίτλο «e-στορίες πουλιών», που διοργάνωσε και υλοποίησε η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία και ο Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής ΑΝΙΜΑ, με την ενημέρωση 200 μαθητών που συμμετείχαν στη δράση στο Κ.Π. Ασπραγγέλων.
4. Ο Φ.Δ κατά το σχολικό έτος 2011 – 12 σχεδίασε και υλοποίησε «Εκδρομές ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης μαθητών» στους Κήπους και στο Μονοδένδρι Ζαγορίου, με θέμα  «Ο δρόμος του νερού» και «Ανακαλύπτοντας έναν οικισμό του Πάρκου» αντίστοιχα.
5. Στις 5 Δεκεμβρίου 2011 πραγματοποιήθηκε ενημέρωση και παρουσιάσεις για την Π.Π. στο Γυμνάσιο Μηλιωτάδων με αφορμή την ημέρα Εθελοντισμού.
6. Τα Κ.Π. του Εθνικού Πάρκου επισκέφθηκαν και πολλά τμήματα Πανεπιστημιακών και Τεχνολογικών Ιδρυμάτων, που πραγματοποιούν εκπαιδευτικές εκδρομές στην Π.Π. και είχαν από τα στελέχη του Φορέα την ανάλογη ενημέρωση.

Κλείνοντας τον απολογισμό των δράσεων ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης για το 2011 θεωρούμε απαραίτητο να επισημάνουμε την πολύ σημαντική δράση εξωστρέφειας του Φορέα Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών Βίκου-Αώου και Πίνδου με τη συμμετοχή του στις εκδηλώσεις φιλοξενίας του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου στην περιοχή του Δήμου Γρεβενών, από 23 έως 26 Σεπτεμβρίου 2011.

Συγκεκριμένα στο 4ήμερο πρόγραμμα του Οικουμενικού Πατριάρχη περιελήφθη, μετά από επιθυμία του ιδίου, και επίσκεψη του Εθνικού Δρυμού Πίνδου (Βάλια Κάλντα) κατά το απόγευμα της 24^ης Σεπτεμβρίου. Η πολυσήμαντη αυτή επιθυμία του Πατριάρχη και ο πολυεπίπεδος συμβολισμός της επίσκεψής του, στο Εθνικό μας Πάρκο της Βόρειας Πίνδου, αποτελούσε για τη Διοίκηση του Φορέα Διαχείρισης, τα στελέχη, αλλά και για το Πάρκο το ίδιο, ξεχωριστή τιμή και ιδιαίτερα αξιοπρόσεκτη προτίμηση. Για το λόγο αυτό το ΔΣ του Φορέα Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών Βίκου-Αώου και Πίνδου, στην έκτακτη συνεδρίασή του στις 15. 09. 2011, αποφάσισε ομόφωνα να ανταποδώσει, έστω και κατ’ ελάχιστον, τη μέγιστη αυτή τιμή με την:

• Ανακήρυξη του Οικουμενικού Πατριάρχη ως Πρώτου Επιτίμου Προέδρου του Φορέα Διαχείρισης των Εθνικών Δρυμών Βίκου – Αώου και Πίνδου και την
• Απονομή τιμητικής πλακέτας, «ΔΙΑ ΤΑΣ ΥΨΙΣΤΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ, ΕΡΓΩ ΔΕ ΚΑΙ ΛΟΓΩ, ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΤΗΣ ΘΕΟΔΩΡΗΤΟΥ ΦΥΣΕΩΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΠ’ ΩΦΕΛΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ».

Ο Πρόεδρος του ΔΣ του Φορέα Διαχείρισης Δρ Στέργιος Βέργος, συμμετείχε στις εκδηλώσεις της επίσκεψης και το απόγευμα της 24^ης Σεπτεμβρίου υποδέχθηκε στο Σταυρό Βάλια Κάλντας, μαζί με τον Δασολόγο της Δ/νσης Δασών Γρεβενών και μέλος του ΔΣ του Φορέα Διαχείρισης κ. Ιωάννη Τζατζάνη, τον Οικουμενικό Πατριάρχη, στον οποίο και επέδωσε Απόφαση και Πρακτικό του ΔΣ, για την ανακήρυξή του ως Επίτιμου Προέδρου του Φορέα Διαχείρισης, καθώς και καλαίσθητη πλακέτα ως αναγνώριση του σημαντικού έργου που επιτελεί για την προστασία της Φύσης και του Περιβάλλοντος, για το καλό της παγκοσμίου κοινότητος. Στη συνέχεια, ατενίζοντας της Ζεστή Κοιλάδα (Βάλια Κάλντα), έγινε σύντομη, αλλά ουσιαστική, ενημέρωση από τον Πρόεδρο κ. Βέργο και τον κ. Τζατζάνη, για τις οικολογικές ιδιαιτερότητες του Εθνικού Δρυμού, τον πλούτο των αρχέγονων οικοσυστημάτων, ειδών και οικοτόπων που διαθέτει, καθώς και για την αναγκαιότητα να διατηρηθεί και προστατευθεί αποτελεσματικά η μοναδικότητα και βιοποικιλότητά του.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος έμεινε απόλυτα ικανοποιημένος από την ενημέρωση, συγκινήθηκε από τις απρόσμενες τιμές, που του επιφύλασσε ο Φορέας Διαχείρισης, και με αφορμή την αναφορά στη πλακέτα περί «θεοδώρητου Φύσεως και  Περιβάλλοντος» έπλεξε το εγκώμιο της Βάλια Κάλντα και των «αρχέγονων» οικοσυστημάτων που διαθέτει και τα οποία ως δώρα Θεού θα πρέπει να τα προστατεύουμε και να τα διατηρούμε.

Β. ΠΑΡΟΧΗ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΩΝ. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΕΙΔΩΝ ΧΛΩΡΙΔΑΣ, ΠΑΝΙΔΑΣ & ΤΥΠΩΝ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ

Γνωμοδοτήσεις

Στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του, που απορρέουν από τις διατάξεις του Άρθρου 15 παρ.2γ του Ν. 2742/1999, καθώς και από την ΚΥΑ χαρακτηρισμού του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου (23069/2005 Άρθρο 4 παρ. Γ), ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών Βίκου-Αώου και Πίνδου παρέχει την γνωμοδότησή του, πριν από την προέγκριση χωροθέτησης και την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων των έργων και δραστηριοτήτων, που εμπίπτουν στην περιοχή ευθύνης του, καθώς και σε κάθε άλλο θέμα για το οποίο ζητείται η γνώμη του από τις αρμόδιες αρχές.

Κατά την άσκηση αυτής της αρμοδιότητάς του, ο Φ.Δ. Εθνικών Δρυμών Βίκου-Αώου και Πίνδου για το 2011 παρείχε 12 γνωμοδοτήσεις κατά τη διαδικασία Έγκρισης των Περιβαλλοντικών Όρων για έργα και δραστηριότητες στα όρια της περιοχής ευθύνης του (10 στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και 2 στην Περιφέρεια Ηπείρου). Οι 11 από αυτές τις γνωμοδοτήσεις ήταν θετικές και μία αρνητική.

Ακόμα στα πλαίσια καλύτερου σχεδιασμού μεγάλων προτεινόμενων έργων στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου και για τον περιορισμό των αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, ο Πρόεδρος του Δ.Σ. και στελέχη του Φορέα συμμετείχαν σε δύο συσκέψεις με τους εμπλεκόμενους φορείς για τον εκσυγχρονισμό του Χιονοδρομικού Κέντρου Βασιλίτσας, στις 13/10/2011 και 16/12/2011. Στις συσκέψεις οι οποίες πραγματοποιήθηκαν στον Δήμο Γρεβενών, δόθηκαν κατευθυντήριες γραμμές για την υιοθέτηση πρακτικών αναβάθμισης του χιονοδρομικού κέντρου, ώστε να καλύψει τις σύγχρονες αυξανόμενες ανάγκες της χιονοδρομίας, λαμβάνοντας υπόψη και τους όρους και περιορισμούς της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής νομοθεσίας για την προστασία και διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και των ιδιαίτερων οικολογικών αξιών της περιοχής όπου αναπτύσσονται οι χιονοδρομικές δραστηριότητες.

Επίσης, στις 24/10/2011 ο Πρόεδρος του Δ.Σ. και στελέχη του Φορέα συμμετείχαν σε συνάντηση στον Δήμο Μετσόβου, με περιεχόμενο τη βέλτιστη χάραξη του αγωγού φυσικού αερίου ITGI. Στην συνάντηση έγινε μια πρώτη συζήτηση για την χάραξη του αγωγού, ώστε να μειωθούν κατά το δυνατόν οι αρνητικές επιπτώσεις του έργου στο φυσικό περιβάλλον. Ωστόσο η συζήτηση αυτή δεν οριστικοποιήθηκε, θα συνεχισθεί και στις αρχές του 2012 για να αποφασισθεί η οριστική χάραξη, η χωροθέτηση των αναγκαίων συνοδών έργων και τα όποια αντισταθμιστικά οφέλη για τον Φορέα Διαχείρισης και την αποκατάσταση ζημιών στην περιοχή διέλευσης του αγωγού.

Σε κάθε περίπτωση προτεινόμενων έργων, στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου, ο Φορέας Διαχείρισης είναι πρόθυμος και διαθέσιμος να δώσει κατευθύνσεις κατά την φάση του σχεδιασμού, ώστε τα έργα να εναρμονίζονται με την Ευρωπαϊκή και Ελληνική περιβαλλοντική νομοθεσία, ώστε να αποτρέπονται και να ελαχιστοποιούνται οι αρνητικές επιπτώσεις στον φυσικό πλούτο της περιοχής.

