Μετά το ηλεκτρονικό εμπόριο, ο Τζεφ Μπέζος έβαλε στόχο να κατακτήσει και το Διάστημα
Είναι ήδη ο μεγαλύτερος «e-tailer» στον πλανήτη. Το δικό του Kindle πριν από μερικά χρόνια έφερε επανάσταση στον χώρο των εκδόσεων και της ανάγνωσης ενώ στους άμεσους στόχους του συμπεριλαμβάνεται και η κατάκτηση του Διαστήματος. Τελευταίο του επίτευγμα είναι το Kindle Fire που απειλεί την κυριαρχία του iPad στον χώρο των tablets και της τεχνολογικής καινοτομίας γενικότερα.
O – μη ελληνικής καταγωγής – Τζέφρι Πρέστον Γιόργκενσεν, μετέπειτα Μπέζος, γεννήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 1964 στην Αλμπουκέρκη του Νιου Μέξικο. Καρπός ενός νεανικού έρωτα της μητέρας του, ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος του Amazon.com δεν γνώρισε ποτέ τον φυσικό πατέρα του, ενώ το καθ’ ημάς «ελληνοπρεπές» του όνομα το οφείλει στον Μιγκέλ «Μάικ» Μπέζος (σημαίνει «φιλιά» στα ισπανικά), έναν μετανάστη από την Κούβα με τον οποίο η μητέρα του ξαναπαντρεύτηκε.
Ο Τζεφ Μπέζος σπούδασε Ηλεκτρολογική Μηχανική και Επιστήμες Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον και τις πρώτες του δουλειές τις βρήκε στη Wall Street ως οικονομικός αναλυτής. Αποφάσισε να αφήσει τη Wall Street εξαιτίας μιας απλής παρατήρησης που έκανε, η οποία άλλαξε τον ρου της παγκόσμιας επιχειρηματικής ιστορίας.
Αρχικά σχεδιασμένο ως ένα δίκτυο επικοινωνίας μεταξύ υπολογιστών, το Διαδίκτυο, το μακρινό 1994, δεν είχε καμία σχέση με το εμπόριο. Διακρίνοντας την ευκαιρία ανάπτυξης ενός νέου επιχειρηματικού τομέα (το ηλεκτρονικό εμπόριο) και απλώς έχοντας στη διάθεσή του μια λίστα με τις 20 μεγαλύτερες επιχειρήσεις στον χώρο των εμπορικών συναλλαγών εξ αποστάσεως, ο Μπέζος αναρωτήθηκε ποιο από τα προϊόντα των εταιρειών αυτών θα μπορούσε να διακινηθεί αποδοτικότερα διά μέσου του Διαδικτύου. Η απάντηση ήταν «το βιβλίο». Το μόνο που χρειαζόταν ήταν μια τοποθεσία στο Διαδίκτυο όπου οι πελάτες θα μπορούσαν να συμβουλευτούν τον κατάλογο της εταιρείας και να κάνουν απευθείας τις αγορές τους.
Αφήνοντας πίσω του τη σιγουριά της Νέας Υόρκης και τη θέση του αντιπροέδρου στην εταιρεία επενδύσεων και τεχνολογικής ανάπτυξης D.E. Shaw, αποφασίζει να μετακομίσει στο Σιάτλ για να πραγματοποιήσει την ιδέα του και λανσάρει το Amazon.com – από το ομώνυμο ποτάμι της Λατινικής Αμερικής, φαινομενικά ατελείωτο και με αμέτρητες διακλαδώσεις – στις 16 Ιουλίου του 1995.
Οι πρώτες παραγγελίες. Χάρη στις χαμηλές τιμές, οι πρώτες παραγγελίες δεν άργησαν να φτάσουν. Στην αρχή δεν ξεπερνούσαν τις δέκα την ημέρα, αλλά μόλις τρία 24ωρα μετά την πρώτη παραγγελία ο Μπέζος έλαβε ένα e-mail από τον Τζέρι Γιανγκ, συνιδρυτή του Yahoo! μαζί με τον Ντέιβιντ Φίλο, ο οποίος εξέφραζε το ενδιαφέρον του για το σάιτ και παράλληλα την επιθυμία του να το προωθήσει μέσω του δικού του, επίσης νεοσύστατου. Ο Μπέζος συμφώνησε, κι έτσι μέχρι το τέλος της εβδομάδας το Amazon είχε δεχτεί παραγγελίες αξίας 12.000 δολαρίων, από τις οποίες όμως κατάφερε να ολοκληρώσει ελάχιστες και αξίας μόλις 846 δολαρίων. Την επόμενη εβδομάδα οι παραγγελίες έφτασαν τα 15.000 δολάρια και ο Μπέζος με την ομάδα του, αν και βελτιωμένοι αισθητά, μπόρεσαν να ολοκληρώσουν λιγότερες από τις μισές. Στο τέλος του μήνα και πάρα τις όποιες δυσκολίες, το Amazon είχε αποστείλει βιβλία του και στις 50 πολιτείες της Αμερικής καθώς και σε 45 ακόμη χώρες ανά την υφήλιο, ενώ τον Σεπτέμβριο, μόλις δύο μήνες μετά την εμφάνισή του, το πρώτο ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο του κόσμου είχε σταθερά εβδομαδιαίες πωλήσεις ύψους 20.000 δολαρίων. Εως τον Οκτώβριο οι πωλήσεις έφτασαν τα 100 βιβλία την ημέρα, ενώ σε λιγότερο από έναν χρόνο τα 100 την ώρα!
