Μικρότερη απ’ ό,τι εκ πρώτης όψεως φαίνεται και… ακριβοπληρωμένη είναι η «ανάσα» που δίνει στην ελληνική οικονομία η συμφωνία για το «κούρεμα» των ομολόγων που βρίσκονται στα χέρια ιδιωτών επενδυτών, το περιβόητο PSI, η οποία θα περιορίσει το δημόσιο χρέος της χώρας μας κατά 103-107 δισ. ευρώ (50% του ΑΕΠ) μόνο στα χαρτιά.

Το γεγονός αυτό και τα σοβαρότατα εγγενή προβλήματα στη συνταγή του Μνημονίου έχουν ήδη οδηγήσει πολλούς αναλυτές στο να αμφιβάλλουν έντονα για την αποτελεσματικότητα της συμφωνίας στο τελευταίο Γιούρογκρουπ της 21ης Φεβρουαρίου. Χαρακτηριστικά, αναλυτές της JP Morgan και του Ινστιτούτου Peterson θεωρούν αναπόφευκτη νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, η οποία θα περιλαμβάνει πλέον «κούρεμα» και στα δάνεια του επίσημου τομέα (OSI), δηλαδή της Τρόικας.

Ακόμα και το ΔΝΤ στην τελευταία έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού δημόσιου χρέους αφήνει ορθάνοιχτο το «παράθυρο» για την ανάγκη πρόσθετης δανειακής στήριξης της χώρας μας το 2015, καθώς ούτε η πρόσφατη συμφωνία φέρνει πιο κοντά τη δυνατότητα επιστροφής του Ελληνικού Δημοσίου στις αγορές.

Με βάση την επίσημη πρόσκληση προς τους ομολογιούχους, την οποία δημοσιοποίησε προχθές το απόγευμα η κυβέρνηση, αν η συμμετοχή κυμανθεί μεταξύ 75%-90%, θα εξεταστεί η ενεργοποίηση των ρητρών συλλογικής δράσης (CACs) που μόλις ψηφίστηκαν από τη Βουλή. Ωστόσο, έτσι η ανταλλαγή των ομολόγων θα μετατραπεί από εθελοντική σε υποχρεωτική, πιθανότατα θα θεωρηθεί πιστωτικό γεγονός, θα πυροδοτήσει αποπληρωμή των ασφαλίστρων κινδύνου έναντι χρεοκοπίας (CDS) και θα εξαρτήσει τις ελληνικές τράπεζες για ένα διάστημα από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς παροχής ρευστότητας.

Νέος δανεισμός 70,7 δισ. ευρώ, άπιαστο όνειρο η ρευστότητα

Από το νέο Μνημόνιο, την έκθεση βιωσιμότητας διά χειρός της ίδιας της Τρόικας και την επικαιροποίηση έγκυρων εκτιμήσεων για τις συνέπειες του «κουρέματος» προκύπτει ότι:

1. Για να απομειώσει το δημόσιο χρέος της κατά 103-107 δισ. ευρώ μέσω του PSI, η Ελλάδα προχωρά σε νέο δανεισμό συνολικού ύψους 70,7 δισ. ευρώ:

@ 35 δισ. ευρώ για την επαναγορά των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν οι κεντρικές τράπεζες των χωρών της ευρωζώνης.

@ 30 δισ. ευρώ που θα διατεθούν στους ιδιώτες πιστωτές σε βραχυχρόνιους τίτλους του EFSF, εν είδει «προεξόφλησης» για το 15% της ονομαστικής αξίας των παλαιών ομολόγων.

@ 5,7 δισ. ευρώ για αποπληρωμή δεδουλευμένων τόκων στο πλαίσιο του PSI.

2.Το διευρυμένο «κούρεμα» προκαλεί αυξημένες ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες επίσης θα χρειαστεί να καλύψουν την «τρύπα» που προκύπτει εξαιτίας των μη εξυπηρετούμενων δανείων τους, τα οποία μπήκαν στο μικροσκόπιο των BlackRock/Bain. Η Τρόικα ανέβασε το συνολικό ποσό που εκτιμά ότι θα απαιτηθεί για το σκοπό αυτό από τα 40 δισ. ευρώ στα 50 δισ. Πάντως, τραπεζικοί κύκλοι θεωρούν την εκτίμηση αυτή υπερβολική.

3.Το πρόβλημα των τραπεζών αντιμετωπίζουν επίσης ασφαλιστικά ταμεία, ασφαλιστικές εταιρίες και επιμελητήρια. Για τα ασφαλιστικά ταμεία, μαζί με το Μνημόνιο, ψηφίστηκε διάταξη που προβλέπει ότι θα δημιουργηθεί Ταμείο Στήριξης Ασφαλιστικού Συστήματος, το οποίο θα μεταβιβάσει στους ασφαλιστικούς οργανισμούς δημόσια περιουσία ώστε να καλύψουν τις απώλειές τους. Οι τελευταίες αναμένεται να κυμανθούν από 12 ως 18 δισ. ευρώ, εντείνοντας την πίεση για αύξηση των επιχορηγήσεων από τον Κρατικό Προϋπολογισμό.

4. Ο «λογαριασμός» από τις παραπάνω κεφαλαιακές ανάγκες θα πληρωθεί από το Ελληνικό Δημόσιο, επιβαρύνοντας το χρέος και αυξάνοντας, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, το έλλειμμα.

5. Ωσότου αναδιαταχθεί το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και όσο δεν γίνεται πράξη ένα «σχέδιο Μάρσαλ» με αναπτυξιακή κατεύθυνση, η ρευστότητα θα παραμένει άπιαστο όνειρο για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, και μάλιστα υπό πρωτόγνωρες συνθήκες ύφεσης.

6. Τις συνέπειες του «κουρέματος» θα υποστούν και απλοί ιδιώτες που επένδυσαν σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου. Από το «ψαλίδι» του «haircut» δεν εξαιρούνται ούτε τα ομόλογα που είχαν λάβει οι φαρμακευτικές εταιρίες για την εξόφληση χρεών των νοσοκομείων ούτε τα ειδικά ομόλογα που πήραν εν είδει αποζημίωσης οι πρώην εργαζόμενοι της Ολυμπιακής. Επίσης, θα απομειωθούν τα ομόλογα που είχαν δοθεί ως εγγύηση για δάνεια των ΔΕΚΟ. Την εξαίρεση των φυσικών προσώπων που κατέχουν ελληνικούς κρατικούς τίτλους έχουν ζητήσει τόσο ο Σύνδεσμος Μελών Χρηματιστηρίων Αθηνών (ΣΜΕΧΑ) όσο και η Euroshareholders, οργανισμός που εκπροσωπεί 30 συνδέσμους μετόχων από κράτη της Ε.Ε.

Μάριος Ροζάκος στον “Τύπο της Κυριακής”