Επιστημονική Παρακολούθηση ειδών χλωρίδας, πανίδας & τύπων οικοτόπων (Monitoring)

Στο πλαίσιο σχεδιασμού των δράσεων του Φορέα Διαχείρισης, σημαντικό μέρος και πρώτη προτεραιότητα καταλαμβάνει  η έναρξη συστήματος επιστημονικής παρακολούθησης και αξιολόγησης της κατάστασης διατήρησης των σημαντικών ειδών χλωρίδας, πανίδας και τύπων οικοτόπων, που περιέχονται στα όρια της Προστατευόμενης Περιοχής. Οι οικότοποι και τα είδη χλωρίδας και πανίδας των προστατευόμενων περιοχών αντιμετωπίζουν πληθώρα πιέσεων, λόγω της άσκησης αλόγιστων ανθρώπινων δραστηριοτήτων και έργων, αλλά και λόγω εκδήλωσης ακραίων φυσικών και άλλων φαινομένων (πυρκαγιές, πλημμύρες, κ.ά.). Η διατήρηση της βιολογικής ποικιλότητας και της ποικιλότητας του τοπίου, δηλαδή η διασφάλιση του προστατευτέου αντικειμένου της περιοχής, που αποτελεί και το λόγο για τον οποίο δημιουργήθηκε το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου (Άρθρο 1 της ΚΥΑ 23069/2005), θα επιτευχθεί μέσα από την εφαρμογή ορθών επιστημονικών μεθόδων αειφορικής διαχείρισης, αναπόσπαστο μέρος της οποίας είναι και η περιβαλλοντική παρακολούθηση (environmental monitoring). Η επιστημονική παρακολούθηση είναι η παρακολούθηση ανά τακτά χρονικά διαστήματα των διακυμάνσεων παραμέτρων, της δυναμικής που αυτές εμφανίζουν, με σκοπό να εξακριβωθεί ο βαθμός συμφωνίας ή απόκλισης με κάποια προκαθορισμένη διακύμανση ή τιμή.

Η επιστημονική παρακολούθηση είναι απαραίτητο εργαλείο για την εκτίμηση της κατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος στην περιοχή ευθύνης του Φορέα και με βάση τα αποτελέσματα της θα σχεδιάζονται και θα αξιολογούνται τα μέτρα διαχείρισης της περιοχής και η εγκατάσταση ή μη έργων και δραστηριοτήτων, για την προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας. Ακόμα θα συμβάλλει στην συμπλήρωση του καταλόγου των ειδών που διαβιούν στο Πάρκο παρέχοντας νέα στοιχεία που δεν έχουν μέχρι σήμερα επαρκώς μελετηθεί (αμφίβια, ασπόνδυλα, νυχτερίδες).

Το σύστημα παρακολούθησης θα είναι ενταγμένο σε ένα εθνικού επιπέδου σύστημα, ώστε να τροφοδοτήσει και την 3η Εθνική Αναφορά-Έκθεση Εφαρμογής της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, που είναι υποχρέωση της χώρας μας ως κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κατά το 2011 υλοποιήθηκε ένας πρώτος σχεδιασμός για το πώς θα σχεδιασθεί καλύτερα η επιστημονική παρακολούθηση, σύμφωνα με τη φύση του αντικειμένου, αλλά και τις δεσμεύσεις που απορρέουν από την Ελληνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Περεταίρω, προσδιορίστηκαν οι αναγκαίοι πόροι, αλλά και τα τεχνικά μέσα, που θα χρειαστούν για την ομαλή υλοποίηση του έργου. Κατά την πρώτη περίοδο 2012-2013 το σχεδιασμό και την υλοποίηση του έργου θα αναλάβει ανάδοχος με εξειδικευμένη εμπειρία σε συνεργασία με το επιστημονικό προσωπικό του Φορέα Διαχείρισης. Παράλληλα, κατά την περίοδο αυτή θα γίνει μεταφορά τεχνογνωσίας και εκπαίδευση στο υπόλοιπο προσωπικό του Φορέα Διαχείρισης, ώστε να αναλάβουν καθήκοντα παρακολούθησης κατά την δεύτερη περίοδο 2013-2015. Η εμπειρία και τα τεχνικά μέσα που θα αποκτηθούν θα χρησιμοποιηθούν από το Φορέα Διαχείρισης και στο μέλλον (μετά το 2015).

Γ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΟΠΤΕΥΣΗΣ – ΦΥΛΑΞΗΣ

Η υλοποίηση της Επόπτευσης – Φύλαξης της Προστατευόμενης Περιοχής του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, πραγματοποιείται από τον Φορέα Διαχείρισης σύμφωνα με το εγκεκριμένο από το Δ.Σ. Πρόγραμμα Επόπτευσης – Φύλαξης, που καταρτίζεται σε ετήσια βάση και το οποίο στο τέλος κάθε χρόνου επικαιροποιείται, ενσωματώνοντας με αυτόν τον τρόπο την εμπειρία και τις διαμορφούμενες νέες ανάγκες αλλά και τους τρόπους επίλυσης προβλημάτων που παρατηρήθηκαν κατά την εφαρμογή του Προγράμματος την προηγούμενη χρονιά.

Σκοπός του Προγράμματος Επόπτευσης – Φύλαξης, είναι ο έλεγχος της εφαρμογής των όρων και περιορισμών που θέτει η περιβαλλοντική νομοθεσία για τη Προστατευόμενη Περιοχή (Π.Π.) του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, με σκοπό τη διαφύλαξη της φυσικής κληρονομιάς, την ενημέρωση των επισκεπτών και τη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας της προστατευόμενης περιοχής.

Αξίζει να σημειωθεί ότι, ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών Βίκου Αώου και Πίνδου, στο πλαίσιο άσκησης των αρμοδιοτήτων του, όπως αυτές καθορίζονται στο Ν. 2742/99, δεν διαθέτει εκτελεστικές αρμοδιότητες σε ότι αφορά την επόπτευση-φύλαξη της περιοχής, αλλά περιορίζεται στην επικουρία των αρμόδιων αρχών. Έτσι, σε περιπτώσεις όπου διαπιστώνονται παραβάσεις, ειδοποιούνται οι αρμόδιες υπηρεσίες, ώστε να ασκείται από αυτές η δημόσια, διοικητική εξουσία για την αποτροπή παράνομων δραστηριοτήτων.

Γίνεται λοιπόν αντιληπτό, ότι για την καλύτερη εξασφάλιση  της προστασίας της Π.Π. του Εθνικού Πάρκου, αποτελεί  προϋπόθεση η άριστη συνεργασία του Φ.Δ. με όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες, που έχουν σχετικές αρμοδιότητες, καθώς και ο συντονισμός των σχετικών προγραμμάτων για το σκοπό αυτό. Κατά το έτος 2011, υπήρξε πολύ καλή συνεργασία, τόσο με τις Πυροσβεστικές Υπηρεσίες Ιωαννίνων και Γρεβενών, στο πλαίσιο της οποίας είχαν σχεδιαστεί δρομολόγια και πεζές περιπολίες των φυλάκων κατά την αντιπυρική περίοδο, τις οποίες ο Φ.Δ. γνωστοποιούσε στην Π.Υ. με σκοπό την μέγιστη δυνατή κάλυψη της Π.Π., όσο και με την Δασική Υπηρεσία και την Ομοσπονδιακή Θηροφυλακή.

Η συνεργασία αυτή πραγματοποιήθηκε κατά την εφαρμογή του εγκεκριμένου από το Δ.Σ. του Φορέα, Προγράμματος Επόπτευσης – Φύλαξης έτους 2011, με βάση το οποίο και για την αποτελεσματικότερη κάλυψη της εξαιρετικά μεγάλης έκτασης του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, που ανέρχεται περίπου στα 2.000.000 στρέμματα, έχουν συσταθεί τρία Κλιμάκια φύλαξης της Π.Π. :

• ένα με έδρα το Κέντρο Πληροφόρησης Ασπραγγέλων
• ένα με έδρα το Κέντρο Πληροφόρησης Μετσόβου
• ένα με έδρα το Κέντρο Πληροφόρησης Μαυραναίων

Για την υλοποίηση του Προγράμματος και την ομαλή λειτουργία των Κλιμακίων φύλαξης, συντάσσονται και ελέγχονται από τον Φ.Δ., όλα τα απαραίτητα έγγραφα και προγράμματα, που απαιτούνται για το σκοπό αυτό, όπως π.χ. 5νθήμερο πρόγραμμα διαδρομών, διαταγών πορείας, έντυπα ελέγχου του εξοπλισμού και της κατάστασης του κάθε οχήματος, ηλεκτρονικό ημερολόγιο συμβάντων, κ.ά.

Για την εφαρμογή του Προγράμματος Επόπτευσης –  Φύλαξης της Π.Π. του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου για το έτος 2011, ο Φ.Δ. διέθεσε τρία μικρά πυροσβεστικά οχήματα τύπου pick- up, τα οποία φέρουν αποσπώμενο πυροσβεστικό εξοπλισμό στην καρότσα τους, ένα όχημα τζιπ, ενώ στην υλοποίηση του Προγράμματος απασχολούνται έξι Φύλακες, μία Υπεύθυνος Φύλαξης με τον αναπληρωτή της, καθώς και οι 5 υπάλληλοι των Κέντρων Πληροφόρησης, οι οποίοι όταν υπάρχει ανάγκη συνεπικουρούν στη φύλαξη της προστατευόμενης περιοχής.

Παράλληλα, κατά το 2011 ο Φ.Δ. προέβη στη προμήθεια του απαραίτητου εξοπλισμού φύλαξης, όπως στολές, βοηθητικά εργαλεία, ηλεκτρονικός εξοπλισμός κ.ά. Η προμήθεια του εξοπλισμού φύλαξης προβλέπονταν στο εγκεκριμένο Τεχνικό Δελτίο του Φ.Δ. και ολοκληρώθηκε με επιτυχία.

