Με τις νέες τροποποιήσεις που έφερε ο νόμος 4013/2011 στη διαδικασία συνδιαλλαγής του άρθρου 99 επ. που πλέον ονομάζεται εξυγίανση, πλέον όλοι οι έμποροι έχουν το δικαίωμα να διεκδικήσουν πίστωση χρόνου και «κούρεμα χρεών» για τη σωτηρία της επιχείρησης του ανεξαρτήτως μεγέθους επιχειρήσεως και ύψους οφειλών.
Σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις οι έμποροι δεν θα διώκονται με προσωποκράτηση και αναγκαστική εκτέλεση, πτώχευση, φυλάκιση, Τειρεσία. Τώρα πια θα μπορούν να εκδίδουν μπλοκ επιταγών και συνεχίζουν κανονικά την εμπορική τους δραστηριότητα.
Ακολουθεί ανάλυση για το Αntinews των δικηγόρων Μαρία Ελχούρι και Γεωργία Σκούρα:
Από τη νέα διαδικασία εξυγίανσης ευνοούνται όλοι οι έμποροι και όχι μόνο οι μεγάλες επιχειρήσεις όπως ίσχυε με το προηγούμενο δικαιικό καθεστώς και η ρύθμιση πλέον αφορά το σύνολο των χρεών του εμπόρου, και αυτά προς το Δημόσιο από φόρους, ΦΠΑ, ΙΚΑ και λοιπές εισφορές.
Η διαδικασία συνδιαλλαγής (το γνωστό άρθρο 99 του Πτωχευτικού Κώδικα αντικαταστάθηκε από την προ-πτωχευτική διαδικασία εξυγίανσης – άρθρο 12 του ν.4013/2011(ΦΕΚ Α’ 204/15.09.2011).
Το νέο άρθρο 99 του Πτωχευτικού Κώδικα καθιερώνει μια διαδικασία πριν την πτώχευση για επιχειρήσεις που έχουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες, ακόμα και εάν βρίσκονται σε πλήρη οικονομική αδυναμία (παύση πληρωμών). Όλοι οι έμποροι έχουν πλέον το δικαίωμα να διεκδικήσουν πίστωση χρόνου και «κούρεμα χρεών» για τη σωτηρία των επιχειρήσεών τουςανεξαρτήτως μεγέθους επιχείρησης ή οφειλών.
Σκοπός του νομοθέτη είναι η διατήρηση, αξιοποίηση, αναδιοργάνωση και ανόρθωση της επιχείρησης με την απαραίτητη προϋπόθεση ότι δεν θα παραβλάπτεται η συλλογική ικανοποίηση των πιστωτών, γεγονός που ελέγχεται σε όλα τα στάδια της διαδικασίας.
Πιο συγκεκριμένα η νέα αυτή διαδικασία προσπαθεί να προλάβει ουσιαστικά την πτώχευση με την σύναψη μιας συμφωνίας μεταξύ του οφειλέτη και των πιστωτών, κάτω από την εποπτεία του Δικαστηρίου ενισχύοντας έτσι τη δυνατότητα διάσωσης της επιχείρησης περιορίζοντας τη ζημία στο ελάχιστο.
ΠΟΙΟΥΣ ΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟ 99
«Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που αποδεικνύει παρούσα ή επαπειλούμενη αδυναμία εκπλήρωσης των ληξιπρόθεσμων χρηματικών υποχρεώσεων κατά τρόπο γενικό».
Ευνοούνται με την τροποποίηση αυτή όλοι οι έμποροι και όχι μόνο οι μεγάλες επιχειρήσεις, όπως μέχρι πρότινος ίσχυε, και η ρύθμιση αφορά όλα τα χρέη του εμπόρου, ακόμα και αυτά προς το δημόσιο από φόρους, ΦΠΑ, εργοδοτικές εισφορές, έκτακτες εισφορές κλπ.
Τα στάδια της διαδικασία
Κατάθεση αίτησης ανοίγματος της διαδικασίας εξυγίανσης
Στην αίτηση προς το πτωχευτικό δικαστήριο πρέπει να περιγράφονται :
- Η γενική οικονομική αδυναμία του εμπόρου ( η οποία δύναται να φτάνει και σε παύση πληρωμών.
- Ο προτεινόμενος τρόπος αντιμετώπισης της κατάστασης
- Γενικά οικονομικά δεδομένα της επιχείρησης
- Περιουσιακή κατάσταση της επιχείρησης
- Δραστηριότητα της επιχείρησης
- Κύκλος εργασιών και εμπορική κατάσταση της επιχείρησης
- Απασχόληση εργαζομένων και κοινωνική σημασία της επιχείρησης
- Συγκεκριμένες προτάσεις αναστροφής των αρνητικών αποτελεσμάτων
Μαζί με την αίτηση κατατίθενται οι οικονομικές καταστάσεις της επιχείρησης, βεβαίωση της αρμόδιας Δ.Ο.Υ για τα χρέη του οφειλέτη προς το Δημόσιο, παράβολο και έκθεση εμπειρογνώμονα.