Πολυκατάστημα. Εφαρμόζοντας εμπορικές καινοτομίες, όπως το «one-click shopping» και η παράθεση κριτικών για τα προϊόντα από τους ίδιους τους αγοραστές, ο Μπέζος σύντομα αποφάσισε να μετατρέψει την εταιρεία του, από το μεγαλύτερο βιβλιοπωλείο του κόσμου, στο μεγαλύτερο πολυκατάστημα. Σήμερα, μεταξύ των προϊόντων που μπορεί κάποιος να αγοράσει από το Amazon.com, εκτός από βιβλία, CD, DVD και λογισμικά, συμπεριλαμβάνονται ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, μαγειρικά σκεύη, εργαλεία, είδη κήπου, παιχνίδια και μωρουδιακά, ρούχα, αθλητικά προϊόντα, είδη κυνηγιού και ψαρέματος, κοσμήματα, καλλυντικά, μουσικά όργανα, βιομηχανικός και επιστημονικός εξοπλισμός, ακόμη και τρόφιμα. Ο κύκλος εργασιών της εταιρείας το 2010 ήταν γύρω στα 6 δισ. δολάρια.
Στο Διάστημα. Παράλληλα, ο πολυεκατομμυριούχος επιχειρηματίας αποφάσισε να στοχεύσει ακόμη ψηλότερα, και συγκεκριμένα στο Διάστημα. Το 2000 ίδρυσε την Blue Origin, μια εταιρεία αεροναυπηγικής που μελετά τη σχεδίαση και την κατασκευή ενός αεροσκάφους κατάλληλου για επανδρωμένες υποτροχιακές εξορμήσεις στο όριο του Διαστήματος. Το πρώτο πειραματικό μοντέλο δοκιμάστηκε με επιτυχία το 2006, ενώ η δοκιμή του δεύτερου που έλαβε χώρα στο Δυτικό Τέξας τον περασμένο Αύγουστο, παρότι ανεπιτυχής, δεν φάνηκε να πτοεί τον Μπέζος που με δήλωσή του στην ιστοσελίδα της εταιρείας κοινοποιεί πως η ομάδα της Blue Origin εργάζεται ήδη πάνω στο επόμενο μοντέλο της.
Συσκευή ανάγνωσης. Το 2007 ο επιχειρηματίας παρουσίασε την πρωτοποριακή ηλεκτρονική συσκευή ανάγνωσης, γνωστή ως Kindle, κατακτώντας το 95% της αμερικανικής αγοράς ηλεκτρονικών βιβλίων, ενώ από την 1η Ιανουαρίου του 2011, για κάθε 100 χαρτόδετα βιβλία, η εταιρεία πουλάει 115 ηλεκτρονικά. Η κυριαρχία του Kindle στον χώρο του ηλεκτρονικού βιβλίου φάνηκε να απειλείται από το iPad της Apple και του Στιβ Τζομπς. Η απάντηση του Μπέζος, όμως, υπήρξε άμεση. Τον περασμένο Σεπτέμβριο και με τον Τζομπς πλέον απόντα, παρουσίασε το πιο εξελιγμένο Kindle Fire, ένα μοντέλο με δυνατότητες ανάλογες με εκείνες του iPad, αλλά σε χαμηλότερη τιμή.
Μεθοδικός και καινοτόμος, ο Τζεφ Μπέζος αδιαμφισβήτητα άλλαξε την καθημερινότητα εκατομμυρίων καταναλωτών σε όλο τον κόσμο. Επόμενος στόχος του, η κυριαρχία και στον – φτωχότερο εδώ και μερικούς μήνες – κόσμο των tablets.
ΕΙΠΕ
Το πιο σημαντικό για μια επιχείρηση είναι να εστιάζεται μανιωδώς στον πελάτη. Ο σκοπός μας είναι να είμαστε η πιο πελατοκεντρική επιχείρηση στον πλανήτη
Τζεφ Μπέζος
ΕΙΠΑΝ ΓΙ’ ΑΥΤΟΝ
Κυκλοφορούσε ανάμεσά μας φωνάζοντας πως θα έπρεπε να τον πληρώνουμε επειδή μας παρέχει τη δυνατότητα να δουλεύουμε στην εταιρεία του, ενώ συχνά μας μοίραζε χαρτάκια με το όνομά του για να μας υπενθυμίζει ποιος είναι το αφεντικό
Πρώην εργαζόμενος του Amazon.com