Επίσης, κατά το περασμένο έτος πραγματοποιήθηκε εκπαίδευση του προσωπικού Φύλαξης από την Πυροσβεστική Υπηρεσία και από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ), όπως η WWF Ελλάς. Για δεύτερη συνεχή χρονιά, ο Φ.Δ. συμμετείχε ενεργά στο Εθελοντικό Πρόγραμμα Πυροπροστασίας της Βοβούσας συνεργαζόμενος με τις Μ.Κ.Ο. Πίνδος Περιβαλλοντική και WWF Ελλάς. Το προσωπικό  συμμετείχε  επίσης σε διάφορα σεμινάρια, αλλά και σε συνεδριάσεις των Συντονιστικών Οργάνων των Περιφερειών.

Στην τελευταία Συνεδρίαση του Δ.Σ. για το 2011, παρουσιάστηκαν και εγκρίθηκαν ο Απολογισμός της εφαρμογής του Προγράμματος του 2011 και το νέο Πρόγραμμα για το έτος 2012, το οποίο θα αποσταλεί και στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ.

Σύμφωνα με τον Απολογισμό της εφαρμογής του Προγράμματος του 2011, τα προβλήματα που αντιμετώπισε ο Φ.Δ. κατά την υλοποίησή του, αφορούσαν κυρίως αυτά που δημιουργήθηκαν από την έλλειψη χρηματοδότησης στις αρχές του περασμένου έτους, καθώς και σε προβλήματα που σχετίζονταν με τη μη επιλεξιμότητα δαπανών συντήρησης των οχημάτων και τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα την  ακινητοποίηση των οχημάτων για κάποιο χρονικό διάστημα. Ένας εξίσου σημαντικός παράγοντας ο οποίος δημιούργησε προβλήματα στην ομαλή υλοποίηση του Προγράμματος, ήταν και τα έντονα καιρικά φαινόμενα όπως πχ. παγετοί και χιονοπτώσεις, που παρατηρούνται συχνά στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου, με αποτέλεσμα την αναστολή των περιπολιών τις ημέρες που υπήρχαν προβλήματα βατότητας του οδικού δικτύου.

Κατά τη διάρκεια του 2011, από την εφαρμογή του Προγράμματος, έχει καταγραφεί πλήθος παράνομων δραστηριοτήτων και υπάρχει σημαντικός αριθμός αναφορών των Φυλάκων στις οποίες επισημαίνονται οι παράνομες δραστηριότητες, για τις οποίες όπως έχει ήδη αναφερθεί παραπάνω, ενημερώνονται, είτε τηλεφωνικώς είτε με έγγραφα του Φ.Δ., οι αρμόδιες υπηρεσίες για να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες. Συνοπτικά, τα περιστατικά που καταγράφηκαν από  τους Φύλακες του Φ.Δ. κατά το έτος 2011 και ανά Κλιμάκιο Φύλαξης, αλλά και άλλες ενέργειες στις οποίες προέβησαν κατά την άσκηση της υπηρεσίας τους,  αφορούσαν:

Κλιμάκιο Ασπραγγέλων:

• Παράνομη θήρα
• Εντοπισμός εστιών πυρκαγιών
• Παράνομη κατασκήνωση
• Παράνομη κολύμβηση (Κλειδωνιά, Βοϊδομάτη)
• Παράνομες απορρίψεις απορριμμάτων
• Παράνομη βόσκηση
• Καταστροφή πινακίδων – μπαρών.
• Εντοπισμός προβλημάτων που δημιουργήθηκαν στο οδικό δίκτυο από κατολισθήσεις
• Διερεύνηση καταγγελιών
• Συνάντηση με κτηνοτρόφους
• Παράνομη στάθμευση οχημάτων
• Παράνομη κατασκήνωση, διάπλους (ράφτιγκ) και κολύμβηση
• Ενημέρωση τουριστών
• Διερεύνηση Κατάστασης Δασικών Δρόμων
• Διερεύνηση και καταγραφή υδροστομίων και πυροφυλακίων

Κλιμάκιο Μετσόβου :

• Παράνομη αλιεία
• Παράνομη κατασκήνωση
• Παράνομη στάθμευση πλήθους οχημάτων
• Εντοπισμός προβλημάτων που δημιουργήθηκαν στο δασικό δίκτυο
• Συνάντηση με κτηνοτρόφους
• Διερεύνηση και καταγραφή υδροστομίων και πυροφυλακίων
• Εντοπισμός εστιών πυρκαγιών
• Ενημέρωση τουριστών

Κλιμάκιο Μαυραναίων:

• Παράνομη θήρα.
• Εντοπισμός εστιών πυρκαγιών
• Παράνομη κατασκήνωση
• Παράνομη Βόσκηση
• Παράνομη στάθμευση πλήθους οχημάτων
• Εντοπισμός προβλημάτων που δημιουργήθηκαν σε οδικό και δασικό δίκτυο από κατολισθήσεις
• Διερεύνηση Δασικών Δρόμων
• Διερεύνηση και καταγραφή υδροστομίων και πυροφυλακίων
• Ενημέρωση τουριστών

Με βάση πάντα τον Απολογισμό υλοποίησης του Προγράμματος, και παρά τα σημαντικά προβλήματα που αναφέρθηκαν, η εφαρμογή του Προγράμματος για το 2011 κρίνεται συνολικά επιτυχημένη, καθώς η τακτική παρουσία των Κλιμακίων Φύλαξης στην περιοχή λειτούργησε αποτρεπτικά σε πολλές περιπτώσεις παρανομιών, ενώ και η πολύ καλή συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές είχε σημαντικό αποτέλεσμα.

Παρόλα αυτά και παρά την έλλειψη σημαντικών εκτελεστικών αρμοδιοτήτων του Φ.Δ., σε ότι αφορά στη Φύλαξη, το Πρόγραμμα Επόπτευσης – Φύλαξης για το 2012, θα πρέπει να εφαρμοστεί αποτελεσματικότερα, καθώς οι πιέσεις από ανθρώπινες δραστηριότητες που δέχεται η Π.Π. είναι πάρα πολλές.

Δ. ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ

Διοικητικό Συμβούλιο (ΔΣ)

Σε σχέση με το Διοικητικό Συμβούλιο του Φορέα Διαχείρισης υπήρξαν κάποιες αρρυθμίες, οι οποίες οφείλονταν σε αλλαγές μελών του Δ.Σ., λόγω Καλλικράτη, καθώς και στην αλλαγή Προέδρου.

Μετά την παραίτηση του προηγούμενου Προέδρου κ. Κων/νου Κασιούμη (Δεκέμβριος 2010) το Δ.Σ. συγκλήθηκε στις δύο πρώτες συνεδριάσεις του 2011 από τον Αντιπρόεδρό του κ. Χρήστο Πέτρου. Νέος πρόεδρος, για το υπόλοιπο της θητείας του ΔΣ, ορίσθηκε με την 8449/23.02.2011 απόφαση του ΥΠΕΚΑ ο ειδικός επιστήμονας Στέργιος Βέργος, Δρ. Δασολόγος, καθηγητής ΤΕΙ/Λ.

Υπό την προεδρεία του κ. Βέργου και με την προηγούμενη (παλαιά) σύνθεση του Δ.Σ. πραγματοποιήθηκε η 3^η Συνεδρίαση στις 31.03.2011, για να ακολουθήσει στη συνέχεια μία 3μηνη «αναστολή λειτουργίας» του Συμβουλίου, μέχρι να ορισθούν τα νεοεκλεγέντα από τις αυτοδιοικητικές και περιφερειακές εκλογές μέλη του (25122/30.06.2011 Απόφαση ΥΠΕΚΑ).

Με τη νέα, πλήρη σύνθεση, το Δ.Σ. συνήλθε για πρώτη φορά στις 11.08.2011 για να ομαλοποιηθεί στη συνέχεια η όλη λειτουργία του.

Βέβαια οι μικροαρρυθμίες που προαναφέρθηκαν δεν δημιούργησαν ιδιαίτερες καθυστερήσεις σε σημαντικές αποφάσεις, έργα και δραστηριότητες του Φορέα, γιατί στο κενό 3μηνο μεσοδιάστημα ο Πρόεδρος είχε την εξουσιοδότηση από το προηγούμενο Δ.Σ., αλλά και από το ΥΠΕΚΑ, να υλοποιεί όλες τις διοικητικές και άλλες λειτουργίες, σε συνεργασία με τα στελέχη του Φορέα.

Συνολικά το Διοικητικό Συμβούλιο του Φορέα Διαχείρισης πραγματοποίησε 6 τακτικές και 2 έκτακτες Συνεδριάσεις, κατά τις οποίες συζητήθηκαν συνολικά 36 θέματα ημερησίας διάταξης και εκδόθηκαν 34 Αποφάσεις. Για κάθε Συνεδρίαση τηρείται ειδικό ηλεκτρονικό και έντυπο αρχείο Πρακτικών.