Τα ανωτέρω είτε πρέπει να εμπεριέχονται στην έκθεση του εμπειρογνώμονα είτε ο εμπειρογνώμονας να βεβαιώνει την ακρίβειά τους.
ΠΑΡΑΒΟΛΟ:
Μαζί με την κατάθεση της αίτησης πρέπει να κατατίθεται παράβολο του ταμείου παρακαταθηκών και δανείων για την αμοιβή του εμπειρογνώμονα και του τυχόν διαμεσολαβητή
Α) ποσού 4.000 ευρώ
Β) ποσού 7.000 ευρώ σε περίπτωση οφειλέτη ανώνυμης εταιρείας
Γ) ποσού 2.000 ευρώ σε περίπτωση οφειλέτη φυσικού προσώπου ή αν με την αίτηση δεν ζητείται η σύγκληση συνέλευσης ή διορισμός μεσολαβητή .
ΔΙΚΑΣΙΜΟΣ:
Για τη συζήτηση της αίτησης ορίζεται δικάσιμος εντός διμήνου από την υποβολή της.
ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΔΙΑΤΑΓΗ:
Με την κατάθεση της αιτήσεως μπορεί να ζητηθεί και προσωρινή διαταγή αναστολής των ατομικών διώξεων μέχρι τη συζήτηση της αίτησης
Άνοιγμα διαδικασίας – Προληπτικά μέτρα
Το πτωχευτικό Δικαστήριο εφόσον προβλέπει ότι η επίτευξη της συμφωνίας είναι δυνατή, ότι υπάρχουν βάσιμες προσδοκίες επιτυχίας της προτεινόμενης εξυγίανσης και ότι δεν παραβλάπτεται η συλλογική ικανοποίηση των πιστωτών αποφασίζει το άνοιγμα της διαδικασίας εξυγίανσης για περίοδο όχι μεγαλύτερη των τεσσάρων (4) μηνών από την έκδοση της απόφασης.
ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ:
Από την κατάθεση της αίτησης για το άνοιγμα της διαδικασίας εξυγίανσης και μέχρι τη λήξη της (επικύρωση διαδικασίας εξυγίανσης) εφόσον ζητηθεί από τον οφειλέτη αναστέλλονται τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης κατά της περιουσίας του.
Η χορήγηση της αναστολής επάγεται αυτοδικαίως την απαγόρευση της διάθεσης των ακινήτων και του εξοπλισμού της επιχείρησης του οφειλέτη.
Εφόσον συντρέχει σπουδαίος λόγος, η αναστολή μπορεί να επεκτείνεται και σε εγγυητές ή λοιπούς συνοφειλέτες του οφειλέτη.
ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΤΩΝ :
Με την απόφαση για το άνοιγμα της διαδικασίας εξυγίανσης το πτωχευτικό δικαστήριο δύναται να αποφασίσει κατόπιν αίτησης του οφειλέτη τη σύγκληση συνέλευσης των πιστωτών προκειμένου να λάβει απόφαση για την αποδοχή της συμφωνίας εξυγίανσης.
Για την έγκυρη λήψη απόφασης από τη συνέλευση απαιτείται να παρίστανται ή αντιπροσωπεύονται πιστωτές που εκπροσωπούν το 50 % του συνόλου των απαιτήσεων των πιστωτών. Για την αποδοχή του σχεδίου συμφωνίας εξυγίανσης απαιτείται πλειοψηφία των πιστωτών που εκπροσωπούν το 60% των απαιτήσεων που παρίστανται στη συνέλευση στο οποίο περιλαμβάνεται το 40% των απαιτήσεων των τυχόν ενυπόθηκων πιστωτών.
Στην περίπτωση που ο οφειλέτης ζητά την σύγκληση της συνέλευσης ζητείται υποχρεωτικά και ο διορισμός μεσολαβητή.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ:
Οποιαδήποτε ρύθμιση του ενεργητικού και του παθητικού, ιδίως:
- Μεταβολή των όρων των υποχρεώσεων του οφειλέτη (π.χ. χρόνος αποπληρωμής, επιτόκιο κλπ)
- Μείωση απαιτήσεων έναντι του οφειλέτη
- Εκποίηση περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη
ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΧΩΡΙΣ ΑΝΟΙΓΜΑ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ:
Υπάρχει η δυνατότητα σύναψης της συμφωνίας πριν από το άνοιγμα της διαδικασίας και απ’ ευθείας υποβολή της συμφωνίας στο δικαστήριο προς επικύρωση εφόσον έχει υπογραφεί από το 60% του συνόλου των απαιτήσεων των πιστωτών(στο οποίο πρέπει να περιλαμβάνεται και το 40% των ενυπόθηκων δανειστών).
