Το υπουργείο Εξωτερικών είχε «ξεµπροστιάσει» την Τουρκία παρουσιάζοντας σε ΕΕ και ΝΑΤΟ τις δολιοφθορές της
Η αποσταθεροποιητική δράση των τουρκικών µυστικών υπηρεσιών, µε τη χρήση και του «όπλου» των εµπρησµών δασών στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, ήταν γνωστή στην Αθήνα από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Υπήρχαν ισχυρές ενδείξεις και στοιχεία που είχαν απασχολήσει σειρά απορρήτων συσκέψεων τόσο στο υπουργείο Εξωτερικών όσο και στα σκοτεινά γραφεία της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΕΥΠ). Σύµφωνα µε ανώτατες κυβερνητικές πηγές εκείνης της περιόδου, µε τις οποίες συνοµίλησε «Το Βήµα», τα τουρκικά αντίποινα µε τουςεµπρησµούς στα οποία προσφάτως αναφέρθηκε ο Μεσούτ Γιλµάζ είχαν σαφή στόχο: να σταµατήσει η Αθήνα να υποθάλπει, όπως υποστήριζαν οι Τούρκοι, τα στρατόπεδα εκπαίδευσης κούρδων ανταρτών του ΡΚΚ που εικαζόταν ότι υπήρχαν στην ευρύτερη περιοχή του Λαυρίου.
Το θέµα µε τα στρατόπεδα Κούρδων, µία τακτική που είχε διχάσει τις ελληνικές αρχές, ετίθετο επιµόνως από τούρκους αξιωµατούχους σε σχεδόν όλες τις συναντήσεις τους µε έλληνες οµολόγους τους – ακόµη και στο υψηλότερο επίπεδο. Η υπόθεση Αµπντουλάχ Οτσαλάν, που ουσιαστικά απεκάλυψε την ύπαρξη κύκλων συµπαθούντων προς τον κουρδικό αγώνα εντός των ελληνικών υπηρεσιών, υπήρξε για την τουρκική πλευρά η δικαίωση των όσων έλεγαν. Και η σύλληψη του κούρδου ηγέτη στην Κένια θεωρήθηκε η «ληξιαρχική πράξη θανάτου» της παρέµβασης της Ελλάδος στοΚουρδικό.
Σύµφωνα επίσης µε όσα πληροφορείται «Το Βήµα», η Αθήνα είχε αποφασίσει να χρησιµοποιηθούν τα στοιχεία περί εµπρησµών ελληνικών δασών από τούρκους πράκτορες µε διπλό στόχο: πρώτον, να σταλεί ένα µήνυµα στην Αγκυρα ότι η ελληνική πλευρά γνωρίζει για τις υπονοµευτικές ενέργειές της στην ελληνική επικράτεια.
∆εύτερον, να ενηµερωθούν οι ευρωπαίοι και νατοϊκοί εταίροι για τις προθέσεις και την πρακτική της Αγκυρας, ακόµη και µέσω δηµοσιευµάτων περί των δολιοφθορών της Τουρκίας. Η εκτίµηση της κυβέρνησης Σηµίτη, σηµειώνουν άριστα ενηµερωµένες πηγές, ήταν να οικοδοµηθεί µε τον τρόπο αυτό και η στρατηγική της «εξηµέρωσης του θηρίου» µέσω της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας.
«Ο στόχος δεν ήταν να καταγγείλουµε δηµοσίως την Τουρκία αλλά να εξυπηρετήσουµε την πολιτική µας» τονίζουν πηγές που γνωρίζουν όσα διαµείβονταν εκείνη την περίοδο.«Υπάρχουν ορισµένοι που πιστεύουν ότι θα µπορούσαµε απλώς να εκδώσουµε εντάλµατα σύλληψης και να συλλάβουµε τούρκους υπηκόους. Αυτό δεν ήταν εύκολο. Οπου υπήρχαν σαφή στοιχεία, όπως στην περίπτωση του τούρκου πράκτορα στη Χερσόνησο Ηρακλείου τον Ιούνιο του 1998, έγιναν συλλήψεις. Αρα έπρεπε να αξιοποιήσουµε τα στοιχεία που διαθέταµεγια την επίτευξη µιας ευρύτερης στρατηγικής».