Διοικητικές υπηρεσίες

Οι απαιτήσεις διοικητικής υποστήριξης για την αποτελεσματική λειτουργία του Φορέα Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών Βίκου-Αώου και Πίνδου, κατά τη διάρκεια του έτους 2011, συνοψίζονται στις ακόλουθες πράξεις:

ü  η συνολική αλληλογραφία του Φορέα ανήλθε 735 έγγραφα, από τα οποία τα 167 έχουν διεκπεραιωθεί από το προσωπικό του Φορέα

ü  30 από τα έγγραφα αυτά αφορούσαν σε απαντήσεις του Φ.Δ. σε επερωτήσεις Βουλευτών της Βουλής των Ελλήνων

ü  ο Φορέας προέβη συνολικά σε 66 αναρτήσεις στο Διαδίκτυο, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 παρ.1 του Ν.3861/2010 (ΦΕΚ 112/Α/13.07.2010): «Ενίσχυση της διαφάνειας με την υποχρεωτική ανάρτηση νόμων και πράξεων των κυβερνητικών, διοικητικών και αυτοδιοικητικών οργάνων στο διαδίκτυο Πρόγραμμα Διαύγεια», που ανά είδος απόφασης κατατάσσονται στις ακόλουθες κατηγορίες:

1. Λοιπές Κανονιστικές Πράξεις: 54
2. Προϋπολογισμός: 2
3. Ανάθεση Προμήθειας/Υπηρεσιών: 3
4. Δαπάνη: 2
5. Ισολογισμός: 2
6. Απολογισμός: 1

Για τη διοικητική και οικονομική υποστήριξη της λειτουργίας, ο Φορέας προχώρησε στη διενέργεια Διαγωνισμών για την πρόσληψη ενός Λογιστή, ενός Δικηγόρου και μιας εταιρίας Ορκωτών Ελεγκτών, ως Εξωτερικών Συνεργατών με σύμβαση παροχής υπηρεσιών. Οι διαδικασίες των Διαγωνισμών έχουν ολοκληρωθεί και έχουν υπογραφεί οι σχετικές Συμβάσεις με τον Λογιστή και την εταιρία Ορκωτών Ελεγκτών, ενώ για τον Δικηγόρο οι διαδικασίες αναμένεται να ολοκληρωθούν τον πρώτο μήνα του 2012.

Ε. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ & ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ

Η οικονομική διαχείριση του Φορέα κατά το έτος 2011, αφορούσε στη διαχείριση των οικονομικών πόρων που προήλθαν από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» 2007-2013. Η οικονομική διαχείριση διέπεται από τις αρχές που ορίζονται στον Κανονισμό Οικονομικής Διαχείρισης του Φορέα Διαχείρισης (ΦΕΚ 1401Β΄/13-9-2004) και τις σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις Συστήματος Διαχείρισης (ΥΠΑΣΥΔ) Συγχρηματοδοτούμενων Έργων.

Ο Φορέας Διαχείρισης εφαρμόζοντας τις διατάξεις του Κανονισμού Οικονομικής Διαχείρισης, συνέταξε τον Οικονομικό Ισολογισμό και Απολογισμό για τη χρήση του οικονομικού έτους 2010 καθώς επίσης και του Προϋπολογισμού για το έτος 2012, οι οποίοι και κατατέθηκαν στις αρμόδιες υπηρεσίες. Επίσης, πραγματοποιήθηκε ο έλεγχος της οικονομικής διαχείρισης του Φ.Δ. από Ορκωτούς Ελεγκτές και συντάχθηκαν οι σχετικές Εκθέσεις, οι οποίες θα αποσταλούν στις αρμόδιες Οικονομικές Υπηρεσίες.

Κατά τη νέα προγραμματική περίοδο ΕΣΠΑ και συγκεκριμένα τον Νοέμβριο του 2010, πραγματοποιήθηκε αρχικά η πρώτη ένταξη της Πράξης «ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΕΘΝΙΚΩΝ ΔΡΥΜΩΝ ΒΙΚΟΥ-ΑΩΟΥ ΚΑΙ ΠΙΝΔΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΗΣ» στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 2007-2013» με συνολική επιλέξιμη Δημόσια Δαπάνη 3.985.800,00 €. Κατά την υλοποίηση της Πράξης το αδιάθετο υπόλοιπο την 1/1/2011 ανερχόταν στο ύψος των 298,63€. Κατά τη διάρκεια του έτους 2011 ο Φορέας πραγματοποίησε εκταμιεύσεις συνολικού ύψους 725.040,67 € ως ακολούθως:

1. στις 16/02/2011,      445.040,67 €
2. στις 1/07/2011,          45.000,00 €
3. στις 27/09/2011,        40.000,00 €
4. στις 9/11/2011,          80.000,00 €
5. στις 8/12/2011,         115.000,00 €

Έως την 31/12/2011 δαπανήθηκε το ποσό των 652.325,51 € και το αδιάθετο υπόλοιπο την 1/01/2012 ανέρχεται στο ύψος των 72.715,16 €.

Τον Δεκέμβριο του 2011 ο Φορέας προέβη σε κατάθεση τροποποίησης του Τεχνικού Δελτίου Προτεινόμενης Πράξης, με συνολική επιλέξιμη Δημόσια Δαπάνη 5.654.375,00 € στην οποία περιλαμβάνονται τα ακόλουθα Υποέργα:

1. Δράσεις  για την προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας
2. Παρακολούθηση, καταγραφή και αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης των τύπων οικοτόπων και των ειδών χλωρίδας και πανίδας των οδηγιών 92/43 και 2009/147 καθώς και άλλων σημαντικών ειδών χλωρίδας και πανίδας στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου
3. Μελέτη πιστοποίησης της αειφορικής διαχείρισης των δασών του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου
4. Εμπλουτισμός και οργάνωση εκθεσιακών χώρων επιλεγμένων κέντρων πληροφόρησης του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου

Ειδικότερα το Υποέργο 1: “Δράσεις  για την προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας” συνολικού προϋπολογισμού 4.595.975,00€ θα υλοποιηθεί από τον Φ.Δ. με Αυτεπιστασία και αποτελείται από τις ακόλουθες Ενέργειες – Δράσεις:

1. Εποπτεία και Φύλαξη της Προστατευόμενης Περιοχής
2. Ενέργειες Ενημέρωσης και Ευαισθητοποίησης
3. Επιστημονική παρακολούθηση συγκεκριμένων ειδών χλωρίδας και πανίδας της κοινοτικής οδηγίας 92/43 και καταγραφή άλλων σημαντικών ειδών χλωρίδας, με στόχο τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στο Εθνικό Πάρκο της Βόρειας Πίνδου
4. Δημιουργία ψηφιακής βάσης δεδομένων των οικολογικών και μη παραμέτρων της προστατευόμενης περιοχής καθώς και των υλοποιούμενων δράσεων
5. Υποστήριξη υλοποίησης όλων των δράσεων της Πράξης καθώς και ενεργειών προστασίας και διατήρησης της βιοποικιλότητας

Σύμφωνα με τον Οδηγό Λειτουργίας Κεντρικού Λογαριασμού ΕΣΠΑ η χρηματοδότηση των λογαριασμών των έργων από τις αρχές του 2011 πραγματοποιείται μηνιαίως με σκοπό τη ριζική επιτάχυνση της διαδικασίας πληρωμής των συγχρηματοδοτούμενων έργων και την εξασφάλιση της απρόσκοπτης χρηματοδότησής τους, σύμφωνα με την πρόοδο εκτέλεσης των εργασιών.

ΣΤ. ΠΡΑΣΙΝΟ ΤΑΜΕΙΟ

Στις 19.10.2009 εκδόθηκε από το Πράσινο Ταμείο, Πρόσκληση για την υποβολή προτάσεων στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα «Στήριξη Φορέων Προστατευόμενων Περιοχών». Στην Πρόσκληση καθορίζονταν οι Προτεραιότητες-Στόχοι των υποβαλλόμενων προτάσεων, καθώς επίσης και η επιλεξιμότητα των Δαπανών.

Για την υποβολή των προτάσεων δόθηκε ως καταληκτική ημερομηνία υποβολής τους η Παρασκευή 4 Νοεμβρίου 2011 και ως προθεσμία επιλεξιμότητας των δαπανών ορίστηκε η 31η Δεκεμβρίου 2011. Το ποσό που είχε αρχικά επιμερισθεί για τον Φ.Δ. Εθνικών Δρυμών Βίκου-Αώου και Πίνδου ανέρχονταν στο ποσό των 45.000,00 Ευρώ.

Για την υποβολή των προτάσεων απαιτούταν η συμπλήρωση του Τυποποιημένου Εντύπου Ανάπτυξης της Πρότασης, Αίτηση Χρηματοδότησης καθώς και Σύντομο Υπόμνημα του ΦΔΠΠ με πληροφορίες σχετικά με το κανονιστικό πλαίσιο, τη λειτουργία και τις αρμοδιότητές του, καθώς και απολογισμό δράσεων των τελευταίων τριών ετών.

Ο Φορέας Διαχείρισης υπέβαλε εμπρόθεσμα την πρότασή  του και τελικά εγκρίθηκαν από το Πράσινο Ταμείο, οι παρακάτω Δράσεις συνολικού προϋπολογισμού 47.312,37 Ευρώ:

Για όλες τις παραπάνω Δράσεις πραγματοποιήθηκαν όλες οι απαραίτητες διαδικασίες που όριζε το Πράσινο Ταμείο και ολοκληρώθηκαν εντός των προκαθορισμένων προθεσμιών.