Επικύρωση της συμφωνίας
Εάν επιτευχθεί συμφωνία είτε από τη συνέλευση των πιστωτών είτε από την απαιτούμενη πλειοψηφία σύμφωνα με το νόμο το πτωχευτικό δικαστήριο επικυρώνει τη συμφωνία αυτή.
Πότε δεν επικυρώνεται η συμφωνία
Α) Αν δεν πιθανολογείται ότι κατόπιν της επικύρωσης της συμφωνίας εξυγίανσης η επιχείρηση του οφειλέτη θα καταστεί βιώσιμη.
Β) Αν πιθανολογείται ότι παραβλάπτεται η συλλογική ικανοποίηση των πιστωτών.
Γ) Αν η συμφωνίας εξυγίανσης είναι παράνομη (πχ. παραβίαση διατάξεων περί αθέμιτου ανταγωνισμού), ή προϊόν δόλου ή κακόπιστης συμπεριφοράς (οφειλέτη ή πιστωτών).
Δ) Αν η συμφωνία εξυγίανσης δεν αντιμετωπίζει με βάση την αρχή της ίσης μεταχείρισης τους πιστωτές που βρίσκονται στην ίδια θέση.
Αποτελέσματα της επικύρωσης
Από την επικύρωσή της, η συμφωνία εξυγίανσης δεσμεύει το σύνολο των πιστωτών, οι απαιτήσεις των οποίων ρυθμίζονται από αυτή ακόμα και αν δεν ήταν συμβαλλόμενοι ή δεν είχαν ψηφίσει υπέρ της συμφωνίας αυτής.
Με την επικύρωση της συμφωνίας εξυγίανσης αίρεται αυτοδικαίως η απαγόρευση ή το κώλυμα έκδοσης επιταγών που είχε επιβληθεί στον οφειλέτη πριν από την έναρξη της διαδικασίας εξυγίανσης.
Από την επικύρωσή της, η συμφωνία εξυγίανσης δεσμεύει το σύνολο των πιστωτών, οι απαιτήσεις των οποίων ρυθμίζονται από αυτή ακόμα και αν δεν ήταν συμβαλλόμενοι ή δεν είχαν ψηφίσει υπέρ της συμφωνίας αυτής.
Με την επικύρωση της συμφωνίας εξυγίανσης αίρεται αυτοδικαίως η απαγόρευση ή το κώλυμα έκδοσης επιταγών που είχε επιβληθεί στον οφειλέτη πριν από την έναρξη της διαδικασίας εξυγίανσης.
Με την επικύρωση της συμφωνίας εξυγίανσης εξαλείφεται το αξιόποινο των κατωτέρω αδικημάτων, εφόσον τελέστηκαν πριν τη σύναψη της συμφωνίας : έκδοση ακάλυπτων επιταγών, καθυστέρηση οφειλών προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία.
Η πρακτική σημασία του νέου άρθρου 99
Η πρακτική σημασία του νέου θεσμού της εξυγίανσης είναι πολύ μεγάλη. Με την επίτευξη της συμφωνίας και τη δικαστικής της επικύρωση ο οφειλέτης τελικώς επιτυγχάνει:
Α) Την αναστολή όλων των διωκτικών μέτρων κατά αυτού και της περιουσίας του, πχ. αναγκαστική εκτέλεση, πλειστηριασμούς, κατασχέσεις.
Β) Η απόφαση της εξυγίανσης ισχύει έναντι πάντων και δεσμεύει ακόμα και αυτούς τους πιστωτές που δεν συμμετείχαν στη διαδικασία ή διαφώνησαν με τον τρόπο αποπληρωμής του χρέους ή το «κούρεμα των χρεών» κλπ.
Γ) Αίρεται το κώλυμα έκδοσης επιταγών που προέκυπτε από τον Τειρεσία.
Δ) ΔΕΝ ΔΙΩΚΕΤΑΙ ΠΟΙΝΙΚΑ για το αδίκημα της έκδοσης ακάλυπτων επιταγών, καθυστέρησης οφειλών προς το ΔΗΜΟΣΙΟ και τους ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ.
Μαρία Ελχούρι, Δικηγόρος
Γεωργία Σκούρα, Δικηγόρος
