Το άγνωστο παρασκήνιο που οδήγησε στο «όχι» του Καραμανλή στα σχέδια του Τζορτζ Μπους για την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ και όσα διημείφθησαν τις κρίσιμες ώρες στο Βουκουρέστι καταγράφονται στο κεφάλαιο του βιβλίου του Μανώλη Κοττάκη.
Οπως αναφέρεται στο κεφάλαιο του βιβλίου που αφορά το βέτο, ο Κώστας Καραμανλής εμπνεύστηκε από μια ιστορική φράση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, όταν ο Αμερικανός πρόεδρος είχε διαμηνύσει ότι τυχόν ελληνική άρνηση απέναντι στην επιθυμία των ΗΠΑ «θα είχε συνέπειες», αλλά ο Ελληνας πρωθυπουργός τού απάντησε κοφτά ότι «αυτό δεν μπορεί να γίνει επ’ ουδενί λόγω!».
Αναφέρεται στο βιβλίο μεταξύ άλλων:
«Είχε φτάσει, λοιπόν, η ώρα της… Ρόδου. Ο Καραμανλής θα χτυπούσε το πέναλτι και έπρεπε να είναι εύστοχος. Οι Αμερικανοί ήθελαν, μέχρι την τελευταία στιγμή, να αποτρέψουν το «όχι» γιατί δημιουργείτο ένα επικίνδυνο προηγούμενο επί της αρχής. “In principle”, που θα έλεγε και ο πρωθυπουργός. Ποιο θα ήταν αυτό; Οτι για πρώτη φορά μία μικρή χώρα θα απέρριπτε την εισήγηση της υπερδύναμης.
Πρώτος ζήτησε και έλαβε τον λόγο ο Μπους, ο οποίος προεξόφλησε ότι “σε αναγνώριση της προόδου που έχουν επιτελέσει, το ΝΑΤΟ θα λάβει μία ιστορική απόφαση για την ένταξη τριών βαλκανικών χωρών, της Κροατίας, της Αλβανίας και της Μακεδονίας”.
Ο Καραμανλής άκουσε τον Αμερικανό πρόεδρο και έπειτα από τέσσερις παρεμβάσεις άλλων ηγετών πήρε τον λόγο:
“Αυτό δεν μπορεί να γίνει επ’ ουδενί λόγω” απάντησε και αιτιολόγησε το βέτο υποστηρίζοντας ότι “τα Σκόπια δεν πληρούν το κριτήριο της καλής γειτονίας”.
Η κρίσιμη ψηφοφορία επρόκειτο να διεξαχθεί την επομένη. Ο Καραμανλής ξύπνησε πρωί πρωί και άρχισε τη μελέτη: Κάλεσε τον Ρουσόπουλο στο δωμάτιό του και έδειχνε εμφανώς αγχωμένος για το πόσες χώρες θα συνταχθούν με τη θέση του και πόσες άλλες θα είναι απέναντί του. Είχε όμως ήδη πάρει την απόφασή του.
“Εχουμε πολλούς απέναντί μας!” διαπίστωσε. Ο υπουργός του, για να τον εμψυχώσει για τη δύσκολη μάχη που θα ακολουθούσε, του απάντησε:
“Πρόεδρε, όταν έχεις πάρει την απόφασή σου και μπαίνεις στο πεδίο της μάχης, ισχύει αυτό που έλεγε ο Θόδωρος Κολοκοτρώνης:
– Αντε, παλικάρια μου, και με τη βοήθεια του Θεού πάμε να τους αλλάξουμε την Παναγία!”».