Ζ. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΦΟΡΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΕ ΑΛΛΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ»

Στις 8/7/2011, υπεγράφη Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Φ.Δ. και της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης Πίνδος Περιβαλλοντική, που δραστηριοποιείται στην Ήπειρο, για την υλοποίηση του έργου «ΕΡΓΑ ΚΟΙΝΩΦΕΛΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΘΝΙΚΩΝ ΔΡΥΜΩΝ ΒΙΚΟΥ ΑΩΟΥ & ΠΙΝΔΟΥ». Συγκεκριμένα ο Φ.Δ. υπέβαλε πρόταση στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ»  και συγκεκριμένα στον Άξονα Προτεραιότητας 7: «ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ», «ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΘΕΣΕΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΣΕ ΤΟΠΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΜΕΣΩ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΟΙΝΩΦΕΛΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ, ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ». Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα ο Φ.Δ. είναι συμπράττων φορέας, ενώ δικαιούχος είναι η Πίνδος Περιβαλλοντική, η οποία υπέγραψε προγραμματική σύμβαση, για την παραχώρηση διαχειριστικής επάρκειας, με την Αναπτυξιακή της Περιφέρειας Ηπείρου ΗΠΕΙΡΟΣ Α.Ε. Σύμφωνα με την πρόσκληση το προσωπικό που θα προσληφθεί, θα απασχοληθεί στο Φ.Δ. για πέντε μήνες με μισθό 625,00 ευρώ και ασφάλεια ΙΚΑ, αλλά θα πληρώνεται από τον δικαιούχο φορέα που είναι η  Πίνδος Περιβαλλοντική, η οποία θα λάβει και το 5% του συνολικού ποσού της πρότασης. Η πρόταση προβλέπει την πρόσληψη συνολικά 15 ατόμων διαφόρων ειδικοτήτων στο Φ.Δ. και συγκεκριμένα:

• Τέσσερεις (4) φύλακες, ειδικότητας Δ.Ε. «Ειδικού Δασικής Προστασίας» ή «Επιμελητή – Ξεναγού Εθνικών Δρυμών και Χώρων Αναψυχής», κάτοχοι διπλώματος οδήγησης τουλάχιστον Β’ κατηγορίας, οι οποίοι θα απασχοληθούν σε εργασίες δασοπροστασίας /φύλαξης.
• Δύο (2) άτομα Υ.Ε. οι οποίοι θα απασχοληθούν σε εργασίες δασοπροστασίας /φύλαξης.
• Ένα (1) άτομο Π.Ε., ειδικότητας Π.Ε. Γεωγραφίας, Π.Ε Δασολογίας & ΦΠ, με ειδικότητα στα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (ΓΣΠ) ή ΤΕ Δασοπονίας & Διαχείρισης ΦΠ, με εξειδίκευση στα ΓΣΠ και καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας, για την δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εφαρμογής συστήματος γεωγραφικών πληροφοριών, η οποία θα αφορά στη δασοπροστασία /φύλαξη της περιοχής του Εθνικού Πάρκου, μέσω της δημιουργίας βάσης δεδομένων του εφαρμοζόμενου Προγράμματος Φύλαξης.
• Έξι (6) άτομα Υ.Ε., ανειδίκευτοι (δασεργάτες – αγρότες), που θα απασχοληθούν σε κάθε εργασία καθαρισμού, διαμόρφωσης, συντήρησης και αποκατάστασης υπαρχόντων μονοπατιών.
• Δύο (2) άτομα Τ.Ε., ειδικότητας Τ.Ε. Δασοπόνων ή Δασοπόνων & Διαχειριστών Φυσικού Περιβάλλοντος, με καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας, οι οποίοι θα απασχοληθούν σε κάθε εργασία για την προώθηση και υλοποίηση δράσεων ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης/ ξενάγησης.

Η πρόταση εγκρίθηκε στις αρχές του 2012 και αναμένεται να αρχίσει η υλοποίησή της έως τις 31/12/2013.

Συμμετοχή του Φ.Δ. στην υποβολή προτάσεων για χρηματοδότηση από το Διασυνοριακό Πρόγραμμα Συνεργασίας Interreg ΕΛΛΑΔΑ-ΑΛΒΑΝΙΑ 2007-2013 και σε άλλα προγράμματα

Κατά το έτος 2011, στην προσπάθεια αναζήτησης νέων πόρων εκτός αυτών του ΕΠΠΕΡΑΑ, ο Φορέας Διαχείρισης, σε συνεργασία με άλλους εταίρους, υπέβαλε συνολικά τρεις προτάσεις προς ένταξη στο Διασυνοριακό Πρόγραμμα Συνεργασίας Interreg ΕΛΛΑΔΑ-ΑΛΒΑΝΙΑ 2007-2013. Συγκεκριμένα:

• Η πρώτη πρόταση αφορούσε το Διασυνοριακό Πρόγραμμα Συνεργασίας ΕΛΛΑΔΑ-ΑΛΒΑΝΙΑ με τίτλο «Κοινές προσεγγίσεις για τη διατήρηση, διαχείριση και ανάδειξη των Εθνικών Πάρκων Βόρειας Πίνδου και Hotova» και στην οποία συμμετείχαν εκτός από τον Φ.Δ. ο Δήμος Ζαγορίου, ως επικεφαλής εταίρος, το Δασαρχείο Ιωαννίνων, το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας – ΕΚΒΥ και από την Αλβανία η Δασική Υπηρεσία Εθνικού Πάρκου Hotova.
• Η δεύτερη πρόταση αφορούσε επίσης το Διασυνοριακό Προγράμματος Συνεργασίας ΕΛΛΑΔΑ-ΑΛΒΑΝΙΑ με τίτλο «Παρακολούθηση και προστασία των βασικών ειδών της άγριας ζωής στις ορεινές περιοχές του Γράμμου και της Βόρειας Πίνδου, με έμφαση στην αρκούδα και στο αγριόγιδο» και στην οποία συμμετείχαν εκτός από τον Φ.Δ. η περιβαλλοντική οργάνωση Αρκτούρος, ως επικεφαλής εταίρος, η Ήπειρος Αναπτυξιακή Α.Ε. και από την Αλβανία μία οργάνωση προστασίας του περιβάλλοντος.
• Η τρίτη πρόταση αφορούσε επίσης το Διασυνοριακό Πρόγραμμα Συνεργασίας ΕΛΛΑΔΑ-ΑΛΒΑΝΙΑ με τίτλο «Ανάπτυξη των περιβαλλοντικά ευαίσθητων διασυνοριακών περιοχών της Πίνδου και του Γκόρε στην Αλβανία» και στην οποία συμμετείχαν εκτός από τον Φ.Δ., ο Δήμος Γρεβενών, η Αναπτυξιακή Γρεβενών,  ως επικεφαλής εταίρος και από την Αλβανία η Περιφέρεια Κορυτσάς.

Επιπλέον, ο Φ.Δ. κατά το 2011 συνεργάστηκε με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, και συγκεκριμένα με το Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών για το πρόγραμμα με τίτλο «Ανάπτυξη δορυφορικού συστήματος παρακολούθησης και εκτίμησης της παραγωγικότητας των δασών του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου», το οποίο αφορούσε την επιλογή τριών δασικών οικοσυστημάτων Οξιάς, Πεύκης και Δρυός στα οποία θα εκτιμηθεί με δορυφορική τεχνολογία η παραγωγικότητά τους. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα εντασσόταν στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας-Ηπείρου 2007-2013» και από τον Φ.Δ. ζητήθηκε να είναι ο φορέας χρήστης και κατά την υποβολή της πρότασης ο Φ.Δ. υπέγραψε σχετική υποστηρικτική επιστολή.

Επίσης, ο Φ.Δ. συνεργάστηκε με τη Περιφερειακή Μονάδα Δυτικής Μακεδονίας του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, στην υποβολή πρότασης με τίτλο «Πάρκα Χωρίς Σύνορα», στα πλαίσια της πράξης «Συνεργασία 2011 – Συμπράξεις Παραγωγικών και Ερευνητικών Φορέων σε Εστιασμένους Ερευνητικούς και Τεχνολογικούς Τομείς».

Τέλος, ο Φορέας Διαχείρισης συνεχίζει να συμμετέχει στο πρόγραμμα Life Pindos Grevena, ως μέλος της Επιτροπής Καθοδήγησης (Steering Comitee) του προγράμματος, στο οποίο μετέχει κανονικά σε όλες τις Συνεδριάσεις της Επιτροπής

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΕΩΝ ΕΤΟΥΣ 2012

Α. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ

Οι  Δράσεις Ενημέρωσης  –  Ευαισθητοποίησης που έχουν σχεδιαστεί από τον Φ.Δ. για το έτος 2012, έχουν ως σκοπό τη διάχυση της περιβαλλοντικής πληροφορίας, των διαχειριστικών δράσεων του Φορέα Διαχείρισης, της προβολής της περιοχής, τη διοργάνωση στοχευμένων ημερίδων σε ειδικές ομάδες πληθυσμού, την παραγωγή νέου και την αναπαραγωγή υφιστάμενου έντυπου και ηλεκτρονικού ενημερωτικού υλικού. Με βάση την μέχρι σήμερα εμπειρία, οι ομάδες στόχοι, για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση, διακρίνονται:

• στους ντόπιους που κατοικούν ή δραστηριοποιούνται εντός της προστατευόμενης περιοχής,
• στους επισκέπτες, είτε μεμονωμένους, είτε σε οργανωμένες ομάδες, περιλαμβάνοντας το ευρύτερο κοινό και
• στους μαθητές όλων των βαθμιδών εκπαίδευσης.

Οι Δράσεις που στοχεύουν στην ενημέρωση – ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας η οποία αποτελεί και το βασικότερο μέτοχο κάθε Προστατευόμενης Περιοχής είναι οι έξης:

1. Διοργάνωση 4 μικρών τοπικών ενημερωτικών ημερίδων, που θα απευθύνονται σε ειδικές ομάδες του τοπικού πληθυσμού (επιχειρηματίες του τουρισμού και κτηνοτρόφους).
2. Δημιουργία δύο εντύπων σχετικών με το καθεστώς αποζημίωσης και τη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων, τα οποία αναμένεται να είναι έτοιμα στο δεύτερο εξάμηνο του έτους και θα διανεμηθούν στις τοπικές ενημερωτικές ημερίδες, που θα πραγματοποιηθούν, καθώς και από τα Κ.Π.
3. Ενεργός συμμετοχή του Φ.Δ. στη διοργάνωση και υλοποίηση εκδηλώσεων, που λαμβάνουν χώρα, με πρωτοβουλία συλλόγων, ενώσεων και ΟΤΑ, εντός της Προστατευόμενης Περιοχής. Τα στελέχη του Φ.Δ διαθέτουν τη σχετική εμπειρία καθώς έχουν συμμετάσχει μέχρι σήμερα με μεγάλη επιτυχία σε πολλές παρόμοιες εκδηλώσεις, συνδιοργανώνοντας καθαρισμούς μονοπατιών με πολιτιστικούς συλλόγους, εκδρομές ξεναγήσεις στο πάρκο, αγώνες τρεξίματος, θερινά σινεμά, κ.α.