Το θέµα µε τις τουρκικές δολιοφθορές επανήλθε στη δηµοσιότητα µετά τις πρόσφατες δηλώσεις στις οποίες προέβη στην τουρκική εφηµερίδα «Burgun» ο Μεσούτ Γιλµάζ. Ο τούρκος πρώην πρωθυπουργός είπε ότι στο πλαίσιο των ενεργειών που πραγµατοποιούσαν οι µυστικές υπηρεσίες ήταν και τα «αντίποινα στα δάση της Ελλάδας».
Την περίοδο εκείνη ήταν άλλωστε γνωστή και η έντονη διαµάχη του κ. Γιλµάζ µε την επίσης πρώην πρωθυπουργό Τανσού Τσιλέρ (πρωταγωνίστρια της κρίσης των Ιµίων) όταν ο πρώτος ήταν υπουργός Εξωτερικών. Ο κ. Γιλµάζ προσπάθησε ανεπιτυχώς να διαψεύσει τα περί αντιποίνων, αλλά είναι σαφές ότι η «λανθάνουσα γλώσσα» του δεν µπορεί να κοπάσει τον σάλο που έχει προκληθεί.
Αναφορές της ΕΥΠ για την πιθανή δράση τούρκων εµπρηστών σε ελληνικά δάση είχαν αρχίσει να εµφανίζονται από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Οι πληροφορίες αυ τές έγιναν σταδιακά λεπτοµερέστερες µε την ενίσχυση του δικτύου της ΕΥΠ υπό την ηγεσία του πρώην διοικητή της Χαρ. Σταυρακάκη. Μιλούσαν, µεταξύ άλλων, για δράση οργάνων της τουρκικής ΜΙΤ που εκτελούσαν εµπρησµούς σε νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και είχαν µεταφερθεί στα υπουργεία Εξωτερικών και Εθνικής Αµυνας. Η ΜΙΤ φέρεται µάλιστα να χρησιµοποιούσε ποινικούς και µέλη του ΡΚΚ και αριστερών οργανώσεων (π.χ. DEV SOL) για να κάνουν τη «δουλειά».
Οι «αµαρτωλές συνδέσεις» θυλάκων του τουρκικού κράτους µε τη µαφία και µε άλλα εγκληµατικά στοιχεία, καθώς και µε το ΡΚΚ, κατέστησαν εµφανέστατες µε το «σκάνδαλο Σουσουρλούκ».
Ολα αυτά είχαν συµπέσει µε τη θερµοκρασία στο Αιγαίο να έχει «χτυπήσει κόκκινο» εξαιτίας της κρίσης των Ιµίων και της αµφισβήτησης της κυριαρχίας ελληνικού εδάφους το πρώτο διάστηµα της κυβέρνησης του κ. Κ. Σηµίτη. Η κατάσταση στα ελληνοτουρκικά ήταν ιδιαίτερα επισφαλής µέχρι και το πρώτο εξάµηνο του 1996 (αµφισβητήσεις Γαύδου κτλ.), ενώ την ίδια στιγµή η Αθήνα αποφάσιζε να αλλάξει το γήπεδο των σχέσεων µε την Αγκυρα: από διµερές ήθελε να το µετατρέψει σε ευρωπαϊκό.
Τα τρανταχτά στοιχεία ότι η Τουρκία επεδίωκε αποσταθεροποίηση στην Ελλάδα είχαν περιέλθει στην ΕΥΠ και στο υπουργείο Εξωτερικών που υπό την καθοδήγηση τότε του κ.Θ. Πάγκαλου είχε τον συντονισµό των ενεργειών. Μετά µάλιστα από την ένταση της εποχής των Ιµίων, η συνεργασία Βασιλίσσης Σοφίας και Κατεχάκη χαρακτηρίζετο«εξαίρετη».
