Eννέα ανακαλύψεις και επιτυχίες που ξεχώρισαν στο επιστημονικό πάνθεον της χρονιάς που μας αποχαιρετά
Η ανακάλυψη ότι τα αντιρετροϊικά φάρμακα εμποδίζουν τη μετάδοση του ιού του AIDS είναι η σημαντικότερη επιστημονική είδηση της χρονιάς, σύμφωνα με την επιτροπή των ειδικών της επιθεώρησης «Science».
Ανάμεσα στις υπόλοιπες επιστημονικές πρωτιές του 2011 είναι η πρόοδος στις έρευνες για το εμβόλιο κατά της ελονοσίας, η επιτυχία της ιαπωνικής διαστημικής αποστολής «Χαγιαμπούσα» που έφερε πίσω στη Γη σκόνη από την επιφάνεια ενός αστεροειδούς, η ανακάλυψη ότι στο DNA του σύγχρονου ανθρώπου υπάρχουν μεταλλάξεις προϊστορικών προγόνων μας, η χαρτογράφηση της δομής της φωτοσυνθετικής πρωτεΐνης που χρησιμοποιούν τα φυτά για να διαχωρίσουν το νερό σε άτομα υδρογόνου και οξυγόνου, καθώς και η γνώση ότι ο κάθε άνθρωπος έχει ένα κυρίαρχο βακτήριο στο πεπτικό σύστημα.
Τέλος, ξεχωριστή θέση στο επιστημονικό πάνθεον της χρονιάς έχει η ανακάλυψη μακρινών πλανητικών συστημάτων με πρωτόγνωρα χαρακτηριστικά.
Τα αντιρετροϊικά φάρμακα
Η κλινική δοκιμή που κατέδειξε τις ικανότητες των αντιρετροϊικών φαρμάκων έγινε σε εννέα χώρες, από τη Βραζιλία έως την Ταϊλάνδη. Συμμετείχαν 1.800 ετεροφυλόφιλα ζευγάρια.
Ανάμεσά τους, πολλά ζευγάρια με έναν φορέα του HIV, του ιού που προκαλεί ΑΙDS. Οι φορείς του ιού πήραν αντιρετροϊικά φάρμακα για να δουν αν αυτά εμποδίζουν τη μετάδοσή του στους συντρόφους τους, κάτι που οι ειδικοί πίστευαν ότι ισχύει, αλλά δεν το είχαν αποδείξει στην πράξη.
Η δοκιμή ήταν προγραμματισμένη να διαρκέσει έως το 2015, όμως τα αποτελέσματα ήταν τόσο άμεσα και ξεκάθαρα, που οι επιστήμονες δεν δίστασαν να τη σταματήσουν πρόωρα και να δώσουν τα φάρμακα σε όλους τους συμμετέχοντες. Η ομάδα που έπαιρνε τα φάρμακα παρουσίασε επίσης 41% λιγότερα προβλήματα υγείας που σχετίζονται με τον ιό HIV.
Οπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες, η λήψη των φαρμάκων στο αρχικό στάδιο της μόλυνσης με τον ιό HIV, δηλαδή πριν μειωθούν τα επίπεδα των λευκών αιμοσφαιρίων, οδηγεί στη δραματική μείωση, κατά 96%, της πιθανότητας να μολυνθεί και ο σύντροφος του φορέα.
Η επιστροφή του «Χαγιαμπούσα»
Επειτα από πολλές αποτυχημένες προσπάθειες, το ιαπωνικό διαστημόπλοιο «Χαγιαμπούσα» επέστρεψε στη Γη μεταφέροντας σκόνη από την επιφάνεια ενός μεγάλου αστεροειδούς, το πρώτο διαστημικό δείγμα που έρχεται στον πλανήτη μας τα τελευταία 35 χρόνια.
Φως στην προέλευση του ανθρώπου
Ερευνες στον γενετικό κώδικα προϊστορικών και σύγχρονων ανθρώπων δείχνουν ότι πολλοί άνθρωποι φέρουν ακόμα σήμερα μεταλλάξεις στο DNA τους, που κληρονόμησαν από τους προγόνους μας πριν από χιλιάδες χρόνια, όπως ένα μυστήριο είδος από την Ασία και άλλα από την Αφρική, που δεν έχουν ταυτοποιηθεί ακόμα.
Αιχμαλωτίζοντας το ηλιακό φως
Ερευνητές στην Ιαπωνία κατάφεραν για πρώτη φορά να χαρτογραφήσουν τη δομή της φωτοσυνθετικής πρωτεΐνης που χρησιμοποιούν τα φυτά για να διαχωρίσουν το νερό σε άτομα υδρογόνου και οξυγόνου. Η ανακάλυψη έχει τις προϋποθέσεις να οδηγήσει στη δημιουργία μιας νέας πηγής καθαρής ενέργειας.
Βακτήρια στο έντερο
Πεντακόσια με 1.000 είδη βακτηρίων ζουν στο ανθρώπινο έντερο. Ερευνες κατέδειξαν όμως ότι ο κάθε άνθρωπος έχει ένα βακτήριο κυρίαρχο στο πεπτικό του σύστημα, κάτι που βοήθησε τους ειδικούς να κατανοήσουν τη σχέση τροφών και μικροβίων στις ασθένειες και τη διατροφική μας κατάσταση.
Εξωγήινα ηλιακά συστήματα
Χάρη στα πανίσχυρα τηλεσκόπια, οι αστρονόμοι ανακάλυψαν πολλά μακρινά πλανητικά συστήματα, με χαρακτηριστικά πολύ διαφορετικά από το ηλιακό μας σύστημα. Σε ένα από αυτά, οι πλανήτες ακολουθούν τροχιές τις οποίες δεν μπορούν να εξηγήσουν τα σημερινά μοντέλα. Επίσης, δέκα πλανήτες που φαίνονται να κινούνται ελεύθερα στο Σύμπαν.
Το ελιξίριο της νεότητας
Η απομάκρυνση «γηρασμένων» κυττάρων, που έχουν σταματήσει να διαιρούνται, από ποντίκια μπορεί να σταματήσει συμπτώματα που σχετίζονται με τη γήρανση, όπως είναι η αδυναμία στους μυς και ο καταρράκτης. Τα ποντίκια αυτά δεν έζησαν περισσότερο από άλλα, όμως είχαν καλύτερη ποιότητα ζωής.
Ελπίδες για εμβόλιο κατά της ελονοσίας
Ως «εξαιρετικά ενθαρρυντικά» κρίνονται τα πρώτα αποτελέσματα δοκιμών για εμβόλιο κατά της ελονοσίας σε 15.000 παιδιά στην Αφρική.
Αρχαίο διαστημικό αέριο
Αστρονόμοι στη Χαβάη εντόπισαν στο μακρινό Διάστημα δύο νέφη υδρογόνου που φαίνεται να έχουν μείνει ανέπαφα από το Μπιγκ Μπανγκ, την έκρηξη που δημιούργησε το Σύμπαν πριν από δύο δισεκατομμύρια χρόνια.