Οι Δράσεις που στοχεύουν στην ενημέρωση – ευαισθητοποίηση των επισκεπτών και του ευρύτερου κοινού της Προστατευόμενης Περιοχής είναι οι έξης:

1. Επανασχεδιασμός χωροθέτησης και λειτουργίας των Κέντρων Πληροφόρησης, που διαθέτει ο Φορέας Διαχείρισης, με στόχο την αρτιότερη παροχή υπηρεσιών στους επισκέπτες και την ορθολογικότερη χρήση των πόρων του Φ.Δ. Σκοπός της λειτουργίας των Κ.Π. είναι η μύηση των επισκεπτών στα σημαντικά οικολογικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά της προστατευόμενης περιοχής της Βόρειας Πίνδου.
2. Διοργάνωση εκδηλώσεων, διαγωνισμών και εκθέσεων με αφορμή τον εορτασμό Παγκόσμιων Ημερών. Εκδήλωση για την Ημέρα Δασοπονίας στις 21 Μαρτίου, τουλάχιστον δύο εκδηλώσεις με αφορμή την ημέρα Περιβάλλοντος στις 5 Ιουνίου και την Πανευρωπαική Γιορτή Πουλιών τον Οκτώβριο. Φιλοξενία τουλάχιστον μίας έκθεσης μέσα στο έτος σε δύο χώρους του Εθνικού Πάρκου. Ανάληψη δραστηριοτήτων και διενέργεια εργαστηρίων για παιδιά τους καλοκαιρινούς μήνες σε διάφορους οικισμούς του Πάρκου.
3. Δημιουργία ενός τηλεοπτικού και δύο ραδιοφωνικών μηνυμάτων.
4. Εμπλουτισμός της ιστοσελίδας του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, www.pindosnationalpark.gr
5. Δημιουργία θεματικών αφισών για την προβολή της προστατευόμενης περιοχής και την ενημέρωση των μαθητών.
6. Δημιουργία αντικείμενων προβολής του Εθνικού Πάρκου.
7. Αναπαραγωγή υφιστάμενου έντυπου και ηλεκτρονικού υλικού και έκδοση νέου έντυπου υλικού.
8. Μελέτη οργάνωσης και εμπλουτισμού του εκθεσιακού χώρου επιλεγμένων κέντρων πληροφόρησης του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου.

Οι Δράσεις που στοχεύουν στην ενημέρωση – ευαισθητοποίηση των μαθητικών ομάδων είναι οι εξής:

1. Υλοποίηση του Προγράμματος Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης, με στόχο την προβολή της προστατευόμενης περιοχής, αλλά και την περιβαλλοντική ενημέρωση των μικρών μαθητών. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα περιλαμβάνει:

• Επισκέψεις σχολείων στα Κ.Π. του Φορέα Διαχείρισης, αλλά και επισκέψεις στους χώρους των σχολείων, των Συμβούλων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Ενημέρωσης, καθώς και των Ξεναγών των Κέντρων Πληροφόρησης
• Παρουσίαση της προστατευόμενης περιοχής του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου
• Προβολή – παρουσίαση  των σημαντικότερων ειδών χλωρίδας και πανίδας του Εθνικού Πάρκου
• Περιβαλλοντικά Παιχνίδια

1. Υλοποίηση δύο Εκδρομών  Ενημέρωσης – Ευαισθητοποίησης μαθητών στους Κήπους και στο Μονοδένδρι Ζαγορίου με θέμα «Ο δρόμος του νερού» και «Ανακαλύπτοντας έναν οικισμό του Πάρκου» αντίστοιχα, έχοντας ως βασικό σκοπό την άμεση επαφή των μαθητών με τις ανεπανάληπτες φυσικές ομορφιές, την πολύχρονη ιστορία, την παράδοση και  τον πολιτισμό, που διαθέτει η περιοχή, και τα οποία απαιτούν σεβασμό και προστασία.
2. Σχεδιασμός, παραγωγή και εφαρμογή πακέτου δραστηριοτήτων περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης μαθητών.

Για την αποτελεσματικότερη υλοποίηση των Δράσεων και την ανάδειξη του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, θα συνταχθεί ετήσιο «Σχέδιο Ανάδειξης & Πρόγραμμα Ενημέρωσης – Ευαισθητοποίησης των κατοίκων και επισκεπτών του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου». Το σχέδιο θα περιλαμβάνει τον καθορισμό των ομάδων στόχων, τον προσδιορισμό της αναγκαίας υποδομής υποστήριξης και της χωροθέτησής της και τα κατάλληλα μέσα που θα χρησιμοποιηθούν κατά τη διάρκεια υλοποίησής του.  Η κατάρτιση του Σχεδίου Ανάδειξης θα γίνει από τη Σύμβουλο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης, σε συνεργασία και με τους ξεναγούς, υπαλλήλους των Κέντρων Πληροφόρησης, ενώ για τον έλεγχο της σωστής εφαρμογής και υλοποίησης του Σχεδίου Ανάδειξης θα συντάσσεται ετήσια Έκθεση Αποτελεσματικότητας.

Β. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΕΙΔΩΝ ΧΛΩΡΙΔΑΣ, ΠΑΝΙΔΑΣ & ΤΥΠΩΝ ΟΙΚΟΤΟΠΩΝ

Η επιστημονική παρακολούθηση, ειδών χλωρίδας, πανίδας και τύπων οικοτόπων, είναι μια πολλή σημαντική δραστηριότητα του Φορέα Διαχείρισης, όπως απορρέει και από τον Ν. 2742/99 και η οποία περιλαμβάνει τη συλλογή και ταξινόμηση όλων των αναγκαίων περιβαλλοντικών στοιχείων, ώστε να τεκμηριώνεται επιστημονικά η λήψη μέτρων και η εφαρμογή κατάλληλων διαχειριστικών πρακτικών για την διατήρηση ή και αποκατάσταση των οικολογικών αξιών στην περιοχή ευθύνης του Φορέα, αλλά και για να τηρηθούν οι δεσμεύσεις της χώρας απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με βάση τις Οδηγίες 92/43/ΕΟΚ (Οδηγία Οικοτόπων και ειδών) και 2009/147/ΕΚ (Οδηγία Ορνιθοπανίδας).

Στο πλαίσιο αυτό, κατά το έτος 2012 ο Φορέας θα προκηρύξει Διεθνή Ανοικτό Διαγωνισμό για την ανάδειξη αναδόχου που θα φέρει σε πέρας το έργο, σε συνεργασία με τα αρμόδια στελέχη του Φορέα Διαχείρισης. Πρόκειται για την υπηρεσία που είναι ενταγμένη στο Τεχνικό Δελτίο Π.Π. του ΕΠΠΕΡΑΑ ως Υποέργο 2 «Παρακολούθηση, Καταγραφή και Αξιολόγηση της Κατάστασης Διατήρησης των τύπων οικοτόπων και των ειδών χλωρίδας και πανίδας των οδηγιών 92/43 και 2009/147 καθώς και άλλων σημαντικών ειδών χλωρίδας και πανίδας στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου Β. Πίνδου» και θα προκηρυχθεί με τις διαδικασίες του Π.Δ. 60/2007. Με την επιλογή του αναδόχου θα ξεκινήσουν οι προπαρασκευαστικές ενέργειες για τον σχεδιασμό και την οριστικοποίηση του συστήματος παρακολούθησης που θα εφαρμοστεί μέχρι το 2015.

Οι προπαρασκευαστικές ενέργειες περιλαμβάνουν την οριστικοποίηση του καταλόγου των ειδών και τύπων οικοτόπων που αποτελούν αντικείμενο μελέτης. Σε αυτούς θα περιληφθούν υποχρεωτικά τα είδη που περιλαμβάνονται στα παραρτήματα των Κοινοτικών Οδηγιών 92/43/ΕΟΚ και 2009/147/ΕΚ και άλλα σημαντικά είδη του Εθνικού Πάρκου (σπάνια, ενδημικά, απειλούμενα). Επιπλέον δε θα επιχειρηθεί να γίνει και καταγραφή αμφιβίων, αλλά της εντομοπανίδας του Πάρκου (στο πλαίσιο του δυνατού).

Το έργο θα ξεκινήσει με την συλλογή βιβλιογραφικών δεδομένων και υπαρχουσών πληροφοριών τουλάχιστον των τελευταίων 40 ετών, οι οποίες αφού αξιολογηθούν θα συγκεντρωθούν σε βάση δεδομένων με τα ακριβή στοιχεία της εκάστοτε αναφοράς και θα συσχετισθούν με γεωγραφική απεικόνιση της πληροφορίας σε Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (GIS). Με τον τρόπο αυτό θα γίνει η πρώτη χωρική αποτύπωση για κάθε είδος και τύπο οικοτόπου, θα επισημανθούν τα κενά στη βιβλιογραφία και θα τεθούν οι βάσεις, ώστε να σχεδιαστεί με τον καλύτερο τρόπο το σύστημα επιστημονικής παρακολούθησης.