Το σχέδιο που ετέθη σε εφαρµογή ήταν απλό. Προέβλεπε ότι η Ελλάδα έπρεπε να πείσει τους εταίρους της στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) και στο ΝΑΤΟ ότι η Τουρκία προβαίνει σε απαράδεκτες και παράνοµες ενέργειες, πριν αποσπάσει την κατανόησή τους και τη συγκατάνευση στον εξευρωπαϊσµό της Αγκυρας που η κυβέρνηση Σηµίτη ήθελε να προωθήσει. Παράλληλα, πίστευε ότι «ξεµπροστιάζοντας» την Αγκυρα στους τρίτους (ακόµη και µε δηµοσιεύµατα διά του Τύπου, όπως προκύπτει από στοχευµένες διαρροές της εποχής) θα την ωθούσε «να µαζευτεί» και να σταµατήσει τις απροκάλυπτες κινήσεις της.
Το θέµα των πυρκαγιών σε ελληνικά δάση ήταν από αυτά για τα οποία οι ελληνικές αρχές είχαν σαφείς αποδείξεις «όχι µε τη δικανική αλλά µε την ουσιαστική τους έννοια» σχολιάζει ενηµερωµένη πηγή. Τα στοιχεία ήταν πολύ ανησυχητικά. Μεταξύ άλλων, είχαν εντοπιστεί τουρκικά φουσκωτά σκάφη να πλησιάζουν τη Χίο και να ρίχνουν φωτοβολίδες προς δάσος του νησιού. Υπήρχαν επίσης σαφείς πληροφορίες ότι τούρκοι τουρίστες πηγαινοέρχονταν στη Ρόδο και νοίκιαζαν αυτοκίνητα για να κινηθούν στο νησί. Εκείνες τις ηµέρες ξεσπούσαν και πυρκαγιές στις περιοχές που επισκέπτονταν. Οι εκρήξεις βοµβών πάλι στη Ρόδο είχαν προκαλέσει την περιέργεια της ΕΥΠ που από ένα σηµείο και έπειτα γνώριζε ότι υπήρχε εµπλοκή Τούρκων.
Στις αρχές του 1998, η Αθήνα είχε στείλει non paper προς το ΝΑΤΟ αλλά και σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες στο οποίο γινόταν λεπτοµερής καταγραφή και απαρίθµηση υπονοµευτικών ενεργειών της Τουρκίας εναντίον της Ελλάδας τόσο µε εµπρησµούς ελληνικών δασών όσο επίσης µε τη δράση τουρκικών µηχανισµών στη ∆υτική Θράκη, µε την ανοχή της Αγκυρας στην εισροή λαθροµεταναστών αλλά και τη διοχέτευση µεγάλων ποσοτήτων ναρκωτικών µέσω Ελλάδας στην ευρωπαϊκή αγορά κ.ά. Το non paper αυτό ήταν το επιστέγασµα απόρρητης και διευρυµένης σύσκεψης στο υπουργείο Εξωτερικών µε τη συµµετοχή και στελεχών της ΕΥΠ. Εκεί ελήφθη ουσιαστικά η απόφαση ότι «δεν µπορούµε να κρατάµε άλλο τις ενέργειες των Τούρκων πίσω από κλειστές πόρτες αλλά να τις παρουσιάσουµε σε όλους». Μάλιστα, ενηµερωµένοι κύκλοι τονίζουν ότι ο υπουργός Εξωτερικών κ. Πάγκαλος είχε επισηµάνει τότε εµφατικά την τουρκική συµπεριφορά κατά τη διάρκεια συζητήσεων εντός της Ατλαντικής Συµµαχίας όταν συζητούνταν θέµατα τροµοκρατίας.
Οι κινήσεις της Αγκυρας είχαν αναλυθεί επίσης επανειληµµένως στους οµολόγους του της ΕΕ, ενώ αρµόδιοι διπλωµατικοί παράγοντες είχαν ενηµερώσει τους ευρωπαίους πρέσβεις στην Αθήνα για τις παραβιάσεις του εθνικού εναερίου χώρου µε την προβολή απόρρητων βίντεο της Πολεµικής Αεροπορίας. Ανάλογες παρουσιάσεις είχαν γίνει και στο Στέιτ Ντιπάρτµεντ. Η σταδιακή πάντως εξοµάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων στην πορεία προς τη Συµφωνία του Ελσίνκι έβαλε τέλος στην πρακτική αυτή.
ΤΟ ΒΗΜΑ