Με βάση τα παραπάνω, θα καθοριστεί το σχέδιο επιτόπιων επισκέψεων (περίοδος, περιοχές, συχνότητα) και η μέθοδος δειγματοληψίας για κάθε είδος, ώστε να διασφαλιστεί η μέγιστη χωρική κάλυψη, ικανοποιώντας ταυτόχρονα και τις εποχιακές ανάγκες μετακίνησης ή εύρεσης των ειδών. Κατά το έτος 2012  και ειδικότερα από τον μήνα Μάιο και μετά, οι επισκέψεις στο πεδίο θα είναι συνεχείς, ώστε να συγκεντρωθεί επαρκής πρωτογενής πληροφορία, που η επεξεργασία της θα μας δείξει τον τρόπο συνέχισης της παρακολούθησης. Τα σχετικά αποτελέσματα θα αποτελέσουν μέρος της Έκθεσης που θα σταλεί στην Ε.Ε., σχετικά με την διατήρηση των ειδών και τύπων οικοτόπων. Από αυτή την προσπάθεια, θα παραχθούν στοιχεία που θα συμπληρώσουν τη βάση δεδομένων και το Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών.

Ως συνέχεια του προγράμματος επιστημονικής παρακολούθησης και με βάση τα ανωτέρω αποτελέσματα, θα διαμορφωθεί πρόγραμμα ετήσιων επισκέψεων για επανάληψη των καταγραφών. Βεβαίως κάποιες θέσεις δειγματοληψίας μπορεί στην πορεία να αποδειχθούν ακατάλληλες, οπότε θα επαναπροσδιορισθούν κατά τα επόμενα χρόνια.

Για την υλοποίηση του προγράμματος, εκτός του εξωτερικού αναδόχου, απαιτείται και υλικοτεχνικός εξοπλισμός, καθώς και εκπαίδευση του προσωπικού. Έτσι κατά το 2012, ο Φορέας προγραμματίζει τη διενέργεια Διαγωνισμών για τη προμήθεια ενός οχήματος 4x4, ειδικού εξοπλισμού παρακολούθησης  και δειγματοληψίας (συσκευές ηλεκτραλιείας, φορητά συστήματα παρακολούθησης παραμέτρων νερού, κυάλια, φωτοπαγίδες), καθώς και την εκπαίδευση όλου του προσωπικού του Φορέα, σε συνεργασία με εξειδικευμένους, σε κάθε τομέα, επιστήμονες. Όλα τα παραπάνω θα αποτελέσουν τη βάση ώστε με την υλικοτεχνική υποδομή, αλλά και με την εκπαίδευση και κατάρτιση του προσωπικού, η επιστημονική παρακολούθηση να γίνεται από το Φορέα Διαχείρισης και ανάλογα με τα αποτελέσματα να ακολουθούνται και οι ανάλογες διαχειριστικές πρακτικές.

Γ. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΟΠΤΕΥΣΗΣ – ΦΥΛΑΞΗΣ

Κατά το νέο έτος, ο Φορέας Διαχείρισης θα εφαρμόσει το εγκεκριμένο από το Δ.Σ. Πρόγραμμα Επόπτευσης – Φύλαξης 2012, με σκοπό την παραγωγή βέλτιστων αποτελεσμάτων από την υλοποίηση της Δράσης, καθώς οι πιέσεις από ανθρωπογενείς δραστηριότητες που δέχεται η Π.Π. είναι πολλές. Για το σκοπό αυτό, στο Πρόγραμμα Επόπτευσης – Φύλαξης για το 2012, προβλέπεται:

1. Η πρόσληψη με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου δύο επιπλέον φυλάκων κατηγορίας ΔΕ, καθώς και η προμήθεια ενός ακόμη οχήματος, όμοιου με τα ήδη υπάρχοντα. Με την υλοποίησή τους θα καταστεί εφικτή η σύσταση Κλιμακίου Φύλαξης με έδρα την Κλειδωνιά Κόνιτσας, το οποίο θα προστεθεί στα τρία υφιστάμενα Κλιμάκια. Με την λειτουργία του Κλιμακίου της Κόνιτσας, θα επιτευχθεί η βέλτιστη δυνατή διασπορά των οχημάτων και των φυλάκων στην περιοχή του Εθνικού Πάρκου, που καταλαμβάνει την εξαιρετικά μεγάλη έκταση των 2.000.000 στρεμμάτων περίπου. Η λειτουργία τεσσάρων Κλιμακίων αναμένεται να έχει σημαντικά θετική επίπτωση στην υλοποίηση του προγράμματος επόπτευσης-φύλαξης, διότι αφενός θα αυξήσει σημαντικά την καλυπτόμενη έκταση από τα οχήματα που θα περιπολούν σε ημερήσια βάση και αφετέρου θα μειώσει σημαντικά τους χρόνους έγκαιρης επέμβασης των φυλάκων σε περιοχές όπου θα προκύπτουν περιστατικά.

2. Για την  βέλτιστη εφαρμογή και  υλοποίηση του Σχεδίου Επόπτευσης – Φύλαξης και της Δράσης, σημαντική κρίνεται η συμβολή του ΠΕ Δασολόγου με ειδίκευση στα G.I.S και την Δορυφορική Τηλεπισκόπηση, που θα προσληφθεί από τον Φ.Δ. το 2012, δεδομένου ότι θα αναλάβει εργασίες που σχετίζονται κυρίως με τη χωρική καταγραφή των περιστατικών και των παρανομιών που εντοπίζονται από τους φύλακες, αλλά και την καταγραφή πλήθους πληροφοριών σχετικών με το οδικό δίκτυο και την κατάστασή του, τη θέση των πυροφυλακίων, τη θέση και τη κατάσταση των πυροσβεστικών κρουνών κ.α. σε μια ολοκληρωμένη ψηφιακή βάση δεδομένων.

Αντικείμενο της ανωτέρω βάσης δεδομένων θα είναι η καλύτερη οργάνωση του Προγράμματος Επόπτευσης – Φύλαξης του Φορέα Διαχείρισης και για το σκοπό αυτό θα χρησιμοποιηθεί λογισμικό Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (GIS) το οποίο υπάρχει ήδη στον Φορέα. Επιπλέον, ο Φ.Δ. θα προμηθευτεί και λογισμικό Επεξεργασίας Δορυφορικών Εικόνων, καθώς και πρόσφατες, αλλά και παλαιότερες Δορυφορικές Εικόνες της περιοχής.

Πιο συγκεκριμένα:

• Η βάση δεδομένων για τις παραβάσεις, θα περιλαμβάνει δεδομένα γεωγραφικά (χωρικά) και περιγραφικά (π.χ. ημερομηνία και ώρα ελέγχου, ταυτότητα ελεγχόμενου, αποτέλεσμα του ελέγχου κ.λπ).
• Τα δεδομένα, γεωγραφικά και περιγραφικά, θα οργανωθούν σε μία ενιαία βάση δεδομένων με format Personal Geodatabase (αρχείο τύπου mdb της MSAccess).
• Για την πρόσβαση στη βάση δεδομένων θα αναπτυχθεί διεπαφή (InterFace) σε περιβάλλον Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών. Μέσω της διεπαφής, ο Υπεύθυνος Φύλαξης θα μπορεί :

– να διαχειρίζεται με ενιαίο τρόπο τα χωρικά και τα περιγραφικά δεδομένα

– να αναζητά και να ανακτά δεδομένα με κριτήρια χωρικά (θέση, μέγεθος, κ.λπ.) και περιγραφικά (τιμές παραμέτρων, ημερομηνία, κ.λπ.)

– να ορίζει εκτυπώσεις των χωρικών και περιγραφικών δεδομένων.

3. Για τη σωστή επόπτευση – φύλαξη του Εθνικού Πάρκου, αλλά και τη σωστή ενημέρωση των επισκεπτών, είναι απαραίτητη η  συνεχής κατάρτιση και ενημέρωση των φυλάκων.

Το πρόγραμμα κατάρτισης θα πρέπει να περιλαμβάνει:

• Διαρκή ενημέρωση για την Περιβαλλοντική και Δασική Νομοθεσία που εφαρμόζεται στην Π.Π.  (συνεργασία με τη Δασική Υπηρεσία)
• Συνεχιζόμενη κατάρτιση σε θέματα πυρασφάλειας (σε συνεργασία με την Πυροσβεστική Υπηρεσία)
• Συνεχιζόμενη κατάρτιση σε θέματα πρώτων βοηθειών (σε συνεργασία με το Ε.Κ.Α.Β- Ερυθρό Σταυρό)
• Εκπαίδευση από συνοδούς βουνού ή ορειβατικούς συλλόγους
• Επιπλέον μαθήματα θήρας σε συνεργασία με  την κυνηγετική ομοσπονδία
• Αναγνώριση χλωρίδας και πανίδας, σε συνεργασία με τα στελέχη του Φορέα
• Εντατική εκπαίδευση στο πεδίο

Επιπλέον, στόχος του Φορέα Διαχείρισης κατά το νέο έτος, είναι η διεύρυνση των καθηκόντων των φυλάκων – εποπτών  με στόχο μια πιο ολοκληρωμένη προσφορά στις δράσεις του Φορέα. Για το λόγο αυτό στο πλαίσιο του έργου της φύλαξης θα γίνονται οι εξής επιπλέον ενέργειες:

• Συμμετοχή στο πρόγραμμα ευαισθητοποίησης – ενημέρωσης της τοπικής κοινωνίας και των χιλιάδων επισκεπτών
• Συμμετοχή σε απλά τυποποιημένα στάδια συλλογής στοιχείων για την περιβαλλοντική παρακολούθηση.
• Ειδική συνεργασία και υποστήριξη εθελοντικών δράσεων.
• Επικουρική συμμετοχή σε κλιμάκια ελέγχου της προστατευόμενης περιοχής που συστήνονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης.
• Υποστήριξη και έλεγχος της κίνησης των επισκεπτών στην προστατευόμενη περιοχή καθώς και η βοήθεια στην ξενάγηση ομάδων επισκεπτών.

Τέλος, και το 2012 ο Φ.Δ. θα συμμετέχει ενεργά στις συνεδριάσεις των Συντονιστικών Οργάνων των Περιφερειών, καθώς και στο Εθελοντικό Πρόγραμμα Πυροπροστασίας της Βοβούσας, συνεργαζόμενος με τις Μ.Κ.Ο. Πίνδος Περιβαλλοντική και WWF Ελλάς.

Δ. ΘΕΣΜΙΚΑ –  ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Το Διοικητικό του Συμβούλιο του Φ.Δ. έχοντας ως στόχο την επίτευξη του σκοπού που έχει θέσει και ειδικότερα την ανταπόκριση, δικαίωση και ενίσχυση των λόγων ίδρυσης του Φ.Δ., που είναι η αποτελεσματική προστασία, διαχείριση, διατήρηση και βελτίωση των φυσικών και ανθρώπινων πόρων που δρουν μέσα στην περιοχή ευθύνης του καθώς και η συνεργασία και διευκόλυνση της περιβαλλοντικής, βιώσιμης ανάπτυξης της περιοχής, έχει εντάξει μέσα στους σχεδιασμούς του για το έτος 2012, κατά προτεραιότητα, τις ακόλουθες δραστηριότητες:

Θεσμικά – Οργανωτικά

• Έναρξη διαδικασιών για την Έκδοση Προεδρικού Διατάγματος χαρακτηρισμού της Π.Π., σύμφωνα με αρθ. 15, παρ. 1 του Ν. 2742/99 & αρθ. 21, παρ. 1,2 του Ν. 1650/86, με τη σύνταξη από το ΥΠΕΚΑ και σε στενή συνεργασία με τον Φ.Δ., επικαιροποιημένης Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης του Εθνικού Πάρκου της Β. Πίνδου.
• Ενσωμάτωση όλων των αποτελεσμάτων των μελετών που έχουν συνταχθεί κατά το παρελθόν για λογαριασμό του Φ.Δ. στην επικαιροποίηση της ΕΠΜ. Έχουν ήδη επανυποβληθεί όλα τα σχέδια και οι μελέτες μαζί με την Ετήσια Έκθεση Αξιολόγηση της Π.Π. που συνέταξε ο Φ.Δ.
• Σύνταξη Σχεδίου Π.Δ. και Σχεδίου Κανονισμού Διοίκησης και Λειτουργίας της Π.Π. με την επικαιροποίηση της ΕΠΜ.

Λειτουργικά – προσωπικό

• Ολοκλήρωση παραχώρησης χρήσης κτηρίων στα οποία στεγάζονται οι υπηρεσίες του ΦΔ. καθώς και νέων, σε συνεργασία με τους ΟΤΑ της περιοχής.
• Αύξηση προσωπικού, αξιολόγηση και κατάλληλη αξιοποίησή του – Οργάνωση Υπηρεσιών.
• Αναδιάταξη μονάδων και υπηρεσιών με βάση τις πραγματικές ανάγκες του Φ.Δ. – Οργανόγραμμα του Φ.Δ.

Ε. ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΔΕΛΤΙΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΠΡΑΞΗΣ ΤΟΥ ΕΠΠΕΡΑΑ

Στο πλαίσιο υλοποίησης του εγκεκριμένου Τεχνικού Δελτίου Π.Π. του ΕΠΠΕΡΑΑ, εκτός από τις προγραμματιζόμενες δράσεις που έχουν ήδη αναφερθεί, ο Φορέας Διαχείρισης, εντός του 2012 έχει προγραμματίσει να υλοποιήσει και τα εξής:

• Με σκοπό την υποστήριξη της λειτουργίας της Διοικητικής Υπηρεσίας και την εξυπηρέτηση των αναγκών των 7 επιπλέον ατόμων που προβλέπεται να προσληφθούν, ο Φ.Δ. θα προβεί σε Προμήθεια εξειδικευμένου Λογισμικού Μισθοδοσίας καθώς και του απαραίτητου υλικοτεχνικού εξοπλισμού (έπιπλα γραφείου, ηλεκτρικός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός). Οι εν λόγω  προμήθειες έχουν περιγραφεί και κοστολογηθεί αναλυτικά στο Τεχνικό Δελτίο και στην Απόφαση Αυτεπιστασίας που το συνοδεύει, και για την προμήθειά τους θα ακολουθηθούν οι σχετικές διαδικασίες διαγωνισμών που απαιτούνται κατά περίπτωση.
• Ολοκλήρωση διαδικασιών πρόσληψης Δικηγόρου ως Εξωτερικού Συνεργάτη. Πρόκειται για Διαγωνισμό που ξεκίνησε στο τέλος του 2011 και θα ολοκληρωθεί με την πρόσληψη του Δικηγόρου στις αρχές του 2012.
• Διενέργεια Ανοιχτού Διαγωνισμού για τη σύνταξη της Μελέτης: «Πιστοποίηση της Αειφορικής Διαχείρισης των Δασών του Εθνικού Πάρκου Β. Πίνδου». Πρόκειται για την μελέτη που είναι ενταγμένη στο Τεχνικό Δελτίο Π.Π. του ΕΠΠΕΡΑΑ ως Υποέργο 3 και θα προκηρυχθεί με τις διαδικασίες του Ν. 3316/2005 έπειτα από Προγραμματική Σύμβαση που θα συνάψει ο Φορέας Διαχείρισης με την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας.
• Διενέργεια Ανοιχτού Διαγωνισμού για την υπηρεσία: «Εμπλουτισμός και οργάνωση εκθεσιακών χώρων επιλεγμένων Κέντρων Πληροφόρησης του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου». Πρόκειται για την υπηρεσία που είναι ενταγμένη στο Τεχνικό Δελτίο Π.Π. του ΕΠΠΕΡΑΑ ως Υποέργο 4 και θα προκηρυχθεί με τις διαδικασίες του Π.Δ. 60/2007.

ΣΤ. ΠΡΑΣΙΝΟ ΤΑΜΕΙΟ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΦΟΡΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΕ ΑΛΛΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

Σύμφωνα με τις εξαγγελίες του ΥΠΕΚΑ, θα συνεχισθεί και κατά το έτος 2012 το χρηματοδοτικό πρόγραμμα του Πράσινου Ταμείου «Στήριξη Φορέων Προστατευόμενων Περιοχών» με χρηματοδότηση αντίστοιχη με αυτή του προηγούμενου έτους. Εφόσον υλοποιηθεί αυτή δέσμευση του ΥΠΕΚΑ, ο Φ.Δ. θα υποβάλει σχετικές προτάσεις στο πλαίσιο των όρων της πρόσκλησης που θα εκδοθεί.

Επίσης, στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας που υπεγράφη μεταξύ του Φ.Δ. και της Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης «Πίνδος Περιβαλλοντική», κατά το τρέχον έτος θα υλοποιηθεί το έργο: «ΕΡΓΑ ΚΟΙΝΩΦΕΛΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΘΝΙΚΩΝ ΔΡΥΜΩΝ ΒΙΚΟΥ ΑΩΟΥ & ΠΙΝΔΟΥ». Στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, ο Φ.Δ. είναι συμπράττων φορέας και δικαιούχος είναι η Πίνδος Περιβαλλοντική, η οποία υπέγραψε προγραμματική σύμβαση, για την παραχώρηση διαχειριστικής επάρκειας, με την Αναπτυξιακή της Περιφέρειας Ηπείρου ΗΠΕΙΡΟΣ Α.Ε. Η πρόταση η οποία έχει εγκριθεί, προβλέπει την πρόσληψη συνολικά 15 ατόμων διαφόρων ειδικοτήτων στο Φ.Δ.,  για πέντε μήνες με μισθό 625,00 ευρώ και ασφάλεια ΙΚΑ.

Σημειώνεται, ότι η συνεργασία του Φ.Δ. κατά το 2011 με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, και συγκεκριμένα με το Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών για το πρόγραμμα με τίτλο «Ανάπτυξη δορυφορικού συστήματος παρακολούθησης και εκτίμησης της παραγωγικότητας των δασών του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου», είχε επιτυχή κατάληξη και το πρόγραμμα εγκρίθηκε και εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας-Ηπείρου 2007-2013». Το πρόγραμμα αφορά στην επιλογή τριών δασικών οικοσυστημάτων Οξιάς, Πεύκης και Δρυός στα οποία θα εκτιμηθεί με δορυφορική τεχνολογία η παραγωγικότητά τους και ο Φ.Δ. θα είναι ο φορέας χρήστης του προγράμματος. Η υλοποίηση του προγράμματος αναμένεται να ξεκινήσει κατά το πρώτο τρίμηνο του 2012 και θα ολοκληρωθεί σε 2 χρόνια.

Ο Φορέας Διαχείρισης συνεχίζει να συμμετέχει στο πρόγραμμα Life Pindos Grevena, ως μέλος της Επιτροπής Καθοδήγησης (Steering Comitee) του προγράμματος και θα μετέχει κανονικά σε όλες τις Συνεδριάσεις της Επιτροπής και κατά το έτος 2012.

Τέλος, ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών Βίκου-Αώου και Πίνδου, θα συνεχίσει και αναζητεί πόρους και από άλλα χρηματοδοτικά μέσα (Interrreg, Αλέξανδρος Μπαλτατζής, κ.ά.), καθώς και μέσα από την τροποποίηση του ΤΔΠΠ του ΕΠΠΕΡΑΑ με την προσθήκη νέων σχεδιαζόμενων δράσεων, με σκοπό την υλοποίηση των διαχειριστικών στόχων που έχει θέσει για την Π.Π.